درخت حوزه‌های تخصصی

با توجه به آنکه ادراک مفهوم خداوند یکی از شیوه هایی است که برای شناسایی باورهای مذهبی افراد به کار گرفته می شود، این پژوهش با هدف بررسی مقدماتی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه مفهوم خداوند در دانشجویان انجام گرفت. نمونه ای 502 نفره، (281 دختر و 221 پسر) 18 الی 35 سال دانشجویان دانشگاه های شیراز به شیوه خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسش نامه مفهوم خداوند گورسوچ، پس از ترجمه و آماده سازی مقدماتی، توسط آزمودنی ها تکمیل گردید. برای بررسی اعتبار، از بازآزمایی و آلفای کرونباخ استفاده گردید. اعتبار بازآزمایی و مقدار آلفا برای کل پرسش نامه به ترتیب برابر با 79/0 و 71/0 بود. روایی سازه و روایی محتوایی پرسش نامه نیز احراز گردید. در مجموع، نتایج حاصل از این بررسی نشانگر برخورداری پرسش نامه مفهوم خداوند از اعتبار و روایی مناسب برای سنجش باورهای مذهبی و کفایت این پرسش نامه برای استفاده در جمعیت دانشجویان ایرانی بود.

بسیاری از پژوهشگران معتقدند که استدلال یکی از ابعاد مهم علم است که به درک و ارزیابی علمی کمک می نماید. در این راستا، هدف اساسی پژوهش حاضر هنجاریابی، بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه استدلال تورپ در دانشجویان دوره کارشناسی بود. نمونه پژوهش 300 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور استان گیلان بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه استدلال تورپ پاسخ دادند. نتایج نشان داد که پایایی آزمون به روش کودر-ریچاردسون 73/0، به روش بازآزمایی 88/0 و به روش دونیمه کردن 63/0 می باشد. ضریب همبستگی بین پرسشنامه استدلال تورپ و تکلیف انتخاب واسون61/0 به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که این پرسشنامه دارای 5 عامل می باشد که در مجموع 16/56 درصد از واریانس کل را تبیین نمودند. نیز ماتریس چرخش یافته حکایت از این نکته داشت که 26 سوال از 100 سوال باید حذف شوند و در نهایت پرسشنامه استدلال تورپ به عنوان ابزاری معتبر و مناسب برای سنجش استدلال در جامعه ایرانی می باشد.

مقدمه: دیدگاه گیری اجتماعی یکی از مهارت های ضروری برای برقراری روابط اجتماعی است که ریشه در توانایی های شناختی دارد. مقیاسی که منحصراً این مهارت را بسنجد وجود ندارد و ابزارهای موجود تنها به عنوان خرده مقیاس، دیدگاه گیری اجتماعی را اندازه گیری کرده اند. لذا هدف پژوهش حاضر معرفی مفهوم دیدگاه گیری اجتماعی و تدوین مقیاسی برای سنجش آن بود. روش: در این پژوهش 750 نفر از دانشجویان دانشگاه های استان کردستان شرکت داشتند و مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی را برای هنجاریابی و مقیاس های شادکامی آکسفورد و اضطراب بک را برای تعیین روایی تشخیصی تکمیل نمودند. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد میان دیدگاه گیری اجتماعی و شادکامی همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد و میان دیدگاه گیری اجتماعی با اضطراب، همبستگی منفی معناداری وجود دارد که حاکی از روایی تشخیصی این مقیاس است. همچنین پایایی مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی با استفاده از آلفای کرونباخ 78/0 به دست آمد. با استفاده از روش تحلیل عامل برای مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی 4 عامل: پیش بینی شناختی دیگران، ادراک دیدگاه دیگران، خود را جای فرد دیگر گذاشتن، احترام به تفاوت ها استخراج شد. نتیجه گیری: برآورد مقدماتی نشان داد که مقیاس دیدگاه گیری اجتماعی، ابزاری پایا و معتبر برای ارزیابی مهارت دیدگاه گیری اجتماعی است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی مقیاس اجتماعی کوهن و رسمن (1972) برای کودکان سنین دبستانی با استفاده از رویکرد تحلیل عامل تاییدی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دوره ی ابتدایی شهر اهواز در سال تحصیلی (92-1391) بود که به روش تصادفی چند مرحله ای 250 دانش آموز از بین نواحی چهارگانه آموزش و پرورش انتخاب شدند. برای ارزیابی کفایت مدل از شاخص مجذور کای (2χ)، نسبت مجذور کای به درجه ی آزادی2χ/df))، شاخص برازش تطبیقی (CFI)، ریشه ی دوم میانگین مجذورات باقیمانده ی استاندارد شده (RMSEA) و شاخص برازندگی نسبی (RFI) استفاده شده است. نتایج تحلیل عامل تاییدی نشان دهنده ی این است که الگوی دو عاملی برازش قابل قبولی با داده ها دارد. همچنین، ضرایب آلفای کرونباخ و تنصیف نشان دهنده ی این است که این مقیاس از پایایی مطلوبی برخوردار است.

