درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۱۸۱ تا ۲٬۲۰۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۲۱۸۱.

مطالعه ای فراترکیب درشناسایی شایستگی های شهروندجهانی همزیست با کرونا درنظام آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال شانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 28 - 52

کلید واژه ها: فراترکیب شهروند جهانی همزیست کرونا اموزش وپرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۸۳
هدف پژوهش حاضر شناخت شایستگی های شهروند جهانی هم زیست با کرونا در نظام آموزش و پرورش است. بدین منظور پژوهشی کیفی به شیوه فراترکیب با استفاده از روش شش مرحله ای ساندلوسکی و باروسو (2007) انجام شد. به منظور انجام مرور نظام مند پنج پایگاه داده به زبان انگلیسی «اسکوپوس»، «امرالد»، «ساینس دایرکت»، «اشپرینگر» و «پروکوئست» برای مطالعات خارجی و دو پایگاه داده به زبان فارسی «پایگاه نشریات کشور» و «پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی» انتخاب شدند و مقالات مرتبط در بازه زمانی سال های 2019 تا 2020 جمع آوری شد (31 مقاله). در تجزیه و تحلیل به شیوه شبکه مضامین با واژه های کلیدی مرتبط با هدف پژوهش 23 مضمون پایه (یادگیری مجازی، آموزش مجازی، یادگیری از راه دور، ارزیابی الکترونیکی، ...)، پنج مضمون سازمان دهنده (آموزش مجازی، حوزه های تفکر، آگاهی های بهداشتی، راهبردهای خودحفاظتی، مسئولیت پذیری) و سه مضمون فراگیر (دانش، مهارت، و نگرش) به دست آمد.
۲۱۸۲.

فراتحلیل تاثیر امنیت بر سرمایه گذاری اقتصادی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 57 - 77

کلید واژه ها: سرمایه گذاری اقتصادی امنیت اقتصادی امنیت انتظامی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۱۵
موضوع و هدف: سرمایه گذاری اقتصادی زمینه ی رشد اقتصادی و ارتقای رفاه عمومی جامعه را فراهم می کند. یکی از مهم ترین متغیرهای تاثیرگذار بر سرمایه گذاری اقتصادی، امنیت است. در سال های اخیر، با توجه به اهمیت تاثیر امنیت بر سرمایه گذاری اقتصادی در ایران، تحقیقات متعددی در این حوزه انجام شده است. با در نظر گرفتن فراوانی و تنوع تحقیقات انجام شده در این زمینه، نیاز به انجام تحقیقات ترکیبی مثل فراتحلیل در این حوزه احساس می شود. اصلی-ترین سوال پژوهش حاضر این است که شدت و جهت تاثیر امنیت بر سرمایه گذاری اقتصادی در تحقیقات انجام شده در ایران به چه صورتی است؟ روش: روش تحقیق پژوهش حاضر، فراتحلیل می باشد. جامعه آماری تحقیق همه ی مقالات معتبر علمی هستند که در سال های 1380 تا 1399 با موضوع تاثیر امنیت بر سرمایه گذاری منتشر شدند. در نهایت 15 تحقیق انتخاب و با نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که اندازه اثر ترکیبی امنیت انتظامی بر سرمایه گذاری اقتصادی، معادل 315/0 و در حد متوسط می باشد. تاثیر امنیت اقتصادی بر سرمایه گذاری در تحقیقات مرور شده حدود 407/0 و در حد متوسط قرار دارد. تاثیر امنیت اقتصادی بر سرمایه-گذاری در دهه ی 1380(با اندازه اثر 557/0) بیشتر از دهه ی 1390 (با اندازه اثر 313/0) می باشد. این یافته ها متناسب با نظریات کوز(1961) و ویلیامسون(2000) در قالب نظریه ی اقتصاد نهادگرای جدید و نظریات نئولیبرالیسم سرمایه گذاری می باشد. این نتایج و یافته ها نشان می دهد که برای تبیین ارتباط امنیت و سرمایه گذاری در ایران باید بیشتر به این رویکردهای نظری توجه شود.
۲۱۸۳.

رابطه ساختار جمعیت با فقر(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۸۷ ۷۲-۳۵

