درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۱۲۱ تا ۶٬۱۴۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۶۱۲۱.

تئوری سیستم ها و توسعه فراگیر شبکه ای با نظر به منطقه آسیای جنوب غربی

نویسنده:
منبع: مطالعات آسیای جنوب غربی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱

کلید واژه ها: نظام نوین جهانی پارادایم شبکه نظریه سیستمی منطقه گرایی تعادل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۲۰۹
یکی از مهمترین تغییرات در نظام نوین جهانی و ساختارهای مرتبط با آن افزایش بحث منطقه گرایی است. به بیان دیگر تلفیق مفاهیم جهانی شدن با دغدغه های بومی از یکسو و نگرانی به منظور ارائه طبقه بندی نوینی از مؤلفه های تأثیرگذار بر نظام کلی جهان رهیافت منطقه گرایی را به عنوان مناسبترین شیوه برگزیده است. لیکن مناطق مختلف براساس یک الگوی مناسب می بایست توسعه جمعی و تبادل نظام مند را در دستور کار خویش قرار داده تا به این تحولات جهانی پیوسته و از منافع آن بهره مند شوند. منطقه آسیای جنوب غربی نیز با در اختیار داشتن بسیاری از مؤلفه های استراتژیک از این قاعده مستثنی نبوده و رسیدن به یک آینده مطمئن در منطقه در گرو اتخاذ راهکارهای مناسب در این حوزه است. از سوی دیگر تغییرات و تحولات صورت پذیرفته در جهان امروز در منشاء به نظریه سیستم ها و رویکردهای وابسته به آن بازمی گردد و این رویکرد علاوه بر قدرت شناخت و درک محیط امکان تحلیل و استخراج این راهکارها را در اختیار ما قرار می دهد. در این مقاله تلاش شده است تا با بهره گیری از نظریه سیستم ها و ابزارهای متعلق به آن رویکرد نظام مندی به منظور تجرید و ارائه الگوی توسعه منطقه ای در قالب یک نظام شبکه ای تبیین و در مرحله تعبیر راهکارهای کلان در دو سطح منطقه و کشور ارائه گردد. مفاهیم اساسی بکار رفته در این نظام شبکه ای جغرافیایی مبتنی بر تعریف و مفاهیمی همانند تعادل و مرز در سیستم ها می باشد که کمک می کند تا روابط و تعاملات و سایر واژگان در قالب یک چارچوب یکپارچه معنی دار شود.
۶۱۲۲.

بازتولید اندیشه اخباری گری در عصر انقلاب اسلامی (چالش ها و تهدیدها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۵۴

کلید واژه ها: اخباری گری نواخباریان مکتب اجتهاد اصولی انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۸ تعداد دانلود : ۳۹۹
در عصر غیبت، شیعیان در منابع و روش استنباط احک ام ب ه دو دس ته اخب اری و اصولی تقسیم شدند. مکتب اخباری، حدود دو قرن به عنوان اندیشه مسلط مط رح بود تا اینکه گسترش اندیشه آیت الله بهبهانی و شاگردانش موجب افول اندیشه اخباری ان گردید. با پیروزی اصولیان و به تبع آن قدرت یافتن اجتهاد، زمین ه ورود علما به سیاست فراهم شد؛ پیروزی انقلاب اسلامی یکی از جل وه های این اندیشه محسوب می گردد. در این عصر، شواهدی متغایر با اندیشه اصولی مشاهده می شود. ب راین اساس مسئله تحقیق پیش رو، بررسی میزان ارتباط شواهد و رفتارهای موجود در اندیشه اخباری گری در دوران انقلاب اسلامی است. فرضیه این تحقیق بر ارتب اط شواهد موجود بر اخباری گری مبتنی است. گسترش رویکرد ظاهرنگری به قرآن کریم، سطحی نگری، گسترش استناد به خواب و رؤیا، تقابل با علوم عقلی و فعالیت مکتب تفکیک و انجمن حجتیه از شواهد بازتولید اندیشه اخباری گری محسوب می شود.
۶۱۲۳.

الگوشناسی و بازشناسی انتقادی مردم سالاری نزد جریان سیاسی سوسیالیسم ایرانی دوره پهلوی دوم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال اول تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 91 - 126

کلید واژه ها: سوسیالیسم مردم سالاری حزب توده راه سوم خداپرستان سوسیالیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۵ تعداد دانلود : ۲۵۸
هدف اصلی مقاله حاضر، کاوش مردم سالاری در اندیشه و نظر جریان سیاسی سوسیالیسم ایرانی دوره پهلوی دوم بوده است؛ ازاین رو این پرسش مطرح شد که آیا می توان تلقی این جریان را از مردم سالاری به شکل الگو وار نیز عرضه کرد. مطالعه کنش و نظر این جریان سیاسی، با کاربست الگوی نظری-روشی جریان-گفتمان نشان داد که مردم سالاری، یکی از نشانه هایی بوده که جریان سوسیالیسم به تلاش برای معنادهی به آن برآمد، وقته حاصله در خدمت تحول خواهی سوسیالیستی قرار داشته و در تعارض های گفتمانی، ابزار ضد نظم و از عناصر تقویت کننده گفتار مقاومت برای تحقق دال مرکزی یعنی «سوسیالیسم» بوده است. از متن مطالعاتِ کنش و نظر این جریان، سه الگوی «مردم سالاری توده ای»، «مردم سالاری ارشادی» و «مردم سالاری دوسویه» بازشناسی و مفهوم پردازی شدند. ارزیابی مقایسه ای الگوها نیز نشان داد الگوی اصلی و جریانی مردم سالاری این دوره سوسیالیست ها، الگوی مردم سالاری توده ای بوده است.
۶۱۲۴.

نقش مهدویت در تحکیم نظام اجتماعی عصر غیبت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و سوم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۸۷) 169-195

کلید واژه ها: اندیشه مهدویت امنیت اجتماعی نظام اجتماعی نظام سیاسی عصر غیبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۱ تعداد دانلود : ۱۸۴
توانمندی حکومت و نظام اجتماعی از دغدغه های مهمی است که همواره مورد توجه نظام های سیاسی و حکومتی است. عوامل مختلفی می توانند در بقا و تداوم، پویایی و توانمندسازی حکومت و نظام اجتماعی نقش داشته باشند. انسجام درونی، نظم و امنیت از مهمترین عوامل توانمندی حکومت و نظام اجتماعی بشمار می روند. اندیشه مهدویت در پویایی و توانمندی حکومت بخصوص در ساحات انسجام و همبستگی و نظم و امنیت، نقش مهمی می تواند داشته باشد و کارکرد در این حوزه ها از کارکردهای مهم این اندیشه به حساب می آید؛ زیرا باور به اندیشه مهدویت می تواند مردم را حول محور خود جمع کند و برای تحقق هدفی مشخص، آنان را بصورت یک واحد یکپارچه درمی آورد و به آنان هویت واحد می دهد و به دنبال آن قدرت اجتماعی را تقویت می نماید و ارتباط اجتماعی را تحکیم می بخشد و در نتیجه زمینه های امنیت و نظم اجتماعی را فراهم می آورد. در این تحقیق، به هدف نشان دادن کارکرد اندیشه مهدویت در ساحت حکومت و نظام اجتماعی عصر غیبت و نشان دادن راهکارهای اندیشه مهدویت در تقویت و تحکیم حکومت و نظام اجتماعی، بحث و گفتگو شده است. مهمترین یافته های این تحقیق تبیین راهکارهای اندیشه مهدویت در ساحت های انسجام و همبستگی و نظم و امنیت اجتماعی و تحکیم روابط اجتماعی است. مهمترین راهکارهای این اندیشه در این حوزه ها عبارت است از: تولید و بازخوانی ارزش های نفسانی و اخلاقی مشترک، تحکیم باورهای دینی بخصوص آموزه امامت، ایجاد ارتباط و پیوند عاطفی در مردم، ایجاد اتحاد و هویت واحد بین اقوام و خرده فرهنگ ها و ایجاد اعتماد عمومی که از تقویت ارزش ها و پایبندی به قواعد اخلاقی ناشی می شود.
۶۱۲۵.

امکان سنجی و شرایط اقامه دعوای جبران خسارات ناشی از اعتراضات داخلی علیه امریکا در دادگاه های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 91 - 114

کلید واژه ها: اصل منع مداخله مصونیت قضایی دولت مسئولیت بین المللی دولت اصل عمل متقابل دعاوی ایران و امریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۲۲
«قانون صلاحیت دادگستری جمهوری اسلامی ایران برای رسیدگی به دعاوی مدنی علیه دولتهای خارجی» مصوب 30/1/1392 این حق را به اشخاص حقیقی و حقوقی داده که، به استناد اصل اقدام متقابل، بتوانند برای مقابله و جلوگیری از نقض مقررات و موازین حقوق بین الملل از اقدامات دولتهای خارجی، که مصونیت قضایی دولت جمهوری اسلامی ایران یا مقامات رسمی آن را نقض می کنند، در دادگستری تهران دعوا اقامه نمایند. زیاندیدگان می توانند خسارات ناشی از هر گونه اقدام و فعالیت دولتهای بیگانه را که مغایر حقوق بین الملل است(بند الف ماده یک) و نیز خسارات ناشی از فعالیت اشخاص یا گروههای وحشت افکن که دولت خارجی آنها را تشویق یا از آنها حمایت می کند(بند ب ماده یک) مطالبه کنند. این دعاوی مطابق تشریفات قانون ایین دادرسی مدنی و سایر مقررات مربوط رسیدگی و حکم صادر و اجرا می شود. حال، با توجه به اینکه دولت امریکا با اصلاح قانون FASI مصوب 1996 مصونیت قضایی دولت ایران را نقض نموده ، مسأله اصلی آن است آیا به استناد قانون مذکور، دولت و اشخاص حقیقی یا حقوقی می -توانند، با توجه به تشویق و حمایت دولت امریکا از اعتراضات داخلی ایران، برای جبران خسارات خود علیه دولت امریکا در دادگاههای ایران دعوا اقامه کنند؟ به نظر می رسد اظهارات مقامات سیاسی و بیانیه های وزارت امورخارجه امریکا را نتوان مصداق فعل زیان بارِ توصیف شده در بند الف ماده یک این قانون تفسیر کرد؛ چون بند الف به فرضی نظر داشته که فعل زیان بار به نحومستقیم موجب خسارت شود، لیکن، بتوان بر مبنای بند ب ماده یک، که دولت خارجی، بدون هیچ گونه دخالت مستقیم در رکن مادی فعل زیان بار، وقوع آن را تشویق و حمایت می نماید، علیه ایالات متحده در دادگاههای ایران اقامه دعوا نموده و خسارت مطالبه کرد.
۶۱۲۶.

