مطالعات زنان

در این پژوهش ارتباط بین امید به زندگی و سرسختی روان شناختی دانشجویان ( دختر و پسر) دانشگاه آزاد اسلامی واحد گچساران که در سال 85-84 مشغول به تحصیل بودند، بررسی گردید. بدین منظور 332 نفر از دانشجویان ( دختر و پسر ) از راه نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد و به پرسشنامه های امید به زندگی و سرسختی روان شناختی AHI پاسخ دادند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری، ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیری و برای تمامی فرضیه ها سطح معنی داری 05/0P< در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که بین امید به زندگی و سرسختی روان شناختی رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد (0001/0 P< و 54% = r). همچنین نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیون چند متغیری برای ترکیب خطی متغیرهای امید به زندگی، جنسیت، وضعیت تاهل و سن با سرسختی روان شناختی دانشجویان برابر با 56/0 = MR و 32/0 = RS بود که در سطح 0001/0 = P معنی دار است.

۴۶۴.

رویکردی تطبیقی به خاستگاه های فلسفی مسائل اجتماعی زنان در اسلام و فمینیسم نگاه اسلام به آموزش و تحصیل زنان

نویسنده: مهدیه سادات مستقیمی

منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۰ شماره ۱۱

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها فمینیسم و ابعاد آن

تعداد بازدید : ۴۳۸۹

یکی از مسائل مهم اجتماعی در حوزة امور زنان، امر آموزش و تحصیلات است و از فروعات مهم مسئله، پرداختن به این حقیقت است که آیا بین زنان و مردان در اصل محتوی و نحوة آموزش های علمی، دینی و غیره باید تفاوتی قائل شد یا خیر؟ بررسی ابعاد این سؤال مستلزم بررسی و تحقیق، پیرامون محورها و اصولی است که در این مقاله آن ها را پی می گیریم.

۴۶۵.

فرخ رو پارسای

منبع: حوراء شماره ۱۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها تاریخ ایران

تعداد بازدید : ۴۳۷۲

در این مقاله سعی بر آن است که به شخصیت و زندگی فرخ رو پارسای، یکی از زنان دوران پهلوی که بعدها به قدرت سیاسی دست یافت، پرداخته شود. همچنین گذری خواهیم کرد به فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی او در پست‌های مختلف دولتی از جمله معاونت پارلمانی آموزش و پرورش و در نهایت مقام وزارت آن وزارتخانه.

۴۶۶.

سیر تاریخی و روند حقوقی سقط جنین در آمریکا و نقش جنبش های زنان در فرایند تصمیم گیری سیاسی آن

نویسنده: سید محمدعلی موسوی هاجر عمیدیان یاسر نوروزی امیر صفری

منبع: تحقیقات زنان سال پنجم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلید واژه ها: آمریکا سقط جنین کلیسا نظام تصمیم گیری جنبش زنان حق حیات حق انتخاب

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان

تعداد بازدید : ۴۳۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۹۴

سقط جنین یکی از مهم ترین مسائل و از جنجالی ترین موضوعاتی بوده که از نیمه دوم قرن بیستم تاکنون در ایالات متحده آمریکا مطرح شده است. مساله سقط جنین از معدود موضوعاتی است که ایالات متحده را به دو گروه طرف دار و مخالف سقط جنین تقسیم کرده است از این رو احزاب سیاسی، سایر نهادها و مراکز تاثیرگذار در فرایند تصمیم گیری آن، در رابطه با این موضوع به طور شدید فعال می باشند. مقاله حاضر تلاشی برای بررسی تاثیر جنبش های اجتماعی زنان طرف دار حق حیات و حق انتخاب در فرایند تصمیم گیری سیاسی آمریکا با بهره برداری از نهادهایی مانند کلیسا، رسانه، سازمان های غیر دولتی می باشد.در این مقاله ضمن بررسی سیر تاریخی و روند حقوقی سقط جنین در ایالات متحده، رابطه این پدیده مهم اجتماعی با عنصر ایدئولوژی حاکم بر احزاب، مولفه مذهب و سیاست حاکم بر نهادهای تاثیرگذار در تصمیم گیری و تصمیم سازی آن کشور مورد بررسی قرار می گیرد. این مقاله نشان می دهد که علی رغم این تلاش ها و تاثیرگذاری ها در این فرایند و حضور همه جانبه جنبش های زنان در موافقت و مخالفت با سقط جنین، هم چنان این موضوع امری پیچیده در سیاست داخلی آمریکا باقی مانده است

۴۶۷.

پیرامون حجاب

نویسنده: حسین سوزنچی

منبع: حوراء شماره ۲۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام حجاب و عفاف

تعداد بازدید : ۴۳۵۹

دکتر حسین سوزنچی عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (علیه السلام) تحریر و چکیده کردن آثار استاد شهید مرتضی مطهری را عهده دارد بوده‌اند که مجموعه تلاش‌های ایشان و همکارنشان در سال‌های اخیر منتشر گردیده است. به همین مناسبت گفت وگویی با وی ترتیب دادیم که بر اساس آن، دیدگاه‌های استاد شهید مورد بازخوانی قرار گرفته است.

۴۶۸.

نشانه های فمینیسم در آثار سیمین دانشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: کاووس حسن لی قاسم سالاری

منبع: مطالعات زنان ۱۳۸۶ شماره ۱۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه های ادبی

تعداد بازدید : ۴۳۵۳ تعداد دانلود : ۱۷۳۱

مطالبات حقوقی زنان در کشورهای غربی از سده نوزده میلادی، به صورت جنبش های فمینیستی شکل گرفت. این جنبش ها به سرعت در کشورهای در حال توسعه گسترش یافت و به گونه ها و شکل های مختلف ظاهر شد. سیمین دانشور، نخستین نویسنده زن ایرانی است که در تمام آثار خود، به شیوه های گوناگون، در پی بیان حقوق از دست رفته زنان است. او که به صراحت خود را فمینیست می داند، به نوعی از فمینیسم ایرانی و شرقی معتقد است که در آن از زیاده روی فمینیسم غربی خبری نیست. در فمینیسم دانشور جلوه هایی از فرهنگ دیرینه مردسالار، ناهنجاری های رفتاری مردان، مظلومیت و ستم دیدگی زنان، و بزرگداشت زن، آشکارا بازتاب می یابد. این نوشتار، بدون آن که بخواهد متن آثار دانشور را ساختارشکنی کند و در لایه های زیرین متن به جست و جوی عناصر فمینیستی بپردازد، نشانه های ساده و آشکاری از فمینیسم را، در سطح آثار دانشور، بازخوانی می کند و در یک تقسیم بندی کلی، برخی از جلوه های آن را نشان می دهد.

۴۶۹.

آسیب شناسی مهریه و عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی موثر بر آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آذر قلی زاده سحر غفاریان

منبع: جامعه شناسی زنان دانشگاه آزاد واحد مرودشت سال دوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلید واژه ها: عوامل فرهنگی دانشجویان متاهل مهریه عوامل اجتماعی آسیب عوامل اقتصادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۳۳۵ تعداد دانلود : ۲۹۳۸

مهریه در ازدواج نقشی تعیین کننده دارد. بر اساس دستورات شرع مقدس اسلام شایسته است با تعیین مهریه ی متعادل، پایه های یک زندگی مشترک از ابتدا به گونه ای صحیح بنا نهاده شود. متاسفانه امروزه تعیین مهریه های زیاد و خارج از توانایی پسران، یکی از موانع عمده ی ازدواج است. هدف این پژوهش بررسی وضعیت مهریه ی دانشجویان متاهل، شناسایی آسیب های ناشی از مهریه و عوامل فرهنگی اجتماعی موثر بر آن بود. روش پژوهش از نوع توصیفی – پیمایشی بود که در مورد 180 نفر نمونه ی آماری از مجموع 530 نفر دانشجویان متاهل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد فلاورجان که به گونه ی نمونه گیری طبقه ای انتخاب شده بودند، انجام گرفت. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ی محقق ساخته بود که در سه بخش اطلاعات جمعیت شناختی، شناسایی آسیب های ناشی از مهریه و شناسایی عوامل آسیب زا در مقیاس لیکرت تنظیم گردید. پایایی پرسشنامه براساس آلفای کرونباخ، برابر 89/0 در شناسایی آسیب ها و 86/0 در شناسایی عوامل آسیب زا برآورد شد. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی تجزیه و تحلیل شد. یافته های بدست امده از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که مهریه سبب ایجاد آسیب های خانوادگی، آسیب های اجتماعی، آسیب های اقتصادی و آسیب های فرهنگی به ترتیب با ضریب کفایت نمونه گیری 82/0، 66/.، 64/. و 73/0 می شود. هم چنین، یافته های بدست آمده از آمار استنباطی نشان داد که عوامل اجتماعی (با میانگین 35/3)، عوامل اقتصادی (با میانگین 33/3) بیش از حد متوسط و عوامل فرهنگی (با میانگین 99/2) در حد متوسط بر وضعیت مهریه موثر بودند.

۴۷۰.

مهرانگیز منوچهریان؛ داعیه‏دار حقوق زنان

منبع: حوراء سال ۱۳۸۳ شماره ۱۰

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در سطح ملی و جهانی زن در ایران

تعداد بازدید : ۴۳۱۱

مهرانگیز منوچهریان، یکی از فعالان سیاسی و از فمینیست‏های لیبرال معروف ایران است. وی در طول حیات نود ساله خود فعالیت‏های اجتماعی بی‏شماری داشت و مقالات زیادی از خود به جای گذاشت که بررسی همه آنها در این مقاله نمی‏گنجد. از این رو در این مقاله سعی شده تا به صورت جمع بندی به بعضی از مطالب اشاره شود.

۴۷۱.

نقش جنسیت در مجازات مجرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جعفر یزدیان جعفری

منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۸ شماره ۴۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن قضایی

تعداد بازدید : ۴۲۷۴

۴۷۲.

قدرت و جنسیت شأن اجتماعی و سیاسی زن در دیدگاه امام خمینی

نویسنده: اصغر افتخاری

منبع: کتاب نقد ۱۳۷۹ شماره ۱۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۷۲

در این‌ مقاله، نخست‌ به‌ شناخت‌ ماهیت‌ تازه‌ گفتمان‌ فمنیستی‌ در غرب‌ پرداخته‌ایم، سپس‌ از مراحل‌ و ویژگی‌های‌ فمنیسم‌ ایرانی‌ سخن‌ گفته‌ایم‌ و از طریق‌ شناخت‌ این‌ دو بُعد، به‌ الگوی‌ مورد نظر امام(ره) پراخته‌ و با استعانت‌ از سیره‌ عملی‌ و نظری‌ ایشان‌ بین‌ دو بُعد ایدئولوژیک‌ و مصداقی‌ گفتمان‌ نوین‌ مدرنیسم‌ تفکیک‌ قائل‌ شده‌ایم، سپس‌ «اثبات‌ مصادیق» و «نفی‌ ایدئولوژیک» را به‌ مثابه‌ دیدگاه‌ نهایی‌ امام(ره) مطرح‌ نموده‌ایم.

۴۷۳.

روش قرآن کریم در نهادینه سازی عفاف و حجاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عبدالرضا زاهدی ایوب امرایی مریم نظربیگی

منبع: مطالعات راهبردی زنان سال سیزدهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۴۹

کلید واژه ها: حجاب عفاف جامعه قرآن کریم ترتیب نزول روش نهادینه سازی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۶۹ تعداد دانلود : ۹۵۵۰

با چینش آیات مربوط به «عفاف» و «حجاب» بر اساس روایات معتبر ترتیب نزول سور، روش قرآن در نهادینه سازی حجاب و عفاف در جامعه ی عصر نزول کشف می شود. قرآن کریم در اولین مراحل تعلیم خود در سوره های مکی به ایجاد نوعی بینش و معرفت بنیادی درباره ی این دو مفهوم و سپس به فرهنگ سازی به صورت گسترده و مستمر در نهادینه سازی حجاب و عفاف پرداخته است. پس از آن در سال های نزول قرآن در مدینه و هنگامی که افکار عمومی برای پذیرش قوانین آماده شد با روش قانون-گذاری به تشریع قوانینی درباره ی چگونگی التزام مسلمانان به احکام مربوط به حجاب و عفاف پرداخت. با تحلیل روش های به کار رفته در قرآن کریم در این باره می توان به برخی از راهبردهایی که هر یک از نهادهای آموزشی، فرهنگی و قانون گذار جامعه با استمداد از آنها می توانند این دو رفتار را در جامعه نهادینه سازند پی برد

۴۷۴.

تفاوت‏های جنسیتی از دیدگاه اسلام و فمینیسم

نویسنده: معصومه السادات حسینی

منبع: حوراء سال ۱۳۸۳ شماره ۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها فمینیسم و ابعاد آن

تعداد بازدید : ۴۲۵۶

سیده معصومه حسنی، کتاب زنان شماره 23 بهار 83 در نظر گرفتن تفاوت یا عدم تفاوت جنسی در حقوق زنان، مهم‏ترین اختلاف مکتب اسلام با فمینیسم است. روح این اختلاف که در مبانی وجود شناختی و معرفت شناختی هر دو مکتب آشکار می‏شود، ریشه در این مسئله دارد که مصلحت از جانب چه کسی تعیین گردد. اسلام این امر خطیر را از خداوند متعال طلب می‏نماید، اما فمینیسم بشر را تعیین کننده مصلحت خویش می‏داند. از این رو در اسلام، عدالت از یک واقعیت نفس الامری برخوردار است، اما در فمینیسم، عدالت کاملاً امری نسبی است و بر حسب تجربه‏های مختلف بشری، معنای آن نیز متغیر می‏شود. درباره تفاوت‏های جنسی میان زن و مرد، دو دیدگاه کاملاً متعارض وجود دارد.در این مقاله این تعارضات را پی می گیریم.

۴۷۵.

پدیدارشناسی تجربه گناهان جنسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعیده میرابی علی یوسفی غلامرضا صدیق اورعی

منبع: مسائل اجتماعی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: پدیدارشناسی تجربی روابط جنسی پیش از ازدواج تجربه گناه گناه جنسی توجیه خود

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۰۱۴

هدف اصلی نوشتار حاضر درک معانی نهفته در تجارب گناه جنسی و نحوه ساخته شدن اجتماعی این معانی است. نتایج تحلیل پدیدارشناختی تجربه گناه جنسی در بین هفت مشارکت کننده زن (ایرانی/ شیعه مذهب) که با جنس مخالف خود روابط جنسی خارج از پیمان ازدواج داشته اند نشان داد که اولاً تجربه گناه جنسی, که ابتدا از یک آشنایی و گفت وگوی ساده با جنس مخالف شروع می شود, در فاصله کوتاهی به معاشقه و همبستری می انجامد. ثانیاً قبل از انجام گناه و در اولین بار تجربه گناه جنسی، حس مقاومت در برابر گناه، ترس از گناه و سخت بودن انجام گناه تجربه می شود. ثالثاً درحین انجام گناه, خشنودی اولیه ای در فرد ایجاد می شود که احساس گناه این لذت ها را به احساس عذاب آوری تبدیل می کند. حس خجالت، ناراحتی و ترس (ترس از عقوبت خداوند و فاش شدن گناه) ازجمله احساسات حین گناه هستند. پس از انجام گناه نیز، بازاندیشی و تردید درباب عمل گناه و به دنبال آن فشارهای درونی و پشیمانی ظاهر می شود. این فشارها خود را به صورت احساسات غریب و ناخوشایند، ناراحتی، خیانت، تحقیرشدگی، پشیمانی و عذاب وجدان نشان می دهد که عذاب وجدان شایع ترین آنهاست و این عذاب وجدان پس از گناه سبب می شود که اغلب افراد برای کاهش این فشار به توبه، انابه و توجیه خود رو آورند. صیغه خواندن، ابراز قصد ازدواج و امید به بخشش خدا از جمله توجیهات مشترک افراد پس از انجام گناه جنسی است. درنهایت نیز تکرار گناهان جنسی موجب کاهش احساس گناه، عادی شدن گناه، لذت بخش ترشدن گناه و درنهایت تغییر باورها و ارزش های جنسی اولیه در فرد می شود.

۴۷۶.

فقه جزا و سیاست جنایی

نویسنده: طوبی شاکری

منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۰ شماره ۱۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان حقوق زن

تعداد بازدید : ۴۲۵۲

در بخش نخست، با بررسی انتقادات وارده به فقه جزا، بیان شد که از دید منتقدان فقه جزای اسلامی به دو دلیل تاریخی و فلسفی بین فقه جزا و سیاست جنایی، به معنای سیاست مبتنی بر عقلانیت مواجه با بزهکاری، با توجه به ملاحظه شخصیت بزهکار و رعایت جنبه‏های حمایتی او به لحاظ منطقی، نسبت تباین برقرار است. در یک نگاه سطحی، بنظر‏ می‏رسد که این دو موضوع در دو جهت کاملاً مقابل هم قرار دارند. ما به منظور رد علمی این اتهامات و تبیین سیاست جنایی اسلام، از اصل قانونی بودن جرایم و مجازاتها شروع کردیم و خاستگاههای این اصل را در مکاتب و جنبشهای جزایی و غیر جزایی، مورد بررسی قرار دادیم.

۴۷۷.

زن و قصاص

نویسنده: محمدحسین واثقی راد

منبع: کتاب نقد ۱۳۷۸ شماره ۱۲

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۲۴۱

۴۷۸.

آیا فمنیسم لیبرال غربی برای زنان خوب است؟

منبع: حوراء شماره ۲۰

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها فمینیسم و ابعاد آن

تعداد بازدید : ۴۲۱۵

مری کیت جی اسمیت دانش آموخته رشته فلسفه از دانشگاه کلرادو و دانشگاه جورج واشنگتن است. وی در این مقاله به نقد دیدگاه های فمنیسم لیبرال با توجه به نظرات سوزان مولر اوکین می پردازد.

۴۷۹.

نکته‏هایی درباره اشتغال زنان‏

منبع: حوراء سال ۱۳۸۳ شماره ۷

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن و اقتصاد اشتغال

تعداد بازدید : ۴۲۱۱

گرچه فعالیت اقتصادی زنان قدمتی به اندازه عمر بشر دارد، اما اشتغال در مفهوم جدید آن که فعالیت اقتصادی مزدوری در ساعات معین و خارج از محیط خانه است، بیشتر محصول جهان صنعتی و جایگزین شدن کار در در کارخانه‏ها و ادارات به جای فعالیت‏های کشاورزی و دامداری است که در کنار خانه و در ساعات انعطاف‏پذیر، انجام می‏گرفت. رشد روزافزون حضور زنان در عرصه‏های اقتصادی، هم ناشی از تحولات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است و هم منشأ تحولاتی در تمام عرصه‏های فوق؛ مع‏الوصف، مطالعه پژوهش‏های کتابخانه‏ای ارایه شده، تحقیقات میدانی و سیاست و برنامه‏های نظام در موضوع «اشتغال زنان»، نشان از فقدان عناصر جامعیت، آینده‏نگری و ضعف مطالعات دینی دارد. از این رو تدوین طرح جامع تفصیلی اشتغال زنان در نظام جمهوری اسلامی که با توجه هم‏زمان به شرایط کنونی و آینده جامعه ما و جامعه جهانی، ویژگی‏ها و کارآمدی‏های زنان، آموزه‏های دینی و اهداف انقلاب اسلامی، ارایه کننده طرحی کلان و جامع و قابل دفاع باشد، ضرورتی اجتناب‏ناپذیر است. در این مجال، غرض آن است که صرفاً نکاتی درباره موضوع اشتغال زنان عنوان شود که توجه به آن در تحلیل و اصلاح پدیده موجود تا حدودی راهگشاست.

۴۸۰.

ماهیت متعه زن

نویسنده: لیلا ایمانی راد محمدجواد وزیری فرد

منبع: بانوان شیعه سال ششم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱۹

کلید واژه ها: حکمت متعه عده توارث مدت آثار اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۴۱۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۵۱

ازدواج موقت از قوانین درخشان و کارساز اسلام است و باید آن را به مثابه یک ضرورت اجتماعى نگریست. حقیقت نکاح متعه عبارت است از پیمان طرفینى مرد و زن بر ازدواج موقت بر پایه مدت مشخص و مهر معلوم. طبق مدارک و دلایل موجود، مى توان ریشه تاریخى نکاح متعه را به زمان شخص پیامبر(صلى الله علیه وآله)نسبت داد. در عقد موقت، زن و مرد براى مدت معینى بر یکدیگر حلال مى شوند و پس از سر رسیدن زمان مذکور در عقد، خود به خود پیوند زناشویى آنان قطع مى شود. از عمده مخالفان این ازدواج، غربى ها و همچنین اهل تسنن و برخى از مؤمنان مى باشند. برخى از مؤمنان به خاطر ترس از سوء استفاده از این سنت الهى، با آن مخالفت مى کنند. اما از آن رو که ازدواج دائم براى همگان میسور نیست و برخى از زنان و مردان نیازهاى فورى تر و موقتى دارند که اگر اجابت نشود کشورى را با خود غرق خواهند کرد، بنابراین، باید این سنت دینى را به چشم راه حلى براى درمان نارسایى هاى جنسى در جامعه نگریست، نه وسیله اى براى ارضاى زیاده خواهى مردان و هوس رانى تنوع طلبان.

درخت حوزه‌های تخصصی