سعیده کتابی

هدف این پژوهش، ارائه هم زمان مدل تولید - موجودی و مسیریابی یک دسته از اقلام زوال پذیر در یک زنجیره تأمین سبز با در نظر گرفتن کلیّه هزینه های سیستم تولید و توزیع و راه اندازی و مسیریابی و حمل ونقل با توجه به آثار زیست محیطی است. محصول مد نظر در گذر زمان، کیفیت و مرغوبیت خود را از دست می دهد و درصدی از محصول در هر دوره دورریز می شود. همسو با یکپارچه سازی سیاست های زنجیره تأمین، تابع هدف به صورت حداکثر سازی سود تولیدکنندگان و عمده فروشان در یک همکاری افقی تعریف شده است. مدل ریاضی ارائه شده به صورت یک برنامه ریزی خطی مختلط است. مدل در حالت چندمحصولی با عمر محدود و در نظر گرفتن سیاست تخفیف برای تولیدکنندگان و عمده فروشان ارائه شد. در این پژوهش، سه مسئله نمونه در ابعاد مختلف شکل گرفت. نتایج حل با استفاده از نرم افزار OPLILOG آورده شد. مسئله در دو حالت متمرکز و غیرمتمرکز مدل سازی و حل شد. تحلیل حساسیت نیز روی پارامتر تقاضای عمده فروشان و هزینه های نگهداری بررسی شد. از نتایج حاصل به افزایش سود سیستم در حالت متمرکز نسبت به حالت غیرمتمرکز می توان اشاره کرد.

سازمان ها برای دستیابی به مزیت رقابتی نیاز به ایجاد زیرساخت هایی دارند که از طریق اجرای پروژه های سرمایه گذاری در سازمان محقق می شود. از طرفی محدودیت منابع مانع از اجرای تمام پروژه های بالقوه می شود و اولویت بندی و انتخاب از بین آنها ضروری خواهد بود. ن کته حائز اهمیت در ارزیابی طرح های سرمایه گذاری، در نظر گرفتن معیار های متنوع در کنار شاخص های شناخته شده اقتصادی در یک مدل تصمیم گیری است که ضمن منظور نمودن مأموریت و استراتژی سازمان، در نزدیک نمودن مدل مربوطه به دنیای واقع تأثیر به سزایی داشته باشد. در بسیاری از سازمان ها، به جای وجود یک سیستم یکپارچه بنابر معیارهای مشخص و اندازه گیری شده برای تصمیم گیری، نظرات خبرگی تبیین نشده و گهگاه سلیقه های شخصی بر انتخاب پروژه ها تأثیر می گذارد. در این مقاله یک مدل اولویت بندی چندمعیاره برای ارزیابی پروژه های سرمایه گذاری در شرکت فولاد مبارکه ارائه می شود که در آن معیارهای مناسب و نحوه اندازه گیری آنها به همراه روش تعیین اولویت تشریح می شود. کاربرد مدل فوق در عمل ضمن انتخاب سیستمی پروژه ها و کاهش اعمال سلیقه های شخصی، شانس حذف پروژه بعد از تصویب را هم کاهش می دهد. کاربرد مدل فوق بر روی مجموعه پروژه های کاندید سرمایه گذاری شرکت در سال 97، انطباق بیش از 85 درصد اولویت بندی به دست آمده را با آنچه در عمل رخ داده، نشان می دهد

این مقاله، کارایی و تخصیص منابع به بخش های مختلف بیمارستانی را با استفاده از روش تحلیل پوششی داده های متمرکز با فرض بازده متغیر با استفاده از نرم افزار متلب تحلیل کرده است. داده های مدنظر از واحد آمار، واحد حسابداری و واحد کنترل عفونت بیمارستان الزهرای اصفهان، برای تخصیص تخت به 31 بخش درمانی در سال 1390جمع آوری شد. شاخص های ورودی، دربردارنده تعداد تخت، تعداد پزشکان، تعداد پرستاران، فضای اختصاص داده شده به هر بخش و شاخص های خروجی، دربردارنده تعداد بیمار پذیرش شده، چرخش تخت، درصد اشغال تخت و تعداد مشاوره های انجام شده است. یافته ها نشان داد مجموع تعداد تخت فعال از 739 به 99/343، مجموع تعداد پزشکان از 399 به 51/391، مجموع تعداد پرستاران از 1258 به 21/1239 و مجموع فضای تخصیصی به بخش ها از 19010 به 69/15668 متر مربع تغییر پیدا کرده است. همچنین، میزان مجموع کاهش ورودی های به دست آمده از مدل متمرکز، بیشتر از میزان کاهش مجموع ورودی های به دست آمده از مدل های کلاسیک بود. محدودیت های اضافه شده به مدل مربوط به منابع نیز تحقق یافت. مطابق این نتایج، مجموع مصارف ورودی بخش ها کاهش یافته است؛ در حالی که مجموع تولیدات خروجی کاهش نیافته است.

هدف: نظام سلامت یکی از بزرگ ترین صنعت ها به شمار می رود و برای حل مشکلات آن، به تلفیقی از دانش و مهارت های مدیریتی و بالینی نیاز است. در این پژوهش، مسئله برنامه ریزی استراتژیک و تخصیص ظرفیت اتاق های عمل با در نظر گرفتن استراتژی برنامه ریزی و زمان بندی بلوکی مطالعه شده است و یک مدل تلفیقی برای تعیین آمیخته بهینه جراحی ها و تخصیص ظرفیت به سرویس های جراحی به صورت برنامه ریزی آرمانی تصادفی برای مقابله با عدم قطعیت در تقاضای هر عمل ارائه شده است. هدف مدل حداقل کردن انحراف های نامطلوب شامل تقاضای برآورده نشده، اضافه کاری سرویس ها و بیکاری اتاق های عمل تخصیص یافته، است. روش: به دلیل NP-hard بودن مسئله، دستیابی به جواب دقیق با بزرگ شدن ابعاد آن به صورت نمایی مشکل است. برای این منظور، الگوریتم فراابتکاری شبیه سازی تبرید پیشنهاد شده است. نتایج مدل ریاضی به کمک نرم افزار GAMS با حل کننده COINBONMIN و روش شبیه سازی تبرید توسط نرم افزار متلب R2017a  با یکدیگر مقایسه شده است. یافته ها: مثال های ارائه شده، از اطلاعات بخش اتاق عمل بیمارستانی در کانادا با 9 سرویس جراحی، 110 عمل جراحی، 16 اتاق عمل و 220 تخت بستری استخراج شده است. برای کاهش تعداد متغیرهای تصمیم و قابل حل بودن مدل ریاضی، برای هر مثال، سرویس ها و جراحی های اندک با اتاق های عمل محدودی انتخاب شد. مجموع بیکاری اتاق های عمل تخصیص یافته در همه مثال ها و در هر دو روش برابر با مقدار ایده آل صفر بوده است. اختلاف میان مقادیر تابع بهینه هدف به دست آمده از مدل برنامه ریزی آرمانی تصادفی و الگوریتم شبیه سازی تبرید در مثال های ارائه شده در بازه ]6/0,05/0[ قرار دارد. نتیجه گیری: در این پژوهش مدل برنامه ریزی آرمانی تصادفی برای برنامه ریزی و تعیین تعداد و ترکیب بهینه جراحی ها و تخصیص ظرفیت به سرویس های جراحی با در نظر گرفتن تقاضای غیرقطعی ارائه شده است. ایده مدل پیشنهاد شده آن است که با تغییر تعداد و ترکیب موارد جراحی، می توان انحراف های نامطلوب را کاهش داد.

مسئله جدول زمان بندی دروس دانشگاه، یکی از مسائل زمان بردر هر محیط آموزشیاست. اینمسئله با عوامل زیادی نظیر تعداد دروس، کلاس، استاد، دانشجو و زمان های کاری سروکار داردو محدودیت های سخت و نرم زیادی بر این عواملتأثیر می گذارند. هدف از حل این مسئله انتساب دروس و کلاس به استاد و دانشجو است؛ به گونه ای که در محدودیت های مسئله صدق کنند.این پژوهش از رویکرد برنامه ریزی محدودیت برای حل اینمسئله استفاده می کند. هدف این پژوهش، ارضای حداکثری انتظارات و محدودیت هابه منظور ایجادیک جدولزمان بندیاست.مدل پیشنهادی، از تابع هزینه ای برای حداقل سازی تخطی از محدودیت های نرم استفاده می کند که ضرایب این تابع از روش AHP محاسبه می شوند. این مدل برایگروه مدیریت دانشگاه اصفهان، با زبان برنامه نویسی OPL و بر روی پلتفرم IBM ILOG CPLEX اجرا شد. جدول زمان بندی حاصل شده، با ارضای کامل محدودیت های سخت و ارضای کاملاً رضایت بخش محدودیت های نرم همراه بود. این جدول زمان در مدت زمان کمتر از 20 دقیقه بهدست آمد که در مقایسه با زمان صرف شده در مدل های فراابتکاری و سایر مدل های ریاضی پیشنهادشده برای اینمسئله، بسیار قابلِ ملاحظه است.