کلید واژه ها: ساختار سنی جمعیت فقر سالهای تحصیل موجودی سرمایه روش گشت آورهای تعمیم یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۰
مقدمه: کاهش فقر از اهداف مهم کلان اقتصادی هر کشور است؛ اما دستیابی به این مهم نیازمند بررسی عوامل مؤثر بر آن است. تغییر ساختار سنی جمعیت یکی از عوامل مؤثر بر کاهش فقر کشورها است. بنابراین دولتها می توانند با توجه به ظرفیت کشورها و مهیاکردن زمینه های لازم، حداکثر استفاده را از جمعیت خود ببرند و درنتیجه به رشد و توسعه بالا در میان کشورها دست پیدا کنند. هدف این مطالعه بررسی و تحلیل تأثیر ساختار سنی جمعیت بر فقر در ایران است. روش: روش انجام این تحقیق تحلیلی-توصیفی است. ابتدا مباحث نظری و مطالعات تجربی و داده های تحقیق جمع آوری شده و در ادامه مدل و الگوی تحلیل مناسب انتخاب شده است. سپس با روش اقتصادسنجی گشت آور تعمیم یافته برای کشور ایران بین سالهای 1396-1354 به تخمین الگوهای موردنظر تحقیق پرداخته و درنهایت با بهره مندی از استنتاجهای آماری و اقتصادسنجی به بررسی نتایج تحقیق پرداخته شده است. یافته ها: جمعیت وابسته کودک و سالهای تحصیل رابطه منفی و معنادار با فقر دارند. جمعیت وابسته مسن رابطه منفی و معناداری با فقر دارد و همچنین درصد تجارت در تولید ناخالص داخلی و موجودی سرمایه فیزیکی رابطه منفی با فقر دارند. بحث: در این تحقیق سالهای تحصیل، درصد تجارت در تولید ناخالص داخلی و همچنین موجودی سرمایه فیزیکی بر اساس ضریب موافق تئوری هستند. اثر مثبت جمعیت مسن بر کاهش فقر نشان دهنده وجود پس انداز بالا در سنین پیری است. توجه به رشد شاغلان با تحصیلات عالیه و همچنین به کارگیری نیروهای متخصص سبب افزایش بهره وری نیروی کار و نیز امکان خلق شیوه های نوین تولید می شود که اثرات قابل توجهی بر کاهش فقر داشته است. طبقه بندی JEL: I32، O15، T13
۲۱۸۴.

معرفی و نقد کتابِ «در خانهٔ برادر: پناهندگان افغانستانی در ایران»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 309-303

کلید واژه ها: کتاب در خانه برادر افغانستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۹۸
کتاب در خانهٔ برادر: پناهندگان افغانستانی در ایران حاصل رسالهٔ دکتری آرش نصر اصفهانی است. مؤلف در این کتاب چهار دهه حضور افغانستانی ها در ایران و سیاست های مهاجرتی درپیوند با آن را مرور و بررسی می کند و تجربهٔ زندگی در ایران از نگاه افغانستانی ها و مسائل آن ها در جامعهٔ ایرانی را مورد واکاوی قرار می دهد. او در پیِ ارائهٔ بازگفتی از علل عدم پذیرش افغانستانی های مهاجر در جامعهٔ ایرانی و بیگانه تلقی شدن آن ها علی رغم همانندی های فرهنگی و قدمت حضورشان در ایران است. نصر اصفهانی ضرورت بازنگری و تجدیدنظر در رویکردها، سیاست ها و به طورکلی مواجههٔ جامعهٔ ایران با پناهندگان افغانستانی را نشان می دهد. طرد اجتماعی پناهندگان افغانستانی و عدم ادغام آن ها در جامعهٔ ایرانی را می توان از برجسته ترین مسائل موردتوجه در این کتاب دانست.
۲۱۸۵.

تحلیل معرفتی و جامعه شناختی دوره شکوفایی و دوره تعالی (معاصر) عرفان اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ۱۳ پاییز ۱۴۰۱شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 45-64

کلید واژه ها: جامعه شناسی معرفت عرفانی دوره شکوفایی دوره معاصر ابن عربی صدرالمتألهین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۱۴
یکی از مباحث مهم علوم اجتماعی بررسی ادوار علوم است. این مقاله به جریان شناسی دو دوره مهم علم عرفان و رهبران فکری آن، یعنی دوره شکوفایی و ظهور محیی الدین عربی، و دوره تعالی (معاصر) و ظهور صدرالمتألهین پرداخته است. شرایط اجتماعی و خانواده عالم پرور و گشایش علمی و سیاسی این دو دوره، منجر به ظهور این دو شخصیت تأثیرگذار شده است. این مقاله با روش «تطبیقی» و در چارچوب نظریه «روش شناسی بنیادین» که نظریه ای در جامعه شناسی معرفت و مبتنی بر رئالیسم انتقادی صدرایی است، به بررسی پیشرفت های علمی و مبادی معرفتی و غیرمعرفتی دو دوره پرداخته و در یافته که عرفان در دوره تعالی نسبت به دوره های گذشته از رویکرد انزوا خارج شده و توسط سید حیدر آملی شیعی شده است. به علاوه می توان به فلسفی شدن عرفان توسط شخصیت صدرالمتألهین که وامدار ابن عربی است و همچنین ظهور عرفان در عرصه اجتماعی توسط شاگردان مکتب عرفانی نجف و نوصدراییانی همچون امام خمینی(ره) و نقش داشتن در قیام های انقلابی و مذهبی و ظهور عرفان های سکولار و لائیک در عصر حاضر اشاره کرد.
۲۱۸۶.

تعیین کننده های امید به آینده شغلی در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی پاییز ۱۴۰۱ شماره ۵۲ 1 - 41

کلید واژه ها: امید به آینده شغلی اعتماد سازمانی اعتماد عمومی احساس ناامنی اقتصادی - اجتماعی احساس ناامنی روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴ تعداد دانلود : ۹۹
امید به آینده شغلی، به عنوان یکی از ابعاد امید اجتماعی، می تواند منجر به ارتقای تاب آوری اقتصادی و اجتماعی در جامعه شود. مقاله حاضر، به مطالعه عوامل جمعیتی و اقتصادی-اجتماعی مؤثر یر امید به آینده شغلی در شهر تهران می پردازد که در آن اطلاعات 1200 پاسخگو از طریق پرسشنامه محقق ساخته و نمونه گیری طبقه بندی چندمرحله ای با تخصیص متناسب در سال 1396 گردآوری و با استفاده از روش معادلات ساختاری تعمیم یافته تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که زنان نسبت به مردان، غیرشاغلین نسبت به شاغلین و ساکنین مناطق کم برخوردار و نیمه برخوردار نسبت به سایر مناطق امید به آینده شغلی کمتری داشتند. با افزایش سن و احساس ناامنی روانی، امید به آینده شغلی کاهش و با افزایش تعداد سال های تحصیلی و اعتماد سازمانی امید به آینده شغلی افزایش می یابد. نتایج حاکی از آن بود که برآورده نشدن انتظارات شغلی پاسخگویان، بویژه زنان، غیرشاغلین، ساکنین مناطق کمتر برخوردار و افراد مسن منجر به دو قطبی شدن جامعه و شکل گیری شکاف های طبقاتی می شود. پیام سیاستی مطالعه حاضر این است که به منظور اشاعه و گسترش امید به آینده در بین شهروندان تهرانی باید از اثرگذاری مثبت متغیرهای سطح تحصیلی و اعتماد سازمانی، بویژه در بین ساکنین مناطق برخوردار، به عنوان فرصتی ارزشمند استفاده کرد.
۲۱۸۷.

تجربه زیسته زنان متقاضی طلاق از فرایندهای وقوع طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال پانزدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 97 - 120

کلید واژه ها: پدیدارشناسی خود زنانه دیگری بزرگ زنای ذهنی طلاق فانتزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۳۰
رابطه میان عقلانی شدن روابط اجتماعی و آزادی فردی از درون مایه های اصلی جامعه شناسی است. هدف از این مقاله، شناسایی ﺗﻤﺎﻳﻞ و ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪی زوجین ﺑﻪ ﺟﺪاﺷﺪن و ﮔﺴﺴﺘﻦ رواﺑﻂ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ ﻃﻲ ﻣﺮاﺣﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳﺖ که در خانواده های در حال طلاق تابه حال پنهان مانده و درباره آن کمتر بحث و بررسی شده است. این مقاله به روش کیفی و با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی و نیز با بهره مندی از راهبردهای نمونه گیری هدفمند (ازنوع گلوله برفی) انجام شده است. داده های مورد نیاز، ازطریق مصاحبه با 20 زوج در معرض طلاق تا حد اشباع انتخاب و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته بررسی و به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، ابتدا داده ها ثبت و کدگذاری شده و سپس با استفاده از روش کلایزی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. پس از استخراج جملات و واژگان مهم از متن مصاحبه ها، 213 کد اولیه به دست آمد که با توجه به هدف و سؤال مقاله بسترهای طلاق در چهار بزرگ مضمون کلان، میانی، خرد و تعاملی طبقه بندی شد. برپایه یافته های مطالعه حاضر، خطر روزمره شدن عشق و سرکوب امر عاشقانه، رنگ باختن سناریوی عشق، فانتزی و تخیلات جنسی، تغییر میل در فانتزی و ظهور دیگری بزرگ، فانتزی و تحریف عشق، دوآلیته عشق و فانتزی، خودِ زنانه و گذار به زنانگی هژمون است. به طور کلی، یافته های مقاله نشان می دهد که به طلاق انجامیدن رابطه ناگهانی نیست و تدقیق ساختار تجربه مشارکت کنندگان نشان دهنده نظام مندبودن ابعاد طلاق، چرخشی بودن بسترهای طلاق و شکل گیری فرایند ازدواج است.
۲۱۸۸.

واکاوی کیفیت زندگی روستاهای پیرامون شهری (مطالعه موردی: دهستان درودفرامان، شهرستان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 41 - 80

کلید واژه ها: کیفیت زندگی توسعه روستایی شاخص های کیفیت زندگی دهستان درودفرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۹۴
دردهه های اخیر به موازات پارادایم های توسعه پایدار و توسعه پایدار روستایی، ایده ارتقاء کیفیت زندگی در روستاها مطرح شده است، که این معنی اگرچه تفسیرهای متفاوتی دارد اما در مجموع بر پایداری و استمرار توسعه برای همه مردم و نسل های آینده طی زمان و بر همه ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی فرآیند توسعه در یک روستا تأکید دارد. سؤال محوری تحقیق اینکه روستاهای پیرامون شهرکرمانشاه (دهستان درودفرامان) در چه سطحی از کیفیت زندگی قرار دارند. روش شناسی مطالعه از جنبه هدف کاربردی و تحقیق مورد استفاده توصیفی- تحلیلی می باشد. اطلاعات مربوط به پیشینه تحقیق و کلیات موضوع، از طریق مطالعات کتابخانه ای و جستجو در اینترنت تهیه شده است. اطلاعات محدوده مورد مطالعه نیز به صورت میدانی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه و بازدید از روستاهای نمونه جمع آوری شده است. یافته های تحقیق نشان داد در بین ابعاد پنج گانه بالاترین نمره متعلق به بعد روانشناختی با نمره 22/8 بوده است و بعد فیزیکی (کالبدی) با نمره 32/6، اجتماعی با نمره 48/5، اقتصادی با نمره 12/5 و محیطی با نمره 12/5 به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند و بطور متناوب بعد فیزیکی (کالبدی) و بعد اجتماعی شرایط متوسطی داشته و بعدهای اقتصادی و محیطی شرایط مطلوبی ندارند.
۲۱۸۹.

علل ناکارآمدی احزاب سیاسی – اجتماعی در ایران پس از انقلاب اسلامی با تکیه بر عوامل اجتماعی و فرهنگی: مطالعه کیفی مبتنی بر تحلیل شبکه مضامین(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال نوزدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۴ 93 - 115

کلید واژه ها: احزاب سیاسی- اجتماعی ناکارآمدی تحزب انقلاب اسلامی تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲ تعداد دانلود : ۷۵
عیلرغم بیش از یک قرن سابفه شروع تحزب در کشور و تاکید بر آراء عمومی و عقاید جمعی، هنوز در کشور شاهد وجود احزاب به آن معنای ولقعی آن نیستیم. پژوهش حاضر با هدف ارائه بررسی علل ناکارآمدی احزاب سیاسی- اجتماعی در ایران پس از انقلاب اسلامی، باکمک روش تحلیل مضمون انجام شد. این پژوهش براساس هدف، کاربردی و به لحاظ روش، کیفی ودارای رویکرداستقرایی بود. به منظورتجزیه وتحلیل داده های حاصل ازمصاحبه های نیمه ساختاریافته، ازروش تحلیل مضمون استفاده شد. جامعه آماری موردمطالعه، شامل14نفراز افراد مطلع حوزه جامعه شناسی سیاسی و علوم سیاسی و نیز متون مناسب جهت استخراج شاخص ها وادبیات نظری بودند. دراین پژوهش، برای انتخاب نمونه ها، از رویکرد گلوله برفی و به عنوان استانداردی برای پایان نمونه گیری، از روش اشباع مضامین استفاده شد. مضامین با استفاده از ۲ منبع ادبیات نظری و مصاحبه نیمه ساختار یافته احصاء شد. نتیجه تحلیل داده های کیفی، شناسایی60 کدمفهومی، 18 مضمون پایه و2 مضمون سازمان دهنده شامل«عوامل اجتماعی» و «عوامل فرهنگی» بود که در قالب یک مدل ارائه شدند
۲۱۹۰.

مطالعه بانکداری اسلامی اجتماعی ایران با تاکید بر جامعه شناسی پول(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال شانزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) 85 - 110

کلید واژه ها: بانکداری اسلامی- اجتماعی زیست محیط سوددهی شریعت مردم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۷۵
برای تعیین جامعه شناسی پول بهتر است که آثار در دو بعد اساسی مطالعه شود. بعد اول دیدگاه های ساختاری (خرد و کلان) مربوط به الگوی نقش ها و روابط موضوعات که در بخش خرد، پول مانند یک شی بین اشخاص مبادله می شود و در بخش کلان طبق سیاست و مکانیسم های قانونی حاکم بر تجارت بازار جابه جا می شود. در بخش خرد باورها و رفتارهای افراد در رابطه با پول است و در بخش کلان ارزش های مدنی جامعه و مذهب را در بر می گیرد.  بانکداری اسلامی در امتداد شریعت یا همان قوانین اسلامی اجرا می گردد و هدفش رسیدن به توسعه اجتماعی از طریق سرمایه گذاری اخلاقی است. هدف از تحقیق حاضر این است که، نشان داده شود، نظام بانکداری در ایران تا چه حدی با اصول بانکداری اسلامی- اجتماعی منطبق است. این پژوهش کاربردی و روش آن کمی و از نوع پیمایش بوده است. داده های تحقیق از نمونه 91 نفری کلیه روسا و معاونین شعب بانک سپه و بانک انصار سابق در شهر شیراز گردآوری شده است. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و روش های آمار توصیفی (توزیع فراوانی، نمودارها و آماره های دیگر) و آزمون استنباطی (آزمون t تک نمونه ای) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای نشان داد که نظام بانکداری در ایران بر اساس شریعت و قوانین اسلامی اجرا می گردد و بر امور اجتماعی و مردم تأثیرگذار است. همچنین منجر به سوددهی می شود، اما به مسائل زیست محیطی اهمیت نمی دهد.
۲۱۹۱.

جنسیت و فهم سوژگی زنان از قرنطینه خانگی در بحران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) زمستان ۱۴۰۱ شماره ۹۹ 89 - 132

کلید واژه ها: جنسیت کرونا سوژگی زنانه پدری ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۷
خاص بودگی پاندمی کرونا به وقوع آن در آغاز دهه دوم قرن 21 با بالاترین حد توسعه یافتگی دانش پزشکی و بهداشت و نیز به بازگشت به سنت پزشکی کهن قرنطینه بازمی گردد. هدف پژوهش با تأکید بر سویه های جنسیتی تجربه بحران کرونا به مثابه فاجعه در مفصل بندی آن با راهکار قرنطینه خانگی، فهم تجربه جنسیتی زنان است. این تحقیق در پارادایم تفسیری تفهمی به تحلیل مضمون تجربه 23 زن متأهل 52-30 سال از بحران کرونا پرداخته است. چهار الگوی معنایی غالب شناخته شده در روایت زنان عبارت اند از؛ فاجعه، سوژگی و تاب آوری مضاعف زنانه، تعلیق زنانگی و مدیریت بدن در هراس از بیماری، مردانگی و ساخت شکنی از تصویر قالبی در فاجعه و بازگشت به اهمیت جایگاه پدری در تجربه فاجعه. به طورکلی، فراخوانش زنان به مرکزیت در موقعیت بحران و به هم ریختگی نظم پیشینی زندگی اجتماعی، هرچند با فشار ذهنی و روانی مضاعف همراه است، اما با قرار دادن زنان در یک موقعیت سوژگی تاریخی، به آن ها فرصت برساخت تصویری متمایز از خود زنانه را می دهد. هرچند، مطالعه تبار تاریخی پاندمی ها نشان می دهد که محوریت «زن کدبانو» به عنوان گفتمان غالب در شرایط بحران، موقت و گذرا است و با گذر از شرایط بحرانی، جامعه به تبار طرد زنانه باز خواهد گشت.
۲۱۹۲.

آسیبهای سبک زندگی دانشجویان در دوران کرونا(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۸۷ ۳۵۵-۳۲۱

کلید واژه ها: سبک زندگی دانشجویان دوران کرونا آسیبهای سبک زندگی افت عملکرد تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۳۷
مقدمه: هدف از انجام این پژوهش، مطالعه آسیبهای سبک زندگی دانشجویان در دوران کرونا است. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای کیفی است. مشارکت کنندگان آن را 13 نفر از مدیران و مسئولین، خبرگان، صاحبنظران و اساتید برجسته در حوزه کرونا و سبک زندگی دانشجویان تشکیل دادند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه بوده که تا رسیدن به اشباع نظری در خصوص موضوع تحقیق ادامه یافته است. برای تحلیل داده ها، از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است. یافته ها: آسیبهای سبک زندگی دانشجویان در دوران کرونا در 6 مقوله شامل افت عملکرد تحصیلی، کاهش روابط بین فردی (روابط اجتماعی)، استفاده مشکل ساز از اینترنت، تغذیه و ورزش، سلامت روان، و معیشت شناسایی شد. بحث: بر اساس نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که شیوع ویروس کرونا باعث تأثیرات نامطلوبی در جنبه های مختلف سبک زندگی دانشجویان شده است. بنابراین پیشگیری و مدیریت تأثیرات نامطلوب، از اهمیت زیادی برخوردار است. هم چنین توجه ویژه به دانشجویان در انجام مداخلات روان شناختی و مداخلات دیگر ضروری است و برنامه های ویژه ای برای کاهش مشکلات آنان لازم است.
۲۱۹۳.

تحلیل روایی نخبگان علمی و سیاسی از بحران دریاچه ارومیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی اقتصادی و توسعه سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ 1 - 30

کلید واژه ها: دریاچه ارومیه بحران آب تحلیل تماتیک حکمرانی آب اقتصاد سیاسی آب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۵۴
حفاظت از منابع آب، به دلیل اینکه از جنس کنترل و اصلاح فرایندها در چرخه هیدرولوژیکی است، ذاتاً فرایندی اجتماعی و سیاسی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی روایت نخبگان علمی و سیاسی درگیر در مسئله بحران دریاچه ارومیه در تلاش است، با عبور از زوایای آشکار مسئله، به ابعاد کلانی که به حکمرانی و اقتصاد سیاسی آب پیوند خورده، بپردازد. بدین منظور با تعداد 23 نفر از نخبگان علمی و سیاسی مطلع از حوضه دریاچه ارومیه مصاحبه عمیق صورت گرفته سپس با استفاده از تحلیل تماتیک، به استخراج، طبقه بندی و مقوله سازی داده ها پرداختیم. از مجموع 26 کد اولیه استخراج شده، 7 مقوله "مهندسی سازی امر اجتماعی"، "رویکرد سیاستگذاری جزیره ای"، "کوچک سازی دایره مسئولیتها"، "قوانین ناقص و ناقض"، "آب، ابزار مشروعیت"، "راندمان طلبی تخریبی" و "اقتصاد رانتی و توسعه نمایی" به عنوان عوامل ایجاد و تداوم بحران آب در حوضه دریاچه ارومیه شناسایی شدند. یافته های این پژوهش نشان می دهد سه عامل "فروکاست گرایی نظری-عملی"، "لابیرنت بوروکراتیک" و "توسعه سرطانی" را می توان به عنوان ویژگی های اصلی نظام تصمیم سازی-عملیاتی که بحران دریاچه ارومیه را ایجاد، تداوم و تشدید ساخته شناسایی کرد. برآیند پژوهش حاضر نشان می دهد احیاء دریاچه ارومیه نیازمند بازنگری اساسی در نظام حقوقی- مدیریتیِ آب می باشد.
۲۱۹۴.

بازتاب سیاست های فرهنگی در مطبوعاتِ عصر ناصری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم پاییز ۱۴۰۱شماره ۵۹ 173 - 191

کلید واژه ها: دوره قاجاری سیاست های فرهنگی عصر ناصری مطبوعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۱۱۶
حاکمان قاجار، به ویژه از دوره ناصری، به این درک دست یافتند که می توانند با سیاست های فرهنگی تأثیر مستقیمی بر زندگی مردمان داشته باشند و از این طریق، شکل نوینی به اِعمال قدرت خویش بخشند. در این میان، عرصه مطبوعات یکی از مهم ترین نقاطِ اجرای این سیاست ها بوده است. در مقاله پیش رو قصد داریم با رویکردی توصیفی تحلیلی به این پرسش بپردازیم که بازتاب سیاست های فرهنگی عصر ناصری بر مطبوعات چه بوده و چه پیامدهایی را رقم زده است. بررسی روند تاریخی جریان مطبوعات در این دوره نشان می دهد که نقطه آغاز این جریان نیز، همچون بسیاری از دیگر تغییرات بنیادین دوره قاجار، وقوع جنگ های ایران و روس و درک ضرورت اجرای برخی اصلاحات است. به موجب اسناد، امر روزنامه نگاری و مطبوعات در معنای امروزین آن با حمایت عباس میرزای ولیعهد پدیدار شده و در زمان صدارت امیرکبیر شکلی حرفه ای به خود گرفته است. مطبوعات ایرانی هم زمان با صدارت میرزاحسین خان سپهسالار در حالی گسترش یافته که در پرتو سیاست های مختلف فرهنگی، مداخلات ناصرالدین شاه از هسته مرکزی حکمرانی در عرصه مطبوعات همچنان ادامه دار است. در این میان، مقاله با ارائه اسنادی تاریخی نشان می دهد که اعمال کنترل بر مطبوعات با قوانینی چون طرح سانسور، به عنوان نمونه سیاست های فرهنگی اعمال شده بر مطبوعاتِ عصر ناصری، به ظهور مطبوعاتِ در تبعید انجامیده است. می توان جنبش ها و انقلاب های بعدی مانند مشروطیت را نیز از پیامدهای سیاست های فرهنگیِ آن دوران در امور مختلف فرهنگی، ازجمله در امر مطبوعات، دانست.
۲۱۹۵.

تحلیل گفتمان به مثابه تحلیل پراکسیس؛ یک تکنیک اجرای تجربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم زمستان ۱۴۰۱شماره ۶۰ 191 - 208

کلید واژه ها: گفتمان فوکو ویتگنشتاین بازی زبانی پراکسیس اجرای تجربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۲۹
هدف اصلی این مقاله پیشنهاد یک تکنیک برای اجرای تجربی تحلیل گفتمان است. در این راستا استدلال می کند، گفتمان به واسطه ریشه های نظری و فلسفی خود قرابت بسیاری با مفهوم پراکسیس دارد. بر اساس این پیشینه فکری، گفتمان را می توان واجد وجوه مادی و عملی دانست تا جایی که می توان گفتمان و پراکسیس را در کنار هم تحلیل کرد. اهمیت این برداشت در این است که هم گفتمان را از برداشت های ذهنی رها می کند و هم پراکسیس را به مفهومی قابل مطالعه تجربی بدل می کند. تکنیک موردنظر معیار اعتبار انضمامی تری دارد و کمتر به ذهنیت محقق وابسته است. نتیجه پژوهش با مرور یک مثال، نحوه استخراج نشانه های معنادار که در کنار هم منظومه منسجمی پدید می آورند را نشان می دهد. در این رویکرد گفتمان به مثابه بازی زبانی مطالعه می شود که در آن ذهن و عین مقولاتی در هم تنیده ارزیابی می شوند. این تکنیک سازگاری بیشتری با نظریات تلفیق گرایانه معاصر در جامعه شناسی نشان می دهد.
۲۱۹۶.

خوانشی از عزاداری حسینی علیه السلام، به مثابه یک سبک زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال دهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 36 - 67

کلید واژه ها: عزادارای حسینی (ع) پدیدارشناسی سبک زندگی مصرف سرگرمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۹۸
ابعاد قدسی و فلسفی عزاداری حسینی×، بعضاً باعث فراموشی وجوه هویت ساز و مؤثر در مناسبات زندگی روزمره بوده است. در سایه این کم توجهی به ابعاد زمینی ذخایری چون عاشورا و عزاداری، مقوله سبک زندگی ایرانی اسلامی هر چه بیشتر نیاز متنوع خود را با منابع به روزشونده وارداتی تأمین کرده است؛ درحالی که سنت ها و آیین ها، دربردارنده وجوه معنایی و قابل الهام برای تغذیه سبک زندگی اند. بر این اساس، سؤال اصلی این خواهد بود که چه ظرفیت های عینی و عملی در عزاداری امام حسین× به عنوان یک فراوری انسانی برای دست مایه قراردادن سبک زندگی ایرانی اسلامی وجود دارد؟ این پژوهش با هدف بهره گیری از منطق مناسبات عینی و عملی درون عزاداری، در پی معرفی برخی مناسبات سازنده یک سبک زندگی فراگیر و خارج از محدودیت های یک مناسک آیینی است. در این مقاله، روش فهم پدیده ها مبتنی برگونه ای پدیدارشناسی خواهد بود که توصیف پدیدارهای عزاداری را بر اساس نیاز، تجارب و تأثیرپذیری های عامل شناسای مسلمان شیعی، در زندگی روزمره دنبال می کند. لذا شکل پدیدارشناسی، امر لنفسی (برای من) خواهد بود و از الگوی استعلایی تبعیت نمی کند. ضمن اینکه تجارب زیسته و مشاهدات عینی نگارندگان از عزاداری های امام حسین× و بازتاب های عزاداری در روایتِ برخی منابع مکتوب نیز مدنظر بوده است. از جمله نتایج این تحقیق، گردآوری فهرستی از گزاره های قوام بخش و ایجابی برای یک سبک زندگی عینی و ساختِ مناسبات جدید در زندگی روزمره خواهد بود.
۲۱۹۷.

ارزیابی و آسیب شناسی رضایت مندی جامعه پیرامونی از طرح های صنعتی: مورد طرح های نفت و گاز در منطقه عسلویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تداوم و تغییر اجتماعی سال اول پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 249 - 260

کلید واژه ها: رضایتمندی جامعه پیرامونی عسلویه مسئولیت اجتماعی توسعه پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۸۴
زمینه و هدف: رضایتمندی جامعه پیرامونی از مباحث مهم در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی و توسعه پایدار به شمار می رود. منطقه عسلویه، واقع در استان بوشهر، بستر تحولات اقتصادی و رشد و احداث بسیاری از پروژه های نفت و گاز کشور بوده است به صورتی که به یک حوزه مهم انرژی مبدل شده است. با این حال، میزان رضایت جامعه پیرامونی از طرح های صنعتی در این منطقه همچنان در حد حدس و گمان یا در بهترین حالت به صورت غیرعلمی باقی مانده است. بنابراین، مطالعه پیش رو سطح و ابعاد مختلف رضایتمندی جامعه پیرامونی از طرح های نفت و گاز را به صورت روش مند سنجیده است. روش و داده ها: جهت انجام این تحقیق، 400 نفر از مردم منطقه پیرامونی بر اساس نمونه گیری خوشه ای پیمایش شدند. ابعاد رضایتمندی جامعه پیرامونی مبتنی بر موارد مطرح در مدل ایزو 26000 بوده و شامل سه بعد مشارکت شرکت ها در توسعه جامعه، محیط زیست و حاکمیت سازمانی می باشد. یافته ها: بر اساس نتایج این مطالعه، میزان رضایتمندی کلی مردم منطقه در سطح مطلوبی قرار ندارد. در میان ابعاد نارضایتی، بیشترین میزان مربوط به بخش کیفیت حاکمیت سازمانی بوده است. بحث و نتیجه گیری: وضعیت نارضایتی در این منطقه نیازمند برنامه ریزی جدی از سوی نظام حکمرانی است چنانچه در تمامی شاخص های مورد ارزیابی وضعیت نامطلوبی حاکم است. در منطقه پارس جنوبی با ابهام در خصوص اثرات محیط زیستی روبرو هستیم؛ چنانچه این فضای مبهم موجب گسترش اخبار غیرقابل تأیید در این زمینه می شود. به نظر می رسد یکی از راهکارهای ابتدایی، فراهم ساختن بستری است که نمایشگر وضعیت به روز شاخص های محیط زیستی باشد. پیام اصلی: پایداری منطقه عسلویه نیازمند توجه جدی است. از آنجا که بخش قابل توجهی از مردم بومی منطقه توانایی تمایز میان شرکت های نفت و گاز آن منطقه را نداشته و به همین دلیل، از نظر مردم محلی مسئولیت اقدامات مداخله ای از سوی هر یک از این شر کت ها چه مثبت و چه منفی به کلیت نظام سیاستگذاری منطقه تعمیم می یابد. 
۲۱۹۸.

طراحی الگوی مدیریت هوشمند جدول پخش تلویزیون جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۳ 103 - 130

کلید واژه ها: مدیریت هوشمند جدول پخش تلویزیون هوش مصنوعی یادگیری ماشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۳۴
افزایش رقابت، تمایز، تکثیر رسانه ها، هم چنین بخش بندی فزاینده مخاطبان موجب نیاز به تغییر شیوه مدیریت جدول پخش تلویزیون صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، به کارگیری فناوری در مدیریت پخش، برنامه ریزی، تصمیم گیری، تخصیص بهینه منابع مبتنی بر هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی جهت  دستیابی به اهداف و جذب مخاطبان شده است. هدف این پژوهش، چگونگی طراحی الگوی مدیریت هوشمند جدول پخش تلویزیون ایران، با اتکا به شناخت ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها است، روش تحقیق ترکیبی است، داده های کیفی از مطالعه کتابخانه، اسنادی، مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان(نمونه گیری هدفمند) به دست آمده است. شیوه و مؤلفه های مدیریت هوشمند جدول پخش استخراج و الگوی اولیه پیشنهاد شده و تأیید الگو نهایی از داده های کمّی پرسش نامه شیوه دلفی بهره برده است. مدیریت هوشمند از هوش مصنوعی، زمان بندی و برنامه ریزی خودکار، سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری هوشمند جهت حل بهینه مسائل چندمعیاری و چندهدفی چینش جدول پخش تلویزیون  ایران استفاده خواهد کرد. یادگیری ماشینی، الگوریتم های با نظارت، یادگیری تقویتی و سامانه توصیه گر پالایش گروهی برای تنظیم داده ها، اطلاعات رسانه، در برنامه ها و جدول پخش استفاده می شود. شاخصه های انتخاب و تناسب برنامه های مجاور، نحوه چینش،  توالی، تکرار برنامه و بازخورد صریح، ضمنی  و تجربی،  برای مدیریت هوشمند جدول پخش بکار می رود. ابعاد الگوی مدیریت هوشمند جدول پخش تلویزیون ایران، شامل تنظیم هوشمند داده های ورودی(مدیریت منابع)، برنامه ریزی هوشمند(تصمیم گیری هوشمند) پیش بینی، تخصیص بهینه منابع و ارزیابی هوشمند در این پژوهش، شناسایی و معرفی شده اند.
۲۱۹۹.

بررسی انگیزه ها و عوامل و پیامدهای برگزاری جشن تکلیف (نشانه موردی دبستان شمیم رحمت(1))

نویسنده:
منبع: فرهنگ پژوهش بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۹ ویژه علوم انسانی 63 - 94

کلید واژه ها: جشن تکلیف عوامل ورود به جشن تکلیف نظریه زمینه ای شمیم رحمت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۱
هدف از این پژوهش، بررسی انگیزه ها، عوامل و پیامدهای برگزاری جشن تکلیف نشانه موردی دبستان شمیم رحمت (1) است. روش پژوهش گراند تئوری است که مبتنی بر رهیافت تفهیم تفسیری است. درک جهان اجتماعی از دیدگاه سوژه های مورد بررسی و معنایی که آنها به دنیای اجتماعی می بخشند، هدف اصلی و اساسی پژوهش است. جشن تکلیف یکی از مهم ترین جشن ها در طول زندگی هر انسانی است که برخی از افراد با قصد و انگیزه در این جشن شرکت می کنند. شرکت در این جشن یکی از مهم ترین انتخاب هایی است که افراد با نتایج و پیامدهای دامنه داری در آن حضور می یابند و علی رغم امکان ها و انتخاب های دیگر، این مسیر را در زندگی خود درپیش می گیرند. اما چه عواملی زمینه ساز اجتماعی دانش آموزان را برای شرکت در جشن تکلیف رقم می زند و آنها با کدام انگیزه ها به دنیای این جشن روی می آورند؟ این تحقیق با روش کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای به جستجوی پاسخ می پردازد. به همین منظور، با هشتاد نفر از دانش آموزان شرکت کننده در جشن تکلیف مصاحبه عمیق صورت گرفت که یافته های تحقیق بیان گر آن هستند که دو صورت از عوامل درونی و بیرونی در پیدایش انگیزه های دانش آموزان برای شرکت در جشن تکلیف موثر هستند. عوامل درونی به بسترها و شبکه های معنوی و همچنین شخصیت های مذهبی به عنوان گروه مرجع اشاره دارد، که افراد در آن زیست می کنند. عوامل بیرونی شامل آموزش های مدرسه و والدین است که در مجموع این عوامل سه انگیزه مختلف را برای شرکت در جشن تکلیف پدید می آورند که شامل انگیزه معنوی، انگیزه اجتماعی و انگیزه ابزاری است، که در نهایت دین داری و دین پذیری آنان شکل بگیرد. در پایان، این یافته ها در غالب یک مدل علّی- فرآیندی ارائه شده است.
۲۲۰۰.

اسلام هراسی در میان مسلمانان روسیه

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 61-82

کلید واژه ها: مسلمانان روسیه سیاست خارجی اسلام هراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۳۸
دین اسلام بعد از ارتدوکس دومین دین رسمی کشور روسیه محسوب و مسلمانان این کشور که عضو جدایی ناپذیر تاریخ و سیاست این سرزمین پهناور می باشند، از فراز و نشیب های فراوانی در دوره های متفاوت بهره جسته و سرگذشت این طیف گره خورده و عجین شده در خاک و مرز و بوم، نه تنها از اهمیت ویژه ای در سیاست داخلی و حکومت مرکزی روسیه برخوردار است، بلکه تأثیرات عمیقی در روابط و سیاست خارجی روسیه چه در منطقه و چه در ارتباط با دیگر کشورهای اسلامی داشته است. آن چه حائز اهمیت است، نگرش و نوع تعاملات مردم روسیه با مسلمانان روسی و نقش حکومت مرکزی روسیه در حفظ و کنترل مسلمانان روسیه و حضور روسیه در دیگر کشورهای اسلامی منطقه در جهت جلوگیری و از بین بردن گروه های تکفیری و سلفی است که این حضور عاملی در پیدایش اسلام هراسی در میان مردم روسیه شده است و یا این که عاملی در از بین بردن اسلام هراسی و گسترش تعاملات میان مردم روسیه و مسلمانان روسی با دیگر کشورهای اسلامی پس از روی کار آمدن پوتین به عنوان رئیس جمهور این کشور می باشد. هدف مقاله حاضر بررسی روند پیدایش و شکل گیری اسلام هراسی در میان مردم روسیه و تلاش حکومت مرکزی در از میان بردن این ترس و گسترش تعاملات میان مردم روسیه و مسلمانان این کشور می باشد. به تعبیر دیگر، این مقاله در پاسخ به این پرسش است که چه عواملی در پیدایش و ایجاد اسلام هراسی در میان مردم روسیه نقش داشته، پرداخته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان