درخت حوزه‌های تخصصی

بررسی تأثیر الگوی تدریس «دریافت مفهوم» بر عملکرد تحصیلی دانشجویان در درس آمار هدف اصلی این مطالعه است که بر اساس آموزش مفاهیم انتزاعی آمار، در قالب مثال های واقعی زندگی اجرا شده است. این مطالعه از نوع پژوهش های «شبه تجربی» است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه دانشجویان دختر مقطع کارشناسی رشته علوم تربیتی دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان در نیمسال اول سال تحصیلی 93- 92 بوده اند. روش نمونه گیری تصادفی است. داده ها با روش آماری تحلیل کوواریانس بررسی شدند. به منظور اجرای پژوهش تعداد 30 نفر از دانشجویان دوره کارشناسی رشته علوم تربیتی به صورت تصادفی انتخاب و به دو گروه 15 نفری تقسیم شد. برای گرد آوری اطلاعات و اندازه گیری سطح یادگیری دانشجویان در درس آمار ابتدا از هر دو گروه پیش آزمون و در پایان آموزش از آنان پس آزمون گرفته شد. یافته های پژوهش نشان داد بین میانگین نمره های آزمون آمار گروه ها تفاوت معنی داری وجود دارد. با توجه به اینکه میانگین گروه «آزمایش» از گروه «کنترل» بیشتر بوده است، کاربرد الگوی تدریس دریافت مفهوم بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان در درس آمار تأثیر مثبت داشته و باعث بهبود بخشی دست آورد آنان در این درس شده است (001/0P=). لذا به استادان و مدرسان این درس توصیه می شود که در تدریس مفاهیم انتزاعی آمار در دانشگاه ها از این روش بهره جویند. زیرا استفاده از این الگو باعث به یاد ماندنی کردن درس آمار در ذهن دانشجویان و تثبیت یادگیری در فراگیران می گردد.

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر سازگاری اجتماعی و خودکارآمدی اجتماعی دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان نقده بوده است. که با روش نیمه تجربی انجام گرفت. جامعه آماری آن عبارتند از کلیه دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان نقده در سال تحصیلی94-93 که تعداد کل آنان 2870 نفر می باشند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس دو کلاس با 60 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه استاندارد شده سازگاری اجتماعی کالیفرنیا و خودکارآمدی اجتماعی نوجوانان کنلی استفاده شد. برای تحلیل داده های گردآوری شده از آنالیزکوواریانس یکراهه استفاده شد و نتایج پژوهش نشان داد که: آموزش راهبردهای فراشناختی باعث افزایش خودکارآمدی اجتماعی و سازگاری اجتماعی دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان نقده شد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین یادگیری خودگردان و جهت گیری هدف با سبک مدیریت کلاس دردانشجو معلمان بود. بدین منظور، 300 دانشجو معلم (100 دختر، 200 پسر) انتخابشدند و به پرسشنامه های یادگیری خودگردان (SRLQ)، جهت گیری هدف (GOQ) و سبک مدیریتکلاس (CMSQ)پاسخ دادند. یافته ها نشان داد که یادگیری خودگردان باجهت گیری هدف یادگیری و سبک مدیریت آزادانه، رابطه مثبت و معنادار و با جهت گیری هدف عملکردی و سبک مدیریت آمرانه، رابطه منفی و معنادار دارد. جهت گیری هدف یادگیری با سبک مدیریت آزادانه، رابطه مثبت و معنا دار و با سبک مدیریت آمرانه، رابطه منفی و معنا دار داشت. جهت گیری هدف عملکردی با سبک مدیریت آمرانه رابطه مثبت و معنادار و با سبک مدیریت آزادانه، رابطه منفی و معنادار داشت. روش تحلیل مسیر حاکی از برازش خوب مدل بود و نشان داد که یادگیری خودگردان بر سبک مدیریت آزادانه و آمرانه اثر مستقیم معنادار دارد و همچنین از طریق جهت گیری هدف یادگیری و عملکردی بر سبک مدیریت آزادانه و آمرانه اثر غیرمستقیم معنادار به دست آمد. نتایج این پژوهش می تواند برای مراکز تربیت معلم و دانشجو معلمان مفید باشد.

در حل مسایل ترکیبیات در ریاضی، تنوع روش های ترکیبیاتی برای اثبات قضیه ها و استفاده از ابزارهای مختلف برای ارائه راه حل های گوناگون، موجب می شود که مسیر استدلال های ترکیبیاتی به راه های ابتکاری شباهت بیشتری داشته باشند تا به یک رَوِیه عمومی، مانند آنچه که در مباحثی مانند جبر یا آنالیز به چشم می خورد. این ویژگی موجب می شود که بسیاری از یادگیرندگان، با هدف به دست آوردن رویه های کلی، برای رده بندی مسئله های ترکیبیاتی تلاش کنند. مشاهدات تجربی نشان می دهد که معمولاً آنان در مسیر این تلاش، ابتدا مسئله های ترکیبیاتی را دسته بندی می کنند و سپس، یک فرمول برای هر حالت به خاطر می سپارند. مشکل زمانی آشکار می شود که تعداد حالت ها بیش از حدی است که یادگیرنده بتواند از آن ها، به عنوان رویه ای کارآمد استفاده کند. مطالعه حاضر، در ادامه پژوهشی در خصوص یادگیری مباحث ترکیبیات است که با هدف شناسایی چگونگی توسعه تفکر ترکیبیاتی انجام شده است. در این مقاله، استفاده از استدلال های ترکیبیاتی در آموزش، به عنوان آخرین گام شناخته شده در تفکر ترکیبیاتی، مورد مطالعه قرار گرفته است.

هدف این پژوهش بررسی ارتباط میان عوامل آمادگی جسمانی و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان مقاطع متوسطه اول و دوم بود. به همین منظور ابتدا 317 نوجوان متوسطه اول (146n=) و متوسطه دوم(171n=) بوشهری با سن 75/1 ± 01/15، قد11/0± 64/1، وزن 80/14 ± 84/54 و شاخص توده بدنی 00/4 ±12/20 انتخاب شدند. عوامل گوناگون آمادگی جسمانی با آزمونهای استاندارد اندازه گیری شد.برای بررسی ارتباط میان متغیرها از آزمون همبستگی پیرسون و برای بررسی دقیق تر پیش بینی گرایانه متغیرها از آزمون رگرسیون خطی استفاده شد. همچنین، میزان معناداری نیز در سطح 05/0α< با نرم افزار SPSS محاسبه شد.ارزیابی داده ها نشان داد که نتایج آزمون دوی 540 متر با نتایج آزمون پیشرفت تحصیلی زبان (001/0>p، 222/0-r=) و میانگین هر سه درس ریاضی، زبان و ادبیات(024/0=p، 131/0- r=) ارتباط معنادار دارد. نتایج آزمون انعطاف پذیری نشستن و رسیدن با نتایج میانگین پیشرفت تحصیلی هر سه درس(006/0=p، 156/0-r=) ، درس زبان (003/0=p، 169/0r=) و ریاضی (026/0=p، 127/0r=) ارتباطیمعنادار را نشان داد. آزمون شنای روی زمین نیز تنها با نتایج آزمون پیشرفت تحصیلی زبان (011/0=p، 147/0r=) ارتباط معنادار نشان داد. نتایج نشان داد میان برخی از عوامل آمادگی جسمانی مانند آمادگی قلبی و عروقی و انعطاف پذیری و آزمونهای پیشرفت تحصیلی زبان، ریاضی و ادبیات ارتباط متوسط معنادار وجود دارد. از این رو احتمالاً دانش آموزان با آمادگی جسمانی بالاتر در آزمونهای پیشرفت تحصیلی نیز موفق تر خواهند بود.

هدف اصلی این پژوهش،1 تدوین یک مدل آموزشی کارآمد برای آموزش علوم در مدارس است. طرح اولیه مدل بر اساس تجارب اولیه پژوهشگر در طول بیست سال برنامه ریزی و تألیف کتابهای درسی و آموزش ضمن خدمت معلمان و نیز مطالعه پیشینه ادبیات و پژوهش های بین المللی به دست آمده است. طرح اولیه مدل، شامل شش محور است که به تمامی عناصر اصلی برنامه درسی پوشش می دهد. این محورهای شش گانه عبارت اند از مرتبط ساختن موضوعات یادگیری با زندگی، بهره گیری از رویکرد ساختن گرایی، استفاده از راهبرد یادگیری مشارکتی و همکاری گروهی، تأکید بر فعالیتهای دست ورزی و ذهن ورزی (فکری)، تأکید بر ارزشیابی تکوینی و استفاده از شیوه های جدید در ارزشیابی پایانی. دستیابی به طرح نهایی مدل که شامل شناسایی راهکارهای اجرایی برای هر یک از محورهای ششگانه و سپس اعتبارسنجی آن بوده است با بهره گیری از نظرات ده تن از معلمان داوطلب علوم از مدارس دوره اول متوسطه مناطق مرکزی و جنوبی شهر تهران و طی چند کارگاه آموزشی انجام شده است. در این مرحله معلمان برای عملیاتی کردن این محورها در بدو امر 30 راهکار و در نهایت براساس ملاکهایی مانند سهولت، قابلیت اجرا، ارزشمندی فعالیت و نیز کارایی و مؤثر بودن، در نهایت 12 راهکار را پیشنهاد کردند. با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود که به منظور اطمینان از مناسب بودن این راهکارها و قابلیت تعمیم مدل، معلمان علوم این مدل را در چند مدرسه دوره اول متوسطه به مدت یک سال اجرا و مورد ارزشیابی قرار دهند.

طی چند دهه گذشته، پژوهش در حوزه روش های تدریس گروهی، توجه محافل پژوهشی را به خود معطوف داشته است. بررسی اثرات روش های تدریس گروهی بر بازده های تحصیلی با رویکرد فراتحلیل، کانون توجه این مطالعه بوده است. این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش کنونی شامل مطالعات مرتبط بود که در فاصله سال های 1370 تا 1392 در داخل کشور به صورت مقاله تمام متن، پایان نامه و طرح های پژوهشی در پایگاه های اطلاعاتی و کتابخانه های دانشگاه ها یا مراکز دولتی در دسترس بودند. براساس ملاک های ورود و خروج و نیز تحلیل حساسیت 177 اندازه اثر از 77 پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل حساسیت، مدل های ثابت و تصادفی، تحلیل ناهمگنی، تحلیل واریانس یک راهه با استفاده نرم افزارهای CMA و SPSS استفاده گردید. نتایج مربوط به اندازه اثر ترکیبی برای مدل اثرات تصادفی مطلوب بود. هم چنین، اندازه ترکیبی به تفکیک روش ها نشان داد که روش پژوهش گروهی، تقسیم دانش آموزان به گروه های پیشرفت، جیگ ساو، بحث گروهی و یادگیری باهم به ترتیب دارای بیش ترین تا کم ترین اندازه اثر بودند. بر اساس نتایج به دست آمده می توان گفت که استفاده از روش های تدریس گروهی (مشارکتی و بحث گروهی) در مقایسه با شیوه های سنتی مؤثرترند و به کارگیری این روش ها در نظام آموزشی کشور ما می تواند آثار مطلوبی بر بازده های تحصیلی فراگیران داشته باشد.

این پژوهش با هدف بررسی رابطة باورهای معرفت شناختی و گرایش به تفکر انتقادی در دانش آموزان دورة متوسطة شهر ماکو انجام گرفت. جامعة آماری شامل کل دانش آموزان متوسطة شهر ماکو است که با استفاده از روش تصادفی خوشه ای تعداد سیصدوچهل وشش نفر به عنوان نمونة آماری انتخاب شدند. روش تحقیق روش همبستگی بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامة باورهای معرفت شناختی «شومر» و پرسش نامة تفکر انتقادی «کالیفرنیا» بودند. برای تحلیل اطلاعات از آزمون t گروه های مستقل و روش تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون به روش گام به گام استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که بین باورهای معرفت شناختی و گرایش به تفکر انتقادی رابطة معناداری وجود دارد و باورهای معرفت شناختی، پیش بینی کنندة یکی از مؤلفه های تفکر انتقادی (استدلال استقرایی) است. همچنین بین باورهای معرفت شناختی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری نیست. در گرایش به تفکر انتقادی، در استدلال استقرایی دختران بالاتر از پسران بودند؛ در سایر مؤلفه ها هیچ گونه تفاوتی دیده نشد و باورهای معرفت شناختی می تواند گرایش به تفکر انتقادی را در دختران و پسران پیش بینی کند. همچنین نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که باورهای معرفت شناختی می توانند پیش بینی کنندة مؤلفه های گرایش به تفکر انتقادی باشند و نیز، مؤلفه های باورهای معرفت شناختی می توانند در جهت تقویت تفکر انتقادی و پیشبرد اهداف آموزشی عواملی تأثیرگذاری باشند و با شناسایی این باورها گام های صحیح و مؤثری را در جهت رسیدن به شاخص های تفکر انتقادی برداشت.

شناخت محیط زیست از ابعاد سواد علمی، هنری و فناورانه و مشارکت مسئولانه در حفظ و آموزش آن، ضرورتی انکار ناپذیر است. آموزش سواد زیست محیطی نیز مانند سایر آموزشها، نیازمند برنامه ریزی از دوران کودکی است. این مقاله براساس پژوهشی در زمینه تأثیر دیدگاه برنامه درسی راهبردی، برنامه ریزی چندبعدی و بسته یادگیری چندرسانه ای مبتنی بر این دیدگاه به نام ""زمین ما و آنچه در آن است""، در شکل گیری و ارتقای سواد زیست محیطی کودکان نگاشته شده است. نتایج تجزیه و تحلیل میزان سواد زیست محیطی کودکان پیش از این آموزش بر اساس ارزیابی دانش، نگرش و رفتار آنها، برخورداری از دوره آموزشی مبتنی بر دیدگاه، کنترل کیفیت و مستند سازی فرآیند آموزش و بررسی شاخصهای سواد زیست محیطی پس از آموزش، بیانگر تأثیر قابل توجه این آموزش بوده است؛ به گونه ای که نسبت میانگینها در مقایسه پیش آزمون و پس آزمون تقریباً رشدی دو برابر در هر چهار فرضیه آزمون داشته است. یافت ه های پژوهش با توجه به تحلیلها و مستندات کمی و کیفی و مرور فرآیند آموزش و کیفیت آن و حضور مستمر نگارنده در مراکز آموزشی استان البرز، نشانگر دستیابی کودکان به آنگونه سوادی بود که دلبستگی آنها را به کلیه عوامل زنده و غیرزنده زمین و مشارکت فعالانه آنها را در حفاظت از محیط زیست نشان می دهد.

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه تأثیر آموزش به شیوه مشارکتی و سنتی بر پیشرفت تحصیلی و نگرش به یادگیری درس معارف اسلامی مراکز پیش دانشگاهی شهر تبریز می باشد . جامعه آماری این پژوهش عبارت است از دانش آموزان دختر و پسر مراکز پیش دانشگاهی شهر تبریز در سال تحصیلی 88 – 87 می باشد که تعداد 136 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیدند . 69 نفر از افراد نمونه ( 1 کلاس پسر و 1 کلاس دختر ) به عنوان گروه مشارکتی اعمال ( آموزش مشارکتی ) و تعداد 67 نفر از افراد نمونه ( 1 کلاس پسر و 1 کلاس دختر ) به عنوان گروه سنتی برای آموزش سنتی به روش تصادفی انتخاب شدند . ابزارهای اندازه گیری به کار رفته در این پژوهش شامل آزمون محقق ساخته پیشرفت تحصیلی بر اساس مطالب درس معارف اسلامی و همچنین پرسشنامه نگرش سنج محقق ساخته جهت اندازه گیری نگرش آزمودنی ها به یادگیری درس معارف اسلامی قبل از تدریس و بعد از تدریس می باشد . آزمودنی های این پژوهش ابتدا در پیش آزمون نگرش سنج شرکت کرده، بعد از12 هفته اجرای تدریس سنتی و تدریس مشارکتی ، پیشرفت تحصیلی و نگرش بعد از تدریس آنان، مورد اندازه گیری واقع گردید . جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی مستقل و تی وابسته استفاده گردید . نتایج نشان دادند که پیشرفت تحصیلی گروه مشارکتی نسبت به گروه سنتی بیشتر بوده و تفاوت بین میانگین های آنها معنادار است . همچنین نتایج نشان دادند که نگرش های دانش آموزان گروه مشارکتی به یادگیری و موضوع درسی در مقایسه با گروه آزمودنی های سنتی از تغییرات مثبت بیشتری برخوردار بوده و این تغییر در دختران بیش از پسران می باشد . همچنین نتایج پژوهش حاضر این فرضیه را که گروه دختران در مقایسه با پسران در آموزشهای سنتی از پیشرفت تحصیلی بالائی برخوردار هستند ، مورد تأئید قرار داد.