با گسترش فناوری و ظهور شرکت های الکترونیکی که انباشت داده های مشتریان در پایگاه داده را به همراه داشته، جذابیت بخش بندی بازار برای پژوهش گران فزونی یافته است. زیرا پایگاه داده مشتری یک داشته ارزشمند شرکت های الکترونیکی است که اگر به خوبی پردازش شود، می تواند شناخت بیشتری از مشتریان ارائه نماید. به همین دلیل روش های متعدد اما غیر منسجمی برای بخش بندی بازار و طبقه بندی مشتریان در علوم مختلف ارائه شده است. این پژوهش، الگوریتم یکپارچه ای برای بخش بندی بازار و طبقه بندی مشتریان ارائه می کند که در آن رویکرد خوشه بندی تجمیعی مبنای مقایسه عملکرد روش های مختلف طبقه بندی، به ویژه برنامه ریزی خطی، قرار می گیرد. این مقایسه نشان می دهد روش برنامه ریزی خطی که کمتر به آن توجه شده است، عملکرد بهتری از نظر درصد بالاتر انتساب مشتریان به خوشه های مشتریان دارد. همچنین برای مواجهه با ناکافی بودن داده های مورد نیاز در پایگاه داده، روش دلفی فازی پیشنهاد شده است.

از آنجایی که موفقیت در هر سازمانی نیازمند اندازه گیری عملکرد و برنامه ریزی جهت بهبود آن می باشد. لذا، در این تحقیق تلاش شده است تا، میزان کارایی عملکرد در صنعت هتلداری استان یزد مورد ارزیابی قرار گیرد. در این راستا، با توجه به نقش مهمی که روش تحلیل پوششی داده ها در تحلیل کارایی نسبی و سنجش عملکرد صنایع گردشگری ایفا می کند در مطالعه حاضر از این تکنیک به منظور ارزیابی کارایی هتل های منتخب استان یزد استفاده شده است. روش تحقیق حاضر از نوع تحلیلی کاربردی می باشد و برای تعیین ضریب کارایی هتل ها از مدل های مضربی BCC و CCR خروجی محور و برای مقایسه و رتبه بندی واحد های کارا از تحلیل رابطه خاکستری استفاده گردیده است. یافته ها نشان داد که 5/18 درصد از هتل های مورد بررسی بر اساس مدل CCR و 6/29 درصد براساس مدل BCC کارا و مابقی ناکارا می باشند. همچنین، هتل های مرجع به عنوان الگوهایی برای هتل های ناکارا معرفی و پیشنهاد شدند.

انتخاب سهام مناسب برای سرمایه گذاری سودآور یکی از مسایلی است که همواره در بازارهای مالی مورد توجه بوده است. اگر سرمایه گذار در انتخاب سهام به طور منطقی تصمیم گیری نماید، می تواند به بازدهی بیش ازمیانگین بازار دست یابد. مقایسه شرکت های مختلف براساس صنعتی که شرکت به آن تعلق دارد و تشخیص صنایع برتر از طریق بررسی عملکرد آنها می تواند راهنمای مفیدی برای ذی نفعان این عرصه باشد. هدف اصلی این پژوهش، رتبه بندی صنایع بورس برای کمک به کارایی بازار سرمایه است و تکنیک مورد استفاده در این راستا، تحلیل پوششی داده هاست. ماهیت الگو بازده ثابت به مقیاس و ورودی محور است که با استفاده از آن 67 شرکت در قالب 16 صنعت مطالعه و در نهایت 7 صنعت کارا و 9 صنعت دیگر غیرکارا معرفی شدند، سپس برحسب مرز کارایی ایجاد شده صنایع ناکارا رتبه بندی و برای ارتقای سطح کارایی آنها واحدهایی به عنوان مرجع انتخاب شده اند.

هدف از پژوهش حاضر، توسعه یک نظام ارزیابی عملکرد کارکنان است که این قابلیت را دارا باشد تا در راهبرد های مختلف، به ارزیابی عملکرد کارکنان بپردازد. شیوة پژوهشٰ پیمایشی بوده و گروهی متشکل از خبرگان حوزه مدیریت راهبردی منابع انسانی و مدیران ارشد یک سازمان فعال در زمینة تولید فولاد به عنوان نمونه، در تحقیق مشارکت داده شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که بر اساس شاخص های نظام ارزیابی عملکرد سازمان مورد بررسی، طراحی شد. داده های گردآوری شده با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که در راهبرد رهبری هزینه، معیار های رعایت سلسله مراتب کاری، کمیت کار و توانایی تصمیم گیری، بیشترین ضرایب اهمیت را به خود اختصاص دادند، در حالی که در راهبرد تمرکز، معیار های همکاری و شرکت در کار گروهی، قدرت سرپرستی و اداره امور و توانایی تصمیم گیری بیشترین اهمیت را داشتند. در راهبرد تمایز نیز معیار های ابتکار و خلاقیت، کیفیت و ارائه پیشنهادهای سازنده از معیار های دیگر امتیاز بیشتری کسب کردند. در پایان، نظام ارزیابی عملکرد توسعه داده شده به صورت آزمایشی برای ارزیابی عملکرد تعدادی از کارمندان مورد استفاده قرار گرفت.

در پژوهش حاضر یک مدل برنامه ریزی خطی ارائه می شود که هدف آن بهینه سازی درآمد هتل است. برنامه ریزی برای یک دوره خاص انجام و چند دوره رزرواسیون در نظر گرفته می شود. قیمت ارائه شده در این دوره ها متفاوت است و مدل، قابلیت درنظر گرفتن اتاق ها با انواع متفاوت را دارد. در واقع، متغیرهای تصمیم تعداد رزرواسیون اتاق ها از انواع مختلف با ورود و خروج های متفاوت و در دوره های رزرو گوناگون است. تعداد متغیرهای تصمیم ضریبی از انواع اتاق، تعداد روزهای ورود، تعداد روزهای خروج و تعداد دوره های رزرو است. دو حالت قطعی و غیر قطعی برای تقاضا در نظر گرفته می شود. برای حالت غیرقطعی روش سناریوسازی که از روش های ساده، ولی نزدیک به واقعیت در برنامه ریزی احتمالی است، استفاده می شود. ویژگی متمایز این مقاله در نظر گرفتن حالت لغو درخواست و عدم حضور است که به عنوان یک فاکتور تعیین کننده در میزان پذیرش میهمانان هتل به حساب می آید. اعتبار مدل با استفاده از مثال های عددی تأیید شده و در نهایت، مدل توسط نرم افزارهای برنامه ریزی خطی حل می شود. با حل مدل ها این نتیجه به دست آمد که هرچقدر ریسک تصمیم گیرنده بیشتر باشد، فاکتور مقابله با ریسک او کمتر و درآمد حاصل از هتل در حالت احتمالی تقاضا بیشتر خواهد بود.

مقدمه: در عصر جدید سلامت انسان ها بیش از هر زمان دیگری در معرض خطرات و حوادث گوناگون قرار دارد و این بیمارستان ها هستند که نقش بازگرداندن سلامت به افراد جامعه را ایفا می کنند. بخش اورژانس، مراقبت های تشخیصی- درمانی اضطراری و فوری را برای بیمارانی فراهم می کند که یا در اثر بروز سوانح و حوادث آسیب دیده اند و یا به طور ناگهانی بیماری آنها تشدید شده است در بخش اورژانس دقیقه ها و ثانیه ها برای بیمار مهم است. مدیریت صحیح زمان انتظار بیماران، نیازمند شناسایی عوامل موثر بر افزایش این زمان ها می باشد. مدیریت ناب یکی از ابزارهای شناسایی عوامل موثر بر افزایش زمان انتظار بیماران و بهبود فرآیند ارایه خدمات می باشد. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل موثر بر زمان انتظار بیماران در فرآیند خدمات ارتوپدی دربخش اورژانس بیمارستان آیت اله کاشانی با رویکرد مدیریت ناب انجام شد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی- پیمایشی و مورد کاوی است. جمعیت مورد مطالعه شامل بیماران مراجعه کننده به بخش اورژانس بیمارستان آیت اله کاشانی جهت دریافت خدمات ارتوپدی در فصل تابستان سال 1390خورشیدی بود. به منظور ایجاد مدل شبیه سازی داده های مورد نیاز در زمینه ورود بیماران و ارایه خدمت ارتوپدی برای 60 نفر (بر طبق فرمول تعیین حجم نمونه) از بیماران درهفته آخر تیر و هفته اول مرداد جمع آوری گردید. ابزار جمع آوری داده ها، فرم هایی بود که توسط پژوهشگر طراحی شد و روایی آن توسط استادان و صاحبنظران مربوط مورد تایید قرار گرفت. محتوی این فرم ها شامل زمان ورود بیمار، زمان شروع و پایان دریافت خدمات ارتوپدی بود. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزار easy fit استفاده شد. در ادامه نمودار جریان ارزش مبتنی بر اصول مدیریت ناب از منظر بیماران شناسایی گردید. در گام بعد اتلاف های موجود در فرآیند شناسایی شد و راهکارهایی برای رفع آنها پیشنهاد شد در پایان به کمک نرم افزار simul8 مدل شبیه سازی ایجاد شد و تاثیر برخی از این راهکارها بر متوسط زمان حضور بیمار مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در خصوص اتلاف های 7 گانه مرتبط با فرآیند ارائه خدمات ارتوپدی در مجموع تعداد 30 اتلاف شناسایی شد. برای رفع این اتلاف ها در مجموع 16 راهکار پیشنهاد شد. نتایج بررسی تاثیر برخی از این راهکارها بر متوسط زمان حضور بیمار جهت دریافت خدمات ارتوپدی نشان داد که در راهکارهای 4( قراردادن یک بسته اتاق عمل (stock))، 5 (اجرای نظام آراستگی (5s)) و 14 (استفاده از تکنیک تعویض قالب در تک دقیقه در قسمت پاراکلینیک) به ترتیب متوسط زمان حضور بیمار جهت دریافت خدمات ارتوپدی از از 139 دقیقه به 118 ،121 و 131 کاهش یافت.نتایج حاصل از اجرای همزمان اجرای این سه راهکار نشان داد که متوسط زمان حضور بیمار در اورژانس از 139 دقیقه به 95 دقیقه کاهش می یابد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که می توان بسیاری از اتلاف های موجود در فرآیند ارایه خدمات ارتوپدی را با صرف هزینه های اندک حذف نمود لازمه این امر استفاده از ابزارهای علمی در زمینه بهبود فرایندها از جمله تکنیک های مدیریت ناب می باشد. به منظور نیل به هدف فوق لازم است مدیران و سیاست گذاران حوزه سلامت با این تکنیک ها آشنا شده و زمینه استفاده عملی این روش ها در بخش های بهداشتی و درمانی فراهم شود.

انتخاب نیروی انسانی لایق و شایسته، عامل کلیدی موفقیت برای یک سازمان تولیدی و صنعتی است. هدف این مطالعه، ارائه یک رویکرد تصمیم گیری چند معیاره فازی برای ارزیابی گزینه ها در ارتباط با ترجیحات تصمیم گیرندگان است. دو روش تصمیم گیری چند معیاره برای حل مساله تصمیم گیری چند معیاره انتخاب کارمندان در شرکت فولاد غدیر ایرانیان پیشنهاد شده است: فرایند تحلیل سلسله مرتبی فازی ( FAHP ) و تاپسیس فازی ( FTOPSIS )؛ که اولی برای تعیین اوزان نسبی شاخص های مورد استفاده در انتخاب کارمندان (مؤلفه های اصلی و فرعی) و دومی برای رتبه بندی گزینه ها (کارمند) بکار برده شده است. زمانی که ارزیابی در برخی جنبه ها مبهم و غیر دقیق می باشد، رویکردهای تصمیم گیری چند معیاره فازی، راه حلی ترجیحی و مناسب است. در پایان مقاله نیز پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده ارائه شده است.

مقدمه: ارزیابی عملکرد ، ضرورت بنیادین در رویاروئی رویارویی و سازگاری با تحولات و بهبود مستمر فعالیت ها است. دانشگاه نیز با وظیفه ی خطیر خود در تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه و بازار کار، از این قاعده مستثنی نیست. هر یک از مدل های ارزیابی عملکرد، ابزاری می باشندکهاست که پس از اجرا، می توانند اطلاعات گوناگونی را در اختیار تصمیم گیرندگان قرار دهند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی غیر بالینی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می بواشد. روش بررسی: در این مقاله، با استفاده از مدل ریاضی تحلیل پوششی داده ها از نوع خروجی محور و استفاده از نرم افزار lingo، به ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی غیر بالینی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در بازه ی زمانی سال های 90-1380 ارزیابی پرداخته شدگردیده است . در مدل مربوط،ه متغیرهای ورودی، تعداد دانشجویان و تعداد اعضای هیات هیأت علمی و متغیرهای خروجی تعداد فارغ التحصیلاندانش آموختگان و فعالیت های پژوهشی اعضای هیات هیأت علمی به عنوان شاخص های اصلی عملکرد در نظر گرفته شده است . یافته ها: . از 13 گروه آاموزشی مورد بررسی، 6 گروه کارا و 7 گروه آموزشی ناکارا ارزیابی شدند. الگوهای مرجع گروه های ناکارا نیز مشخص گردید. نتیجه گیری: گروه های آموزشی ناکارا ، از طریق الگوهای کارایئی ، قادر به افزایش در میزان خروجی خود می باشند. بدین منظور، میزان افزایش در خروجی ها بر اساس الگوهای مرجع آن ها پیشنهاد گردید.

ارزیابی و سنجش کارآیی سازمان همواره یکی از دغدغه های محققان بوده است و از این رو روشها و تکنیک های متعددی در طول سالیان متمادی برای انجام این مهم مطرح و مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از این تکنیک ها که به وفور از آن استفاده و سهم بالایی در تحقیقات مختلف حوزه های علمی مرتبط با سنجش و ارزیابی دارد، تکنیک تحلیل پوششی داده ها[1] است. از طرف دیگر صنعت بیمه بعنوان یک صنعت رو به رشد در کشور، مورد توجه فراوان محققان و مدیران است. از بین مسایل مختلف و متنوع این حوزه از صنعت، همواره مساله سنجش و ارزیابی کارآیی و عملکرد واحدها و شعب آن مورد عنایت صاحبنظران این حوزه بوده، چرا که با تعیین میزان کارایی و تعیین مقدارکمی آن و مقایسه آن در شعب و واحدهای مختلفمی توان راهکارهای مختلف افزایش کارایی شعب بیمه را بررسی نموده و در جهت بهبود آن گام های موثری برداشت. مطالعه حاضر با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها به بررسی و سنجش کارآیی شعب بیمه (شعب شرکت بیمه ایران در استان های جنوبی کشور) پرداخته و پس از برشماری شعب کارا و ناکارا به کمک تکنیک های مربوطه، به معرفی عوامل ناکارا بودن شعب ناکارا و ارایه پیشنهادات و راهکارهای کاربردی برای بهبود عملکرد این واحدها اشاره نموده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار WINQSB استفاده شده است

تصمیم سازی در شرایط رقابتی چالشی است که مدیران با آن روبرو هستند. شناسایی عوامل موفقیت استراتژیک هر شرکت و تعیین موقعیت خود نسبت به رقبا با توجه به آن عوامل راه کاری است که مدیریت عالی شرکت ها برای بقا در شرایط رقابتی از آن بهره می برند. هدف مقاله ی حاضر توسعه یک روشی کمی به منظور بهینه کاوی رقابتی است . در مقاله حاضر متوسط هزینه ی تولید یک تن محصول، ارزش ویژه برند شرکت، کیفیت محصول، قابلیت بازاریابی و فروش، قابلیت خرید و دسترسی به منابع، رضایت مشتری، انعطاف پذیری تولید، قابلیت های بخش مهندسی، قابلیت تحقیقات فنی، تعداد طرح های توسعه به کمک نظر خبرگان صنعت عنوان عوامل موفقیت حیاتی شرکت های تولیدی در صنعت لوله و پروفیل فولادی در نظر گرفته شده است. سپس به کمک روش تاپسیس راه حل بهینه ی مثبت به عنوان الگوی بهینه ی مثبت و راه حل بهینه ی منفی به عنوان الگوی بهینه ی منفی تعیین گردید.این دو الگو به عنوان الگوی های بهینه یابی رقابتی مد نظر قرار گرفته است.پس از آن با توجه به محدودیت سیستمی بودجه، با استفاده از برنامه ریزی آرمانی صفر و یک دو هدفه برای هر یک رقبا سعی شده تا فاصله ی هر رقیب از الگوی بهینه ی مثبت حداقل و فاصله از الگوی بهینه ی منفی حداکثر گردد. نتایج نشان می دهد که هریک از رقبا به منظور رسیدن به الگوی بهینه می بایست به کدام یک از عوامل حیاتی موفقیت توجه نماید.

مقدمه: بخش مدارک پزشکی نقش مهمی در ارزیابی، برنامه ریزی و اولویت بندی کمی و کیفی خدمات مراقبت بهداشتی درمانی بیمارستان ها دارد. در پژوهش حاضر، پژوهشگران اقدام به ارزیابی عملکرد بخش مدارک پزشکی در بیمارستان های منتخب شهر اصفهان (بیمارستان های الزهرا، کاشانی و خورشید) با روش تصمیم گیری چند معیاره نمودند. روش بررسی: این پژوهش کاربردی و از دسته مطالعات تحلیلی- مقطعی بود. جامعه ی پژوهش شامل بخش های مدارک پزشکی بیمارستان های الزهرا، آیت ا... کاشانی و خورشید بود که در سال 1387 انجام شد. منبع اطلاعات 15 نفر از متخصصین مدارک پزشکی (افراد صاحب نظر در رشته ی مدارک پزشکی در سطح بیمارستان ها، دانشگاه و ارزشیابی بیمارستان ها از معاونت درمان) انجام گردید. داده ها در جلساتی با حضور این افراد صاحب نظر با روش نظر سنجی، تکنیک بارش افکار و طوفان مغزی جمع آوری شد. نتایج حاصل از جلسات فوق، در فرم های ماتریسی (ابزارهای جمع آوری داده) وارد گردید. اساس کار رتبه بندی بخش مدارک پزشکی بیمارستان های منتخب، با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره بود. در این روش، ابتدا معیارهای مربوط به ارزیابی این بخش شناسایی و سپس معیارها با کمک بارش افکار از دیدگاه افراد فوق ارزش دهی و وزن دهی شد. نمودار سلسله مراتبی فرایندهای مؤثر بر عملکرد واحدهای تابعه ی بخش مدارک پزشکی نیز با اجماع نظرات جامعه ی پژوهش ترسیم گردید و سپس با روش مقایسات زوجی، تمام رده ها و زیر رده های هر چهار واحد تابعه ی بخش مدارک پزشکی، با توجه به درجه ی اهمیت هر کدام نسبت به مقایسه ی زوجی و امتیازدهی از 1 تا 9 وزن دهی تهیه شد. سپس میانگین هندسی ماتریس های مقایسات زوجی محاسبه و در نرم افزار Expert choice وارد و وزن نسبی و درجه ی اهمیت هر کدام از فاکتورهای مؤثر بر عملکرد بخش مدارک پزشکی به دست آمد. یافته ها: از جنبه ی مدیریت اطلاعات، واحد بایگانی با وزن نسبی 426/0 دارای بیشترین درجه ی اهمیت نسبت به سایر واحدها بود، در حالی که از جنبه ی مشتری، واحد پذیرش با وزن نسبی 086/0 بیشترین درجه ی اهمیت نسبت به سایر واحدها را به خود اختصاص داده بود. در ضمن وزن نسبی بخش مدارک پزشکی بیمارستان ها به ترتیب امتیاز عبارتند از الزهرا با 394/0 در رتبه ی اول، کاشانی با 342/0 در رتبه ی دوم و خورشید با 264/0 در رتبه ی سوم قرار گرفتند. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت و رتبه های کسب شده در واحدهای مختلف، ضروری است که اولویت بندی و تخصیص منابع بر اساس نتایج کارشناسی شده حاصل از تحلیل فرایند سلسله مراتبی صورت گیرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر، محاسبه کارایی و رتبه بندی کتابخانه های عمومی استان های ایران در سال 1387 با استفاده از تکنیک کمی تحلیل پوششی داده ها است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی بوده و به روش پیمایشی انجام گرفته است. برای جمع آوری داده ها از اینترنت استفاده شده است. داده های مورد استفاده مربوط به محدوده زمانی سال 1387 بوده و داده ها به صورت استانی طبقه بندی شده اند. کتابخانه های عمومی 30 استان کشور بر حسب شاخص های ورودی شامل تعداد کتاب ها، جمعیت با سواد هر استان، تعداد کتابخانه های هر استان، تعداد کتابداران، تعداد صندلی ها و مجموع مواد دیداری شنیداری موجود در کتابخانه های هر استان و شاخص های خروجی شامل مجموع تعداد اعضا، تعداد امانات و تعداد مراجعات کتابخانه های هر استان مورد ارزیابی قرار گرفتند. از نرم افزار اکسل برای جمع آوری داده ها و از نرم افزار Excel DEA Solver برای تجزیه وتحلیل و حل مدل استفاده گردید. یافته ها: یافته ها بیانگر این بود که کتابخانه های 15 استان از 30 استان کارا و مابقی ناکارا هستند. با استفاده از امتیاز ابرکارایی مشخص شد که از بین استان های کارا، استان های ایلام، خراسان جنوبی و سمنان دارای بیش ترین امتیاز ابرکارایی بوده و از بین استان های ناکارا، استان های بوشهر، قم و کردستان کم ترین امتیاز ابرکارایی را به خود اختصاص دادند. اصالت/ارزش: موضوع سنجش عملکرد دیرزمانی است که در متون کتابداری و اطلاع رسانی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده و مسائل بحث برانگیز و مختلفی را میان صاحب نظران باعث شده است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا با به کارگیری یکی از روش های کمی و معتبر در زمینه ارزیابی عملکرد، به ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی استان های ایران پرداخته و راه کار های عملی برای ارتقای سطح عملکرد آن ها ارائه نماید.

مقدمه: بیمارستان ها به عنوان مهم ترین واحدهای مصرف کننده ی منابع در بخش بهداشت و درمان در نظر گرفته می شوند و یکی از سازمان های اصلی ارایه ی خدمات بهداشتی درمانی هستند. بنابراین، توجه کامل به کارایی بخش های آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این مطالعه، تحلیل کارایی بخش های مختلف بیمارستان شریعتی اصفهان با استفاده از تحلیل پوششی داده ها (DEA یا Data envelopment analysis) بود. روش بررسی: در این مطالعه ی تحلیلی، کارایی بخش های کلینیکی بیمارستان شریعتی اصفهان (15 بخش) با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها در سه ماهه ی اول سال 1389 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برای این منظور، از مدل ورودی محور روش تحلیل پوششی داده ها، با فرض بازدهی متغیر نسبت به مقیاس استفاده شد و از دو ورودی یعنی تعداد تخت و تعداد پرسنل و سه خروجی یعنی درصد اشغال تخت، فعال بودن بخش و عملکرد بخش، برای بررسی استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها از نرم افزار DEA-Solver استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل پوششی داده ها نشان داد بخش های بیمارستان شریعتی، امکان حداقل 8 درصد ظرفیت افزایش کارایی بدون هیچ گونه افزایش در هزینه ها را دارند. به عبارت دیگر، وجود عوامل تولید مازاد در بیمارستان مشهود است. نتیجه گیری: در روند پژوهش، بخش های کارا و ناکارا تعیین شدند. از بین 15 بخش، 7 بخش کارا و سایر بخش ها ناکارا بودند. برای بخش های ناکارا از تلفیقی از واحدهای کارا مجموعه های مرجع تعیین شدند و پیشنهادهایی جهت تخصیص مجدد منابع برای این بخش ها صورت گرفت.

مقدمه: امروزه به دلیل افزایش هزینه های بخش بهداشت و درمان، برای مقایسه ی عملکرد بیمارستان ها و اندازه گیری کارایی آن ها تلاش های زیادی میشود. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان های قم (دولتی و غیر دولتی) در سال 1386 و با استفاده از رویکرد تحلیل پوششی داده ها (DEA یا Data envelopment analysis) بود. روش بررسی: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از دسته مطالعات تحلیلی بود، جامعه ی آماری شامل تمام بیمارستان های قم (8 بیمارستان) بود و از آنجا که در این تحقیق از داده های واقعی و آمارهای عملکردی بیمارستان ها بهره گرفته شد، بررسی روایی و پایایی موضوعیت نداشت. متغیرهای ورودی شامل تعداد پزشک عمومی، تعداد پزشک متخصص، تعداد پیراپزشک و تعداد تخت فعال و متغیرهای خروجی شامل تعداد بیمار بستری شده و تعداد بیمار سرپایی بودند. ابتدا با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP یا Analytical hierarchy process) متغیرهای ورودی به دو متغیر تعداد پزشک و تعداد تحت فعال کاهش یافتند، سپس با دو روش CCR (بازده نسبت به مقیاس ثابت (CRS یا Constant returns to scale)) و روش BCC (بازده نسبت به مقیاس متغیر (VRS یا Variable returns to scale)) و در حالت ورودی محور به ارزیابی کارایی نسبی بیمارستان های قم در سال 1386 پرداخته شد و ضمن مشخص کردن بیمارستان های ناکارا، با استفاده از مدل اندرسون- پیترسون (AP یا Anderson-Peterson) بیمارستان های کارا نیز رتبه بندی شدند. برای انجام محاسبات از نرم افزارهای Expert Choice، Win 4 Deap و DEA- Master استفاده گردید. یافته ها: در روش CCR، 3 بیمارستان کودکان فاطمی، ایزدی و حضرت زهرا کارا و 5 بیمارستان حضرت ولیعصر، حضرت معصومه، نکویی، کامکار و گلپایگانی ناکارا شناخته شدند و رتبه بندی نهایی بیمارستان ها به صورت زیر گردید: 1. حضرت زهرا 2. کودکان فاطمی 3. ایزدی 4. حضرت ولیعصر 5. حضرت معصومه 6. نکویی 7. کامکار و 8. گلپایگانی. در روش BCC، 4 بیمارستان حضرت ولیعصر، حضرت زهرا، کودکان فاطمی و ایزدی کارا و 4 بیمارستان حضرت معصومه، نکویی، کامکار و گلپایگانی ناکارا شناخته شدند و رتبه بندی نهایی بیمارستان ها به صورت زیر گردید: 1. حضرت زهرا 2. حضرت ولیعصر 3. ایزدی 4. کودکان فاطمی 5. حضرت معصومه 6. نکویی 7. کامکار و 8. گلپایگانی. نتیجه گیری: اغلب بیمارستان ها به صورت کارا عمل نمیکنند، بیمارستان های ناکارا می توانند با الگوگیری از بیمارستان هایی که به عنوان واحد مرجع شناخته شده اند و با مدیریت بهتر منابع مالی و انسانی، به مرز کارایی نزدیک شوند.

مقدمه: طول مدت اقامت یکی از مهم ترین و کاربردی ترین شاخص های بیمارستانی است که امروزه، به طور گسترده ای در بیمارستان ها به کار گرفته می شود و بیانگر میزان کارایی و عملکرد فعالیت های بیمارستانی می باشد. از طرفی تکنیک تحلیل سلسله مراتبی یکی از فنون تصمیم گیری گروهی است که جهت تعیین الویت ها به کار می رود. از این رو پژوهش حاضر با هدف تعیین عوامل مؤثر بر طول مدت اقامت به کمک تکنیک تحلیل سلسله مراتبی در مرکز آموزشی درمانی الزهرا (س) انجام شده است. روش بررسی: این تحقیق از نوع توصیفی– مقطعی است. جامعه ی پژوهش شامل مدیریت، ریاست، سوپر وایزر آموزشی و مسؤولین کلیه ی بخش های بستری بیمارستان الزهرا (س) (25نفر) در سال 1388 بودند که تمامی آن ها به صورت سرشماری، به عنوان نمونه ی پژوهش انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه ی مقایسه های زوجی بود که روایی آن با نظر استادان فن مورد تأیید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات به وسیله ی نرم افزار Expert Choice صورت گرفت. یافته ها: به طور کلی بیماری های زمینه ای بیمار (245/0)، آماده بودن تخت بیمار (203/0)، ترخیص در روزهای قبل از ایام تعطیل (657/0)، هماهنگی واحد های پاراکلینیکی با بخش های درمانی (294/0)، آگاهی کارکنان درمانی (241/0)، انجام دادن گرافی های مختلف در بیمارستان (286/0) و برقراری ارتباط روحی پرستار با بیمار (517/0)، بیشترین تأثیر را در طول مدت اقامت بیمار در بیمارستان الزهرا (س) داشتند. نتیجه گیری: شناخت عوامل تأثیرگذار بر کاهش طول مدت اقامت بیمار، از وظایف اصلی مدیران در بیمارستان است. در این میان عوامل مرتبط با ویزیت بیمار، هماهنگی بخش های دیگر و ویژگی های بیمار دارای اهمیت بیشتری است و نیاز به برنامه ریزی و توجه بیشتری از طرف مسؤولین بیمارستان ها دارد.