درخت حوزه‌های تخصصی

چکیده: هدف اصلی این پژوهش، بررسی ویژگی های روان سنجی پرسش نامه قدردانی است. پس از اطمینان از اعتبار ترجمه، با روش نمونه گیری در دسترس 335 پاسخ دهنده، شامل 240 دانشجو و 95 طلبه (163 زن و 172 مرد) در این پژوهش شرکت داده شدند. شرکت کنندگان به چهار مقیاس «پرسش نامه قدردانی»، «مقیاس خودارزیابی معنویت»، «مقیاس شادی فاعلی» و «مقیاس رضایت از زندگی» پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از شاخص ها و روش های آماری، شامل فراوانی، میانگین، انحراف معیار، آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون و تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد. تحلیل عامل اکتشافی با چرخش متعامد نشان داد که پرسش نامه قدردانی از یک عامل اشباع شده است. ضریب پایایی مقیاس 81/0 به دست آمد. جهت و میزان همبستگی قدردانی با این مقیاس در راستای پژوهش های قبلی و تأییدکننده روایی همگرای آن است. مقایسه نمره های قدردانی گروه ها نشان داد که نمره های طلاب به طور معناداری بالاتر از دانشجویان است. با توجه به یافته های این پژوهش، پرسش نامه قدردانی (GQ-6) قابلیت اجرا برای سنجش قدردانی در ایران را دارد.

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سبک های تفکر و برخی شاخص های طبقه اجتماعی با پیشرفت تحصیلی در گروهی از کودکان بود. بدین منظور، تعداد 102 دانش آموز از کلاس های چهارم و پنجم دبستان انتخاب شدند و معلمین، پرسشنامه سبک های تفکر اقتباس از استرنبرگ و واگذار را برای ...

هدف پژوهش حاضر بررسی پایایی، روایی عاملی، و روایی همگرا در پرسش نامه نیرومندی ایمان مذهبی سانتا کلارا (پلانته و پوکاچینی، a1997) در یک نمونه دانشجویی ایرانی بود. 300 دانشجوی دانشگاه تهران (131 دختر و 169 پسر) وارد مطالعه شدند. ضریب آلفای کرونباخ این مقیاس در نمونه حاضر معادل 92/0 و ضریب پایایی دونیمه آن نیز معادل 91/0 بدست آمد. هم تحلیل عاملی اکتشافی و هم تحلیل عاملی تأییدی نشانگر ساختار تک عاملی برای این مقیاس بودند. تمامی مواد این پرسشنامه با ضریب بار بالایی بر روی این عامل بار شدند (درصد پراکندگی تبیین شده = 35/61). هم چنین همبستگی این مقیاس با مقیاس های مشارکت و باورهای معنوی، معنای معنوی، مشارکت مذهبی، کنار آمدن مذهبی و بهزیستی روان شناختی معنی دار و در جهت پیش بینی شده بود که روایی همگرای مقیاس را مورد تأیید قرار می دهد. روی هم رفته نتایج پژوهش حاضر مبین آن است که این مقیاس در نمونه دانشجویی ایرانی از ویژگی های آماری مطلوبی برخوردار است.

صبر از جمله ویژگی های روان شناختی و راهبردهای مذهبی است که به کمک آن می توان بر فشارهای روانی روزمره و آسیب زا غلبه نمود. این پژوهش میدانی است که به وسیله پرسش نامه حاوی 48 عبارت در سه مقوله «صبر بر سختی»، «صبر بر طاعت»، «صبر بر گناه» تهیه شده است. نمونه آماری این تحقیق 148 نفر دانش آموز دختر بودند که به روش نمونه خوشه ای تصادفی از میان دانش آموزان دختر سال اول متوسطه عمومی شهر تهران، در سال تحصیلی 86 ـ 1385 انتخاب شدند. اعتبار محتوایی این مقیاس، توسط متخصصان علوم قرآن و دین تایید شده است. پایایی این مقیاس بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 866/0 محاسبه شد.

زمینه و هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی مقیاس خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس (Multiple Sclerosis Self-Efficacy Scale- MSSS) در نمونه بیماران ایرانی بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع توصیفی (همبستگی) بود و جامعه آماری آن را بیماران مبتلا به ام اسدر دو استان خراسان شمالی و همدان تشکیل می داد. تعداد 120 نفر از این بیماران که در فاصله دو ماه به انجمن های ام اس خراسان شمالی و همدان مراجعه کرده بودند به عنوان گروه نمونه مورد بررسی قرار گرفته و مقیاس خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس (MSSS یا Multiple Sclerosis Self Scale) و مقیاس 21 سؤالی افسردگی، اضطراب و استرس (Depression, Anxiety, Stress -DASS-21) را تکمیل کردند. تحلیل داده هابا تحلیل عاملی اکتشافی، محاسبه آلفای کرونباخ، ضریب تصنیف گاتمن و همبستگی پیرسون و با استفاده از نرم افزار SPSS 17 صورت گرفت. یافته ها: تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش پروماکس (Promax) ضمن تبیین 11/71 درصد واریانس، 3 عامل از چهار عامل نسخه اصلی را مورد حمایت قرار داد. وجود همبستگی منفی میان ابعاد خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس با زیر مقیاس های افسردگی و اضطراب در مقیاس DASS نیزنشان دهنده روایی واگرای مقیاس بود. سرانجام نتایج Cronbach’s Alpha با دامنه 78/0 تا 90/0 برای ابعاد خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس و ضریب 86/0 برای کل مقیاس نشان از اعتبار مناسب مقیاس داشت. نتیجه گیری: مقیاس خود کارامدی مالتیپل اسکلروزیس (MSSS) در نمونه بیماران ایرانی اعتبار و روایی مناسبی داشت.

کمال­گرایی، یک صفت یا ویژگی شخصیتی و به­منزلة تمایل پایدار فرد به تعیین معیارهای کامل و دست­نیافتنی و تلاش برای تحقق آنهاست و تأثیرات روانی و رفتاری مثبت و منفی در بین ورزشکاران به­ویژه ورزشکاران رقابتی دارد. هدف از تحقیق حاضر، تعیین روایی و پایایی نسخة فارسی پرسشنامة کمال­گرایی ورزشی دان و همکاران (2006) بود. به این منظور و برای تأیید روایی سازة پرسشنامه 393 ورزشکار (230 مرد و 163 زن) با سطوح مختلف مهارتی (مبتدی، غیرنخبه و نخبه) در 10 رشتة ورزشی تیمی و انفرادی، به­صورت نمونه­گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه­ها را تکمیل کردند. روش اجرا به این شکل بود که ابتدا با استفاده از روش ترجمه - باز ترجمه، پرسشنامة کمال­گرایی ورزشی توسط سه متخصص روانشناسی ورزش و سه متخصص آموزش زبان انگلیسی، به فارسی ترجمه شد. سپس روایی صوری و محتوایی نسخة فارسی تأیید شد (93/0CVR=، 89/0CVI=). در ادامه و برای تعیین روایی سازة پرسشنامه­ها از تحلیل عاملی تأییدی مبتنی­بر مدل معادلات ساختاری، برای تعیین همسانی (ثبات) درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی زمانی (ثبات پاسخ) سؤالات از ضریب همبستگی درون طبقه­ای به روش آزمون - آزمون مجدد با دو هفته فاصله، استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل اولیة مقیاس کمال­گرایی ورزشی، بیانگر عدم برازش مطلوب و در نتیجه عدم تأیید روایی سازة مدل اندازه­گیری اولیه (30 سؤالی) بود. اما پس از حذف 3 سؤال مشکل­ساز، مدل دوم اندازه­گیری با 27 سؤال، از شاخص­های برازندگی (08/0RMSEA= ، 87/0= CFI)، همسانی درونی (معیارهای شخصی 76/0، اهمیت دادن بیش از اندازه به اشتباه 73/0، ادراک فشار والدین 75/0، ادراک فشار مربی 74/0 و کل پرسشنامه 79/0) و پایایی زمانی (معیارهای شخصی 81/0، اهمیت دادن بیش از اندازه به اشتباه با 83/0، ادراک فشار والدین 84/0 و ادراک فشار مربی 79/0 و کل پرسشنامه82/0) قابل قبولی برخوردار شد، که بیانگر روایی و پایایی مطلوب نسخة فارسی تعدیل­شدة (27 سؤالی) مقیاس کمال­گرایی ورزشی است. در نتیجه از نسخة فارسی مقیاس کمال­گرایی ورزشی (مدل تعدیل­شدة 27 سؤالی) می­توان به­عنوان ابزاری برای مطالعه و ارزیابی ویژگی­های صفات شخصیتی ورزشکاران ایرانی بهره برد.

مقیاس های سیستم بازداری رفتار(BIS) و سیستم فعال ساز رفتار(BAS) یک ابزار خود گزارش دهی است که توسط کارور و وایت، براساس نظریه گری ساخته شده است. هدف این مطالعه، بررسی الگوی کارور و وایت در گروهی از دانشجویان دانشگاه شیراز بوده است. بدین منظور، از روش تحلیل عاملی اکتشافی برای بررسی ساختار عاملی مقیاس های بازداری/ فعال سازی رفتار(BIS/BASS) استفاده گردید. این مقیاس ها، روی 188 نفر از دانشجویان دانشگاه اجرا شد. برای برآورد ضرایب اعتبار از روش آلفای کرونباخ و بازآزمایی استفاده گردید که نتایج آن ها رضایت بخش بود. تحلیل عامل نشان داد که این ابزار از چهار عامل به نام های بازداری(BIS)، کشاننده(BASD)، پاداش(BASR)و جستجوگری) (BISF ساخته شده و 98/47 درصد از واریانس کل را تبیین می کند. پایایی همگرا و واگرا، از دیگر شاخص هایی بودند که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. این اعتبار ها، از طریق دو زیرمقیاس افسردگی و اضطراب فهرست تجدیدنظر شده 90 سؤالی (SCL-90-R) بررسی گردید. ضرایب همبستگی مقیاس بازداری رفتار با افسردگی و اضطراب معنادار و به ترتیب برابر 22/0 و31/0 بود و نشانگر این است که مقیاس مذکور از روایی همگرا برخوردار است. نتیجه این که الگوی کارور و وایت [1] قابل تعمیم به فرهنگ ایرانی است.

هویت تحصیلی بازتابی از انواع شایستگی، خودمختاری، هدفمندی، باورهای کارآمدی و تجربه هیجان های رایجی است که نوجوانان در کلاس های درس با همسالان و معلمان شان دارند و مشخصه ی آن چگونه عمل کردن در عرصه های تحصیلی است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه منزلت های هویت تحصیلی است. برای دستیابی به این هدف از طریق روش نمونه گیری خوشه ای، نمونه ای متشکل از 450 دانش آموز (229 دختر، 221 پسر) از جامعه دانش آموزان دختر و پسر پایه اول دبیرستان شهرستان ازنا انتخاب شد. آنان به پرسشنامه منزلت های هویت تحصیلی (AIS) و سیاهه سبک های هویت(ISI-G6) پاسخ داده و پس از تعیین روایی محتوایی پرسشنامه منزلت های هویت تحصیلی، یافته ها نشان داد که الگوی به دست آمده از روایی محتوایی، برازش مناسبی با داده ها دارد. همبستگی متقابل منزلت های مختلف و نیز همبستگی منزلت های هویت تحصیلی با سبک های مختلف هویت، تعهد هویت و پیشرفت تحصیلی شواهدی دال بر روایی همگرا و واگرای مقیاس هویت تحصیلی فراهم ساخت. ضریب پایایی ابزار نیز با دو روش همسانی درونی(آلفای کرونباخ) و بازآزمایی برای منزلت های موفق، دیررس و سردرگم رضایت بخش و برای هویت دنباله رو در حد متوسط بود. براساس یافته ها، مقیاس منزلت های هویت تحصیلی دارای روایی و پایایی قابل قبولی در میان دانش آموزان ایرانی است

زمینه: مسئله موفقیت یا عدم موفقیت در امر تحصیل از مهم ترین دغدغه های هر نظام آموزشی در تمامی جوامع است. موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان هر جامعه نشان دهنده موفقیت نظام آموزشی درزمینه هدف یابی و توجه به رفع نیازهای فردی است. یکی از متغیرهای فردی اثرگذار بر موفقیت تحصیلی تاب آوری تحصیلی است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی روایی عاملی و پایایی پرسشنامه تاب آوری تحصیلی بود. این پرسشنامه توسط ساموئلز (2004) ساخته شده است. روش: در این پژوهش دو نمونه شرکت داشتند. نمونه اول شامل 300 دانش آموز دختر و پسر از دبیرستان های دولتی شهر بوکان که با نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و نمونه دوم شامل 319 دانشجوی دختر و پسر دانشگاه علامه طباطبائی که با نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. به منظور بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفه های اصلی و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: بررسی نمودار اسکری تحلیل اولیه راه حل سه عاملی را نشان داد. سپس برای دستیابی به ساختار سه عاملی تحلیل مؤلفه های اصلی با روش چرخش واریماکس انجام شد. 11 سؤال به علت بار عاملی کمتر از 0.3 و یا به دلیل بار معنادار و مساوی بر روی بیش از یک عامل حذف شدند؛ و درنهایت تحلیل بر روی 29 سؤال باقی مانده انجام شد. بحث و نتیجه گیری: این سه عامل بر اساس سؤال های محتوای تحت پوشش مهارت های ارتباطی، جهت گیری آینده و مسئله محور و مثبت نگر نام گذاری شدند. ضرایب آلفای کرونباخ در خرده مقیاس های آن در نمونه دانش آموزی بین 63/0 تا 77/0 و در نمونه دانشجویی بین 62/0 تا 76/0 به دست آمد که نشان می دهد پایایی سه عامل در پژوهش حاضر در سطح قابل قبولی است.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، پایایی و روایی واگرایی و همگرایی نسخه فارسی پرسش نامه جهت گیری زندگی مبسوط (ELOT-P یا Extended Life Orientation Test- Persian Version) بود. مواد و روش ها: در ابتدا ELOT به زبان فارسی برگردانده شد. سپس با استفاده از روش ترجمه معکوس شکاف های موجود در ترجمه شناسایی و اصلاح شدند. در نهایت پس از اجرای مقدماتی و رفع اشکالات سؤالات، پرسش نامه نهایی به همراه مقیاس رضایت از زندگی (SWLS یا Satisfaction with Life Scale) و پرسش نامه افسردگی بک (BDI یا Beck Depression Inventory) بر دانشجویان گروه نمونه شامل 332 نفر (213 زن و 119 مرد) از دانشجویان علوم انسانی دانشگاه پیام نور مرکز تبریز اجرا شدند. یافته ها: در این پژوهش برای بررسی ساختار عاملی، ابتدا تحلیل عاملی اکتشافی (EFA یا Exploratory Factor Analysis) با استفاده از روش مؤلفه های اصلی و چرخش varimax روی 15 سؤال ELOT انجام شد. بررسی نمودار Scree و هم چنین تحلیل موازی Horn، راه حل دو عاملی را نشان داد. بررسی بارهای عاملی حاکی از آن بود که دو سؤال بار پایین و مساوی روی دو عامل دارند. این سؤال ها حذف شدند و تحلیل عاملی مؤلفه های اصلی برای بار دوم روی 13 سؤال باقی مانده اجرا شد. نتایج به وضوح دو عامل را نشان دادند. عامل اول 68/25 درصد و عامل دوم 87/11 درصد واریانس مجموعه سؤال ها را تبیین می کردند. همانند مقیاس های پرسش نامه اصلی این عوامل بر اساس محتوای سؤال ها بدبینی و خوش بینی نامگذاری شدند. پایایی مقیاس های ELOT-P با استفاده از روش همسانی درونی (alpha) محاسبه شد. ضریب alpha برای مقیاس های بدبینی و خوش بینی به ترتیب برابر 83/0 و 71/0 به دست آمد. به منظور سنجش روایی واگرایی و همگرایی همبستگی بین نمرات مقیاس های خوش بینی و بدبینی با اندازه های مختلف بهزیستی روان شناختی (رضایت از زندگی و نشانگان افسردگی) محاسبه شد. نتایج نشان داد که بدبینی با افسردگی و خوش بینی با رضایت از زندگی همبستگی مثبت و معنی داری دارند. هم چنین رابطه بین خوش بینی با بدبینی و افسردگی با رضایت از زندگی منفی و معنی دار بود. نتایج ضرایب alpha و هم چنین ضرایب همبستگی نشان می دهد که پایایی و روایی مقیاس ها در سطح قابل قبول می باشد. نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسش نامه جهت گیری زندگی مبسوط (ELOT-P) دارای ویژگی های روان سنجی مناسب برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و موقعیت های مشاوره ای می باشد.

