درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳٬۶۴۱ تا ۳٬۶۶۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۳۶۴۱.

تحلیل اجتماعی– فضایی الگویِ عینیت یافته فرهنگ در شهر (مطالعه موردی مناطق پنج گانه شهر اراک)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۴) 117 - 137

کلید واژه ها: برنامه ریزی فرهنگی شهر توزیع امکانات فرهنگی شعاع دسترسی تقاضا فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۹ تعداد دانلود : ۱۶۳
این مقاله قصد دارد با استفاده از رویکرد جامعه شناسی فرهنگ، شهر را به مثابه "سازمان اجتماعی تولیدِ فرهنگ" در یک بافتار اجتماعی- فضایی در نظر گرفته که در تحلیل این سازمان، کنش ها و مصارف فرهنگی فرهنگی را بر ﺭﻭی ﻋﻠﻞ غیر فرهنگی همچون اقدامات توسعه شهری قرار دهد تا بتواند به فهمِ الگویِ عینیت یافته فرهنگ در شهر دست یابد. روش این مطالعه ترکیبی بوده که در جمع آوری داده ها هم با ابزار پرسشنامه و همچنین با اخذ اطلاعات موجود اراضی و کاربری ها، مساحت، سهم و سرانه هر یک محاسبه و نهایتا مکانی گردیده است. طبق نتایج، الگوی عینیت یافته فرهنگ در شهر اراک، نابرابر و ناکارا می باشد که تفاوت و نابرابری های فرهنگی جدی را در سطح مناطق و در بین شهروندان ساکن در آن ایجاد نموده است.
۳۶۴۲.

ترسیم فرآیند نوآوری در مراکز تحقیقاتی علوم انسانی؛ مطالعه موردی مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد فرهنگ سال چهاردهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۵

کلید واژه ها: فرآیند نوآوری مراکز تحقیقاتی علوم انسانی دانشگاه امام صادق علیه السلام مرکز رشد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷
نوآوری به عنوان مولود جوامع صنعتی، برای تفسیر فناوری به کار گرفته شد و مطرح کردن آن در فضای علوم انسانی رویدادی جدید است. این پژوهش با بررسی تطبیقی مطالعات انجام شده پیشین و مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام به عنوان یکی از مصادیق نوآور در عرصه تحقیقات علوم انسانی، در جست وجوی وام گیری از مدیریت فنّاوری برای استفاده از مفهوم نوآوری در عرصه مراکز تحقیقاتی مربوط به علوم انسانی است. بدین منظور با استفاده از روش شناسی آمیخته متشکل از تحلیل محتوای کیفی و مدل سازی تفسیری ساختاری به تطبیق مولفه ها و شاخص های کلیدی نوآوری پرداخته شده است. بر پایه یافته های تحلیل محتوای کیفی، در مجموع 3 بعد، 7 مؤلفه و 18 شاخص به عنوان اجزای مراحل فرآیند نوآوری در مرکز رشد دانشگاه امام صادق علیه السلام شناسایی و سپس بر پایه نتایج روش ISM، شاخص های مذکور از نظر تقدم نفوذ بر یکدیگر در 8 سطح ارائه گشت. نتایج نشان داد که، مسئله پایه ایِ شکل گیری نوآوری در عرصه علوم انسانی، ارائه خروجی ها به زبان غیر فنی و قابل استفاده برای عامه است در مرتبه اول و توسعه هدفمند ایده ها و کاربردی کردن آنها به مثابه اسباب اصلی پذیرفتنی کردنِ نتایج تحقیقات علوم انسانی، در مرتبه دوم. انجام تدابیر کافی و موثر برای تأمین مالی تحقیقات این عرصه، تطبیق خروجی ها با نیازهای بازار هدف و پایش رقبای مؤسسات پژوهشی علوم انسانی نیز به عنوان عوامل کلیدی موفقیت این مؤسسات قابل طرح است.
۳۶۴۳.

تعلیق زندگی: بازنمایی خیانت زناشویی در فیلم های دهه 80 و 90 سینمای ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) 1 - 22

کلید واژه ها: خیانت زناشویی سینمای ایران فیلم خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۴۳
بی وفایی و خیانت زناشویی، ازجمله مسائلی است که در دهه های اخیر در سینما به آن توجه و روایت های گوناگونی از آن بازنمایی شده است. در سینمای پس از انقلاب ایران، به طور مشهود از دهه 80، خیانت زناشویی به عنوان آسیبی اجتماعی، جای خود را در سینمای ایران باز کرد. هدف این پژوهش، کشف چگونگی بازنمایی خیانت در فیلم های دهه 80 و 90 سینمای ایران است. نمونه گیری به روش هدفمند انجام شد؛ به گونه ای که 14 فیلم از میان فیلم های این دو دهه با محور اصلی خیانت برگزیده شد. برای تحلیل داده ها، تکنیک تحلیل تماتیک به کار رفت. حاصل تحلیل داده ها، شکل گیری هشت تم اصلی بود که عبارت است از: برجسته سازی خیانت جنسی/ عاطفی، نارضایتی زناشویی، بستر اجتماعی آسیب زا، بی هنجاری شخصی، خیانت به مثابه انتقام، پذیرش ناگزیر، آشفتگی ناشی از خیانت و فرسایش ارتباطی خانواده. براساس تم نهایی پژوهش، خیانت زناشویی در سینمای ایران به صورت یک تعلیق در زندگی بازنمایی شده است؛ یعنی خیانت هم به عنوان نتیجه و هم علت یک زندگی معلق، آشفته و بی هنجار آمده است.
۳۶۴۴.

تأثیر آموزش فیلیال تراپی بر اضطراب ویروس کرونا در کودکان: اعتباریابی مقیاس اضطراب ویروس کرونا نسخه کودکان (CVA-C)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۸ 573 - 588

کلید واژه ها: اضطراب ویروس کرونا کودکان اعتباریابی فیلیال تراپی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸ تعداد دانلود : ۱۷۱
با توجه به شیوع ویروس کرونا و پیامدهای آن، پژوهش حاضر از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول، روایی و پایایی مقیاس اضطراب ویروس کرونا در کودکان ارزیابی شد و در بخش دوم اثربخشی آموزش فیلیال تراپی بر اضطراب کودکان بررسی شد. در قسمت اول پژوهش تعداد 151 کودک به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به عبارات مقیاس پاسخ دادند. به منظور بررسی روایی از همبستگی گویه ها با نمره کل و تحلیل عاملی تأییدی و به منظور بررسی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. در قسمت دوم پژوهش از تمام مادران کودکان 9 تا 12 سال با اضطراب شدید ویروس کرونا، 22 نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به روش نمونه گیری تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. جهت تحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج قسمت اول نشان داد مقیاس اضطراب ویروس کرونا کودکان از یک عامل روان شناختی تشکیل شده است و مقیاس از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است (01/0P<). ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسش نامه 88/0 برآورد شد. نتایج بخش دوم نشان داد که فیلیال تراپی اثربخشی معناداری بر اضطراب ویروس کرونا در کودکان داشت (01/0P<). بر اساس یافته های پژوهش مقیاس اضطراب ویروس کرونا کودکان از ویژگی های روان سنجی مطلوبی برخوردار است و از فیلیال تراپی می توان به عنوان روش درمانی مفید جهت کاهش اضطراب کرونا در کودکان بهره برد.
۳۶۴۵.

بررسی ابعاد پدیده مخاطب پنداری در جوامع اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۲) 25-49

کلید واژه ها: مخاطب پنداری رسانه ارتباطات ایران صاحب منصبان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳ تعداد دانلود : ۱۰۲
در این مقاله، مدل مفهومی مخاطب پنداری، در مورد نحوه نگاه صاحب منصبان به مخاطبان و رسانه ها (موردنگاری کشور ایران) ارائه می شود. مخاطب پنداری، مفهومی است که به مجموعه تصورات و دیدگاه ها درباره رسانه ها و مخاطبان اطلاق می شود. این نوع نگاه، از این تفکر نشات می گیرد که نقش و نحوه عملکرد رسانه ها نیز همچون منبر[1] است. مدل مذکور با استفاده از نتایج پژوهشی استخراج شده که طی سال های 2005 تا 2010 (سپنجی، 1389) انجام شد. در این پژوهش، بیش از 10370 دیدگاه و سخن از صاحب منصبان پیش گفته استخراج شد. این دیدگاه هابه 371 گزاره تبدیل و پس از آن گزاره ها با شیوه های کمی و کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. سه مولفه اصلی مدل مخاطب پنداری در قالب دو زیر بخش عبارتند از: 1-الف) تاثیرات وعملکردهای منفی رسانه ها بر افراد آن سوی رسانه ها، مبتنی بر ذهنیت مخاطب پندار؛ ب) توقعات پدرسالارانه و عملکردی از رسانه ها برای تاثیر بر مخاطبان، مبتنی بر ذهنیت مخاطب پندار؛ 2- نحوه نگاه به رسانه ها مبتنی بر ذهنیت مخاطب پندار. هر یک از این دو بخش نیز به زیرمولفه هایی تقسیم می شود. [1]منبر، جایگاهی مرتفع در مساجدو اماکن اجتماع مسلمانان از صدر اسلام تاکنون، با حدود یک تا سه متر ارتفاع است که معمولا از چوب ساخته می شود و سخنران یا خطیب دینی بر فراز آن می نشیند. این رسانه به عنوان ابزاراصلی تبلیغ دین در اسلام شناخته می شود.
۳۶۴۶.

کیفیت زندگی و ارتباط آن با عوامل اجتماعی- روانی (مورد مطالعه: زنان سرپرست خانوار شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 109 - 88

کلید واژه ها: زنان سرپرست خانوار کیفیت زندگی عوامل اجتماعی عوامل روانی شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۲۱
مطالعه پیش رو عوامل اجتماعی روانی مرتبط با کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار شهر شیراز را بررسی می کند. داده های تحقیق حاضر حاصل یک مطالعه پیمایشی است. حجم نمونه مورد بررسی 400 نفر است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه بوده است. پرسشنامه مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از اطلاعات جمعیت شناختی، پرسشنامه سرمایه اجتماعی، مقیاس عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه کیفیت زندگی است. این پرسشنامه توسط زنان سرپرست خانوار ساکن شهر شیراز پر شده است. داده ها با استفاده از نسخه 21 نرم افزار SPSS در دو بخش توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش استنباطی از آزمون های تفاوت میانگین (آزمون T)، تحلیل واریانس (آزمون F) آزمون همبستگی و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای تعداد افراد تحت سرپرستی، درآمد، تعداد سالهای تحت پوشش در موسسه حمایتی خاص، عزت نفس، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، شبکه اجتماعی و سرمایه اقتصادی با کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار رابطه معنادار وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که متغیرهای عزت نفس، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و درآمد، متغیرهای تعداد افراد تحت سرپرستی و تعداد سال های تحت پوشش در موسسه خاص تعیین کننده های اصلی کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار هستند. در مجموع، این متغیرها 53 درصد از واریانس متغیر کیفیت زندگی زنان سرپرست خانوار را تبیین کردند.
۳۶۴۷.

بررسی عوامل موثر بر رفتارهای زیست محیطی در ایران (فراتحلیلی از تحقیقات موجود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 183 - 203

کلید واژه ها: رفتارهای زیست محیطی فراتحلیل سرمایه فرهنگی نگرش زیست محیطی ارزش زیست محیطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۱۶
موضوع و هدف: امروزه بروز بحران ها و مشکلات زیست محیطی در جهان، باعث توجه و اهمیت بیشتر به رفتارهای حامی محیط زیست شده است. این توجه به موضوع رفتارهای زیست محیطی باعث شد که در سال های اخیر تحقیقات زیادی درباره عوامل موثر بر رفتارهای زیست محیطی انجام شود. با توجه به افزایش تحقیقاتِ رفتارهای زیست محیطی و شناسایی عوامل متعدد موثر بر آن، تحقیق حاضر درصدد بررسی مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر رفتارهای زیست محیطی در تحقیقات انجام شده در ایران است. روش: روش تحقیق مقاله حاضر، فراتحلیل می باشد. جامعه آماری تحقیق همه ی مقالات معتبر علمی هستند که در سال های 1380 تا 1399 با موضوع رفتارهای زیست محیطی منتشر شده اند. در نهایت 18 تحقیق انتخاب و با نرم افزار CMA2 مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج فراتحلیل نشان داد که اندازه اثر بین سرمایه فرهنگی و رفتارهای زیست محیطی با 0.36 در حد متوسط می باشد. همچنین اندازه اثر ترکیبی نگرش زیست محیطی و رفتارهای زیست محیطی با 0.28 در حد کم قرار دارد. رابطه ارزش زیست محیطی و رفتارهای زیست-محیطی، در تحقیقات مرور شده معادل 0.27 و در حد کم می باشد.
۳۶۴۸.

بررسی وضعیت شاخص های توسعه اجتماعی در استان مرکزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 227 - 258

کلید واژه ها: کیفیت زندگی عدالت اجتماعی امنیت اجتماعی سرمایه اجتماعی توسعه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۲۷
با توجه به پس ماندگی امر اجتماعی و فرهنگی موجود در استان مرکزی ناشی از توسعه نامتوازن و غیرپایدار آن ، پرداختن به توسعه اجتماعی ضروری است. توسعه اجتماعی به مثابه ارتقاء ظرفیت جامعه از درون فرایند چندوجهی برنامه ریزی شده که ضمن پاسخگویی به نیاز افراد در بستری امن و عادلانه از امکانات و خدمات، آنها را قادر می سازد تا با استفاده از ارزش ها و مهارت های خود کیفیت زندگی شان را ارتقاء دهند. در این راستا این مقاله تلاش دارد به بررسی ابعاد و شاخص های توسعه اجتماعی در چارچوب روش شناسی تحلیل ثانویه بپردازد، که پس از رفع چالش های متدولوژیک و دستیابی به 107 شاخص، رتبه بندی آنها بر مبنای میانگین کشوری در استان مرکزی انجام شده است. نتایج نشان داد، رتبه استان مرکزی در کیفیت زندگی 9، عدالت اجتماعی 23، امنیت اجتماعی 17 و سرمایه اجتماعی 31 می باشد و میانگین توسعه اجتماعی در استان مرکزی با رتبه 21 در بین 31 استان کشور پایین تر از میانگین کشوری است. همچنین وضعیت توسعه اجتماعی در در وجه ذهنی(رضایتمندی، احساس امنیت، اعتماد، مشارکت و اخلاق توسعه) در استان در مقایسه با وجه عینی(جمعیتی، آموزش و تحصیلات، کار و اشتغال، بهداشت و سلامت، بیمه و تامین اجتماعی، فعالیت فرهنگی، مسکن و خدمات زیرساختی، دسترسی به خدمات بهداشتی، دسترسی به خدمات فرهنگی، دسترسی به خدمات آموزشی و امنیت عینی)، نامطلوب تر است.
۳۶۴۹.

