فاطمه کاظمی

رئالیسم جادویی یا واقع گرایی جادویی، ترکیبی از واقعیت، افسانه و تاریخ است که از جهان بینی سحرآمیز مردم آمریکای لاتین به دنیای ادبیات وارد شد. پرداختن به طردشده ها و ستم دیده ها در بستر واقعیتی آمیخته با خیال، اصل مشترک همه نویسندگان ژانر رئالیسم جادویی است. عبدالرحمن منیف، نویسنده و رمان نویس سعودی با تأثیرپذیری از ژانر رئالیسم جادویی، رمان «الأشجار واغتیال مرزوق» را نوشت تا داستان زندگی منصور عبدالسلام و الیاس نخله را به عنوان افراد طردشده و دورافتاده از جامعه روایت کند. منیف، طردشدگی منصور و الیاس را محصول عقب ماندگی جامعه عربی و ظلم مقامات حکومتی می داند. وی در «الأشجار واغتیال مرزوق»، اجازه داده تا منصور و الیاس، روایت رمان را در اختیار بگیرند و با ادبیاتی ویژه که آمیخته ای از واقعیت و خیال است، درباره زندگی خصوصی خود و مسائل جدی و چالشی جهان عرب گفتگو کنند. هدف از این پژوهش، تحلیل فضای انتقادی در رمان معاصر عربی است و انجامش ضرورت دارد، زیرا مطالعه روش های جدید، در رمان نویسی و تأثیر این روش ها در توسعه و تحول رمان عربی، بی نیاز از بحث و بررسی مستمر نیست. یافته های پژوهش نشان می دهد که منیف عالمانه و عامدانه دنیای تخیلی تاریکی ساخته است که از دو زوایه باید به آن نگریست: نخست این که در «الأشجار واغتیال مرزوق» جایی برای نور، حقوق بشر و کثرت گرایی وجود ندارد و افراد بدون توجه به وابستگی مذهبی یا طبقه اجتماعی، مورد اذیت و آزار قرار می گیرند. دوم این که در این رمان، انگیزه های قوی فردی، برای شورش علیه عوامل محدودکننده انسان وجود دارد. روش پژوهش در رئالیسم جادویی «الأشجار واغتیال مرزوق»، توصیفی- تحلیلی است.    

کودک در دنیای امروز جایگاه بسیار ویژهای دارد. در کشورهای پیشرفته روشهای آموزشی را در جهت شکوفایی استعدادهای بالفطره کودکان تعیین مینمایند. کودکان جهت رشد نیاز به شناخت توانایی ها و نیازهای روحی و جسمی و پتانسیلهای درونی شان دارند. بدین منظور به فضایی نیاز دارند که بتوانند آزادانه در آن بازی کنند و خود با توجه به فطرت خویش به جستجو و تجربه بپردازند؛ اما در شهرهای کنونی با افزایش جمعیت و نیاز به اماکن مسکونی و تخریب خانههای ویلایی و تبدیل آن ها به آپارتمانها سبب شده که فضای باز و امن و مناسب کمتری برای فعالیتهای کودکان یافت شود. کودک امروز به دلیل عدم ایمنی و امنیت محیط شهری در اتاق کوچکی در آپارتمان محبوس شده است. درحالی که او فضایی میخواهد تا خلأ حضور طبیعت را در زندگیاش پر کند و مکانی که بتواند زمینه مناسب برای پرورش و رشد استعدادهایش را فراهم کند. ”پارک کودک” پارکی است، در مقیاس کودکان(رده سنی 3-12 سال) که با تلفیق معماری و طبیعت، سبب ایجاد فضاهای انعطافپذیر و متنوع میشود و این امکان را برای کودکان به همراه والدین ایجاد میکند. در این مقاله تلاش شده است تا فضاهایی صرفاً در مقیاس کودکان، با تأکید بر بهرهگیری از قابلیتهای محیطی و آموزشی به منظور پی بردن به استعدادها و علایق آن ها و رویکردی جهت ارتقاء خلاقیت و حس بازیانگیزی در آنان با تدابیر استفادهی همسان کودکان معلول در کنار سایر کودکان همچنین ایجاد محیط تفریحی چندمنظوره همگام با فعالیتهای آموزشی برای رشد خلاقیت به همراه استفاده از پوشش گیاهی مناسب و بالا بردن انتخاب و تصمیمگیری کودکان مهیا شود.

مقدمه: ازدواج مهمترین و عالی ترین رسم اجتماعی برای دستیابی به نیازهای عاطفی همچون برقراری روابط صمیمانه است. با توجه به نقش کیفیت یک رابطه نزدیک و صمیمانه در کیفیت کلی خوشبختی و رضایت عمومی همسران، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی آموزش مهارت های دلگرم سازی بر هشت نیاز صمیمیت زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اصفهان می باشد. روش: در این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل، 30 نفر از زنان مراجعه کننده به مرکز مشاوره بیمارستان فارابی شهر اصفهان انتخاب شده به روش نمونه گیری در دسترس، در دو گروه آزمون و کنترل به پرسشنامه بررسی نیازهای صمیمیت باگاروزی 2001 پاسخ دادند. گروه آزمون 10 جلسه آموزش مهارت های دلگرم سازی را دریافت نمود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته ها: تحلیل کوواریانس نشان داد جلسات آموزشی تأثیر معناداری روی هشت نیاز صمیمیت زنان گروه آزمایش داشته است (05/0> P ). آموزش مهارت های دلگرم سازی بر نمره کلی صمیمیت و نیز ابعاد صمیمیت عاطفی، صمیمیت روانشناختی، صمیمیت عقلانی و صمیمیت زیباشناختی تاثیرگذار بود (05/0> P ). نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده همسران می توانند با یادگیری مهارت های دلگرم سازی با افزایش صمیمیت و رضایت بیشتر از زندگی، روابط خود با دیگران را نیز بهبود بخشند.

افزایش شناخت نسبت به اثرات منفی بازسازی اقتصادی بر رفاه اجتماعی و محیط زیست در سطح جهانی، نگرانی نسبت به خطرات زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی نسبت به سیستم جهانی غذا موجب جلب توجه متخصصان و عموم مردم نسبت به پایداری و امنیت غذایی گردیده است. اگرچه بهترین راه رسیدن به توسعه سیستم های غذایی هنوز یک معماست اما کشاورزی اجتماع پشتیبان یکی از اشکال کشاورزی جایگزین است که به عنوان یک استراتژی بازاریابی مستقیم برای تولیدکنندگان کوچک و به عنوان راهی برای توسعه روابط مثبت بین تولیدکنندگان کوچک و به عنوان راهی برای توسعه روابط مثبت بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان تبلیغ شده است. در واقع CSA یک رهیافت منحصر به فرد است که به دنبال ساختاردهی مجدد ماهیت خرید و فروش کالاهای کشاورزی با ایجاد اتحاد بین کشاورزان و مصرف کنندگان است که در این مقاله با استناد به منابع و مقالات موجود در این زمینه مطالعاتی به بررسی مزایا و معایب و نیز چالش های این رهیافت پرداخته است.

عبدالقاهر جرجانى در مبحث تقدیم و تاخیر با نگاهى دقیق، اسلوب استفهام را مورد بررسى قرار داده و با آوردن شواهد و مثالهاى فراوان به اثبات اغراض نحوى، بلاغى و معناشناسى این اسلوب پرداخت هاست. وى با ژرف نگرى به تشریح اغراض ثانویه ساختارهاى استفهامى پرداخته و دلالت تقریر و انکار، تهکم و توبیخ را مورد بررسى قرار داد هاست. پژوهش حاضر با روش توصیفى، تبیینى و تحلیلى انجام گرفت، منظور از توصیف ساختارهاى استفهامى، برخورد با این پدیده در سطح است، بى آنکه به حریم علیتش وارد گردیم. در مرحله تبیینى، علل پدیده تقدیم و تأخیر در ساختارهاى استفهامى تبیین گردید و این پدیده در پوشش قوانین کلیاى که ماهیت آن را میرساند، جاى گرفت، در این مرحله چرایى و علتیابى مسئله مدنظر است و سرانجام در مرحله تحلیلى، محتواى آشکار پیامهاى موجود در مثالها بررسى شد. نتایج پژوهش نشان داد که جرجانى با تحلیل نحوى و بلاغى اسلوب تقدیم و تأخیر، معانى ثانویه استفهام را کشف کرد و نشان داد که دگرگونى صورت و معنا یک رابطه دوسویه دارند. یعنى دگرگونى صورت، اعم از تقدیم و تأخیر لفظى، به دگرگونى معنا میانجامد و اراده یک معناى خاص نیز دگرگونى صورت را لازم میگرداند. بنابراین طبیعى است که در این فرآیند دوسویه اختلاف، تنوع و تعدد معانى منتسب به ساختارهاى استفهامى شکل بگیرد، به عبارت دیگر هدف جرجانى بیان تأثیر تقدیم و تاخیردر اختلاف و تنوع معانى است.

بررسی گرایش مترجم به هنجارهای متن مبدأ و یا هنجارهای متن مقصد از موضوعات مهم واساسی درمطالعات ترجمه است. ترجمه در حالت نخست به ترجمه بسنده و در حالت دیگر به ترجمه پذیرفته نامیده می شود. مترجم ادبی در فرایند ترجمه گاه بر اساس بسندگی و گاه بر مبنای پذیرفتگی عمل می کند. در این پژوهش بر آنیم بسندگی و پذیرفتگی را در ترجمه ای که مرحوم دکتر حسین خدیوجم در فصل های «بر مردگان چوب مزنید» و «گرفتار سه زندان» از کتاب «مع أبی العلاء فی سجنه» طه حسین به دست داده است، مورد بحث قرار دهیم. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی به این نتیجه می رسد که ترجمه خدیوجم بر مبنای جمع بین بسندگی و پذیرفتگی است و تا حد زیادی تحت تأثیر اصل پذیرفتگی در ترجمه است.

ترجمه و تفسیر سورآبادی یکی از مهم ترین و قدیمی ترین تفسیرهای اهل س نّت ب ه زب ان فارسی است. سورآبادی در حدود سال 470 هجری این تفسیر را به رشته تحریر در آورده است. وی در ذیل هریک از آیات، پس از ترجمه به تفسیر آیات پرداخته است و تلاش نموده از نظر زبانی به ویژه از نظر رعایت نکات صرفی، بلاغی و نحوی، تعادل کافی برقرار نماید. در این مقاله تلاش شده است دیدگاه جرجانی در مورد نظم و در باب استفهام مورد بررسی قرار گیرد و پس از آن بر اساس نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی و دیدگاه بلاغی وی در باب استفهام، ترجمه برخی از آیاتی که مربوط به استفهام است و جرجانی در کتاب دلائل الاعجاز خود به بررسی این آیات پرداخته است مورد بررسی قرار گیرد. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی به این نتیجه می رسد که سورآبادی در ترجمه تحت اللفظی خود از آیات شریفه مورد بحث ساختار زبان مبدا را بر هم نزده و بر اساس همین سبک به مقوله تقدیم و تاخیر توجه کرده است. از سویی دیگر وی در ترجمه خود به جایگاه معانی ثانویه استفهام توجه نموده است اما به صورت دقیق جایگاه بلاغی تقدیم و تاخیر را مد نظر قرار نداده است.

پژوهش حاضر تلاشی برای ارزیابی آثار داستانی آمنه صدر با هدف تحلیل دیدگاه های او در مبارزه با واپس گرایی زنان مسلمان و همچنین تجددگرایی لجام گسیخته آنان در عراق و سایر کشورهای اسلامی است. به همین دلیل، آثار داستانی صدر را باید در زمره ادبیات هوشیاری اسلامی به شمار آورد و آن-را برخاسته از یک نیاز اجتماعی در عراق معاصر دانست؛ زیرا نویسنده از نگارش این داستان ها به دنبال تصحیح معنا و مفهوم ارزش ها و مفاهیم دینی از پیرایه های محیطی و اجتماعی است. برای عملی ساختن اهداف و مبانی پژوهش می کوشیم با روش توصیفی و تحلیلی به شناسایی شخصیت ها، پیام ها و آیات و روایات سه مجموعه داستان کوتاه صدر به نام های «لیتنی کنت أعلم»، «صراع من واقع الحیاه»، «الخاله الضائعه» و چهار داستان بلند او به نام های «الفضیله تنتصر»، «إمرأتان ورجل»، «لقاء فی المستشفی» و «الباحثه عن الحقیقه» بپردازیم. یافته های پژوهش نشان می دهد اسلام دین مهرورزی، ساده زیستی، کرامت، عفاف و اعتماد است، زنان می توانند همانند مردان الگوی اسلام شناسی باشند، توکل بر خدا رمز آرامش و آسایش انسان است، برهنگی نشانه آزادی و برخورداری زنان از حقوق برابر اجتماعی نیست بلکه آغازی بر تباهی آنان است، پوشش اسلامی رهبانیت نیست و اسلام مخالفتی با سوادآموزی زنان و حضور آن ها در فعالیت های اجتماعی ندارد.

یعدّ عبد القاهر الجرجانی من أبرز المجددین فی مناهج الدراسة اللغویة والأدبیة وقد استقل عن معاصریه فی متابعة نظریة النظم التی أصبح بمرور الزمن رائدها الأول بلا منازع، فالجرجانی اهتدى إلى البنیویة بمفهومها المعاصر قبل أن یهتدی إلیها أی عالم ونظریة النظم عنده تشهد له بعبقریة لغویة منقطعة النظیر. تصبو هذه الدراسة فی جزء یسیر مما یمکن درسه إلى إلقاء الضوء على آراء الجرجانی مقارنة مع الآراء اللسانیة الأخرى خاصة آراء سوسیر وتشومسکی. یقوم منهج البحث على المنهج الوصفی الذی یحاول إبراز وجوه التشابه بین عبد القاهر الجرجانی وبین سوسیر وتشومسکی، بحیث یبین أن آراء عبد القاهر تقترب من المحدثین بل تکاد تتفق معهم فی نواح کثیرة من دراسته. کما نظرته إلى اللغة بأنّها بناء ونظام ونسق من العلامات وتأکیده على اعتباطیة العلاقة بین الدال والمدلول وإیمانه بأن المفردة تکسب قیمتها الدلالیة والجمالیة داخل السیاق کلها تدخل فی صلب نظریة البنیویة.

این مقاله به بررسی تطبیقی تاریخ مداری در رمان های «سووشون» اثر سیمین دانشور و رمان «سباق المسافات الطویلة» از عبدالرحمن منیف می پردازد. در این بررسی برخی از عناصر داستانی مانند شخصیت پردازی، زاویه ی دید، درون مایه و سبک مورد تحلیل قرار گرفته و چگونگی بهره گیری از این عناصر در جهت روایت تاریخی بررسی شده است. همانندی و تفاوت ها در زمینه پرداختن به رویدادهای تاریخی با محوریت استعمار، با توجه به نگرش هر دو نویسنده مشخص گردیده و فضای رمان ها تشریح شده است. از آنجا که هر دو نویسنده دوره ای مشخص از تاریخ ایران را به تصویر کشیده اند و به شکست نهضت ملی و سقوط مصدق و کودتای 28 مرداد 32 اشاره نموده اند و با توجه به اینکه این دو رمان در زمره ی رمان های سیاسی- تاریخی محسوب می شوند، تلاش شده است جنبه ی تاریخی این دو رمان نیز مورد بررسی قرار گیرد و رمزهای سیاسی آن تشریح شود. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از شیوه ی تحلیل محتوا بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی به این نتیجه می رسدکه حضور بیگانگان و توطئه های آنها در کشور، آشوب داخلی، شیوع فتنه، سرسپردگی ارکان دولت، غفلت توده ی مردم، مقاومت و.. از جمله موضوعات مشترکی است که در این دو رمان به صورت آشکار تجلی یافته است.

مقدمه: تجزیه و تحلیل نقاط قوت- ضعف و فرصت- تهدید (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats: SWOT ) یک روش برنامه ریزی استراتژیک برای ارزیابی نقاط قوت، ضعف (عوامل داخلی) سازمان و فرصت ها و تهدیدات (عوامل خارجی) محیط است. اما این تکنیک به تنهایی نمی تواند اهمیت این عوامل را نسبت به یکدیگر تعیین نماید، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (Analytic Hierarchy Process: AHP) این مشکل را با در نظر گرفتن همبستگی درونی و رتبه بندی عوامل، آن ها را به ترتیب اهمیت شناسایی می کند و سازمان را انتخاب استراتژی مناسب یاری می دهد. هدف این پژوهش شناسایی عوامل محیطی داخلی و خارجی و رتبه بندی آن ها با تکنیک سلسله مراتبی با توجه به مزیت های این تکنیک سازمان را در تعیین بهترین استراتژی برای آینده بود. روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که در بهار 1392 خورشیدی بر اساس نظرسنجی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید در چندین مرحله با مصاحبه های مختلف از 25 نفر از کارکنان و پزشکان یکی از بیمارستان های فوق تخصصی استان فارس شناسایی شد. ابزار شامل پنج پرسشنامه که شامل ماتریس مقایسات زوجی نقاط قوت، ضعف و فرصت و تهدید بود، انجام شد، و سپس اولویت بندی و تعیین ضرائب با استفاده از نرم افزار Expert choic11انجام گردید. یافته ها: یافته های مقاله وزن هر یک گروه های SWOT را مشخص کرد: نقاط قوت: 38 درصد، نقاط ضعف: 8/6درصد، فرصت ها: 4/44درصد و تهدید ها 09/1درصد. و در گروه نقاط قوت وجود تجهیزات مدرن پزشکی با 9/9 درصد، کنسل شدن عمل های جراحی با 4/2درصد در گروه نقاط ضعف، و در فرصت ها شناسایی مرکز به عنوان قطب علمی با 13درصد و در نهایت فقدان استقلال مالی مرکز با 4/4درصد مهم ترین اولویت های تعیین شده هستند. نتیجه گیری: در نقاط قوت وجود تجهیزات مدرن تشخیصی-درمانی و مهارت پرسنل نسبت به سایر گزینه ها امتیاز بالاتری را کسب کردند. در نقاط ضعف کنسل شدن عمل های جراحی و نارضایتی بیمار دارای اهمیت بیشتری است. شناسایی مرکز به عنوان قطب علمی مهم ترین فرصت برای بیمارستان محسوب شده است و مهم ترین تهدیدی که سازمان با آن روبروست فقدان استقلال مالی است.

تحقیق حاضر با هدف تبیین وضعیت سرمایۀ اجتماعی در تعاونی های دامداری شرق استان خوزستان به روش توصیفی - پیمایشی صورت گرفته است. جامعۀ آماری مطالعه شامل کلیۀ اعضای تعاونی های دامداری شرق استان خوزستان در قالب 15 تعاونی با 300 نفر عضو فعال بوده است. نمونۀ آماری مطالعه، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، 140 نفر تعیین شد. روش نمونه گیری در این تحقیق تصادفی ساده به شیوۀ سهمیه ای بوده است. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بوده که روایی آن توسط استادان دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین و پایایی آن نیز با انجام مطالعه پیشاهنگ در دهستان قله تل و محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ (9/0- 7/0 =α) تأیید شد. آزمون همبستگی نشان داد ارتباط معنی داری میان متغیرهای تعداد دام، مشارکت سیاسی، تعداد اعضای تعاونی، میزان انگیزه از عضویت در تعاونی، میزان روابط اجتماعی و تعداد شرکت در کلاس های آموزشی – ترویجی با متغیر سرمایۀ اجتماعی در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد. همچنین متغیر تعداد اعضای خانوار و تعداد عضویت در تشکل ها با سرمایۀ اجتماعی رابطۀ معنی داری در سطح اطمینان 95 درصد داشته است. نتایج حاصل از تحلیل تشخیصی نیز نشان داد که متغیرهای میزان روابط اجتماعی، مشارکت سیاسی، انگیزه از عضویت در تعاونی و تعداد اعضای تعاونی (به ترتیب با ضرایب 096/0، 031/0، 019/0 و 005/0) بیشترین واریانس را برای سرمایۀ اجتماعی تبیین کرده اند. 

ترجمه بیان دوبارة اندیشه و انگیزة نویسنده یا گوینده از زبان مبدأ به زبان مقصد است و در آن مهارت در فهم این اندیشه و انگیزه در کنار امانت دارای و پایبندی به سبک قرار می گیرد، به گونه ای که متن ترجمه شده در خواننده یا شنونده تأثیر بگذارد. در این مقوله، بافت به عنوان یکی از مهم ترین عناصر فهم متن، نقش ویژه ای در دریافت متن دارد. مطابق نظریّة بافت زبانی، معنی بر پایة روابط همنشینی و جانشینی مورد بررسی قرار می گیرد. رابطة همنشینی به روابط موجود میان واژه ها و ارتباط یک عنصر زبانی با سایر عناصر تشکیل دهندة زبان گفته می شود و رابطة جانشینی، رابطة یک کلمه با سایر کلماتی است که می تواند به جای آن به کار برده شوند یا به عبارت دیگر جایگزین آن شوند. مقالة حاضر ترجمة متون سیاسی را از دیدگاه بافت زبانی با استناد به کتاب «التطرف الإسرائیلی جذوره و حصاده» مورد بررسی قرار می دهد و به تشریح و تبیین بافت زبانی و روابط همنشینی و جانشینی تأثیرگذار بر فرآیند ترجمه می پردازد.

پژوهش حاضر نیز به دنبال بررسی کارکرد و نقش دین در عرصه های مختلف جامعه از دیدگاه ابن سینا بوده است. از آن جا که نوع نگاه و تبیین و تفسیر اندیشمندان و جامعه شناسان به دین و جامعه مختلف است، در ابتدا لازم شد به تعریف دین و جامعه و رابطه ی میان آن دو از دیدگاه ابن سینا پرداخته شود و سپس کارکردهای دین در درون جامعه از دیدگاه ایشان بیان گردد. حاصل بحث چنین شد که ابن سینا وجود دین را امر قدسی از جانب خدا دانسته، با بیان کارکردهای مختلف، آن را برای حفظ حیات و پیش رفت جامعه و سعادت اخروی لازم و ضروری می داند.