این پژوهش با هدف تعیین ماهیت احساس تنهایی معنوی مذهبی و تهیه مقیاسی برای سنجش آن در دانشجویان بر پایه روش تحلیل عاملی اکتشافی صورت گرفت. برای تعیین روایی ابزار، گویه های اولیه که با استفاده از مبانی نظری و مقیاس های سنجش معنویت طراحی شده بودند، مورد ارزیابی 13 نفر از کارشناسان روان شناسی و 17 دانشجوی تحصیلات تکمیلی قرار گرفتند. پس از اصلاح، 605 دانشجوی دانشگاه شهید بهشتی (355 زن و 239 مرد)، به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه احساس تنهایی معنوی مذهبی، با 49 گویه پاسخ دادند. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس، به استخراج چهار عامل احساس تنهایی در ارتباط با اولیاء دین، ارتباط با معنای زندگی، ارتباط با خدا و عامل مثبت ارتباط با خود انجامید. همچنین ضریب اعتبار مقیاس از طریق آلفای کرونباخ برای 44 گویه، 93/0 و ضرایب بازآزمایی عامل ها، به فاصله دو هفته، در دامنه 68/0 تا 91/0 به دست آمد که بیانگر اعتبار ابزار بود.

هدف این پژوهش بررسی روائی آزمون ترسیم یک داستان است. این بررسی از نوع علی ـ مقایسه ای بود. نمونه شامل 137 دانش آموز (53 دختر و 84 پسر) پایه چهارم و پنجم مدارس ابتدایی است که در دو گروه پرخاشگر و گوشه گیر طبقه بندی شدند و با استفاده از آزمون ترسیم داستان سیلور مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت دو گروه پرخاشگر و گوشه گیر در تصویر خود معنادار (04/0> p) است و در محتوای عاطفی معنادار نیست. گروه پرخاشگر به طور معنادار تصویر خود قوی تری را نسبت به گروه گوشه گیر ارائه دادند. پسران پرخاشگر قوی ترین و پسران گوشه گیر ضعیف ترین تصویر خود را بروز دادند (04/0>p). دختران پرخاشگر و گوشه گیر در محتوای عاطفی نمرات بالاتری از پسران داشتند و پسران پرخاشگر ضعیف ترین محتوای عاطفی را ارائه دادند (02/0> p). فراوانی طیف مثبت تا منفی محتوای عاطفی در گروه پرخاشگر و گوشه گیر، معنی دار بود و هر دو گروه دارای بیشترین فراوانی محتوای عاطفی در طیف منفی متوسط بودند. فراوانی طیف مثبت تا منفی تصویر خود در گروه پرخاشگر معنادار و طیف مثبت و قوی دارای بیشترین فراوانی بود. فراوانی طیف مثبت تا منفی تصویر خود در گروه گوشه گیر نیز معنادار و طیف نامطبوع و منفی دارای بیشترین فراوانی بود. تحلیل محتوای داستان های گروه پرخاشگر حاکی از ضریب درگیری بالای مؤلفه های پرخاشگری در داستان ها با بالاترین فراوانی مؤلفه تصورات قتل و کشتن بود و در گروه گوشه گیر حاکی از ضریب درگیری بالای مؤلفه های گوشه گیری با بالاترین فراوانی مؤلفه های تنهایی و ترس و اضطراب بود. آزمون ترسیم داستان سیلور دارای روایی قابل قبول برای استفاده در گروه کودکان پرخاشگر و گوشه گیر است.