این پژوهش با هدف تحلیل عاملی تأییدی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد انجام شده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه چهارم ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 94-1393 به تعداد 3050 نفر بود که 401 دانش آموز به روش خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج نشان داد که گویه های انتخاب شده، ساختارهای عاملی مناسبی جهت اندازه گیری ابعاد مورد مطالعه فراهم کرد و تمام مؤلفه های آن مورد تأیید قرار گرفت. برای بررسی روایی ملاکی مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از آزمون هوشی ریون، پرسشنامه خلاقیت عابدی و مقیاس درجه بندی عملکرد تحصیلی استفاده شد. نتایج نشان داد که بین مؤلفه های مختلف مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد با هوش و عملکرد تحصیلی همبستگی معنادار بالایی وجود دارد علاوه براین یافته ها نشان داد که بین خرده مقیاس های ورزشی و هنری، با خلاقیت ارتباط معنادار وجود دارد و در سایر خرده مقیاس ها، ارتباط معناداری با خلاقیت مشاهده نمی شود. برای سنجش پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد که این مقیاس دارای پایایی خوبی می باشد. به طور کلی براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گرفت که مقیاس شناسایی دانش آموزان بااستعداد از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می توان آن را برای شناسایی دانش آموزان بااستعداد مورد استفاده قرار داد.

استدلال منطقی فرایندی است که در آن ذهن بین چند قضیه یا حکم، ارتباطی دقیق و منظم برقرار می سازد تا از پیوند آنها نتیجه حاصل شود. به این ترتیب نسبتی مبهم به نسبتی یقینی و صریح تبدیل می شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی ساختار عاملی مقیاس استدلال منطقی برای دانشجویان متناسب با استدلال منطقی در فرهنگ ایرانی است. این آزمون در سال 2005 توسط آنا تامسون جهت تعیین اندازه و میزان استدلال منطقی ساخته شده است. روایی محتوایی آن توسط اساتید روانشناسی و مشاوره تایید و سپس با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس روی یک نمونه 200نفری از دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز بوکان اجرا گردید که پس از جمع آوری سوالات با روش آماری مناسب تحلیل و میزان روایی محتوایی و روایی سازه، تحلیل عاملی و برای پایایی از روش همسانی درونی و شاخص ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، دو عامل استدلال منطقی اعداد و استدلال منطقی قضاوت کردن استخراج شد. همچنین نتایج ضریب آزمون به روش آلفای کرونباخ برای مولفه ها به ترتیب برای استدلال منطقی قضاوت کردن 83/0 و استدلال اعداد 87/0 می باشد. بنابراین نتایج نشان دهنده ی روایی و پایایی بالای آزمون می باشد.

این مطالعه با هدف بررسی ویژگی ای روان سنجی، پایایی، اعتبار و ساختار عاملی مقیاس هوش هیجانی مارک دانیل انجام شده است. نسخه فارسی این مقیاس به روش ترجمه (مستقیم و بالعکس) تهیه شد. این مقیاس، شامل 96 گویه و 8 عامل (سواد هیجانی، خود آگاهی، درون گرایی و برون گرایی، استقلال، مسئولیت پذیری، رهبری، مدیریت زمان، مدیریت ارتباط) است. نمونه مورد مطالعه 536 نفر از معلمان شهر شیراز هستند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. براساس نتایج بدست آمده از تحلیل عاملی تعداد 47 گویه که همبستگی معناداری با نمره کل نداشتند، حذف شدند و در نهایت، 49 گویه در 3 عامل دسته بندی شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی برای الگوی 3 عاملی، برازشی مناسب نشان داد. ضرایب پایایی(آلفای کرونباخ) برای این 3 عامل 70/0 بود. نتایج حاکی است که این مقیاس از پایایی نسبتا بالایی برخوردار است که برای استفاده پژوهشگران آتی مناسب است. برای سنجش اعتبار همگرا و واگرا نیز از مقیاس هوش هیجانی پترایدز و فارنهام و مقیاس به زیستی روان شناختی ریف استفاده شد. نتایج ضمن تایید اعتبار همگرا بیانگر اعتبار واگرا نیز می باشد.

خواندن، در جایگاه یکی از مهارت های چهارگانةزبان آموزی، همواره توجه پژوهشگران حوزه های گوناگون، از جمله تعلیم و تربیت، را به خود جلب کرده است. خواندن، از ابزارهای مهم فهمیدن در دنیای کنونی است و دانش آموزان از آغاز سوادآموزی تا پایان دوران تحصیل خود، همواره با خواندن درگیر هستند. از این رو، توجه به ابعاد مختلف توانایی خواندن، از مهم ترین وظایف دست اندرکاران تعلیم و تربیت است. هدف مطالعة حاضر، بررسی و انطباق شاخص های روان سنجی پرسشنامة نگرش مقدماتی به خواندن (مک کنا و کی یر) است. بدین منظور، ساختار عاملی و پایایی مقیاس یادشده بررسی شد. مشارکت کنندگان، 387 دانش آموز پسر دوره ی راهنمایی شهر شیراز بودند که به روش هدفمند (تعمدی) انتخاب شدند. این دانش آموزان در دو مدرسه ی راهنمایی، یک آموزشگاه دولتی (عادی) و یک آموزشگاه استعدادهای درخشان، تحصیل می کردند؛ از آموزشگاه استعداهای درخشان 201 و از آموزشگاه عادی186دانش آموز پایه های اول تا سوم راهنمایی پرسشنامه ی نگرش مقدماتی به خواندن (مک کنا و کی یر) را تکمیل کردند. برای بررسی روایی، از روش تحلیل عاملی اکتشافی توأم با چرخش واریماکس استفاده شد. شاخص های مرتبط با کفایت نمونه و متغیرها برای تحلیل عاملی رضایت بخش بود. پس از اجرای تحلیل عاملی، دو عامل نگرش به خواندن آموزشی و نگرش به خواندن تفریحی استخراج شد که 42/47 درصد از واریانس را تبیین می کردند؛ هم چنین، بررسی پایایی پرسشنامه نیز ضرایب آلفا 77/0 برای کل مقیاس را به دست داد. در نگاهی کلی، نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه ی نگرش مقدماتی به خواندن برای سنجش این نگرش در میان دانش آموزان پسر دورة راهنمایی مناسب است و تا حدودی می تواند نیازهای حال حاضر را برآورده کند.

اهداف: ﺧﻼﻗیﺖ دارای بُعدی ﻓﺮاﺷﻨﺎﺧﺘی است که ﺑﺎ ﻓﺮآیﻨﺪﻫﺎی ﻋﺎﻟی ذﻫﻨی ﻧﻈیﺮ ﺗﻔکﺮ، ﻫﻮش، ﺗﺨیﻞ و ﭘﺮدازش اﻃﻼﻋﺎت مرتبط است. تاکنون تحقیقات بسیاری برای درک اساس فیزیولوژیک خلاقیت انجام شده است. هدف این مطالعه، بررسی تاثیر تفکر خلاق روی سیگنال نرخ ضربان قلب بود. مواد و روش ها: در این پژوهش نیمه تجربی در سال 1391، 52 نفر از دانشجویان رشته های مهندسی پزشکی، برق و کنترل از دانشگاه صنعتی سهند به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفتند. ﺑﺮای ارزیﺎﺑی ﺳﻄﺢ ﺗﻔکﺮ ﺧﻼق داﻧﺸﺠﻮیﺎن از آزﻣﻮن ﺗﻔکﺮ ﺧﻼق ﺗﻮرﻧﺲ- ﻓﺮم ب (ﺗﺼﻮیﺮی) اﺳﺘﻔﺎده شد. سیگنال قلبی، قبل و حین انجام آزمون تفکر خلاق در حالت استراحت با فرکانس نمونه برداری 1000هرتز ثبت شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون ناپارامتری ویلکاکسون انجام گرفت. یافته ها: متوسط دامنه توان سیگنال قلبی در هنگام تفکر خلاقانه نسبت به حالت استراحت، افزایش و با گذشت زمان و انجام مراحل نهایی آزمون خلاقیت کاهش نشان داد. افزایش نرخ ضربان قلب در افراد با خلاقیت بالا نسبت به افراد با خلاقیت پایین مشاهده شد. همچنین نمرات آزمون، نشان دهنده برتری سطح خلاقیت زنان نسبت به مردان و افراد سه زبانه نسبت به دوزبانه ها بود. نرخ ضربان قلب در زنان نسبت به مردان افزایش داشت (0398/0=p)، اما بین افراد سه زبانه با دوزبانه ها تفاوت چندانی مشاهده نشد (05/0p>). نتیجه گیری: تفکر خلاق باعث افزایش نرخ ضربان قلب در افراد با خلاقیت بالا نسبت به افراد با خلاقیت پایین می شود. بنابراین سطح خلاقیت از طریق سیگنال قلبی نیز قابل تشخیص است.

هدف این پژوهش، ساخت و اعتباریابی مقیاس هوش چندگانه ی زمینه ای براساس نظریه ی پنتاگونبود. روش پژوهش حاضر توصیفی واز نوع تحلیلی و پیمایشی بود. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی دانشجویان دانشکده ی علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شیراز بود که با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای، کلیه ی دانشجویان ترم 6 و 8 این دانشکده انتخاب شدند. برای ساخت ابزار پژوهش، ابتدا زیرمقیاس ها و گویه های هوش چندگانه ی زمینه ای بر اساس مدل هوش یادگیری پنتاگون(چنگ،2000) بیرون کشیده شده و سپس اعتبار صوری، محتوایی و سازه و پایایی آن با استفاده از نرم افزارهای spss18 وLisrel 8.54 محاسبه و پس ازحذف ملاک ها و نشانگرهای غیر معتبر و بدون پایایی، مقیاس نهایی آماده شد. نتایج مطالعه بر اساس مقیاس ساخته شده نشان داد که 1- میانگین انواع هوش چندگانه ی زمینه ای دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی بالاتر از حد متوسط اما پایین تر از حد مطلوب می باشد. 2- بالاترین میانگین هوش چندگانه ی دانشجویان مربوط به هوش اجتماعی و پایین ترین میانگین مربوط به هوش سیاسی آنان می باشد. 3- بین میانگین انواع هوش های چندگانه ی دانشجویان رشته هایمختلف تفاوت معناداری وجود دارد. 4- بین میانگین انواع هوش های چندگانه ی دانشجویان زن و مرد تفاوت معناداری وجود دارد. 5- بین میانگین انواع هوش چندگانه ی دانشجویان خوابگاهی و غیر خوابگاهی دانشکده تفاوت معناداری وجود ندارد.

هدف از این مطالعه، ارزیابی شاخص های روانسنجی مقیاس نارسایی کنشی نگرش بود. این مقیاس شامل 40 گویه ی مدرج هفت نمره می باشد. این مقیاس توسط وایزمن و بک ساخته شده است. قبل از هرچیز متن این مقیاس مورد ترجمه به فارسی و ترجمه بازگردان قرار گرفت. پس از اطمینان در خصوص کفایت نحوه ترجمه ی متن مقیاس، مقیاس مورد نظر توسط 300 دانش آموز مقطع دبیرستان تکمیل گردید. در اولین گام داده های گردآوری شده مورد تحلیل عامل به شیوه مولفه های اصلی قرار گرفت که پس بررسی مقدارKMO و مقدار آزمون کرویت بارتلت، برای ساختار عاملی این مقیاس، راه حل پنج عاملی مناسب ترین ترکیب محتوایی تشخیص داده شد. عوامل استخراج شده با عناوین اهمیت قضاوت دیگران، نیاز به خشنودی دیگران، آسیب پذیری، کمال گرایی و نیاز به توجه نام گذاری گردید. مقادیر ضریب آلفا برای این پنج عامل و مقدار روایی همگرا برای این مقیاس نیز حاکی از کفایت شاخص های روانسنجی آن بود. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که مقیاس نارسایی کنشی نگرش دارای روایی و اعتبار مناسب برای استفاده در امور پژوهشی می باشد.

آزمون قیاس رمزگونه یک مقیاس شناختی است که برای سنجش اعتماد به خود طراحی شده است. اعتماد به خود نیز جنبه ای از فراشناخت است که به صحتخودارزیابیفرد در حوزه های شناختی مربوط می شود.هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی آزمون قیاس رمزگونه در دانشجویان بود. نمونه پژوهش 250 دانشجوی دختر کارشناسی ارشد بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از دانشگاه شهید چمران اهواز انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل آزمون قیاس رمزگونه، پرسشنامه توانایی حافظه و استدلال و مقیاس خودکارآمدی عمومی بود.نتایج پژوهش حاضر نشان داد که آزمون قیاس رمزگونه از همسانی درونی مطلوبی برخوردار است. همچنین، نتایج نشان داد که آزمون قیاس رمزگونه با پرسشنامه توانایی حافظه و استدلال، خرده مقیاس توانایی استدلال و مقیاس خودکارآمدی عمومی همبستگی مثبت معنی دار دارد. به علاوه، نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که آزمون قیاس رمزگونه در سطح قابل قبولی (81/0AGFI=) برازنده داده هاست و در نمونه دخترها قابل استفاده است.

هدف این پژوهش بررسی مقدماتی روایی و اعتبار نسخه فارسی فرم کوتاه سیاهه رگه هوش هیجانی برای نوجوانان(TEIQue-ASF) در دانش آموزان دوره متوسطه دوم بود.در یک مطالعه توصیفی،ازبین دانش آموزان دوره متوسطه دوم شهرگرگان (2557نفر) بر اساس جدول کرجسی و مورگان 345 نفر به صورت نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. از کلیه مشارکت کنندگان درخواست شد به فرم کوتاه سیاهه رگه هوش هیجانی برای نوجوانان(TEIQue-ASF، پتریدز و دیگران،2006)، سیاههشادکامیآکسفورد (OHI،آرگیل، مارتین و کروسلند،1989) و سیاهه فرسودگی مدرسه (SBI؛سالملا-آرو ودیگران،2009) پاسخ دهند. ضریب اعتبار بازآزمایی و آلفای کرونباخ فرم کوتاه سیاهه رگه هوش هیجانی برای نوجوانان به ترتیب 58/0،78/0 بدست آمد. به منظور تعیین روایی واگرا وهمگرا مقیاس، همبستگی فرم کوتاه سیاهه رگه هوش هیجانی برای نوجوانان با سیاهه هایشادکامیآکسفورد و فرسودگی مدرسه محاسبه گردید که به ترتیب برابر بود با: 59/0 و 34/0- (001/0<p). نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز برازش مطلوب مدل اندازه گیری را نشان داد