تحلیلی از علم دینی از منظر آیت الله علامه مصباح یزدی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۳ زمستان ۱۴۰۰شماره ۱ (پیاپی ۴۹) 77-92

کلید واژه ها: علم دینی روش تأسیس استنباط آیت الله مصباح

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
این پژوهش با رویکرد نظری و تحلیلی، به بررسی و تحلیل علم دینی از منظر علامه مصباح یزدی می پردازد و اینکه در منظر ایشان، علم دینی، به شیوه استنباطی است یا تأسیسی؟ رویکرد تأسیسی، اصالت را به معارف و آموزه های نقلی و پشتوانه های متافیزیکی می دهد که توجه جدی به مبانی و جهان بینی اسلامی در آن ضروری است. یافته های پژوهش حکایت از این دارد که از منظر آیت الله مصباح، علم دینی علمی است که داده های آن مخالف نص قرآن و روایات قطعی نباشد؛ علمی که در آنها نظریاتی مبنا قرار داده شود که مورد تأیید دین بوده، یا دست کم دین آنها را نفی نکرده باشد. ازاین رو علم در مقام توصیف صرف، دینی و غیردینی ندارد و در مقام توصیه و دستورالعمل نیز می تواند دینی و غیردینی باشد، اما از دایره علم خارج است. در دیدگاه ایشان، علمی دینی است که مبانی آن دینی باشد. مبانی لزوماً از طریق استنباط از منابع دینی به دست نمی آید، بلکه ممکن است با برهان فلسفی به اثبات برسد. در اسلامی سازی علم در همه رویکردها، برای استخراج دیدگاه اسلامی، به ناچار باید از استنباط بهره برد. برای تأسیس علم دینی، باید مبانی، اصول، مسائل، مفاهیم، فرضیات، نظریات، روش و... را از گزاره های دینی استنباط کرد.
۳۶۵۲.

تحلیل کیفی عوامل مؤثر بر اعتیاد به اینترنت زنان 15 تا 30 ساله بزه دیده پرونده های اخلاقی پلیس فتا در سال 1400(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 163 - 192

کلید واژه ها: اعتیاد به اینترنت بزه دیده زنان پرونده های اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۲
زمینه و هدف : استفاده افراطی و غیرمناسب از اینترنت در حوزه های مختلف زندگی اختلال جدی وارد می کند. هدف اصلی پژوهش حاضر، تحلیل کیفی عوامل مؤثر بر اعتیاد به اینترنت زنان 30-15 ساله بزه دیده پرونده های اخلاقی پلیس فتا در سال 1400 بوده است. روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، اکتشافی و از نظر نوع داده، کیفی است. شرکت کنندگان شامل 40 نفر از زنان 15 تا 30 ساله بزه دیده پرونده های اخلاقی پلیس فتا در سال 1400 بوده که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و اشباع نظری با 38 مصاحبه انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته براساس نظریه داده بنیاد است. برای روایی از روش قابلیت اعتبار، قابلیت انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تأییدپذیری و برای پایایی از توافق درون موضوعی استفاده شد. با استفاده از شاخص کاپا، ضریب توافق محاسبه شده بالاتر از 0/7 بود که بیانگر قابل قبول بودن و پایا بودن است. برای تحلیل محتوای داده ها و کدگذاری، از نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس کیودا استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، در مجموع 92 کد باز در قالب 32 کد محوری و 10 کد اصلی عوامل اعتیاد به اینترنت در زنان بزه دیده پرونده های اخلاقی را پوشش دادند. عواملی که در پدیده اعتیاد به اینترنت زنان بزه دیده نقش دارند در سه دسته شرایط عِلّی، زمینه ای و مداخله ای قرار می گیرند و به واسطه عوامل، راهبردهایی به کار گرفته می شود که منجر به پیامدهای منفی جبران ناپذیری می شوند. درنهایت، مدل اعتیاد به اینترنت زنان 15 تا 30 ساله بزه دیده پرونده های اخلاقی پلیس فتا با رویکرد گرندد تئوری ارائه شد. نتیجه گیری: مدل ارائه شده می تواند به عنوان ابزار تحلیلی درزمینه عوامل مؤثر بر اعتیاد به اینترنت که یکی از عوامل اصلی وقوع جرائم سایبری در پلیس فتا فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است، مبنای عمل قرار گیرد تا به گونه ای منطقی و اصولی به کاهش جرائم سایبری و حل مشکلات بزه دیدگان پرونده های سایبری در فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
۳۶۵۳.

بهسازی سرمایه اجتماعی و ارتقاء وفاق اجتماعی در شهرهای چند فرهنگی (مورد مطالعه: شاهین شهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال یازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۰ 151 - 175

کلید واژه ها: وفاق اجتماعی سرمایه اجتماعی اعتماد اجتماعی مشارکت اجتماعی انسجام اجتماعی نظم اجتماعی شهرهای چندفرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۹۸
هدف مقاله حاضر بهسازی سرمایه اجتماعی و تأثیر آن بر ارتقاء وفاق اجتماعی در شهرهای چندفرهنگی است. روش پژوهش از نوع کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری نظری و از نوع هدفمند و برای گردآوری داده ها از مصاحبه ی نیمه ساختار یافته استفاده شده است و در نمونه ی پژوهش، تعداد 11 نفر از مسؤولان و مدیران اجرایی و علمی مرتبط با موضوع که در شهر شاهین شهر دارای اندیشه و تجارب اجرایی و مسؤولیت سیاسی بوده اند، مشارکت کرده اند. در این تحقیق، از میان شیوه های مختلف احراز پایایی، از روش استفاده از راهنما یا پروتکل مصاحبه یا همان پرسش های مولّد و هدایت جریان مصاحبه برای گردآوری داده ها بهره گرفته شده است. یافته های به دست آمده حاکی از آن است که مؤلفه های سرمایه اجتماعی تجربه شده در شهر شاهین شهر عبارتند از مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی و پیوند درون گروهی قوی. هر یک از این مؤلفه ها از نگاه مشارکت کنندگان به صورت مطلوبی در میان اقوام ساکن در شاهین شهر وجود دارد و همین امر دلیلی بر وضعیت مطلوب وفاق اجتماعی در میان شهروندان شاهین شهر به عنوان یکی از شهرهای چندفرهنگی است.    
۳۶۵۴.

ارائه مدل تاثیر معنویت در محیط کار بر بهره وری سازمانی با نقش واسطه ای سرمایه اجتماعی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی در دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 79 - 98

کلید واژه ها: معنویت در محیط کار سرمایه اجتماعی پایبندی به رفتارهای اخلاقی بهره وری سازمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۱ تعداد دانلود : ۳۰۶
در محیط پر تلاطم و متغیر امروزی چیزی که می تواند سازمان ها را نسبت به سایر سازمان ها در شرایط مطلوب تری نگه دارد، توجه به بهره وری در سازمان است بهره وری در دانشگاه دغدغه بسیار مهم برای مدیران تبدیل شده است. زیرا اساسی ترین محرک در رسیدن به نتایج رضایت بخش محسوب می شود. در این بین معنویت در محیط کار به عنوان بستری برای دستیابی به بهره وری تاثیر گذار است. در پژوهش حاضر، تاثیر معنویت در محیط کار بر بهره وری سازمانی با نقش واسطه ای سرمایه اجتماعی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی در دانشگاه تبریز مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی و همبستگی بوده و جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان دانشگاه تبریز است که تعداد آنها 295 می باشد، حجم نمونه آماری با استفاده از رابطه کوکران 167 بدست آمده است. اعتبارسنحی ابزار گردآوری داده ها، به وسیله روایی محتوایی و برای برآورد پایایی آنها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. همچنین برای آزمون فرضیه های تحقیق از نرم افزارهای spss و lisrel استفاده شد. یافته پژوهش نشان داد که فرضیه های تحقیق تائید شده و معنویت در محیط کار از طریق سرمایه اجتماعی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی بر بهره وری سازمانی تاثیر غیرمستقیم داشته است.
۳۶۵۵.

راهبردهای انطباق با بحران های اقتصادی: فراترکیب کیفی مقالات علمی از سال 2005 تا 2020(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال دهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ 297 - 320

کلید واژه ها: بحران استراتژی های مقابله کاهش هزینه های مصرفی خانوار استراتژی های خانوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۱ تعداد دانلود : ۵۱۳
مواجهه با بروز بحرانها در سده های اخیر برای تمام کشورها امری گریز ناپذیر بوده است. و در این راستا کنش ها و استراتژی های متنوعی در سطوح مختلف از سوی بازیگران متفاوت قابل مشاهده است. بررسی این نوع کنش ها و استراتژیها به وضوح در امر مدیریت و برنامه ریزی جهت مقابله با بروز بحرانها موثر خواهد بود. تحقیق حاضر نیز با هدف جمع بندی استراتژی های صورت گرفته در مواجهه با بحران گام برداشته است. برای انجام این مطالعه روش فراتحلیل یا تحلیل تحلیل ها مورد استفاده قرار گرفت. در این مطالعه کلیه مقالاتی که پیش از سال 1399 یا 2020 منتشر شده بودند از پایگاه های معتبر فارسی زبان و انگلیسی زبان جمع آوری گردید. در نهایت نیز از تعداد کثیر مقالات مورد بررسی 3 مقاله فارسی و 18 مقاله انگلیسی زبان برای تحلیل نهایی انتخاب و جمع آوری گردید. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین اثرگذاری بروز بحرانها در حوزه اقتصادی است. به عبارتی اولین ضربه بحرانها به جنبه اقتصادی زندگی مردم برخورد می کند و از این ناحیه زوایای دیگر زندگی اجتماعی را تحت تاثیر خود قرار می دهد. نتایج حاکی از این بود که برای برون رفت از بحران، در استراتژی های دولتی رایجترین امر ایجاد اشتغال، پرداخت یارانه نقدی و حمایت معیشتی و حمایتهای اجتماعی، آموزشی و بهداشتی است. و در بخش استراتژی های خانوار رایجترین آنها کاهش هزینه های مصرفی خانوار، تنوع معیشتی یا تغییر شغل، درخاست کمک از شبکه اجتماعی و مدنی و در نهایت مهاجرت و چند شغله شدن است.
۳۶۵۶.

تحلیل داده بنیاد رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی(مطالعه شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 1 - 26

کلید واژه ها: کرونا رفتار زیست محیطی نگرش زیست محیطی پسماندزایی گرانددتئوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۴۵۵
شیوع بیماری کرونا اگرچه در ابتدا پیامدهای زیست محیطی مثبتی به همراه داشت، اما پس از مدتی، افزایش چشمگیر پسماندهای کرونایی، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل گشت. بر همین اساس تحقیق حاضر به روش کیفی گرانددتئوری به تحلیل رفتار زیست محیطی در مواجهه با پسماندهای کرونایی در میان شهروندان بالای 18 سال شهر بروجرد پرداخته است. تعداد نمونه، 26 نفر بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق و روش تجزیه و تحلیل داده ها، نظریه مبنایی بوده است که در طی سه مرحله کدگذاری متن مصاحبه ها، در نهایت مدل پارادایم گرانددتئوری استخراج شده است. همچنین به منظور اعتباریابی تحقیق از روش «اعتبار اعضا» و برای سنجش پایایی از روش «توافق درون موضوعی» استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که دو عامل «مکانیزم های پیشگیری» و «مکانیزم های درمان» سبب بروز پدیده «پسماندزایی کرونایی» شده و کنشگران در اثر وقوع آن، «رفتار زیست محیطی» را در یکی از انواع: 1)محیط دوستانه (مسئولانه)، 2)محیط نبینانه (لاقیدانه) و 3)محیط ستیزانه (وندالیستی) به عنوان راهبرد اتخاذ نموده اند که تحت تأثیر بستر حاکم و شرایط مداخله گر صورت گرفته است. بستر حاکم عبارت بودند از: 1)ویژگی های جمعیت شناختی فرد، 2)زیرساخت های بهداشتی-مراقبتی-درمانی، 3)زیرساخت های آموزشی، 4)نرخ شیوع بیماری کرونا. شرایط مداخله گر نیز عبارت بودند از: 1)ویژگی های شخصیتی فرد(تعهد و حساسیت زیست محیطی)، 2)ویژگی های اجتماعی فرد(بینش و نگرش زیست محیطی)، 3)جامعه پذیری(دانش و آگاهی زیست محیطی)، 4)فرهنگ سازی (هنجار و ارزش زیست محیطی)، 5)سیاست های دولت(اعتماد و تعلق زیست محیطی). در نهایت رفتار زیست محیطی کنشگران دو گونه پیامد را به دنبال داشته است: 1)مثبت: پالایش محیط زیست و 2)منفی: آلایش محیط زیست.
۳۶۵۷.

بررسی عوامل اجتماعی موثر بر توسعه شهر تبریز با رویکرد کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال یازدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۸ 130 - 166

کلید واژه ها: توسعه شهری بی تفاوتی اجتماعی جامعه پذیری همگرایی اجتماعی - سیاسی ضعف حکمرانی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۳۷۱
با توجه به نقش به سزای توسعه شهری در عصر حاضر دست یابی به آن جزو اهداف تمام کشورها است. با این حال بررسی ها نشان می دهد که شهر تبریز راه طولانی برای دست یابی به توسعه در پیش دارد. هدف مقاله حاضر شناسایی مفاهیم اجتماعی مرتبط با توسعه در شهر تبریز می باشد. روش مورد استفاده این پژوهش، کیفی و استراتژی داده بنیاد می باشد. داده ها با استفاده از تکنیک مصاحبه نیمه ساختار یافته جمع آوری شد. جامعه آماری پژوهش متخصصین شهر تبریز می باشند که دارای سمت اجرایی، تجربه یا سواد در حیطه توسعه شهر تبریز می باشند. نمونه این پژوهش شامل45 نفر از متخصصین توسعه و مسئولین شهری دارای سمت اجرایی (مدیران عالی رتبه شهرداری و استانداری، فرمانداری، اعضای شورای شهر، اساتید دانشگاه، موسسان و فعالان سازمان های مردم نهاد (سمن ها) و مسئولین ذیربط) می باشد. روش نمونه گیری بر اساس روش مورد استفاده و هدف پژوهش، هدف مند بود. یافته های پژوهش نشان داد؛ 5 مفهوم اجتماعی که تاثیر زیادی بر توسعه شهر تبریز دارند عبارتند از؛«اختلال در مجاری جامعه پذیری»، «فرسایش اعتماد اجتماعی»، «ضعف همگرایی اجتماعی و سیاسی»، «ضعف ارتباط متقابل احزاب و گروه های واسط با مردم» و «گسترش بی تفاوتی اجتماعی». از دیدگاه متخصصین رابطه این 5 مفهوم با توسعه شهری رابطه ای معکوس می باشد؛ به این معنی که با گسترش هر یک از این مفاهیم، روند دست یابی به توسعه شهری در تبریز کند تر می شود. نهایتا «ضعف حکمرانی اجتماعی(اختلال در کارکرد خرده نظام اجتماعی)» به عنوان هسته مرکزی پژوهش انتخاب شد. یافته های این پژوهش همسو با نظریات گیدنز، مک للند، لیپست، هیگن و نورث و یافته های پژوهش های تجربی می باشد.    
۳۶۵۸.

بازنمایی جنبش «جان سیاهان مهم است» در رسانه های جریان اصلی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 67 - 100

کلید واژه ها: جنبش اجتماعی پارادایم اعتراض جورج فلوید سی ان ان فاکس نیوز نیویورک تایمز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات سیاسی، بین الملل و توسعه ارتباطات سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه ارتباطات و جامعه
تعداد بازدید : ۹۷۷ تعداد دانلود : ۳۹۰
 قتل جورج فلوید، شهروند سیاه پوست آمریکایی، توسط یکی از افسران پلیس شهر مینیاپولیس، زمینه ساز اعتراضات گسترده شهروندان آمریکایی به نژادپرستی سیستماتیک در این کشور و شکل گیری جنبش «جان سیاهان مهم است» شد. دامنه این اعتراضات، محدود به قتل فلوید نماند و مردم در اقدامی بی سابقه، به این بهانه، بارها به نمادهای اساسی، از جمله: پرچم ، مجسمه های مشاهیر و نشان های تجاری و رسانه ای کشورشان هجوم بردند. نوع مواجهه رسانه های جریان اصلی با جنبش های اجتماعی، همواره موردتوجه محققان بوده است. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی ون دایک، در پی بررسی بازنمایی این جنبش در رسانه های اصلی ایالات متحده، نظیر: سی ان ان، فاکس نیوز و نیویورک تایمز هستیم. به این منظور، از 25 مه تا 26 آگوست 2020، تعداد 20 خبر از نیویورک تایمز، 15 خبر از فاکس نیوز و 10 خبر از سی ان ان، با روش غیراحتمالی هدفمند، گردآوری شده و مورد بررسی قرار گرفتند. سپس داده های پژوهش با بهره گیری از نشانه ها و عناصر زبان شناختی مدل ون دایک، تفسیر و تبیین شدند. یافته ها نشان می دهد هر سه رسانه، در جریان اعتراضات یادشده، اقدامات معترضان در حمله به ارزش های آمریکایی و مؤلفه های قدرت نرم این کشور را به چالش کشیده و در جهت منفی نشان دادن این جنبش و مشروعیت زدایی از معترضان تلاش کرده اند. در این میان، فاکس نیوز، به دلیل نزدیکی اش به دولت وقت، نسبت به دو رسانه دیگر- که از منتقدان دولت دونالد ترامپ بودند- در به کاربستن «پارادایم اعتراض»، برچسب زنی و به حاشیه راندن معترضان، صریح تر عمل کرده است.
۳۶۵۹.

گونه شناسی ارزشهای اجتماعی در حوزه عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۶۲ 113 - 141

کلید واژه ها: افسانه های ایرانی رسانه شخصیت بازی رومیزی دیوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۴۷۰
مفهوم ارزشها یکی از مهمترین مفاهیم حوزه های مختلف علوم انسانی بخصوص جامعه شناسی است. علیرغم مهم و کلیدی بودن نقش ارزشها در نظریه توافقی و دیگر نظریات جامعه شناسی، گونه بندی مدونی تاکنون بر اساس مکاتب جامعه شناسی به صورت تلفیقی صورت نگرفته است. هدف از این تحقیق ضمن شناسایی ارزشها اجتماعی، به گونه بندی آن در حوزه عمومی با روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد دیالکتیکی می باشد. بدین منظور ارزشهای اجتماعی در هر حوزه بر اساس دیدگاههای اندیشمندان جامعه شناسی در نظریه های توافقی، تضادی،کنش متقابل نمادین، انتخاب عقلانی مورد مطالعه قرار گرفت، مشاهده گردید این دسته بندیها با طبقه بندی ارزشهای شوارتز انطباق زیادی دارد. از این رو گونه بندی انجام شده بر اساس مولفه های دهگانه ارزشی شوارتز یعنی(1-قدرت2- منابع 3-موفقیت4- لذت جوی 5- بر انگیختگی6-خیرخواهی7-سنت 8-همنوایی 9- جهانگرایی10- ایمنی) انجام شد. همچنین مشخص شد گونه های مختلف ارزشی از پنج کنش بنیادین دیگر (1-تامین زیستی2-تایید طلبی3-سلطه4-خودیابی 5-ایمن سازی) تشکیل شده که گرایشهای فردی و جمعی از آن نشات گرفته است. بر اساس اصل دیالکتیک، پدیده های اجتماعی همواره در حال تغییر و تحول هستند حتی در زیر پوسته ارزشهای اجتماعی جمعی و داوطلبانه نیز نوعی تغییر مستمر، ستیزه و تضاد منافع وجود دارد که با مدرنیته شدن و عقلانیت فزاینده بر سرعت تغییر و تنوع آن افزوده شده، یعنی ارزشهای اجتماعی جمعی نیز در سیطره ارزشهای فردی قرار می گیرند . گونه بندی و معرف سازی صورت گرفته در واقع سنجش این تغییرات در عرصه عمومی جامعه خواهد بود.
۳۶۶۰.

سلامت جنسی در چنبره های اجتماعی و فرهنگی: مطالعه ای کیفی در میان زنان متاهل شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۲ 113 - 140

کلید واژه ها: سلامت جنسی چنبره فرهنگ سکوت بی اعتمادی نهادی قشری گرایی در سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۶ تعداد دانلود : ۱۳۷
سلامت جنسی و باروری یکی از ابعاد مهم و اما کمتر مطالعه شده سلامت عمومی به ویژه در حیات زنان در کشورهای در حال توسعه است که در دوره های معاصر به عنوان حقی انسانی و اجتماعی شناخته می شود. تجارب مربوط به سلامت جنسی، شامل؛ باورها، نگرش ها و رفتارهایی است که در ذات خود آموختنی و اجتماعی اند. پژوهش حاضر تلاش کرده تا با به کارگیری روش کیفی و رویکرد نظریه زمینه ای تفسیری، عوامل زمینه ساز سلامت جنسی زنان متاهل را مطالعه نماید. برای این منظور، با 26 زن متاهل 20 تا 50 ساله در شهر تبریز مصاحبه نیمه ساخت یافته انجام گرفته است. داده ها، با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای؛ باز، محوری و انتخابی تحلیل شده اند. نتایج، ضمن معرفی سلامت جنسی به عنوان مسئله ای اجتماعی، نشان داد که زمینه های سلامت جنسی را ذیل مقوله هسته "چنبره" به معنی محدویت می توان فهمید. این چنبره ها شامل؛ آگاهی/اجتماعی شدن، کژکارکردی نهادی سلامت، نگرش جنسی جنسیتی، قشری گرایی در سلامت، فرهنگ سکوت، چنیره سنت/تقدیر، عدم حمایت اجتماعی، زیستی/روانشناختی و اقتصادی است. این چنبره هایِ محدویت در ابعاد مختلف ، می توانند موانعی جدی سر راه آگاهی و عملکرد مناسب زنان متاهل در زمینه سلامت جنسی ایجاد نمایند. نبود سلامت جنسی می تواند زمینه ای برای تهدید سلامت فردی، خانوادگی و اجتماعی قلمداد شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان