مدیریت اطلاعات سلامت

"مقدمه: بیمارستانها نیز نظیر سایر سازمانها نیازمند نظارت و ارزشیابی مستمر و دائمی هستند. با نگرش به وظایف اصلی این مراکز که آموزش، درمان، پژوهش و مشارکت در بهداشت جامعه است، این امر، از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد. بر این اساس هدف پژوهشگران نیز مقایسه درجه ی ارزشیابی بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران با عملکرد آنها بوده است روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از دسته مطالعات توصیفی – تحلیلی به روش مقطعی (cross-sectional) بوده، که در 27 بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفته است. داده های این پژوهش از طریق پرسشنامه ای که پس از تهیه توسط پژوهشگر، روایی آن توسط استادان و برخی از مدیران بیمارستانها به تایید رسید، جمع آوری گردید و به دلیل استفاده از فرمها، دفاتر آماری بیمارستانها و جداول ارزشیابی بیمارستانها در معاونت سلامت دانشگاه مذکور (جهت تکمیل آن) از اعتبار لازم نیز برخوردار بود. برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS استفاده شد. آزمونهای آماری مورد استفاده نیز عبارتند از: Mc Nemar، Mann Whitney و ضریب همبستگی spearman . یافته ها: یافته های این مطالعه نشان داد که بین درجه ی ارزشیابی فعلی بیمارستانهای مورد مطالعه با شاخصهای عملکردی، رابطه معنی داری وجود ندارد. اما بین درجه ی ارزشیابی پیشنهادی برای بیمارستانهای مورد مطالعه با شاخصهای عملکردی مورد بررسی (بجز درصد اشغال تخت؛ احتمالاً به دلیل کم بودن تعداد نمونه ها)،ارتباط معنی داری وجود داشته و جهت ارتباط نیز صحیح بوده است. همچنین، در بیمارستانهای دولتی دارای درجه ی ارزشیابی 1 و 3، بین درجه ارزشیابی فعلی و پیشنهادی (بر اساس شاخصهای عملکردی آنها) تفاوت معنی دار مشاهده گردید نتیجه گیری: یافته های فوق نشان دهنده ی واقعی تر بودن درجه ارزشیابی فعلی بیمارستانهای خصوصی نسبت به بیمارستانهای دولتی بوده و سیستم ارزشیابی فعلی بیمارستانها نیاز به بازنگری و اصلاح دارد "

"مقدمه: با توجه به این واقعیت که در عصر حاضر، آگاهی از مهارتهای ارزیابی، بازیابی و سازماندهی اطلاعات کمک فراوانی به کتابداران در جهت رفع نیازهای اطلاعاتی مراجعان می نماید، این سوال به ذهن خطور می کند که کتابداران جامعه ی هدف با مهارتهای بازیابی و تجزیه و تحلیل اطلاعات برای رسیدن به پاسخ مطلوب، تا چه میزان آشنایی دارند و تا چه اندازه از ابزارهای بازیابی اطلاعات برای رفع نیاز مراجعه کنندگان استفاده می نمایند. مقاله ی حاضر محصول یک تحقیق در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می باشد که با تلاش همکاران توانسته است به گونه ای عملیاتی مفهوم سواد اطلاعاتی و عوامل موثر بر آن را در نزد کتابداران و اطلاع رسانان حوزه ی علوم پزشکی بیان نماید. روش بررسی: در یک مطالعه ی توصیفی- مقطعی 39 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به وسیله ی پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. پرسشنامه از نظر اعتبار و پایایی مورد تایید قرار گرفت.تحلیل یافته ها به کمک نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آمارهای توصیفی صورت گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که آگاهی کتابداران از نیازهای اطلاعاتی جامعه ی تحت پوشش خود در سطح مطلوبی بود. از طرفی میزان شناخت آنان از منابع اطلاعاتی مورد نیاز جامعه ی تحت پوشش ، در حد متوسط و میزان آگاهی کتابداران از تکنیک های مختلف جستجو و بازیابی اطلاعات سطح خوبی را نشان داد. یکی از دلایل، همان آموزشی بود که کتابداران برای آن اهمیت بسیار زیادی قائل شده بودند. همچنین آمار، نشانگر سطح بسیار ضعیف تکنیکی کتابداران در مورد شیوه های مختلف دسترسی به اطلاعات بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج موجود ، کتابداران مهم ترین عوامل تاثیر گذار بر سطح سواد اطلاعاتی خود را به ترتیب آموزش به خصوص در قالب دوره های ضمن خدمت ، عوامل محیطی و دیدگاه علمی مدیران مراکز خود دانسته بودند ، که در راستای این هدف برنامه ریزی بهتر و زمینه سازی مناسب ، به خصوص در ایجاد بستر مناسب آموزشی و عوامل محیطی ( سخت افزاری و نرم افزاری و ... ) برای کتابخانه ها و کتابداران از سوی مسؤولان لازم است . "

"مقدمه: اطلاعات پزشکی ابزاری کلیدی است که در برنامه ریزی ، هماهنگی و ارزشیابی مراقبتهای ارائه شده به بیمار مورد استفاده قرار می گیرد ، به علاوه محتوا و مستندات ثبت شده در پرونده ی پزشکی برای مقاصد قانونی ، آموزشی ، تحقیقی ، برنامه ریزیهای مدیریتی و اعتباربخشی مفید است . این تحقیق با هدف تعیین علل ناقص ماندن پرونده های پزشکی و راهکارهای پیشنهادی جهت رفع آنها از دیدگاه مدیران و پزشکان شاغل در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد. روش بررسی: این مطالعه، توصیفی- مقطعی است ودر آن با استفاده از پرسشنامه دیدگاه های 71 مدیر و 69 پزشک شاغل در بیمارستانهای آموزشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1383 مورد بررسی قرار گرفت. این پرسشنامه پس از سنجش روایی و پایایی در 11 بیمارستان آموزشی شهر اصفهان تکمیل گردید و داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت . یافته ها: در بیشتر موارد، مدیران و پزشکان (به ترتیب 53 و 55 درصد ) اعتقاد داشتند کادر پزشکی از آموزش کافی نسبت به نحوه ی تکمیل اطلاعات پرونده بهره مند نیستند. همچنین بیشترموارد (52 درصد) بر این مساله که نظارت لازم از سوی اتندها بر کار اینترن ها و رزیدنت ها، جهت ثبت اطلاعات در پرونده ها وجود ندارد، کاملاً موافق بودند. مدیران در 100 درصد و پزشکان در 85 درصد معتقد بودند باید دوره های آموزشی برای کادر پزشکی برگزار شود و نیز مدیران در 69 درصد و پزشکان در 60 درصد موارد، با به کارگیری دانش آموختگان رشته مدارک پزشکی کاملا موافق بودند. نتیجه گیری: با توجه به بیشترین علل نقص پرونده ها، که در قسمت یافته ها قید شده، بهتر است تلاش و برنامه ریزی مسؤولین دانشگاه برای برگزاری دوره های آموزشی ، تدوین دستورالعمل هایی جهت تکمیل پرونده ها ، ایجاد اهرمهای نظارتی از طرف مسؤولین بیمارستان ها در رابطه با تکمیل اطلاعات و پیگیری جدی تر مسؤولین مدارک پزشکی انجام گیرد."

"مقدمه: حدود 20 درصد از هزینه های پیش بینی شده بیمارستان به بخش تجهیزات پزشکی اختصاص دارد، بنابراین وجود یک مدیریت دقیق و صحیح برای نگهداری این تجهیزات در بیمارستان ضروری به نظر می رسد. مطالعات و بررسی های اولیه نشان داد که با وجود اهمیت این مدیریت، متاسفانه توجه چندانی به آن ، به ویژه در کشور ما نشده بود، از این رو این پژوهش با هدف تعیین وضعیت مدیریت نگهداری تجهیزات پزشکی در بیمارستانهای تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان انجام گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر کاربردی و از دسته مطالعات توصیفی – مقطعی بود که در زمستان سال 1383 انجام گرفت. 40 نفر مدیر، مدیر خدمات پرستاری و مسؤول واحد مهندسی پزشکی یا تجهیزات پزشکی 12 بیمارستان تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شهر اصفهان و کارشناس اداره تجهیزات پزشکی دانشگاه، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل دادند. گردآوری اطلاعات به وسیله پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفت و اعتبار و پایایی آن ارزیابی گردید. داده ها پس از جمع آوری، با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تحلیل شد و در تحلیل داده ها حداکثر امتیاز ممکن 100 و حداقل آن صفر درنظر گرفته شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، برنامه ریزی نگهداری تجهیزات پزشکی حدود 62 درصد میانگین امتیاز )حد متوسط)، سازماندهی نگهداری تجهیزات پزشکی حدود 44 درصد میانگین امتیاز )ضعیف)، هدایت و هماهنگی نگهداری تجهیزات پزشکی حدود 54 درصد میانگین امتیاز )حد متوسط) و کنترل نگهداری تجهیزات پزشکی حدود 42 درصد میانگین امتیاز)ضعیف) را کسب نمودند. مدیریت نگهداری تجهیزات پزشکی نیز 48/50 درصد میانگین امتیاز )متوسط) را کسب کرد. نتیجه گیری: برای تقویت مدیریت نگهداری تجهیزات پزشکی در بیمارستانها، در خصوص برنامه ریزی، با درنظر گرفتن بودجه کافی در زمینه ی سازماندهی، تعیین فردی به عنوان مسؤول تجهیزات پزشکی در هر بخش، در خصوص هدایت و هماهنگی، برگزاری دوره های آموزشی برای کارکنان و کاربران تجهیزات پزشکی، و در نهایت در زمینه ی کنترل و نظارت، تهیه نرم افزار مدیریت تجهیزات پزشکی، ضروری به نظر می آید."

"مقدمه: نزدیک به دو دهه پیش، سازمان یونسکو با هدف ایجاد یکپارچگی و سرعت بخشیدن به کار سازماندهی و طبقه بندی مجموعه کتابخانه ها، با کمک فن آوری نوین، بسته ی نرم افزاری مینی میکرو موسوم به CDS/ISISرا طراحی و تولید نمود و آن را به طور رایگان در اختیار اغلب کتابخانه های دانشگاهی ایران و جهان قرار داد. نظر به اهمیت سازماندهی منابع در مجموعه های بزرگ کتابخانه های دانشگاهی، این پژوهش در سال 1383با هدف تعیین وضعیت بکارگیری این نرم افزار در کتابخانه های مرکزی دانشگاههای علوم پزشکی کشور انجام گرفت. روش بررسی: روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی بوده و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در اختیار جامعه مورد پژوهش قرار گرفت و سپس پاسخ های دریافتی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 1- میزان استفاده از این نرم افزار کمتر از یک پنجم کل جامعه مورد پژوهش( 7/10 درصد) بود. 2- دلیل عدم استفاده از این نرم افزار را سپری نکردن دوره آموزش مناسب و کافی (5/89 درصد) ذکر کردند. 3- دلیل توقف استفاده از این نرم افزار را مناسب نبودن کــار با آن(3/83 درصد) بیان کردند.4- بیشترین مورد استفــاده از این نرم افزار(56 درصد) در بخش فهرست نویسی بود نتیجه گیری: برگزاری دوره های آموزشی با همکاری نمایندگی یونسکو و معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی پیشنهاد می شود تا با استفاده از آن، اطلاعات کتابخانه ها به طور یکسان ذخیره، بازیابی و مبادله شود. "

"مقدمه: اجرای برنامه های آموزشی در یک سازمان می تواند نیاز به نیروی انسانی متخصص را در آینده رفع کند و تضمینی برای بهره وری باشد. برای اجرای بهتر آموزش باید شرایطی در سازمان فراهم گردد تا کیفیت خدمات آموزشی ارتقا یابد. هدف از انجام این تحقیق نیز تعیین تاثیر آموزشهای ضمن خدمت در بهره وری کارکنان دفتر مرکزی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1381 بوده است. روش بررسی: در این تحقیق به منظور تعیین تاثیر آموزشهای ضمن خدمت کارکنان و بهره وری آنان از نوع مطالعه توصیفی – مقطعی استفاده شد. روش نمونه گیری سیستماتیک(65 نفر از کارکنان) بود. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه و داده ها با استفاده از آمار توصیفی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد دوره های ضمن خدمت، کارکنان را در حل مشکلات کاری و اخذ تصمیمات تواناتر ساخته است و توانسته کارکنان را از عهده ی تحلیل وظایف شغلی بهتر برخوردار سازد. همچنین دوره های آموزشی ضمن خدمت موجب شد کارکنان نیاز به کنترل کمتر داشته باشند و سبب افزایش علاقه در انجام کار شده است. دوره های آموزش ضمن خدمت در نحوه ی برنامه ریزی و کیفیت کار آنها تاثیر داشته است. نتیجه گیری: آموزش و بهسازی منابع انسانی یکی از راهکارهای اساسی و موثر در امر نگهداری و بهره وری نیروی انسانی محسوب می شود و استفاده ی بهینه از نیروی انسانی، ابزار و امکانات و اداره ی صحیح و مطلوب سازمان، از جمله ثمرات برنامه های آموزشی کارکنان می باشد. "

"مقدمه : پیشرفت سریع دانش و فناوری پزشکی و تنوع و گستردگی خدمات درمانی، تعمیم کلیه سرویس های درمانی به بیمه شدگان اجباری به صورت نامحدود و در کلیه سطوح نه جزو رسالت سازمان های بیمه اجتماعی درمان محسوب شده، نه در توان آنها می باشد. به همین علت ، خدمات مازاد با نام بیمه مکمل (Complementary Insurance)، برعهده شرکت های بیمه درمان خصوصی و یا بازرگانی واگذار می گردد. با توجه به محدود بودن تحقیقات انجام شده در زمینه بیمه مکمل و اثرات آن، با مراجعه به چهار مرکز درمانی منتخب در شهر تهران، به سنجش میزان رضایتمندی بیمه شدگان فاقد بیمه مکمل و بیمه شدگان دارای بیمه مکمل پرداختیم. روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی - مقطعی بوده که برای جمع آوری اطلاعات آن از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسشنامه توسط متخصصان مورد ارزیابی قرار گرفت و پایایی آن با آلفای کرونباخ 92 درصد تایید شد. پرسشنامه مذکور در بین 140 نفر از مراجعین به چهار مرکز درمانی (پلی کلینیک فوق تخصصی نور، پلی کلینیک فوق تخصصی شهید شوریده، بیمارستان خاتم الانبیاء و بیمارستان مصطفی خمینی) توزیع گردید. سپس داده ها استخراج و با نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: 1. بیمه شدگان سازمان خدمات درمانی بیشتر از سایرین از خدمات بیمه مکمل استفاده می کردند.2. بالاترین میزان رضایت (حدود 44 درصد) مربوط به مراجعه کنندگان جهت دریافت خدمات بستری بوده که دارای بیمه مکمل نیز بودند. 3. اکثر افراد نمونه(91 درصد) ، استفاده از خدمات بیمه مکمل را به دیگران نیز توصیه نمودند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش بیانگر آن است که در بین بیماران بستری، استفاده کننده از خدمات بیمه تکمیلی، رایج تر بوده و درصد رضایت آنها بیشتر از سایرین است و این گروه نیز استفاده از خدمات بیمه مکمل را بیشتر از سایر بیمه شدگان به دیگران توصیه می کنند."

"مقدمه: مدیریت کیفیت فراگیر یک فلسفه رهبری و اصول هدایتگری است که بر بهبود مستمر از طریق مشارکت کارکنان و استفاده از روشهای کمی تاکید می کند و بر رضایت همه جانبه ی مشتری متمرکز است. از آنجا که کتابخانه های دانشگاههای علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی، مراکز مهم تهیه و گردآوری، سازماندهی و ارائه اطلاعات پزشکی در سطح کشور می باشند، توجه به مقوله مدیریت کیفیت فراگیر در این کتابخانه ها امری اساسی است، بنابراین این پژوهش با هدف تعیین میزان آمادگی کتابخانه های دانشگاههای علوم پزشکی تهران برای پیاده سازی TQM انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش از دسته مطالعات توصیفی- مقطعی بود.جامعه آماری این تحقیق، مسؤولین بخشهای کتابخانه های سه دانشگاه علوم پزشکی مستقر در تهران (شامل 75 نفر) و ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه محقق ساخته بود که اعتبار آن با ضریب آلفای کرونباخ معادل 925/0 و روایی محتوایی و درونی آن نیز تایید شد. داده های استخراج شده از پرسشنامه ها با استفاده از آمار توصیفی و انجام آزمون آنالیز واریانس به وسیله نرم افزار spss ، مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد ضمن اینکه بیشترین امتیاز کسب شده در زمینه مفاهیم اساسی TQM در سه دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران و شهید بهشتی مربوط به احساس تعلق (58/8، 49/8 و 26/8) و کمترین امتیاز به وضعیت پاداش و ترفیع (26/5، 74/5 و 45/5) اختصاص داشت، در هیچ یک از مفاهیم 9 گانه بین سه دانشگاه تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش به طور کلی برای اجرای TQM در کتابخانه های مورد مطالعه باید نظام پاداش و ترفیع در آنها دچار تحول اساسی گردد و سپس مقوله های توجه به مشتری، مشارکت کارکنان و وضعیت رهبری نیز تقویت شوند."

تحقق اهداف توسعه درهزاره ی جدید و آرمان «سلامت برای همگان» مستلزم دسترسی کلیه متخصصان علوم پزشکی به اطلاعات می باشد. اما با وجود اقدامات موفقیت آمیزی که تا به امروز در زمینه ی فن آوری اطلاعات صورت گرفته، هنوز هم برای بیشتر متخصصان علوم پزشکی در کشورهای در حال توسعه، امکان دسترسی به اطلاعاتی بیش از آنچه که در ده سال گذشته در اختیار داشتند، وجود ندارد. در واقع، عدم امکان دسترسی به اطلاعات هنوز هم مانعی اصلی در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی مبتنی بر دانش، در کشورهای در حال توسعه محسوب می شود. افزایش و گسترش اطلاعات معتبر، مرتبط و قابل استفاده بیانگر نظامی است که در آن سیاستگذاران و متخصصان علوم پزشکی، پژوهشگران، ناشران، اطلاع رسانان، نمایه سازان و مرورگران سیستم با یکدیگر تشریک مساعی می کنند. متاسفانه چنین نظامی به جهت درک اندک، عدم مدیریت صحیح و کمبود منابع تا کنون تحقق نیافته است. این مقاله پیشنهاد می کند سازمان جهانی بهداشت، رهبری جریان تلاش، برای تحقق دسترسی همگانی به اطلاعات سلامت تا سال 2015 و «یا به عبارتی هدایت آرمان «اطلاعات سلامت برای همگان» را بر عهده بگیرد. راهکارهایی که برای تحقق این آرمان ضروری می باشند عبارتند از: تامین منابع مالی برای انجام پژوهش به منظور بر طرف کردن موانع استفاده از اطلاعات، ارزیابی و تکرار اقدامات موفقیت آمیز، حمایت از شبکه های چند بعدی و چرخه های اطلاعات، و تدوین سیاستهای ملی در زمینه اطلاعات سلامت.

"در حوادث غیر مترقبه روال طبیعی امور مربوط به زندگی روزمره جامعه به یکباره دگرگون و غیر عادی می شود، و در چنین شرایطی مدیریت بحران علم توام با هنری است که تلاش می کند تا شرایط بحرانی را به حالت عادی (و نه لزوما قبل از بحران) برگرداند. عمده ترین عامل موفقیت این مدیریت به میزان آمادگی قبل از وقوع بحران بستگی دارد. در غیر این صورت شاهد بروز بحران در بحران خواهیم بود. این مقاله که به صورت تحقیقی مروری، با استفاده و مطالعه منابع علمی (12 مقاله جدید در این زمینه) وتجربیات مدیریتی نویسنده تهیه شده است به عوامل عمده ای که مدیران بحران با آن مواجه می باشند، نظری اجمالی دارد."