درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۵۸۱ تا ۲٬۶۰۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
۲۵۸۱.

رقابت های اقتصادی چین و ژاپن، فرصت های اقتصادی پیش روی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳۷) 3 - 29

کلید واژه ها: منافع ملی اقتصاد سیاسی ژاپن چین قدرت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۵۸
ظهور و سقوط قدرتهای بزرگ در طول تاریخ همواره با اقدامات متعدد اقتصادی، سیاسی و نظامی از جانب دو قدرت رقیب صورت پذیرفته است؛ از یک سو اقداماتی که از سوی قدرت نوظهور صورت گرفته و موجبات تسریع روند جانشینی را فراهم می آورد و از سوی دیگر اقداماتی که از سوی قدرت سنتی و در راستای جلوگیری از سقوط صورت می پذیرفته است. ظهور قدرتمندانه چین و تداوم آن نیز دقیقا از این منطق پیروی نموده و موجبات تحولات گسترده در عرصه جهانی و منطقه ای را فراهم آورده است. تحولاتی که سرآغاز آن را عرصه اقتصادی می دانند و تداوم آن را نیز متاثر از همین عرصه؛ تحولاتی که بر اساس اصل سود مطلق یا همان کسب منافع با رعایت معادله حاصلِ "جمع جبری مضاعف"، سایر کشورها را به همکاری ترغیب می کند.  در مقاله زیر در پی پاسخ به این سوال هستیم که رقابت های دو غول قدرتمند اقتصادی در شرق آسیا چگونه می تواند منافع جمهوری اسلامی ایران را تحت تاثیر قرار دهد؟ مقاله در نظر دارد با بررسی ویژگی های دو طرح "ابتکار کمربند و جاده" و "طرح مشارکت برای زیرساخت کیفی" و ظرفیت های جمهوری اسلامی ایران با روشی توصیفی- تحلیلی زمینه های بهره مندی هرچه تمام تر جمهوری اسلامی ایران را از فرصت های ایجاد شده از سوی مراکز قدرت، ثروت و سرمایه جهانی موشکافی نماید. این مقاله از دیدگاه اقتصاد سیاسی به تبیین اهداف، انگیزه ها و مزایای این رقابت اقتصادی و تاثیرات آن بر منافع جمهوری اسلامی ایران خواهد پرداخت. 
۲۵۸۲.

شناسایی و تحلیل پیشران های تأثیرگذار بر آینده مشارکت سیاسی در ایران و سناریوهای پیش رو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 75-112

کلید واژه ها: آینده پژوهی آینده انتخابات جمهوری اسلامی ایران سناریو نویسی مشارکت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹ تعداد دانلود : ۱۴۹
مشارکت سیاسی در نظام های مردم سالار یکی از ارکان اساسی حکمرانی و تعیین جهت-گیری های کلی به شمار می رود؛ به گونه ای که ثبات و پایداری سیستم سیاسی و گذرموفق از بحران های سیاسی که ممکن است نظام های سیاسی با آن مواجه شوند درگرو انتخابات، میزان مشارکت مردم و نتایج حاصله از آن است. پژوهش پیش روی با رویکرد آینده-پژوهانه در پی پاسخگویی به این پرسش است که پیشران های اساسی و تاثیرگذار بر آینده مشارکت سیاسی در ایران کدام است و بالطبع چه سناریوهایی می توان برای آینده مشارکت سیاسی در ایران ترسیم کرد؟ برای پاسخگویی به این پرسش، در مرحله اول از پرسشنامه دلفی به تعداد 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی انتخاب گردیدند، پس از تکرار دلفی و اجماع خبرگان از میان 30 پیشران شناسایی شده تعداد 15 پیشران اصلی و اثرگذار به انتخاب خبرگان تعیین گردید.در مرحله دوم پس از دریافت نظر خبرگان و ارزش گذاری عددی پیشران ها و وزن دهی به آن ها در جدول تحلیل متقاطع با استفاده از نرم افزار میک مک داده ها تحلیل و سناریوها ترسیم گردیده اند. یافته ها بیانگر آن است که سناریوی سوم، مشارکت سیاسی سازمان دهی شده می تواند محتمل ترین سناریو از میان سناریوهای موجود باشد. این امر ضرورت اتخاذ سیاست های کلان و راهبردی به منظور تحقق شرایط ایده آل و حرکت به سمت سناریوی دوم و حتی اول را ایجاب می نماید.
۲۵۸۳.

مواضع کشورهای منطقه ای و بین المللی در خصوص همه پرسی 2017 کردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۱) 183-206

کلید واژه ها: اقلیم کردستان عراق وابستگی متقابل امنیتی استقلال طلبی کُردها همه پرسی ایران عراق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴ تعداد دانلود : ۶۵
در جنگ"چالدران" (1514 م)، قسمت بزرگی از کردستان ایران جدا و به دولت عثمانی اضافه شد. سقوط و تجزیه امپراطوری عثمانی در جنگ جهانی اول، موجب تقسیم سرزمین های عثمانی از جمله مناطق کردنشین شد. پس از آن انگیزه های آزادی خواهانه و ناسیونالیستی به تقلید از اروپائیان و دخالت قدرت های بزرگ از جمله انگلیس، کردها را بر آن داشت تا برای متمایز ساختن خود از دیگران تشکیل یک دولت مستقل کردی را مطرح نمایند. کردها بزرگ ترین گروه، بدون کشوری مستقل می باشند که ادعا می نمایند، جمعیتی معادل 50 میلیون نفر را شامل می شوند. اکثریت این جمعیت در چهار کشور ایران، ترکیه، سوریه و عراق ساکن هستند که استقلال و تجزیه در یک پارچه، می تواند کردهای سایر کشورها را به پیروی از آن تشویق نماید. سوالی که با آن مواجه می باشیم این است که چرا کردهای عراق، علی رغم فراهم بودن شرایط استقلال و تلاش آن ها تاکنون موفق به کسب استقلال نشده اند؟ و چرا در همه پرسی سال 1396 که بیشترین شانس را برای استقلال داشتند ناکام ماندند؟ روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و استفاده از ابزار کتابختنه ای و اسناد اینترنتی می باشد.
۲۵۸۴.

تشدید تحریم های یکجانبه امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در زمان شیوع کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی سال هفدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 87 - 108

کلید واژه ها: اقتصاد ایالات متحده آمریکا برجام تحریم تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران دونالد ترامپ کرونا کووید-19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۷۸
تحریم در حالت طبیعی وقتی اتخاذ می شود که از قوانین بین المللی تجاوز و از معیارهای اخلاقی مقبول تخطی شده باشد. هدف از اعمال این تحریم ها آن است که نهاد یا کشور تحریم شونده مجبور به تغییر رفتار گردد. خروج دولت ترامپ از برجام و اعمال تحریم های یک جانبه علیه ایران، نقض منشور سازمان ملل متحد محسوب می گردد. افزون بر این شیوع بیماری کووید-19 در جهان و نیاز به همکاری جامعه جهانی برای مهار این بحران، باعث گردید تا دولت ایران و دیگر منتقدین تحریم های یک جانبه آمریکا درخواست لغو تحریم ها را نمایند. سؤال مطرح در این پژوهش این است که چرا در زمان بحران جهانی ناشی از کرونا، تحریم های یک جانبه آمریکا علیه ایران نه تنها برچیده و یا تعلیق نگردیدند بلکه بر شدت آنها افزوده شد؟ در پاسخ به این سؤال فرضیه ای که مطرح می گردد این است: دولت ترامپ با افزایش تحریم ها به دنبال ایجاد نارضایتی بیشتر در بین توده مردم بود تا از این طریق تغییر نظام سیاسی ایران را رقم زند و یا حداقل رفتار ایران را در خاورمیانه تغییر دهد. یافته های تحقیق نشان می دهد که نظریه کارآمدی تحریم ها در مورد ایران مؤثر واقع نشده و روش پژوهش با توجه به ماهیت آن توصیفی تحلیلی می باشد.
۲۵۸۵.

بازخوانی انتقادی رهیافت جامعه پذیری سیاسی با نگاهی به چشم انداز پژوهش های آتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۲) 87 - 120

کلید واژه ها: جامعه پذیری سیاسی بازخوانی انتقادی انتقادات توصیه ها تحلیل محتوای کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۹۸
جامعه پذیری سیاسی به عنوان رهیافتی که تلاش دارد تا فراگرد اجتماعی شدن سیاسی و انتقال فرهنگ سیاسی به نسل های جدید را توضیح دهد همیشه واجد اهمیت بوده و از دیرباز با عناوین گوناگون مورد توجه متفکرین سیاسی و اجتماعی قرار گرفته است. اما میراث پارادایم نوسازی و روش شناسی رفتارگرا در این رهیافت موجب گردیده تا در دهه های اخیر از میزان اقبال به آن کاسته و ضرورت بازاندیشی در آن جدی تر شود. پژوهش حاضر با بهره جستن از روش مطالعه اسنادی در بخش جمع آوری اطلاعات و الگوی تحلیل محتوای کیفی در بخش تحلیل داده ها، ضمن مرور برخی نظریه های سنتی در این رهیافت تلاش دارد تا ضمن طرح جدی ضرورت بازاندیشی به نقد و بررسی رویکرد سنتی پژوهش در این حوزه و ارائه ی پیشنهادات و الزاماتی جهت پژوهش های آتی در آن بپردازد و در این رهگذر از دیدگاه های متأخر برخی صاحب نظران که در پژوهش های جدید انعکاس یافته است یاری جسته است. یافته های پژوهش نشان می دهد عواملی چون غلبه ی کمی گرایی، ارزش زدگی، غفلت از عوامل زمینه ای و کلان، انفعال سوژه در تحقیقات، نادیده گرفتن خرده فرهنگ ها، ساده سازی مفهوم کنش سیاسی، عدم اجماع مفهومی، محدود کردن عوامل، غفلت از تأثر پدیده های نوین اجتماعی چون شبکه های اجتماعی مجازی و فقر نظری تعدادی از نقدهای جدی بر این رهیافت نظری است که نیاز به توجه و بازاندیشی دارد. در نهایت پیشنهاداتی نیز به شکل دسته بندی شده در این رهگذر ارائه شده است.
۲۵۸۶.

مقایسه تطبیقی مبانی نظام اقتصادی عصر اول عباسیان با مبانی نظام اقتصادی تراز در تمدن نوین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۴ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۸) 275 - 298

کلید واژه ها: نظام اقتصادی عباسیان تمدن اسلامی مالکیت مختلط آزادی اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۵
نظام اقتصادی به عنوان عاملی پیش برنده در ایجاد و گسترش تمدن نوین اسلامی در عصر کنونی از اهمیت به سزایی برخوردار است و شناخت مبانی نظام اقتصادی عصر اول عباسیان و مقایسه ی تطبیقی آن ها با مبانی نظام اقتصادی اسلام در این مقاله موردپژوهش قرار گرفته است. تا ضمن برجسته سازی جهت های تمیز و تفکیک میان این دو نظام و تحلیل روش عمل نظام اقتصادی عباسیان در رشد و یا رکود این نظام؛ نقاط ضعف و قوت این نظام اقتصادی را نیز قابل استنتاج نماید. بنابراین پژوهش پیش روی با روشی تاریخی و تحلیلی و با ارائه ی اسناد تاریخی، به عنوان بحثی میان رشته ای به تبیین مبانی نظام اقتصادی عباسیان در عصر نخست، با مطابقت سنجی مبانی آن بر مبانی نظام اقتصادی اسلام در سه اصل مالکیت مختلط، آزادی اقتصادی در کادر محدود و عدالت اجتماعی پرداخته است که بدین ترتیب این تحقیق می تواند جهت تبیین نقاط مثبت و نیز آسیب شناسی تمدن اسلامی که در عصر عباسیان محقق گردید به کار گرفته شود، تا آن را جهت بهره بری در سطح تمدن نوین اسلامی عرضه نماید
۲۵۸۷.

تحلیل تاثیر سازه شخصی محمود احمدی نژاد بر قالب بندی و الگوی تصمیم گیری پرونده هسته ای درچارچوب تئوری جورج کِلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۷ (پیاپی ۶۷) 173 - 204

کلید واژه ها: پرونده هسته ای بازنمایی الگوی تصمیم گیری سازه شخصی محمود احمدی نژاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۸ تعداد دانلود : ۱۱۸
سیستم سازه های شخصی سیاستگذار یکی از مهمترین قالب های شناخت رفتار، کنش و تصمیم گیری او می باشد. در واقع اگرچه عوامل متعددی در نوع فهم و تصمیم گیری یک موضوع از سوی یک رهبر تاثیر دارند اما بدون شک سازه های شخصی به معنای ادراک، ارزش و باورهای او نقش بی بدیلی در این فرآیند دارد. بنابراین فهم بازنمایی پرونده هسته ای ایران و الگوی تصمیم گیری برآمده از این بازنمایی قطعا بدون شناخت سازه شخصیتی رهبران حاکم در سیاست خارجی ناقص خواهد بود. برپایه همین مساله هدف اصلی این مقاله شناخت تاثیر سازه شخصیتی احمدی نژاد در مسیر مناقشه هسته ای در مقابل غرب بعنوان طرف مقابل است. بر این اساس پرسش مقاله آن است که سازه شخصی احمدی نژاد چه تاثیری بر قالب بندی و سپس الگوی تصمیم گیری پرونده هسته ای داشته است؟ یافته های پژوهش در چارچوب تئوری جورج کِلی و سپس انطباق این یافته ها با آزمون کمی نشان می دهد که نقش سازه شخصی احمدی نژاد ضمن تاثیر اساسی بر پرونده هسته ای، آن را در قالب یک موضوع امنیتی- هویتی بازنمایی و به تناسب این قالب، تصمیم گیری ارزشی- روانشناختی را بر پایه پنج اصل تعبیر، دوگانگی، انتخاب، نوسان و جامعه جویی به عنوان الگوی مطلوب در خصوص آن بکار گرفت. روش پژوهش با توجه به تحلیل موضوع در دو سطح، توصیفی و پیمایشی (پرسشنامه) است.
۲۵۸۸.

الگوی دولت شفاف برای جمهوری اسلامی ایران بر اساس نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۵) 28 - 50

کلید واژه ها: دولت شفاف» شفافیت» فساد» حکمرانی» « داده بنیاد»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۰۸
دولت شفاف مدل جدیدی از دولت های مدرن است که مبتنی بر شفافیت رویه ها و رفتارهای سیاسی اقتصادی است. آزادی اطلاعات و دسترسی شهروندان به اطلاعات حوزه عمومی مهمترین وجه ممیزه این دولت است. هدف این پژوهش ارائه الگوی دولت شفاف برای جمهوری اسلامی ایران است. برای این منظور از نظریه داده بنیاد استفاده شد و با 16 متخصص حوزه شفافیت با دو روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی مصاحبه شد. به منظور تحلیل داده ها، سه نوع کدگذاری شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. در فرایند این پژوهش 163 کد باز و 12 کد محوری استخراج که بر اساس آن الگوی پارادایمی شفافیت دولت در بافت فرهنگی- اجتماعی ایران استخراج شد. مطابق یافته-های این پژوهش مؤلفه های تشکیل دهنده دولت شفاف عبارتند از: حکمرانی خوب، مشارکت کیفی اجتماعی، چابکی دولت و گردش آزاد اطلاعات. همچنین عوامل موثر بر شفافیت دولت براساس نظرات مشارکت کنندگان عبارتند از: اراده و انگیزه دولت برای شفافیت، زمینه ها و شرایط اجتماعی، فرهنگی محیطی، مرحله ای بودن اجرای شفافیت، نهادسازی، تقویت فرهنگ عمومی، مدیریت شفاف، مدیریت و مهار فساد و توانمندسازی سمن ها. بدین ترتیب در شرایط فرهنگی سیاسی جامعه ایران، چنانچه این عوامل در کنار یکدیگر و همگام باهم وجود داشته باشد، شکل گیری دولت شفاف با مختصات فوق دور از انتظار نیست.
۲۵۸۹.

بازنمایی رسانه ای آمریکا از جنبش های نوین اجتماعی در جهان اسلام (2009 -2020)

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال پنجم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۷ 131-152

کلید واژه ها: رسانه بازنمایی رسانه ای جنبش های نوین اجتماعی جهان اسلام آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸ تعداد دانلود : ۹۶
امروزه رسانه و فناوری های نوین ارتباطی، به عنوان ابزاری کارآمد جهت تحقق سیاست و استراتژی های کنشگران عرصه روابط بین الملل محسوب می شوند. از جمله کنشگران این عرصه، دولت آمریکا است که همواره با اتکا بر ابزار رسانه و تکنیک های متعدد و متنوع رسانه ای در پی کنترل و مدیریت تحولات عرصه بین الملل جهت تأمین منافع خود می باشد. موضوعی که در تحولات چند سال اخیر جوامع اسلامی و نیز جمهوری اسلامی ایران و همچنین پیدایش جنبش های نوین اجتماعی در این کشورها می توان شاهد بود. بنابراین، اینکه کیفیت مواجهه رسانه ای آمریکا در قبال تحولات این جوامع به چه شکل بوده است، پرسش اصلی پژوهش حاضر را شکل می دهد. پرسشی که با استفاده از منابع معتبر و با تکیه بر روشی تحلیلی و بررسی محتوای اخبار منتشره از سوی رسانه های مطرح آمریکایی درصدد پاسخ به آن هستیم. یافته های پژوهش حاکی از آن است که آمریکا در مواجهه با جنبش های نوین اجتماعی با استفاده از ابزار بازنمایی رسانه ای خود و در چارچوب گفتمان غرب محور، در ﭘﯽ دﻓﻊ تهدید و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ ناشی از جنبش های نوین اجتماعی در جهان اسلام بوده است.
۲۵۹۰.

نزاکت، جامه و خانه ی نخبگان در آغاز پیوستن به مُدرنیته؛ بررسی تطبیقی ایران قاجاری و ژاپن مِی جی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 139 - 172

کلید واژه ها: قاجار متمدن شدن می جی نخبگان نوربرت الیاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۹۰
پیامد مواجهه جوامع قاجار و مِی جی با تمدن غرب در سده نوزدهم، تکوین قالب های فرهنگی دوگانه و التقاطی متشکل از عناصر بومی و فرنگی بود. نخبگان این جوامع نیز مبتنی بر دریافت خود از ویژگی های فرد مُدرن، تلاش کردند تا با نمایش نمادهای تمدن جدید در زندگی روزمره، رفتار مُتمدنانه ای در حوزه عمومی از خود به نمایش بگذارند. تبدیل هنجارهای مدنی خویشتن داری به کنش مسلط اجتماعی در حوزه عمومی با تکوین دولت های مطلقه غربی و راندن رفتارهای طبیعی و عاطفی به حریم خصوصی، مُراد الیاس از عقلانی شدن فرد در جوامع معاصر غربی بود و او کوشید تا در قالب نظریه «فرایند مُتمدن شدن» پیشینه تاریخی آن را تبیین کند. با توجه به اهمیت تجارب تاریخی، پژوهش حاضر می کوشد تا ذیل پرسش بزرگ تر و دیرینه ای چون علل ناکامی و توفیق ایران و ژاپن در فرایند نوسازی، به این سوال پاسخ دهد که در تعارض میان وجوه جدایی ناپذیر عقلانی و عاطفیِ فرد و تحیُر و تنش های روحی ناشی از آن، نخبگان این جوامع چه راه کاری یافتند؟ با کاربست نظریه الیاس و روش تطبیقی-تاریخی، تلاش شده تا با بررسی و تحلیل اطلاعات تاریخی و سنجش شاخص هایی چون جامه، خانه و ادب ونزاکت در زندگی نخبگان، پناه بردن به حوزه های خصوصی به عنوان راه حل احتمالی برای تسکین فشارها تبیین شود.
۲۵۹۱.

اندیشه «هانا آرنت» و امکان تحول در روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۹ 1-39

کلید واژه ها: نظریه سیاسی بین المللی هانا آرنت خشونت سیاست وضعیت انسان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۲۱۶
جریان اصلی در روابط بین الملل و به طور خاص واقع گرایی، خشونت را از اجزای اصلی و جدایی ناپذیر روابط بین الملل می داند. گونه های مختلف واقع گرایی، سرشت انسان و نظام بین الملل را ذاتاً خشونت آمیز تلقی می کنند. نظریه قدرت سیاسی «هانا آرنت» به عنوان یک کنش جمعی و غیرخشونت آمیز، این فرض بنیادین را به چالش می کشد و چشم اندازی نوین به آنچه جوهر سیاست است ارائه می کند. در تفکر آرنت، مفهوم «وضعیت انسان» متضمن نفی هرگونه ذات پنداری یا جوهرگرایی درباره انسان است و فضای نظری جدیدی برای فهمی نوین از روابط بین الملل می گشاید که در آن، انسان ها به کارگزاران اصلی سیاسی تبدیل می شوند. برخلاف جریان اصلی روابط بین الملل و واقع گرایی به طور خاص از نظر آرنت، افراد و نه دولت ها می توانند بازیکنان اصلی در روابط بین الملل باشند (هرچند او وضعیت موجود بین المللی را چنین نمی بیند و نگاهی واقع گرایانه به آن دارد). در این مقاله، ما با به هم پیوستن ابعاد مختلف اندیشه سیاسی آرنت می کوشیم تا نشان دهیم که چه حوزه هایی از نظریه سیاسی آرنت با روابط بین الملل ارتباط پیدا می کند و بینش او (به ویژه زمانی که در پیوند با بینش هایی از سایر متفکران قرار گیرد)، چه زمینه ای برای طرح تغییرات ممکن در عرصه سیاست جهانی می تواند ارائه کند.
۲۵۹۲.

تأملی بر دیالکتیک افول گرایی و بازسازیِ هژمونی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی آمریکا سال اول بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 119 - 145

کلید واژه ها: افول بازسازی هژمون ایالات متحده آمریکا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
هژمونی، مهم ترین کلیدواژه معرفِ قدرت آمریکا در نظام بین الملل از زمان پایان جنگ سرد تاکنون بوده است. در این میان، افول گرایان به عنوان منتقدین تداوم قدرت هژمونیک آمریکا در سیاست جهانی، با تأکید بر مسائلی نظیر تضعیف مؤلفه ها و شاخص های مقوّمِ هژمونی آمریکا، منطق افول و صعود قدرت های بزرگ و دیگر مشکلات بنیادین اقتصادی و اجتماعی داخلی این کشور معتقدند که آمریکا هم اکنون دوره سرازیری ابرقدرتی در جهان را طی می کند و باید از دوره پساهژمون سخن گفت. از سوی دیگر، طرفداران بازسازی، با تکیه بر اختلاف فاحش قدرت اقتصادی، نظامی و فنّاورانه آمریکا با سایر قدرت های بزرگ، توانمندی ویژه آمریکا در احیای قدرت خویش و تجربه چرخه های افول و بازسازی در تاریخ هژمونی آمریکا، شرایط کنونی را صرفاً نشانگر دوره گذار و تداوم عصر آمریکایی در نظام بین الملل می دانند. این مقاله می کوشد با تمرکز بر این سؤال که تضعیف شاخص های قدرت سخت افزاری و نرم افزاری آمریکا، چه چشم اندازی را از افول یا تجدید حیات مؤلفه های قدرت این کشور نشان می دهد، به بررسی استدلال های دو دیدگاه مذکور بپردازد. فرضیه این پژوهش که به روش توصیفی - تحلیلی موردبررسی قرار گرفته، نشان می دهد برخلاف تجربه چرخه های افول و بازسازی در تاریخ هژمونی آمریکا در نظام بین الملل و دیدگاه اندیشمندانی نظیر هانتینگتون، آمریکا فاقد توان بازسازی هژمونی خود بوده و وارد افول غیرقابل بازگشت شده است.
۲۵۹۳.

قدرت نرم، کانون اصلی روایت استراتژیک در قدرت دیپلماسی؛ بررسی سه روایت درباره ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال شانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۲) 221 - 259

کلید واژه ها: قدرت نرم توییتر سیاست خارجی رسانه های دیجیتال دیپلماسی روایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۹۹
گسترش روز افزون دسترسی به رسانه های دیجیتال، ظرفیت کشورها را در بهره گیری از قدرت نرم به عنوان رکنی در سیاست خارجی افزایش داده است. در عرصه رسانه های دیجیتال، توییتر مورد استقبال طیف وسیعی از سیاستمداران قرار گرفته است. روایت سازی تویتتری در برخی موارد ایران را کانون توجه قرار داده است؛ به گونه ای که اثربخشی آن در دیپلماسی قابل مشاهده است. لذا عکس العمل روایت ها در توییتر می تواند معیاری برای اثربخشی روایت های سیاسی و اثر آن بر قدرت نرم باشد. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که روایت های سیاسی چه گونه در قدرت دیپلماسی اثر دارد و سهم توییتر در باز تاب این روایت ها چگونه بوده است؟ این مقاله براساس روش تحلیل محتوی کیفی سه روایت برگزیده هیلی نماینده امریکا در سازمان ملل ۲۰۱۷ ، ظریف ۲۰۱۹ و نتانیاهو 2018را با اتکا به نرم افزار مکس کودا 18کد گذاری کرده است. چارچوب نظری نوشتار حاضر روایت استراتژیک بر مبنای دیدگاههای میسکیمون و قدرت نرم جوزف نای است که مؤید قدرت ورزی در زیست بوم جدید رسانه و بکارگیری دیپلماسی عمومی دیجیتال برای رساندن روایت استراتژیک به افکار عمومی، قبولاندن درستی روایت به آنها و حتی واداشتن آنان به تبلیغ آن است. نتیجه این بررسی بیانگر آن است که روایتها برمبنای ساختارشکل گیری، محیط و نتایج آن در مخاطب ؛ در توییتر از دنباله روی کافی بجز روایت تیم ب و پاسخ ظریف به نیکی هیلی نداشته است. قدرت رسانه در کنار روایت بستر اقناع مخاطب را برای رسیدن به قدرت نرم فراهم ساخته است. کلید واژه ها: قدرت نرم، توییتر، رسانه های دیجیتال ، دیپلماسی روایی
۲۵۹۴.

بررسی «همه گیری اطلاعاتی» در کشورهای جهان پس از شیوع ویروس کرونا؛ ضرورت افزایش سواد اطلاعاتی و سواد رسانه ای در میان شهروندان

نویسنده:
منبع: سیاست کاربردی سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 239-250

کلید واژه ها: سواد رسانه ای سواد اطالاعاتی همه گیری اطلاعاتی بحران حکمرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۶ تعداد دانلود : ۳۲۳
همزمان با شیوع گسترده ویروس کرونا در زمستان 1398 که کشورها را یکی پس از دیگری درنوردید، انبوهی از اطلاعات درست و نادرست، فضای جوامع این کشورها را دربرگرفت. این موج به اندازه ای بزرگ بود که کارشناسان حوزه رسانه از واژه «همه گیری اطلاعاتی» برای اشاره به آن استفاده کردند. ناشناخته بودن عملکرد دقیق این ویروس نزد متخصصان، گسترش بسیار سریع آن و سرعت بالای پخش اطلاعات بعضاً نادرست به واسطه شبکه های اجتماعی به آشفتگی و اضطراب شهروندان در بسیاری از کشورها دامن زد. در این میان، رسانه های معتبر برخی کشورها از جمله ایران کوشیدند که مرجعیت خبری را در سطح جامعه به دست گرفته و با تمهیداتی، ابتکار عمل را در سطح رسانه ای در برابر این همه گیری اطلاعاتی در اختیار داشته باشند. اما یکی از دلایلی که این همه گیری اطلاعاتی در مواردی با موفقیت اشاعه یافت، ضعف سواد رسانه ای و اطلاعاتی شهروندان در جوامع میزبان بود. این آسیب پذیری و ابعاد پیش بینی نشده آن، یادآور ضرورت غیرقابل انکار افزایش سواد اطلاعاتی و رسانه ای به عنوان مهارت های اساسی زندگی شهروندان در عصر کنونی است. از این رو در این پژوهش پس از تشریح پدیده ای که از آن با عنوان «همه گیری اطلاعاتی» یاد می شود به تقویت سواد رسانه ای و سواد اطلاعاتی به عنوانی راهکاری حیاتی در برابر سیطره آن اشاره خواهد شد. همچنین یادآور می شود که سواد رسانه ای به مکملی به نام مرجعیت رسانه ای نیاز دارد که هر دو می بایست همچون یک ضرورت حکمرانی در دستور کار قرار بگیرد.
۲۵۹۶.

تعامل قدرت و تجارت در سیاست تجاری 2021 اتحادیه اروپا و پیامدهای آن بر روابط تجاری ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 435 - 469

کلید واژه ها: اتحادیه اروپا سیاست تجاری ایران قدرت نهادی قدرت ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۱۱۸
کمیسیون اروپا در فوریه 2021 سیاست جدید تجاری اتحادیه اروپا را با عنوان « سیاست تجاری باز، پایدار و جسورانه» اعلام کرد. اتحادیه اروپا با این سیاست جدید، خود را برای مواجهه با دگرگونی های ژئوپلیتیک ناشی از تحولات بین المللی از جمله افزایش سهم آسیا در اقتصاد جهانی، تشدید رقابت قدرت های بزرگ و تحولات تکنولوژیک در عرصه تجارت و ارتباطات جهانی آماده می کند. سیاست تجاری جدید اتحادیه اروپا تأثیرات زیادی بر ایران خواهد داشت؛ هم از جهت مراودات اقتصادی و تجاری ایران با اروپا و هم از جهت تأثیرپذیری مراودات ایران و شرکای آسیایی اش از سیاست های اتحادیه اروپا. سؤال اصلی مقاله این بوده است که «سیاست تجاری جدید اتحادیه اروپا چه ویژگی هایی دارد و چه تأثیراتی بر ایران می گذارد». این پژوهش با استفاده از چارچوب مفهومی «بارنت و دووال درباره قدرت» و با تحلیل محتوای کیفی اسناد اتحادیه اروپا، نشان داده است که سیاست تجاری جدید اتحادیه اروپا به معنای گذار کامل از «رویکرد قدرت برای تجارت» به سوی «رویکرد قدرت از طریق تجارت» است و تثبیت این رویکرد می تواند از ابعاد ساختاری و نهادی «آثار مثبت» و از ابعاد اجباری و گفتمانی «آثار منفی» بر روابط تجاری ایران داشته باشد. در این مقاله پس از مقدمه، ابتدا تسلط تدریجی رویکرد قدرت از طریق تجارت توضیح داده شده و سپس تصویر کلی رابطه تجاری کنونی ایران و اروپا و مؤلفه های سیاست تجاری جدید اتحادیه اروپا بررسی گشته است و در بخش یافته ها، تأثیرات سیاست تجاری جدید اروپا بر ایران در قالب مؤلفه های قدرت اجباری، ساختاری، نهادی و گفتمانی اتحادیه اروپا مورد تحلیل قرار گرفته است.
۲۵۹۷.

آزمون های شخصیت و تحلیل شخصیت دانالد ترامپ: نگرشی روان شناختی- سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 38 - 57

کلید واژه ها: آزمون شخصیت اختلال های روانی خودشیفتگی دانالد ترامپ روان شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۴ تعداد دانلود : ۱۳۶
دانالد ترامپ یکی از شخصیت های سیاسی است که به واسطه ی داشتن تحرک و هیجان پذیری بالا، درک ماهیت افکار و رفتارهای او بیش از همه رؤسای جمهور پیشین ایالات متحده امریکا مورد توجه روان شناسان قرار گرفته است. تعداد بسیاری از روان شناسان در مقالات و مصاحبه های متعدد، ویژگی های رفتاری و سخنان ترامپ را بر اساس آزمون های روان شناختی تحلیل کرده اند. این مقاله سعی دارد شباهت ها و تفاوت های یافته های معتبرترین تشخیص ها را برجسته کرده و ساختار فکری و روان شناختی دانالد ترامپ را تحلیل کند. مسئله بنیادین مورد نظر روانشناسان و روانکاوان این است که مشاهده گر بیرونی چگونه می تواند ساختار فکری- روانشناختی، رفتار و کنش های یک شخصیت سیاسی را تحلیل کند؟ پرسش اصلی این است که ماهیت شخصیت دانالد ترامپ چیست و چگونه می توان رفتار او را درک، تحلیل و پیش بینی کرد؟ با این هدف، شخصیت ترامپ را با توجه به آزمون های روان آزاری هیر، خودشیفتگی، بالینی چندمحوری تئودور میلون، پنج عاملی شخصیت، و شش عاملی شخصیت HEXACO بررسی خواهد شد. بررسی و ارزیابی نتایج آزمون های روان شناختی مختلف و تحلیل شخصیت ترامپ، می تواند موجب درک عمیق رفتارها و کنش های سیاسی و امکان پیش بینی پذیری اقدامات او شود.
۲۵۹۸.

تحلیلی بر اصول، قواعد و رویه های بین المللی در قطع اینترنت در مواقع اضطراری و امنیتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آفاق امنیت سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۵۱ 97 - 125

کلید واژه ها: آزادی بیان امنیت ملی دسترسی به اینترنت شرایط اضطراری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱ تعداد دانلود : ۳۷
در عصر حاضر حق دسترسی به اینترنت، ابزاری برای دستیابی به حق آزادی بیان تلقی می شود و دولت ها وظیفه دارند از دسترسی گسترده به اینترنت اطمینان حاصل کنند. البته تأکید بر حق دسترسی به اینترنت به معنای نادیده گرفتن و احترام به حاکمیت دولت ها در شرایط اضطراری نمی باشد؛ به دیگر سخن در نظام بین الملل ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ، ﻫﻨﮕﺎم ﺗﺰاﺣﻢ ﻣیﺎن حفظ امنیت ملی و نظم عمومی با حقوق بشری مانند حق دسترسی به اینترنت، ﺣﻤﺎیﺖ از امنیت ملی و نظم عمومی ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺎ محدود و تعلیق نمودن موقت حقوق بشری همراه باشد ﻣﻘﺪم داﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. پرسشی که در این مقاله مطرح می گردد این است که با توجه به رویه و قواعد بین المللی، اقدام جمهوری اسلامی در قطع اینترنت در آبان ماه 1398 چگونه تحلیل می شود؟ در پاسخ به این پرسش، نوشتار حاضر که با رویکردی توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اسناد و رویه های قضایی معتبر بین المللی نوشته شده است، بر این فرض استوار است که قواعد بین المللی اعمال «محدودیت» و «تعلیق» دسترسی به اینترنت را هنگام اضطرار و بحران برای تمامی کشورها ازجمله جمهوری اسلامی ایران به رسمیت شناخته است.
۲۵۹۹.

چندجانبه گرایی فدراسیون روسیه در آسیا - اقیانوسیه؛ مطالعه موردی آ سه آن و اَپِک

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 453-480

کلید واژه ها: روسیه چندجانبه گرایی سازمان های منطقه ای نظام چندقطبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۱۵
با روی کار آمدن «ولادیمیر پوتین» به عنوان رئیس جمهور روسیه برای بار سوم، روسیه شروع به افزایش همکاری با سازمان های منطقه ای آسیا - اقیانوسیه، ازجمله انجمن ملل جنوب شرقی آسیا ( آ سه آن) و سازمان همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه (اَپِک) کرد. این موضوع ابتکار جدیدی نبود و در سال های پس از فروپاشی شوروی در قالب ایده «نظام چندقطبی پریماکوف» دنبال می شد؛ بااین حال، ویژگی جدید تغییر تمرکز روسیه از سازمان های غربی به نهادهای چندجانبه شرقی بود. بر همین اساس پرسش اصلی پژوهش این است که «روسیه از همکاری با نهاد های چندجانبه آسیا - اقیانوسیه چه هدفی را دنبال می کند؟». یافته های پژوهش نشان می دهد هرچند که بهره بردن از مزایای اقتصادی این نهاد ها با توجه به تأثیرگذاری آنها در اقتصاد منطقه ای وجهانی به عنوان یکی از دلایل گرایش روسیه به این نهاد های چندجانبه است، همکاری روسیه با این سازمان ها را باید در قالب جهان بینی بزرگ تری قرار داد و آن هم حاکی از این است که تعامل روسیه با نهادهای چندجانبه آسیا - اقیانوسیه، متأثر از چشم اندازی دیرینه در سیاست خارجی این کشور است که می خواهد سیستم بین المللی را از نظم تک قطبی تحت سلطه ایالات متحده به نظمی چندقطبی تغییر دهد. این پژوهش به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است.
۲۶۰۰.

بررسی تعامل سازمان ناتو وترکیه در منطقه قفقاز (بحران قره باغ)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۴۰) 51-74

کلید واژه ها: قفقاز بحران قره باغ ناتو ترکیه اتحاد استراتژیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۹
در پی فروپاشی شوروی و خارج شدن قفقاز از بایگانی مناطق استراتژیک جهان رقابت های شدیدی بین بازیگران منطقه ای و بین المللی برای نفوذ در منطقه شکل گرفت اما کنار این رقابت ها، روندهایی از تعامل نیز بین این بازیگران مشاهده می شود و فرصت مناسبی برای اتحاد استراتژیک بین بازیگران فرامنطقه ای چون غرب و منطقه ای چون ترکیه ایجاد شده است. وجود منافع مشترک بین ترکیه و غرب، زمینه ی وابستگی متقابل ترکیه و غرب را فراهم نموده است. از آنجا که آمریکا منافع خود را در قالب ناتو به منصه ی ظهور می گذارد تصمیم گرفت در راستای پاسخ به تغییر محیط بین الملل برای ایفای نقش فعال درساختار بین الملل اهداف و رویکرد خود را تغییر دهد و مفهوم جدید استراتژیک برای خود تعریف کند . در این رویکرد جدید ناتو به دنبال مدیریت بحران ها و گسترش نفوذ خود به شرق (منطقه قفقاز ) می باشد. در این راستا با قرار گرفتن خود در کنار ترکیه و ایفای نقش در بحران قره باغ به دنبال افزایش نفوذ خود در منطقه قفقاز و درحمایت از موضع گیری ترکیه می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان