فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۱٬۲۸۱ تا ۱۱٬۳۰۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
مقایسه مسأله نفس و بدن در بینش فلسفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید دکارت تا کانت عقل باوری ( قرون 16 و 17)
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه ذهن
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی هستی شناسی مقولات
مسأله "نفس ـ بدن" که امروزه به معضله "ذهن ـ جسم"1 معروف است، یکی از مهمترین مسائل فلسفی است که از دیدگاههای مختلف یگانهانگار و دوگانه انگار (مکتب مونیزمو دوآلیزم) به آن توجه شده است. لایبنیتس و ملاصدرا از جمله فیلسوفانی هستند که ضمن نقد دیدگاه اسلاف خویش (دکارت و ابنسینا) در حل این معضل اندیشیده و راه حلهای تقریباً مشابهی ارائه کرده¬اند. از جمله این که ملاصدرا نفس را موجودی در مرز عالم ماده و تجرد دانسته و لایبنیتس آن را منادی خاص که نه کاملاً مجرد و نه مادی تلقی کرده است. ملاصدرا ترکیب اتحادی نفس و بدن را نوع منحصر به فردی از انواع ترکیب دانسته و لایبنیتس نیز معتقد است که ترکیب مناد نفس با بدن همانند ترکیبهای مادی نیست. در این مقاله به بررسی تطبیقی دیدگاه دو فیلسوف و راهحلهای آنها در مورد این مسأله پرداخته شده است.
حوزه زمینه ساز ظهور: یخرج ناس من المشرق فیوطئون للمهدی سلطانه
منبع:
مشرق موعود ۱۳۸۷ شماره ۵
حوزه های تخصصی:
بررسی دیدگاه سید احمدخان هندی درباره ی وحی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سیداحمد خان از مفسّرین مشهور شبه قاره ی هند است که اندیشه ی نوگرایانه ای پیرامون وحی ارائه می دهد. تلاش او، نوعی آشتی میان رهیافت های غرب و اعتقادات اسلامی است. هدف از این نوشته، نگاهی دوباره به اندیشه ی سیداحمدخان درباره ی وحی، نقد و آسیب شناسی آن است که به روش توصیفی - تحلیلی با رویکردی قرآنی ارائه می شود. سیداحمدخان وحی را از یک سو تجربه گرایانه و از دیگر سو، قرآن را عین کلام الهی دانسته که هیچ گونه خطایی در آن رخ نداده است. اعتقاد به نزول قرآن بر قلب پیامبر از روی ناموس فطرت، انکار فرشته وحی، در کنار سایر دیدگاه های او، اندیشه ی نوگرایانه ی دو سویه ای را طرح می نماید که به زعم وی، ساحت جدیدی را پیش روی اندیشمندان فرا نهاده؛ اما آسیب هایی را نیز به همراه دارد.
عنصر ایمان و نقد قرائتهاى موجود _2
منبع:
پگاه حوزه ۱۳۸۱ شماره ۸۸
حوزه های تخصصی:
وحی از زبان وحی
مفهوم امانت داری، گستره و کاربرد آن در اخلاق پزشکی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امانت داری از اصول مهم اخلاقی است که در قرآن کریم و احادیث معصومین (ع) نسبت به آن تاکید فراوان شده است. و هیچ عذری برای ترک آن پذیرفته نیست. امانت داری در اخلاق پزشکی اسلامی مصادیق فراوانی دارد، لیکن در تعامل کادر درمانی و بیمار، امانت داری نسبت به راز، ناموس و جان بیمار ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آموزه های اسلامی علی رغم تأکید فراوان بر ارزش اخلاقی رازداری به ویژه در حرفة پزشکی، افشای راز بیمار را در مواقع خاص، لازم و ضروری می داند. زیرا حفظ سلامتی بیمار و افراد جامعه در مواقعی با «رازداری مطلق» سازگاری ندارد. پاک چشمی و عفت نیز از ضروری ترین ملاحظات اخلاقی در حرفة پزشکی است که بدون پایبندی به آن نمی توان از فضیلت و شرافت پزشکی سخن به میان آورد. و بالاخره، مراقبت از جان بیمار و سعی و کوشش در جهت بهبودی وی از وظایف اصلی پزشکان و کادر درمانی است که آنان را از هرگونه تعلل و سهل انگاری در مداوای بیمار بر حذر می دارد.
تحلیل و بررسی تقسیم بندی های ارایه شده در قرائات قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
«قرائت قرآن کریم» از جمل? علوم قرآنی است که ریش? آن به قدیمی ترین تألیفات دانشمندان قرآنی بازمی گردد و به عنوان علمی بر پای? نقل، استوار است. انواع اختلاف در قرائات قرآنی متعدد می باشند که تقسیم بندی این انواع و جامع نگری در خصوص آن، از دیرباز مورد گفت وگوی صاحبان این فن بوده است. اختلاف نظریات در این باره فراوان است که دستیابی به الگوی مناسب و جامع را با دشواری روبه رو کرده است و همین مسأله، این شبهه را القا کرده است که قرائات مختلف ممکن است به حدی فراوان و متنوع باشند که اساس قرآن را تغییر دهند. در این مقاله، پس از نقل، بررسی و نقد عمد? نظریات مطرح شده دربار? تقسیم قرائات، الگوی تقسیم بندی جامعی در انواع قرائات ارائه گردیده است. سپس، با همین الگو، هفت و ده قرائت مشهور در تمام آیات قرآن کریم بررسی و پس از شمارش و دسته بندی موارد، جدول نتیج? شمارش اختلافات و انفراد قاریان و راویان، ارایه شده و نشان داده است علی رغم اصالت قرائت واحد نبوی(ص) و عدم پذیرش قرائات مختلف به عنوان اصل نازل شده از جانب خدای متعال، تعداد و تنوع اختلافات منقول به حدی نیست که در متن متواتر قرآنی اشکال ایجاد کند.
بررسی تطبیقی مفهوم زمان در آراء صدرالمتالهین و نظریات نسبیتی فیزیک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه تطبیقی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلسفه تطبیقی
این تحقیق بر آن است که ماهیت زمان را در آراء ملاصدرا و نظریات نسبیتی موجود در قالب نسبیت خاص و نسبیت عام مورد مداقه قرار داده، به نقاط اشتراک و افتراق میان آنها بپردازد. مساله زمان همواره از منظر وجود مورد اختلاف میان فلاسفه و متکلمین متعددی بوده است. چنانچه عده ای زمان را امری موهومی دانسته و عده ای دیگر رای به وجود زمان داده و به تبع آن خصوصیاتی را برای ماهیت زمان در نظر گرفته اند. به موازات اندیشه های فلسفی محض، رویکرد مشابه ی نسبت به خوانش فلسفی زمان مطرح شده در چارچوب نظریه های فیزیکی، به خصوص فیزیک نسبیتی، به چشم می خورد که این مقاله در صدد است با رویکردی تحلیلی، همچون پلی میان اندیشه فلسفی محض و خوانش فلسفی آراء فیزیکی عمل کرده و به اشتراکات و نقاط افتراق موجود میان دو حوزه بپردازد. هر دو رویکرد به جای ارئه زمان و مکان به عنوان موجوداتی مستقل و مطلق، با یکسان در نظر گرفتن مفهوم امتداد و بعد ، به وجود ساختاری واحد که در برگیرنده هر دوی فضا و زمان است، اذعان دارند. اما دیدگاه ملاصدرا در مورد ماهیت زمان، با آنچه دیدگاه نسبی گرایانه برامده از تفسیر فلسفی نسبیت ارائه می دهد مغایر است.
تأثیر پذیری غزالی از ابن سینا در دو موضوع نفس و معاد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی فلسفه مشاء
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی هستی شناسی
- حوزههای تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات متکلمین
هر چند غزالی در کتاب تهافتالفلاسفه به نقد فلاسفه مشاء پرداخته، اما در هر دو نظریه ای که درباره معاد ارائه می دهد، تحت تأثیر نفس شناسی ابن سیناست. او در کتاب تهافت الفلاسفه نظریه بدن جدید را به عنوان یک امکان برای معاد جسمانی معرفی می کند که مبتنی بر وجود و تجرد و بقای نفس و نیز پذیرش نفس به عنوان ملاک این همانی شخصیت است که همگی نظریاتی مشایی هستند. نظریه دیگر او نظریه برانگیختگی است که نزد متکلمان، نظریه ای مرسوم بوده است و غزالی آن را در کتاب الاقتصاد فی الاعتقاد آورده است. در این نظریه نیز شاهد نقاط افتراق غزالی با متکلمان و تأثیر پذیری او از حکمت مشایی هستیم. در حالی که نزد اشعریان متقدم و معتقد به برانگیختگی، نفس مجرد جایگاهی ندارد، غزالی نظریه برانگیختگی را به گونه ای مطرح کرده که با تجرد نفس تنافی ندارد. از سوی دیگر، هر چند که او مانند غالب متکلمان متقدم حیات و مرگ را عرض می داند، اما در تحلیل این عرض با آن ها هم داستان نیست و مانند مشائیان این دو را به ارتباط و انقطاع نفس و بدن تفسیر می کند. تأثیر پذیری او از حکمت مشایی در مبحث عذاب قبر نیز مشهود است. مرور کتاب ها و رساله هایی هم چون معارج القدس، المضنون به علی غیراهله، کیمیای سعادت و احیاء علوم الدین نیز نشانگر تأثیر پذیری او در مسئله معاد ازمباحث نفس شناسی در حکمت مشایی است.
ساخت و اعتباریابی مقیاس انتخاب همسر از دیدگاه اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش در پی طرّاحی، ساخت و اعتباریابی پرسش نامة «انتخاب همسر از دیدگاه» اسلام به منظور سنجش میزان معیارهای همسرگزینی در میان داوطلبان ازدواج است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از منابع معتبر اسلام، معیارهای انتخاب همسر به صورت توصیفی جمع آوری و سپس آزمون انتخاب همسر براساس آن ساخته شده است. ابتدا با بررسی آیات قرآن کریم و منابع حدیثی در زمینة خانواده، معیارهای همسرگزینی استخراج و پس از داوری تخصصی، اجرای آزمایشی آزمون و تحلیل نتایج اولیه، و حذف سؤالات دارای بار عاملی کمتر 30 درصد، پرسش نامه ای با 61 سؤال برای پسران و 83 سؤال برای دختران آماده شد. پرسش نامة اصلاح شده در نمونة 337 نفری از پسران و424 نفری از دختران طلبه و دانشجوی حوزه های علمیه و دانشگاه های اصفهان و قم، که بر اساس نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شده بودند، اجرا گردید. نتایج تحلیل عاملی تجویزی حاکی از آن است که هر دو پرسش نامه دارای هشت عامل است. عوامل پرسش نامة دختران شامل پای بندی مذهبی، تقوا گرایی، تجمّل گرایی، آرامشگری، ناتوانی در مهار خود، خودمحوری، خانواده گرایی و ابراز محبت؛ و عوامل پرسش نامة پسران شامل پایبندی مذهبی، توجه به ظواهر، خودگرایی، انعطاف ناپذیری، ادب، توجه به ظواهر مذهبی، آرامش بخشی و استقلال طلبی است. ارزیابی پرسش نامة انتخاب همسر نشان داد که این پرسش نامه دارای عوامل زیربنایی همبسته برای سنجش شاخص ها و ویژگی های انتخاب همسر بوده و از روایی و اعتبار مطلوب برخوردار است. بنابراین، می توان آن را در مشاورة ازدواج مورد استفاده قرار داد.
بررسى شرط مرد بودن مفتى(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه های تخصصی:
نیایش فیلسوف
حوزه های تخصصی:
زیدیه و چالش حنابله و معتزله
حق عدالت
منبع:
پگاه حوزه ۱۳۸۴ شماره ۱۶۷
حوزه های تخصصی:
انسان شناسی پست مدرن و نقد آن از منظر آموزه های دینی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تبیین جایگاه انسان به عنوان عنصر اندیشه ورز، یکی از دغدغههای اصلی تمامی مکاتب بشری و الهی بوده است. در این مسیر برخی مکاتب ضمن افاضه جایگاه مستعلی به انسان، وی را فربه ساختهاند و برخی به معارضه با این جایگاه استعلایی پرداخته و به صورتبندی انسانی نحیف پرداختهاند که هر دوی این تفاسیر، پیامدهایی منفی را به همراه داشته است. در فلسفه غرب، «مدرنیسم» به عنوان نماینده جریان اول و «پست مدرنیسم» به عنوان نماینده جریان دوم معرفی شده است. تحقیق پیش رو در صدد است تا با عنایت به این مسئله، ضمن بررسی مؤلفههای انسان پست مدرن، با نقد آن از منظر آموزه های اسلامی، نقاط ضعف آن را آشکار ساخته و به ارائه سوژه ای متعادل مبادرت ورزد.