ظهور جنگ های هیبریدی و تأثیر آن بر راهبرد دفاعی امریکا علیه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 143 - 165

کلید واژه ها: جنگ جنگ هیبریدی بازیگران دولتی بازیگران غیردولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۹
با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و شروع فرایند جهانی شدن، ما شاهد تغییر و تحول در حوزه جنگ بودیم. برای سال ها مفهوم جنگ برگرفته از اندیشه کلاوزویتس دارای مشخصاتی بود که آن را از حالت صلح یا غیرجنگی جدا می کرد. با این وجود تغییرات به وجود آمده در عرصه بین الملل، شروع روند تغییر در حوزه جنگ را از اواخر قرن 20 و به طور مشخص اوایل قرن 21 رقم زد. سبکی از جنگ که دارای پیچیدگی و ابهام های خاص خود است. از این رو بسیاری از کارشناسان با این سوال روبه شده اند که جنگ های جدید چه ویژگی هایی دارند؟ در تلاش برای پاسخ به این سوال استراتژیست ها مفهوم جنگ هیبریدی را خلق نمودند. مفهومی که به رقم تلاش ها همچنان مبهم و گنگ است و تحلیل گران برای تحلیل جنگ های جدید در این قالب با مشکل مواجه اند. این مقاله با بررسی مهمترین ویژگی های جنگ های جدید از جمله کم رنگ شدن خط تمایز بین جنگ و صلح، ترکیب بازیگران دولتی و غیردولتی در یک میدان رزم، ترکیب انگیزه های جنگ و در نهایت ترکیب سبک جنگ متعارف و نامتقارن سعی کرده است گره از این ابهام گشوده و یک چارچوب منظم تحلیلی از مفهوم جنگ هیبریدی ارائه نماید.
۶۱۲۷.

بازتفسیر هویت اسلامی در گفتمان سیاسی امام خمینی(ره): بیداری جامعه و وقوع انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۳ 7-38

کلید واژه ها: هویت دینی گفتمان فرکلاف پهلوی دوم امام خمینی (ره) انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۳۲۹
برنامه های نوسازی پیاده شده گفتمان پهلوی دوم در آغاز دهه 1340، بدنبال تغییر ساخت قدرت اجتماعی - اقتصادی و نظم دهی به طبقه جدید با ایدئولوژی هم ارز با نظام معنایی تبلیغی خود و کنترل اجتماعی پراکتیس های اجتماعی با نفوذ جامعه پیاده گردید. گفتمان حاکم می کوشید به عنوان دال مرکزی در حوزه گفتمانگونگی خرده گفتمان های پیرامون را در جهت نظام معنایی هم ارز با خود سامان سیاسی بدهد. با رویکرد گفتمانی فرکلاف مقاله حاضر می کوشد چرایی ظهور گفتمان جدید تحت عنوان جنبش انقلابی با هدایت گری امام خمینی و نحوه هویت یابی آن را بررسی نماید. امام خمینی (ره) با توصیف گفتار حکومت مطلوب متناسب با سنن مذهبی کوشید در متن جامعه خودآگاهی سیاسی بوجود آورده و زمینه های حرکت انقلابی را مهیا سازد. با طرح نشانگانی مانند اکثریت محرومین و اقلیت مستکبر و با دو قطبی سازی جامعه بر اساس متون دینی به غیریت سازی رقیب حاکم مبادرت کرد و الگوی حکومت اسلامی و زعامت ولی فقیه سیاسی را به عنوان یک ایده آل با دلایل فقهی را مشروعیت بازتفسیر نمود. با ایجاد همبستگی اجتماعی و عزم ملی با رهبری واحد امام خیمنی پس از یک دوره مبارزه سیاسی گفتمان انقلابی به عنوان آلترناتیو جایگزین هویت مستقل پیدا کرد و به استیلای گفتمان رقیب پایان بخشید.
۶۱۲۸.

هویت حوزه ای و انقلابی بودن به مثابه امر سیاسی

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره پنجم بهار ۱۳۹۷ شماره ۸ 103 - 132

کلید واژه ها: هویت حوزه ای هویت انقلابی حوزه علمیه امر سیاسی انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۵۲
انقلاب اسلامی و در پی آن، تأسیس نظام جمهوری اسلامی مناسبات جدیدی را در روابط اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و گفتمان نو پدید آورد که هدف آن، نوسازی جامعه بر اساس احکام شریعت بود. در گفتمان جدید، سازه های هویت از طریق الهیات سیاسی مبتنی بر اسلام شیعی ترسیم قدرتمندی از هویت شهروند مسلمان  را فراهم آورد که مورد پذیرش داوطلبانه بسیاری واقع گردید. این منطق ارزشی یک نظام معنایی تازه ای پدید آورد که شالوده ساخت هویت جدید برای کنشگران انقلابی بود. در این میان، تداخل و تطابق منافع و اهداف نهاد روحانیت با نظام سیاسی و ایجاد نوعی تعلق و همنوایی میان این دو، موقعیت و هویت تازه ای برای حوزه دین و حاملان آن پدید آورده است. پهلو گرفتن امر دینی در کنار امر سیاسی به گروه بندی هایی درون نهاد حوزه و روحانیت انجامیده است. تأثیر شرایط و زمینه های محیطی از یک سو و قرائت های متفاوت از دین و حتی اندیشه و سیره امام خمینی1 از سوی دیگر، مواجهه آنان را با سیاست متفاوت کرده است.  اگر انقلابی بودن را از موضوعات اساسی امر سیاسی بدانیم، باید به این پرسش ها پاسخ داده شود که حوزه انقلابی به چه معناست و چه نسبتی میان هویت حوزه ای و انقلابی بودن وجود دارد؟ بررسی رابطه حوزویان با انقلابی بودن به مثابه امر سیاسی، نشان از آن دارد که ساخت هویت حوزه ای تحت تأثیر موقعیت و شرایط کنونی از یک سو و تعریف دیگران از حوزویان و همچنین تعریفی که حوزویان از خود دارند، باید مجدداً بازنمایی شود.
۶۱۲۹.

مدلسازی مولفه ها و ابعاد قدرت علمی جمهوری اسلامی بر اساس اندیشه های مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۷۹ 29 - 51

کلید واژه ها: قدرت ملی قدرت علمی ابعاد و مولفه های قدرت علمی بیانات مقام معظم رهبری نظریه-پردازی داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۴۱۱
هدف: بر این اساس این پژوهش به دنبال مدلسازی ابعاد و مولفه های قدرت علمی از منظر مقام معظم رهبری به عنوان راهبر و رهبر کلان نظام است. روش: برای نیل مقصود پژوهش با استفاده از استراتژی پژوهشی نظریه پردازی داده بنیاد متن بیانات مقام معظم رهبری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. در نهایت بر اساس رویکرد سیستمی نظریه پردازی داده بنیاد الگوی مفهومی قدرت علمی بر اساس اندیشه مقام معظم رهبری ارائه گردیده است. یافته ها: در انتهای مراحل نظریه پردازی داده بنیاد، 165 کد باز، 41 مفهوم و 8 مقوله اصلی شکل گرفت که عبارتند از پیش نیاز قدرت علمی، هدف کسب قدرت علمی، شرایط ایجاد قدرت علمی، تعریف قدرت علمی، شاخص قدرت علمی، نتایج قدرت علمی، آثار قدرت علمی، جایگاه قدرت علمی و در پایان الگوی مفهومی قدرت علمی حول مقوله محوری تعریف قدرت علمی بنیاد نهاده شد. مهم ترین یافته این پژوهش ارایه تعریف جدید و مبتنی بر مبانی بومی از قدرت علمی است. این الگو از آن جهت اهمیت دارد که به صورت نظام مند، نظریه قدرت علمی از منظر مقام معظم رهبری را بیان می کند و می تواند راهنمایی برای سیاستگذاری های علمی، آموزشی و تحقیقاتی عالی و دفاعی باشد.
۶۱۳۰.

آسیب پذیری های امنیتی عراق در حوزه سیاسی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 133 - 154

کلید واژه ها: عراق بحران های امنیتی شکاف های اجتماعی دموکراسی انجمنی هویت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۲
دولت نوپای عراق که نتیجه روند دولت سازی در سال های پس از 2003 می باشد، به دلیل وجود برخی مشکلات ساختاری و نهادی در حوزه اجتماعی و سیاسی، همواره درمعرض آسیب قرار داشته و با بحران های امنیتی متعددی مواجه بوده است. این مقاله با استفاده از روش تبیینی تحلیلی و با اتکا به داده هایی که ازطریق مصاحبه و مطالعه اسنادی گردآوری شده است، به دنبال پاسخ به این سؤال است که «آسیب پذیری های امنیتی عراق در حوزه سیاسی اجتماعی کدامند؟» یافته های پژوهش نشان می دهد در دوره جدید، شکاف های اجتماعی موجود در عراق به همراه نوع نظام سیاسی حقوقی مستقر در این کشور، باعث بروز بحران های امنیتی شده است. شکاف های اجتماعی فعال شده در عراق باعث افزایش واگرایی اجتماعی شده و به عنوان مانعی در برابر شکل گیری هویت ملی به عنوان پیش شرط تشکیل دولت ملی عمل کرده اند. همچنین الگوی دموکراسی انجمنی که به صورت عرفی بر ساختار سیاسی عراق تحمیل شده، ضمن ایجاد بحران ناکارآمدی و بحران مشروعیت، باعث تقویت و تشدید شکاف های اجتماعی شده است.
۶۱۳۱.

نقد درونی انسجام نظری اندیشه سیاسی ثقه الاسلام تبریزی پیرامون فراروی از تعارض دین و آزادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: آزادی بحران مشروعیت دینی سکولاریزاسیون قدسی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۶۰۱
آزادی در دوره مشروطه به عنوان یکی از حقوق ملت در متمم قانون اساسی به تثبیت رسید، اما استقرار کوتاه مدت آزادی در جامعه ایران دیری نپایید و با بحران مشروعیت دینی روبه رو شد. این بحران در کنار دیگر موانع ساختاری سیاسی-اجتماعی که وجود داشت، زوال آزادی با داعیه عدم مشروعیت دینی آن را به دنبال آورد. در مواجهه با این بحران، جریان علمای حامی مشروطه درصدد برآمدند نسبت مذهب و آزادی و به طورکلی نسبت دین و مشروطه را مورد بازاندیشی قرار دهند تا با ساختن نظریه ای منسجم، به این بنیان سیاسی نوظهور مشروعیت دینی بدهند. ثقه الاسلام تبریزی یکی از چهره های شاخص این جریان محسوب می شود که در رسایل سیاسی خود، پروژة مشروع سازی مشروطه و آزادی را وجهه همت خود قرار داده است. در این نوشتار، سعی بر آن است تا تمهیدات نظری ای که ثقه الاسلام به منظور حل تعارض نسبت دین و آزادی فراهم می آورد و نیز انسجام درونی طرح نظری او مورد بررسی قرار گیرد. رویکرد نظری که برای مطالعة مسئله حاضر اتخاذ شده، تحلیلی است که توکویل در کتاب «دموکراسی در آمریکا» از نسبت دین و آزادی ارائه می دهد.
۶۱۳۲.

مداخله خارجی و فقدان الگوی بومی توسعه در آسیای جنوب غربی

نویسنده:
منبع: مطالعات آسیای جنوب غربی سال اول بهار ۱۳۹۷ شماره ۱

کلید واژه ها: نظام بین الملل خاورمیانه بزرگ محذورات بین المللی نظام کلان نظام تابع آسیای جنوب غربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۲۳۱
پژوهش پیش روی بر آن است که حضور دامنه دار و گسترده قدرتهای خارجی در امور امنیتی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی و آموزشی کشورهای حوزه آسیای جنوب غربی مانع از آن شده است که کشورهای منطقه مذکور سازو کارهای مشارکت جمعی را شناسایی و نهادینه سازند. منطقه آسیای جنوب غربی با وجود برخورداری از موقعیت ویژه ژئواستراتژیک، ژئواکونومیک و ژئوکالچر و برخورداری از منابع انسانی قابل توجه، به واسطه مداخله قدرتهای بیگانه نتوانسته است مشارکت بومی و گروهی و تبدیل خودیار فرصتها را تمرین کنند و قابلیتهای خود را افزایش دهند. حضور قدرتهای بیگانه از دو خواستگاه برخوردار است که یکی به تمایلات این قدرتها به مداخله در امور کشورهای منطقه آسیای جنوب غربی باز میگردد و خواستگاه دیگر آن نیز به تمایلات کشورهای منطقه مذکور به وارد ساختن قدرتهای خارجی در جهت رفع نیازهای آنها بالاخص نیازهای امنیتی بازمیگردد. چنین تمایلاتی زمینه ساز مداخله فزاینده قدرتهای خارجی را فراهم آورده است که ماحصل آن فقدان شکوفایی قابلیتهای هیئتهای حاکمه کشورهای حوزه مذکور جهت تمرین و بکارگیری ابتکارات مشارکت گروهی و سازوکارهای اقدام جمعی در مسیر توسعه و پیشرفت می باشد.
۶۱۳۳.

به سوی منطقه گرایی اقتصادی در آسیای جنوب غربی: دو راهبرد نهادی و پروژه ای

نویسنده:
منبع: مطالعات آسیای جنوب غربی سال اول زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴

کلید واژه ها: منطقه گرایی اقتصادی اقتصاد سیاسی نفت و گاز شرکتهای چندملیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۳۰۸
منطقه آسیای جنوب غربی با دربرگرفتن 25 کشور، حلقه ای از کشورهای با منابع غنی نفت و گاز جهان را در خود جای داده است. ضرورت توجه به منطقه گرایی اقتصادی در منطقه جنوب غرب آسیا را جذاب می سازد. هم از این جهت که منطقه مزبور نمی تواند از چشم حریص و منفعت جوی کشورهای صنعتی پیشرفته و روبه ظهور جهان دور بماند و هم به این دلیل که منطقه مزبور با دسترسی به منابع غنی انرژی، لازم است بر اساس مزیتهای نسبی خود مجاری رشد و توسعه اقتصادی خود را در آینده نه چندان دور جست و جو نماید. نوشتار حاضر بر دو راهبرد نهادی و پروژه ای در همگرایی اقتصادی منطقه جنوب غرب آسیا تأکید دارد. راهبرد اول در راستای تجربه اتحادیه پولی اروپا، بر نهادسازی مشترک پولی و اقتصادی تأکید داشته و تشکیل یک اتحادیه پولی را در زیرمجموعه ای از منطقه آسیای جنوب غربی، بین کشورهای ایران، عراق و شش کشور عضو شورای همکاری خلیج فارس پیشنهاد مینماید. این اتحادیه به عنوان یک هسته مرکزی رشد و توسعه اقتصادی، همگرایی اقتصادی تدریجی کل منطقه مزبور را تشویق خواهد نمود. راهبرد دوم پیشنهادی این نوشتار همگرایی پروژه ای و بخشی حول انرژی و به ویژه نفت و گاز است. این همگرایی می تواند به شکل تأسیس یک صندوق مالی جهت خریداری شرکتهای معظم نفت و گاز با استانداردهای بین المللی و یا تقویت و ادغام برخی شرکتهای ملی نفت و گاز منطقه باشد. با این چشم انداز، گرچه انتظار می رود حرکت به سوی منطقه گرایی اقتصادی در آسیای جنوب غربی، خواه به شکل تأسیس یک اتحادیه پولی و یا همگرایی در بخش نفت و گاز، با انتقادات و ممانعتهای جدی و شدید همراه باشد، اما بی تردید یک اراده جمعی سیاسی در بالاترین سطح خواهد توانست راه را بر چنین منطقه گرائیهایی گشوده و سعادت و خوشبختی پایدار اقتصادی منطقه آسیای جنوب غربی را تضمین نماید.
۶۱۳۴.

مطالعه شاخص های توسعه ای کشورهای ساحلی خزر در فرایند همگرایی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اوراسیای مرکزی سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 59 - 79

کلید واژه ها: اقتصاد کلان بین المللی ایران تحولات توسعه ای شاخص های توسعه ای شریک تجاری منطقه ای کشورهای ساحلی خزر منطقه گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۵۸۲۰
مؤلفه ها و پیش زمینه های منطقه گر ایی در دنیا متنوع است؛ اما همه از عوامل و شرایط مشابهی برخوردارند که از آن ها به این مؤلفه ها می توان اشاره کرد: جغرافیا، اندازه اقتصاد، اشتراک های فرهنگی، به ویژه اراده سیاسی. استفاده از ظرفیت های موجود و توسعه روابط، همکاری ها و روابط همه جانبه با کشورهای ساحلی خزر سرلوحه روابط منطقه ای ایران بوده است، به گونه ای که در تصمیم سازی های سیاستی، توسعه روابط و مناسبات با این کشورها اهمیت فراوانی یافته است. این مهم با برنامه ریزی و برخورداری از مؤلفه های اقتصاد کلان بین الملل، مناسب کشورهای حوزه خزر نمود شایان توجهی پیدا است. در نوشتار حاضر تلاش شده است تا به روش توصیفی تحلیلی و تطبیقی کتابخانه ای در قالب نظریه های همگرایی و منطقه گرایی، ابعاد اثرگذاری مؤلفه های اقتصاد کلان بین المللی این کشورها بر توسعه همکاری های منطقه ای در فرایند تکاملی منطقه گرایی بیان شود. در واقع نظر به اهمیت فراوان توسعه روابط و همکاری های منطقه ای برای ایران به دنبال پاسخ گویی به این پرسش هستیم که مؤلفه های اقتصاد کلان بین الملل چگونه می تواند در فرایند تکاملی منطقه گرایی و همگرایی ایران با این کشورها اثرگذار باشد؟ پاسخ به این پرسش، آن است که استفاده از ظرفیت های اقتصاد کلان بین المللی گامی بنیادین در توسعه روابط و گسترش همکاری ها و روابط درون منطقه ای و بین منطقه ای ایران و این کشورها بوده است و در صورت جدیت و اراده دو طرف در فراهم کردن زیرساخت های همه جانبه و ظرفیت های نهادی و در پی آن افزایش جریان مبادلات تجاری دوجانبه و منطقه ای، می توان آن را نقطه عطفی در فرایند تکاملی همگرایی منطقه ای ایران با این کشورها دانست.
۶۱۳۵.

مبانی فقهی حمایت حکومت اسلامی از کشورهای اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۲۷) 163 - 187

کلید واژه ها: حکومت اسلامی حمایت مالی حمایت نظامی کشورهای اسلامی مبانی فقهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۷ تعداد دانلود : ۴۳۱
یکی از نشانه های گسترش تعالیم اسلام، افزایش تعداد مسلمانان است که در کنار عوامل مؤثر دیگر، باعث ایجاد کشورهای متعدد مسلمان شده است. سال هاست کشورهای مسلمان منطقه با خطر تروریست روبه رو بوده و خسارات فراوانی را از این جهت متحمل شده اند. با توجه به هجمه وسیع و همه جانبه و از طرفی نیازمندی کشورهای منطقه به حمایت نظام اسلامی ایران، چند سالی است که این حمایت ها در قالب های متفاوت صورت پذیرفته است. در این مقاله با رویکردی فقهی به حمایت های ایران از این کشورها به بررسی این مسئله پرداخته ایم و در سه بُعد نشان داده ایم بر اساس مبانی فقهی پذیرفته شده، حمایت از کشور های اسلامی مطابق قواعد اسلامی است. نگارندگان معتقدند در بعد نظامی، اصل حمایت از مظلوم و ادله ای که بر وجوب حفظ کیان اسلام دلالت دارند هر دو ضرورت حمایت نظامی را ایجاب می کنند. در بعد مالی، اصل تألیف قلوب، سهم سبیل الله از زکات و قاعده «بیت مال المسلمین معدٌّ للمصالح» بر وجوب حمایت مالی از کشورهای منطقه دلالت می کنند. از طرف دیگر ادله وجوب اهتمام به امور مسلمین، قاعده تعظیم شعائر و قاعده نفی سبیل نیز مقتضی مطلق حمایت (به هر شکلی) می باشند. روش پژوهش در این مقاله توصیفی تحلیلی است و ابزار گردآوری داده ها، استفاده از منابع کتابخانه ای با مراجعه به منابع تفسیری، روایی و فقهی است.
۶۱۳۶.

تحلیل سازه انگارانه ایران هراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ششم بهار ۱۳۹۷ شماره ۲۴ (پیاپی ۵۴) 95 - 124

کلید واژه ها: ایران هراسی پسابرجام سازه انگاری سیاست خارجی مک کارتیسم جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۴ تعداد دانلود : ۵۷۹
مجموعه حوادثی چون انقلاب اسلامی، تسخیر سفارت امریکا، بحران گروگان گیری و تز ضدامریکایی ایران بعد از 1979، منجر به پدیده ای به نام ایران هراسی در جهان غرب بویژه امریکا شده است. اگرچه گمان می رفت رویکرد تعامل با غرب و توافق هسته ای در دولت یازدهم مؤلفه ایران هراسی را تضعیف نماید، ولی در عمل تغییر محسوسی در این زمینه صورت نگرفت و رویکرد تهاجمی دونالد ترامپ و افراد کابینه اش علیه تهران، حکایت از تشدید ایران هراسی در سیاست خارجی امریکا دارد. در این پژوهش، سؤال اصلی این است که دلایل، اهداف و پیامدهای ایران هراسی در سیاست خارجی امریکا در دوران پسابرجام چیست؟ فرضیه اصلی مقاله بر این است که نقش «مک کارتیسم جدید در بازار ایده ها»، «هویت دولت» و «کنش های گفتاری» از مهم ترین دلایل تداوم ایران هراسی در دوران پسابرجام محسوب می شوند که از جمله مهم ترین اهداف آن نیز «القای هزینه مند بودن رابطه با ایران به منظور جلوگیری از بهبود اوضاع اقتصادی این کشور» و «تغییر رفتار جمهوری اسلامی نسبت به برخی مسائل منطقه ای و داخلی» ارزیابی می گردد. در نهایت مهم ترین پیامدهای آن نیز می تواند «احتمال فروپاشی برجام» و «بازتولید مجدد الگوی تخاصم و دشمنی بین دو کشور» باشد
۶۱۳۷.

نقش لابی سعودی در امریکا در روند امنیتی سازی برنامه هسته ای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۴۰ 71 - 106

کلید واژه ها: لابی سعودی مکتب کپنهاگ امنیتی سازی ساپراک برجام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۲۴
در سال های اخیر تنش های سیاسی و امنیتی میان عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران به میزان قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. نشانه های چنین وضعیتی را می توان در ارتباط با تسری یافتن اختلافات و چالش ها به حوزه های موضوعی متعدد در روابط میان دو کشور مورد توجه قرار داد. درهمین راستا، بخشی از جریان سازی علیه برنامه هسته ای ایران به وسیله لابی سعودی در امریکا تعقیب و سازماندهی شده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا با بهره گیری از گزاره های نظری مکتب امنیتی کپنهاگ به بررسی و واکاوی نقش لابی سعودی در روند امنیتی سازی برنامه هسته ای ایران پرداخته شود. درهمین زمینه، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که: نقش لابی سعودی در قبال فرایند مذاکرات هسته ای ایران و نتایج آن با گروه 1+5 را چگونه می توان ارزیابی نمود؟ در پاسخ، این فرضیه به سنجش گذاشته می شود که: عربستان سعودی با بهره گیری از ظرفیت لابی گری امریکا نقش مؤثری را در برساختگی بار امنیتی برنامه هسته ای ایران داشته و از این طریق تلاش کرده است تا مانع از تدوین، انعقاد و اجرای برجام شود. روش سنجش فرضیه در این مقاله، تحلیلی توصیفی و ابزارگردآوری اطلاعات نیز کتابخانه ای است.
۶۱۳۸.

اسرائیل و عربستان سعودی: عصر جدیدی از همکاری دوجانبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال هفتم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷ (پیاپی ۵۷) 199 - 227

کلید واژه ها: اسرائیل عربستان سعودی همکاری دوجانبه عادی سازی روابط موازنه ناقص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۳ تعداد دانلود : ۵۷۳
اگر از گذشته تا به حال، خاورمیانه را در یک کلمه بتوان خلاصه کرد، آن کلمه «بی ثباتی» است. در پی تحرکات و تحولات جاری در منطقه، علنی شدن روابط دو کشور در خاورمیانه بیش از سایر اتحادهای منطقه ای قابل توجه است: "رژیم اسرائیل و عربستان سعودی". سؤال اصلی آن است که چقدر رژیم اسرائیل و عربستان توانسته اند در موازنه سازی علیه ایران موفق عمل کنند؟ فرض بر این است؛ آنچه بیشتر از هر چیز دو دولت مذکور را در کنار هم نگاه داشته است، نگرانی از توافق هسته ای ایران و به دنبال آن، قدرت و نفوذ شیعه، کاهش حضور و نقش ایالات متحده در منطقه و بحران های ناشی از افراط گرایی و جنگ داخلی سوریه است؛ لیکن با توجه به چالش های موجود از جانب بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای، به نظر نمی رسد نزدیک شدن این دو دولت گامی در جهت تحکیمِ اتحادی متوازن در جهت انزوا و مقابله با ایران باشد. برخلاف اشتراکات موجود و عواملِ سبب ساز در عادی سازی بیش ازپیش مناسبات مابین این دو، می توان بر اساس نظریه «موازنه ناقص» از رندال شوولر، بیان کرد که این دو کشور نتوانسته اند اتحادی قوی به ویژه علیه ایران، به عنوان دشمن مشترک خود تشکیل دهند. 
۶۱۳۹.

عملیات روانی سایت العربیه بر عرب های خوزستان با تمرکز بر احساس محرومیت نسبی رفاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۱ بهار ۱۳۹۷ شماره ۳۸ 115 - 142

کلید واژه ها: العربیه احساس محرومیت نسبی عملیات روانی واگراسازی اقوام ایرانی قوم عرب خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۶
عربستان سعودی می کوشد تا از مسائل قومی ایران به عنوان فرصتی برای تضعیف این کشور بهره گیرد. بر این اساس، شبکه العربیه وابسته به ریاض همواره در پی برجسته سازی مسائل قومی ایران جهت واگرایی بیشتر قوم عرب ساکن در استان خوزستان است. این مقاله در پی شناخت عملیات روانی بخش عربی وبگاه العربیه در قبال این قوم طی سال های 2016 و 2017 میلادی می باشد. العربیه حوزه های گوناگونی را در عملیات روانی خود مورد استفاده قرار می دهد اما آن چه در این مقاله مورد تاکید است، احساس محرومیت نسبی اعراب خوزستان در حوزه اقتصادی و امکانات اولیه برای زندگی است. یافته های مقاله نشان می دهد که العربیه با تاکید مداوم بر ثروت عظیم نفتی، گازی و آبی مناطق عرب نشین خوزستان، در تلاش است تا سیاست قومی ایران را تبعیض آمیز نشان دهد تا حس محرومیت نسبی اقتصادی و امکاناتی اعراب خوزستان را تقویت کرده و زمینه ساز کنش های قومی واگرایانه آن ها از جمهوری اسلامی ایران شود.
۶۱۴۰.

هویت ملی و مشروعیت سیاسی در ایران

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی انقلاب اسلامی سال اول تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲

کلید واژه ها: هویت ملی مشروعیت مشروعیت سیاسی حاکمیت سیاسی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۳ تعداد دانلود : ۳۳۲
مشروعیت سیاسی را می توان به باور جمعی اعضای درون یک نظام و حاکمیت سیاسی به وجود و استمرار نظام یا حاکمیت تعریف کرد. این باور و اعتقاد موجب می شود که هر یک از اعضا، تبعیت از قدرت اعمال شده و پیروی از حاکمیت سیاسی را بر خود لازم تلقی کنند. بدین ترتیب اطاعت از قدرت و نهاد سیاسی به یک امر هنجاری، اخلاقی و منطقی بدل می شود و دیگر نیازی به اعمال سلطه و زور نیست. اما در کشورهایی نظیر ایران که ناهمگونی اقوام در آن بسیار است و عدم یکپارچگی ملی به عنوان مهم ترین علل ناامنی و بی ثباتی سیاسی تلقی می شود، و مشروعیت آن را زیر سؤال می برد، دیگر نمی توان با استراتژی های تقلیل گرایانه از میان برد. آنچه موجبات استحکام و ثبات نظام های سیاسی در ایران را فراهم می کند نه انکار هویت های متمایز قومی، بلکه ساخت مشروع سیاسی و ایجاد یک حاکمیت ملی به معنای واقعی و تمام و کمال آن است. این بدان معنا خواهد بود که در صورتی که نظام های سیاسی اگر مشروعیت کافی را در جامعه احراز کنند، حتی تنوع قومی و هویتی نخواهد توانست در تداوم و تثبیت آن وقفه ای ایجاد کند. در جامعه ای که قدرت بر اراده ملی استوار نباشد، حکومت فاقد مشروعیت خواهد بود و توان تأمین منافع ملی و حل بحران هویت را نخواهد داشت و دولت ملی با اتکا به نهادهای دموکراتیک، به راحتی می تواند در داخل، نماینده هویت های مختلف قومی (در قالب شهروندان) باشد و در نظام بین المللی منافع ملی آن جامعه را تعقیب و تأمین کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان