کتابخانه ها

نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱٬۵۵۴ مورد.

۴۱.

بررسی فرهنگ سازمانی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی براساس مدل دنیسون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: راضیه مرتضوی آب الوان احمد شعبانی سعید رجایی پور سید علی محمد آذربخش

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۳ شماره ۹۷

کلید واژه ها: فرهنگ سازمانی مدل دنیسون انعطاف پذیری مشارکت پذیری انطباق پذیری کتابخانه ملی رسالت پذیری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 587 تعداد دانلود : 89

هدف: بررسی فرهنگ سازمانی کتابخانه ملی براساس مدل دنیسون روش/رویکرد پژوهش: روش توصیفی- پیمایشی. داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد دنیسون با 60 سؤال و چهار بخش گردآوری شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی، با استفاده از نرم افزار SPSS -20 انجام شد یافته ها: هر چهار بُعد اصلی فرهنگ سازمانی در کتابخانه ملی دارای نمره متوسط و پایین تر است. بیشترین امتیاز در بُعد مشارکت پذیری و کمترین امتیاز در متغیر سازگاری حاصل شده است. بالاترین میانگین شاخص های فرهنگ سازمانی، مربوط به توانمندسازی با میانگین 3/21 و کمترین شاخص با میانگین 69/2 مربوط به توافق بود.

۴۲.

مدیریت مکانی اموال و تجهیزات با استفاده از جی آی اس مدل پیشنهادی برای کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رویا پورنقی فهیمه باب الحوائجی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۰۰

کلید واژه ها: سامانه اطلاعات جغرافیایی مدیریت مکانی اموال و تجهیزات الگوها (پژوهش) کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 602 تعداد دانلود : 904

هدف: ارائه مدل مدیریت مکانی تجهیزات و اموال با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس) برای مدیریت مکانی تجهیزات و اموال کتابخانه ها و مراکز اسناد در سطح طبقات ساختمان. روش/رویکرد پژوهش: برای گردآوری داده ها از روش پیمایشی- توصیفی و برای پیاده سازی و ورود داده ها به نرم افزار آرک جی آی اس و نیز تحلیل داده ها و نمایش نتایج بر روی نقشه های طبقات کتابخانه، از روش طراحی سامانه استفاده شد. یافته ها: مکان اموال و تجهیزات با جستجو در پایگاه اطلاعات مکانی ایجادشده، بر روی نقشه طبقات کتابخانه و مرکز اسناد در سطح طبقه و بخش قابل مشاهده است. مدل پیشنهادی مدیریت مکانی اموال و تجهیزات کتابخانه و مرکز اسناد با استفاده از جی آی اس، براساس واقعیت اجرایی مراحل مختلف پژوهش، ترسیم شد. نتیجه گیری: استفاده از جی آی اس، به ویژه در مراکز اسناد که تعدد و تنوع بیشتری در بخش ها و تجهیزات دارند، کاربرد بیشتری دارد. این مدل علاوه بر سهولت مدیریت اموال، به طراحی فضاهای ساختمان کمک می کند. می توان با ادغام جی آی اس و فناوری های دیگری که دارای قابلیت ردیابی اقلام هستند مانند فرکانس رادیویی شناسایی، به نتایج سودمندی دست یافت.

۴۳.

بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: معصومه عبداللهی عبدالرسول جوکار

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷۹

کلید واژه ها: سواد اطلاعاتی استان فارس کتابداران کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 569 تعداد دانلود : 561

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی استان فارس با توجه به استانداردهای سواد اطلاعاتی است. روش: این پژوهش کاربردی و از نوع پیمایشی است و ابزار پژوهش، پرسشنامه «سنجش سواد اطلاعاتی DAS» (داورپناه و سیامک، 1387) است. پرسشنامه 55 سؤالی، 5 استاندارد را در بر داشت، که به وسیله آن سواد اطلاعاتی کتابداران عمومی سنجیده شد. برای تحلیل داده ها از همبستگی پیرسون و آزمون t استفاده گردید. یافته ها: با توجه به نتایج آزمون های آماری می توان گفت که سواد اطلاعاتی کتابداران کتابخانه های عمومی فارس در سطح متوسطی قرار دارد. سن و سابقه کار بر سواد اطلاعاتی کتابداران تأثیرگذار بوده است. بین سواد اطلاعاتی کتابداران فارغ التحصیل در رشته کتابداری و غیرکتابداری تفاوت معنی داری وجود داشت. نوع مدرک تحصیلی بر سواد اطلاعاتی کتابداران تأثیرگذار بود و کتابداران دارای مدرک بالاتر نسبت به سایرین از سواد اطلاعاتی بیشتری برخوردار بودند. کتابداران کتابخانه های عمومی از نظر میزان آشنایی با زبان انگلیسی در سطح پایینی قرار داشتند. اصالت/ارزش: کتابخانه های عمومی به عنوان یک دانشگاه همگانی برای ایجاد و پیشبرد برنامه های سواد اطلاعاتی و یادگیری مادام العمر در جامعه در صف مقدم هستند و بنابراین نتایج حاصل از ارزیابی سواد اطلاعاتی کتابداران و برنامه ریزی برای ارتقاء سطح آن، در جهت رسیدن به این هدف یاریگر خواهد بود.

۴۴.

بررسی عوامل بازدارنده بر کاربرد فناوری های وب2 در کتابخانه های دانشگاهی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: واحد بهرامی اعظم صنعت جو

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلید واژه ها: عوامل بازدارنده دانشگاههای ایران کتابخانه های دانشگاهی عوامل موثر زیرساختها کتابخانه های مرکزی فناوریهای وب2

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 448 تعداد دانلود : 912

هدف: هدف پژوهش، شناسایی میزان آشنایی و استفاده کتابداران کتابخانه های دانشگاهی ایران از فناوریهای وب2 و شناسایی مهمترین عوامل بازدارنده بر بکارگیری فناوریهای وب2 در کتابخانه های دانشگاهی ایران است. روش: پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی و با رویکرد توصیفی و ارزیابانه انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود که با استفاده از روش کتابخانه به بررسی این عوامل در قالب سه دسته کلی (عوامل مربوط به کتابداران، کاربران و عوامل زیرساختی و فرهنگی) پرداخت. روایی و پایایی پرسشنامه با استفاده از روش اعتبار محتوا و آلفای کرونباخ (88%) تأیید شد. جامعه پژوهش کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاههای کشور بودند. یافته ها: میزان آشنایی و استفاده کتابداران از فناوریهای وب2 کم است. بیشترین میزان آشنایی کتابداران از فناوریهای وب2 مربوط به فناوری وبلاگ و کمترین میزان آشنایی مربوط به فناوری فهرستنویسی اجتماعی بود. ابزار ویکی و سایت های برچسب گذاری و نشانه گذاری اجتماعی به ترتیب بیشترین و کمترین فناوری وب2 مورد استفاده بوداز میان عوامل مورد بررسی بیشترین تأثیر مربوط به عوامل مرتبط با کاربران و کمترین تأثیر مربوط به عوامل مرتبط با کتابدارن بود. استفاده از فناوریهای وب2 در کتابخانه های دانشگاهی ضرورت زیادی دارد و بیشترین ضرورت مربوط به فناوری آر.اس.اس با میانگین 95/1 است.

۴۵.

فهرست نامه های نسخ خطی فارسی در هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بتول کیخا

منبع: مطالعات شبه قاره سال ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۰

کلید واژه ها: هند کتابخانه ها نسخ خطی مراکز اسناد

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 205 تعداد دانلود : 625

نسخ خطی از مهم ترین ارکان فرهنگی بشر و نشانگر تاریخ و تمدن یک سرزمین از زوایای مختلف می باشند. از آن جا که زبان فارسی بیش از چهارصد سال زبان رسمی شبه قارّه ی هند بوده، نسخ خطی فارسی بسیار زیادی در کتابخانه ها و مراکز اسناد این کشور یافت می شود که هریک از این آثار، میراث ارزشمندِ فرهنگی و تاریخی شبه قاره و ایران به شمار می آیند. از این رو با در نظر گرفتن گستره ی زبان و ادب فارسی در هند و با هدف صیانت از این میراث فرهنگی، مطالعه در حوزه ی نسخ خطی فارسیِ موجود در مجموعه های این کشور ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با استفاده از روش مروری- کتابخانه ای و سندی، ضمن معرفی نسخ خطی، به گردآوری و ارائه ی فهرست نامه های این آثار در کتابخانه ها و مراکز اسناد هندوستان پرداخته می شود. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که تاکنون 135 عنوان فهرست نامه از نسخ خطی فارسی در هند تنظیم و تدوین شده که در 39 کتابخانه و مرکز اسناد این کشور نگهداری می شوند. طبیعتاً محتمل است که درصد زیادی از این آثار به دلیل شرایط نامناسب حفاظت و نگهداری، از بین رفته و یا مهجور مانده، به ثبت نرسیده باشند.

۴۶.

نقش فهرست های کتابخانه ای در جلب مشارکت اجتماعی کاربران: راهکارهای موجود و میزان پیروی فهرست های پیوسته کتابخانه های دانشگاهی از آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زویا آبام شعله ارسطوپور

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸۰)

کلید واژه ها: فهرست های رایانه ای نرم افزارهای کتابخانه ای مشارکت اجتماعی کاربران فهرست های کتابخانه ای2

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 70 تعداد دانلود : 664

فهرست های کتابخانه ای از جمله مهم ترین واسطه های میان کاربران و مراجعان کتابخانه با مجموعه کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به شمار می آیند. امروزه فناوری های نوین و در راس آنها وب2، کتابخانه2 و فهرست های2 این امکان را فراهم نموده اند تا مشارکت هرچه بیشتر کاربران را جلب نمایند. در مقاله حاضر به عنوان مرحله اول پژوهش، با بررسی محتوای متون، مجموعه ای از عناصر مرتبط با افزایش امکان مشارکت کاربران در فهرست های رایانه ای شناسایی شد. در مرحله بعدی پژوهش، با استفاده از سیاهه وارسی حاصل از عناصر شناسایی شده، 7 فهرست پیوسته مورد استفاده در 45 دانشگاه جامع وزارت علوم مورد ارزیابی قرار گرفت. از میان فهرست های مورد مطالعه، فهرست های ثنا در هر دو بخش امکانات جستجو و امکانات اجتماعی از وضعیت بهتری برخوردار بود. در مرتبه های بعدی، به ترتیب پاپیروس و سیمرغ به لحاظ برخورداری از امکانات و قابلیت های جستجو در وضعیت نسبتاً خوبی قرار داشتند. در حالی که از نظر امکانات اجتماعی، به ترتیب فهرست های پارس آذرخش و پروان بعد از فهرست ثنا قرار گرفتند. فهرست های اوراکل، پروان و پیام در امکانات جستجو و سیمرغ از نظر برخورداری از امکانات اجتماعی نسبت به سایرین ضعیف تر بودند. در مجموع فهرست های مورد مطالعه به لحاظ برخورداری از امکانات جستجو در وضعیت متوسط و به لحاظ برخورداری از امکانات اجتماعی در وضعیت ضعیفی قرار داشتند.

۴۷.

شناسایی و رتبه بندی زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: پیمان جلیل پور مهدی بریاجی

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلید واژه ها: کتابخانه های دانشگاهی مدیریت ارتباط با مشتری زیرساخت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 348 تعداد دانلود : 893

هدف: هدف از این پژوهش بررسی زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز است. روش: روش پژوهش پیمایشی، از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری آن را کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای شامل 54 نفر از آن ها انتخاب و پرسشنامه پژوهش توسط آن ها تکمیل گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری کین کید (2003) است. فرضیه های پژوهش با استفاده از آزمون t استیودنت و آزمون فریدمن مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در فرآیند بررسی و رتبه بندی زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری بالاترین امتیاز به «فرایند» و پایین ترین امتیاز به «افراد» اختصاص دارد. برای موفقیت در استقرار زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری، کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز باید به «افراد» توجّه جدی کنند.

۴۸.

مقایسه وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور در افق ایران 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا اسفندیاری مقدم محمدکریم صابری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷۹

کلید واژه ها: همدان سند چشم انداز کتابخانه های عمومی نهاد کتابخانه های عمومی کشور

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 628 تعداد دانلود : 321

هدف: در این پژوهش، وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با شاخص های سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور در افق ایران 1404 مقایسه شده است. روش: پژوهش حاضر با روش تطبیقی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها یک سیاهه وارسی است که بر اساس آن، آمار کشورهای برتر جهان در شاخص های منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان استخراج و با آخرین آمار کتابخانه های عمومی استان همدان مقایسه شد. یافته ها: کتابخانه های عمومی استان همدان در پنج شاخص منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان با سند چشم انداز فاصله زیادی دارند. برای رسیدن به سند چشم انداز باید در شاخص منابع 5176927 کتاب، در شاخص فضا 73 کتابخانه، در شاخص عضو 429764 عضو، در شاخص امانت 7743877 امانت و در شاخص کارکنان 636 کارمند به کتابخانه های عمومی استان همدان اضافه شود. اصالت/ارزش: مقایسه وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با سند چشم انداز، تصویر روشنی از وضعیتِ موجود این کتابخانه ها ارائه کرده است تا مسئولان و دست اندرکاران به رفع نواقص و کسری های احتمالی بپردازند.

۴۹.

کهن ترین نسخه خطی کتابخانه گنج بخش درطب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی (پدرام) میرزایی

منبع: مطالعات شبه قاره سال ششم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۹

کلید واژه ها: زبان فارسی طب نسخه خطی گنج بخش

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 203 تعداد دانلود : 164

نسخه های خطی بازگوینده ی گذشته ی درخشانِ فرهنگ و زبان هر ملتی است. معرفیِ نسخه های خطیِ فارسی ورق زدن برگ هایِ زرینِ زبان فارسی و فرهنگ و تمدنِ ایران است. نسخه های خطی بسیاری در کتابخانه ی گنج بخشِ اسلام آباد پاکستان به زبان فارسی وجود دارد. یکی از این نسخه ها کتابی در طب از اوایل قرن هفتم هجری قمری با شماره ی15597 است. این نسخه از نظر ویژگی های سبکی و واژگان زبان فارسی حایز اهمیت فراوانی است، ازسویی دیگر این نسخه متنی ناشناخته در زمینه ی طب با اصطلاحات و ترکیباتِ علمی است با شناخت چنین متونی می توان بهتر از توانِ زبان فارسی درمعادل سازی اصطلاحات جدید بهره برد. این مقاله با روش تحلیل محتوا و تجزیه وتحلیل یافته ها به روش توصیفی - استنباطی تدوین شده است.

۵۰.

بررسی استانداردهای به کاررفته در توصیف نسخه خطی در پایگاه های اطلاعاتی پیوسته نسخ خطی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید نبوی غلامرضا فدایی نادر نقشینه

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۹۸

کلید واژه ها: ابرداده های نسخ خطی استانداردهای توصیف نسخ خطی پایگاه نسخ خطی اسلامی نسخ خطی اسلامی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 646 تعداد دانلود : 922

هدف :هدف از مقاله حاضر، بررسی میزان یکدستی در توصیف نسخه های خطی در پایگاه های نسخ خطی اسلامی از سه منظر فهرست نویسی، یکدستی عناوین، موضوعات و نام مولفان وکاتبان، و همچنین استانداردهای ابرداده ای است روش/رویکرد پژوهش : برای رسیدن به هدف مذکور، ار روش پیمایش توصیفی استفاده شد به این صورت که در ابتدا پایگاه های اطلاعاتی نسخ خطی اسلامی شناسایی وسپس از طریق مکاتبه با افراد مطلع در این پایگاه ها، و همچنین بررسی گزارشات و مقالات منتشر شده در زمینه ایجاد و توسعه پایگاه های مربوطه، اطلاعات 17 پایگاه اطلاعاتی نسخ خطی اسلامی در زمینه توصیف منابع، گردآوری گردید. یافته های پژوهش : یافته های پژوهش حاصل نشان می دهد که پایگاه های اطلاعاتی مورد بررسی در بخش فهرست نویسی از استانداردهای آنگلوامریکن و AMREMM ، و در بخش استاندارد ابرداده ای بیشتر از استانداری تی.ای.آی استفاده کرده اند. در زمینه استفاده از منابع استاندارد یکدست سازی موضوعات، و نام مولفان و کاتبان، از منابع پراکنده ای استفاده شده است نتیجه گیری : در زمینه توصیف نسخه های خطی در پایگاه های اطلاعاتی نسخ خطی اسلامی یکدستی در ارائه مطالب نسخه ها و همچنین استفاده از استانداردهای توصیف کتابشناختی در سطح بسیار پایین بوده و از اینرو نیازمند توجه و اهتمام بیشتر به این بخش هستیم .

۵۱.

مطالعه کیفیت زندگی کاری کتابداران کتابخانه های عمومی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بهروز رسولی نادر نقشینه فاطمه فهیم نیا

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلید واژه ها: شهر تهران نیروی انسانی کیفیت زندگی کاری کتابداران کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 477 تعداد دانلود : 487

هدف: آگاهی از وضعیت کیفیت زندگی کاری کتابداران کتابخانههای عمومی شهر تهران، و مقایسه کیفیت زندگی کاری کتابداران در نهاد کتابخانههای عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است. شناسایی عوامل جمعیتشناختی مؤثر با کیفیت زندگی کاری نیز یکی دیگر از اهداف پژوهش حاضر است. روش: نظرات 224 کتابدار شاغل در کتابخانههای عمومی شهر تهران با استفاده از پرسشنامه والتون (1973) پیمایش شده، برای تحلیل داده ها از سطح مطلوبیت بازرگان و آزمونهای آماری با استفاده از ویرایش 16 نرمافزار اس.پی.اس.اس استفاده شده است. یافتهها: سطح مؤلفههای کیفیت زندگی کاری کتابداران کتابخانههای عمومی در دو سازمان نسبتاً مطلوب است. تفاوت سطح چهار مؤلفه پرداخت کافی و منصفانه، تأمین فرصت رشد و امنیت مداوم، فضای کلی زندگی، و توسعه قابلیت های انسانی در دو سازمان معنادار است، که احتمالاً به شیوه مدیریت ارتباط دارد. همچنین، تفاوت سطح کیفیت زندگی کتابداران کتابخانههای عمومی تنها با توجه به پسزمینه آموزشی و رشته تحصیلی کتابداران معنادار بوده، که اهمیت استخدام کتابداران را برجسته می سازد. اصالت/ارزش: این تحقیق یکی از اولین مطالعاتی است که به گردآوری شواهدی مبنی بر سنجش سطح کیفیت زندگی کاری کتابداران پرداخته و فرصتی برای مقایسه دو سازمان متولی به این لحاظ را فراهم آورده است. همچنین، یکی از اولین مطالعاتی است که داده های تجربی برای بررسی ارتباط میان سطح کیفیت زندگی کاری با ویژگی های جمعیت شناختی ارائه می دهد.

۵۲.

ارتباط بین سرمایه فرهنگی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن نوکاریزی مهدی نارمنجی کلثوم دهقانی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلید واژه ها: والدین خراسان جنوبی کتابخانه های عمومی سرمایه فرهنگی مواد کتابخانه ای

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 108 تعداد دانلود : 516

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای در بین کاربران کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی بوده است. روش : روش پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای کتابخانههای عمومی نهادی شهری زیر پوشش اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی بوده که در زمان اجرای پژوهش (مهر ماه 1392) عضو فعال کتابخانه بودند و در محدوده سنی 15-30 سال قرار داشتند. حجم کل جامعه آماری حدود 15.500 نفر بود و حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 377 نفر تعیین شد. در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. در مرحله اول 11 شهرستان استان خراسان جنوبی به عنوان خوشه ها در نظر گرفته شدند. در مرحله دوم، در هر یک از 13 کتابخانه برگزیده شده به تعداد مساوی 29 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه ها بین آنها توزیع گردید. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. در مجموع 317 پرسشنامه بازگردانده شد، ولی فقط 292 پرسشنامه کامل بود که مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین استفاده پاسخگویان در میان انواع مختلف مواد کتابخانه ای مربوط به کتاب های تخصصی رشته تحصیلی شان بود. همچنین پاسخگویان از کتاب های مرجع نسبت به سایر مواد کتابخانه ای کمتر استفاده می کردند. بین سرمایه فرهنگی غیرمادی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای رابطه معناداری وجود داشت اما بین سرمایه فرهنگی نهادینه شده والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای و نیز بین سرمایه فرهنگی مادی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای جنسیت و سطح تحصیلات پاسخگویان بر رابطه بین سرمایه فرهنگی غیرمادی، مادی و نهادینه شده والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای تأثیری نداشتند. اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر می تواند در برنامه ریزی فرهنگی کشور، و نیز برنامه ریزی خدمات به کاربران توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

۵۳.

مکان یابی کتابخانه های عمومی با سامانه اطلاعات جغرافیایی نمونه: شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرزانه عفیفیان زهیر حیاتی علی گلی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلید واژه ها: شیراز مکان یابی کتابخانه های عمومی سامانه اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 376 تعداد دانلود : 273

هدف: هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی نحوه توزیع کتابخانههای عمومی شهر شیراز و تعیین بهترین مکان برای احداث کتابخانه های عمومی این شهر می باشد. روش: به منظور ارزیابی نحوه توزیع کتابخانههای عمومی، دادههای توصیفی با استفاده از مطالعه، مشاهده، مصاحبه جمع آوری شد و دادههای مکانی با استفاده از نقشهها گردآوری گردید. سپس دادههای گردآوری شده در محیط نرمافزار سامانه اطلاعات جغرافیایی وارد و پایگاه داده مکانی تشکیل شد. با استفاده از تلفیق لایه ها، نخست توزیع فضایی کتابخانه های موجود ارزیابی و سپس الگوهایی جهت استقرار کتابخانه های عمومی در شهر شیراز طراحی شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که کتابخانههای عمومی شهر شیراز به لحاظ نحوه توزیع در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و توزیع کتابخانه ها در شهر شیراز به صورت اتفاقی صورت گرفته است. همچنین الگوهایی جهت استقرار کتابخانههای عمومی شهر شیراز در سطح محله، ناحیه، منطقه و مرکزی ارائه شد. اصالت/ارزش: از معیارهای رشد و توسعه فرهنگی در هر جامعه میزان استفاده از کتابخانهها به خصوص کتابخانههای عمومی است و استفاده از کتابخانههای عمومی نیز در گرو سهولت دسترسی به آنهاست. با توجه به رشد و توسعه جمعیت، مسئله دسترسی چالش برانگیزتر شده و لزوم اهمیت مکانیابی برای کتابخانههای عمومی را آشکارتر میکند.

۵۴.

چرا پژوهشگران استناد می کنند؟: پیمایش نظرات اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اورانوس تاج الدینی علی سادات موسوی فخر السادات هاشمی نسب

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۹۹

کلید واژه ها: اعضای هیأت علمی رفتار استنادی ارتباطات علمی زمان استناد دانشگاه شهید باهنر کرمان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 387

هدف: دانستن اینکه اعضای هیأت علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان چه وقت در تألیفات، گزارش های پژوهشی و تدریس روش تحقیق به آثار دیگران استناد می کنند. روش/ رویکرد پژوهش: دیدگاه همه اعضای هیأت علمی دانشگاه با استفاده از سیاهه وارسی برگرفته از مقاله گارفیلد (1996) بررسی شده است. یافته ها: ارائه منابع برای مطالعه بیشتر، اثبات ادعاها، اعتباربخشی به داده ها و قسمتی از واقعیت اثبات های فیزیکی و غیره، روش شناسی، اثبات روایی ابزارهای مورد مطالعه، و غیره از مهم ترین دلایل استناد ارزیابی شده اند.

۵۵.

مکان یابی کتابخانه های عمومی شهر رشت با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (ساج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید علی حسینی طاهره علیمرادی محمد احدنژاد روشی رضا مختارپور علی اکبر خاصه

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۷

کلید واژه ها: سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان یابی رشت کتابخانه های عمومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 620 تعداد دانلود : 482

هدف: در این تحقیق سعی بر آن شده است تا با در نظرگرفتن متغیرهای مؤثر بر مکان استقرار کتابخانه های عمومی در شهر رشت و با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی (ساج)، چگونگی توزیع فضای عمومی و برنامه ریزی مکان بهینه آن مورد بررسی قرار گیرد. روش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش اجرای آن توصیفی - تحلیلی است که بر اساس محدوده خدماتی مصوب شهرداری شهر رشت، در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی و بر اساس مدل AHP انجام گرفته است. یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از آن است که کتابخانه های عمومی شهر رشت متناسب با نیاز مردم و به صورت مناسب توزیع نشده و این شهر با کمبود کتابخانه های عمومی مواجه است و حتی منطقه 5 شهر رشت فاقد هر گونه کتابخانه در وضع موجود است. برای پیشنهاد مکان بهینه برای احداث کتابخانه ها، با تهیه چهارده لایه اطلاعاتی مختلف و در محیط نرم افزار ARC GIS و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و کاربرد مدل تحلیل سلسله مراتبی، 19 باب کتابخانه در سطح مناطق پنج گانه پیشنهاد شد. اصالت/ارزش: مقاله حاضر درصدد است تا با ارزیابی مکان استقرار کتابخانه های عمومی شهر رشت، ضمن بررسی میزان انطباق وضعیت کتابخانه های عمومی این شهر با معیارهای مکان یابی، مکان های مستعدی برای ساخت کتابخانه های جدید پیشنهاد نماید.

۵۶.

مروری بر متون رفتار اطلاع یابی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید احمدی شیوا یاری

منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۰ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷۹)

کلید واژه ها: ایران رفتار اطلاع یابی پژوهش ها بنیان های نظری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 339 تعداد دانلود : 496

نوشتار حاضر به منظور ارائه تصویری روشن، علمی و واقعی از وضعیت رفتار اطلاع یابی در ایران، با رویکردی تحلیلی و کیفی در دو بخش، متون منتشر شده در باب مباحث و بنیان های نظری و پژوهش های انجام شده در حوزه رفتار اطلاع یابی را در ایران بررسی کرده است. بر این اساس کلیه متون چاپی اعم از کتاب ها، مقالات، پایان نامه ها و طرح های پژوهشی که در حوزه رفتار اطلاع یابی در ایران چاپ و انتشار یافته و در پیشبرد این حوزه مؤثر واقع شده اند، مورد مطالعه قرار گرفته است. بررسی ها مبین آن است که در طی 17 سالی که از طرح بحث رفتار اطلاع یابی در ایران می گذرد، روند رو به رشدی هم از لحاظ کیفی و هم از لحاظ کمی در انتشار منابع به چشم می خورد. کمتر از 4 درصد از متون منتشر شده در حوزه رفتار اطلاع یابی، ترجمه شده اند. عمده منابع این حوزه در قالب پژوهش به بررسی رفتار اطلاع یابی افراد پرداخته اند. در بیشترین پژوهش های انجام یافته (در حدود 34 درصد کل پژوهش ها) رفتار اطلاع یابی اعضاء هیأت علمی مورد مطالعه قرار گرفته است. پس از آن رفتار اطلاع یابی دانشجویان (در حدود 17 درصد) و سپس پژوهشگران (در حدود 14 درصد) بررسی شده است. کمترین میزان توجه به سنجش رفتار اطلاع یابی عامه مردم از جمله مراجعان و اعضاء کتابخانه های عمومی صورت گرفته است. بررسی ها بیانگر آن است که بیشترین پژوهش های رفتار اطلاع یابی در دانشگاه های آزاد اسلامی به ویژه واحد علوم و تحقیقات تهران و واحد علوم و تحقیقات اهواز انجام شده است. بر اساس تحلیل صورت گرفته، بیشترین مقالات به ترتیب در فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و اطلاع رسانی (فصلنامه کتاب سابق)، فصلنامه پردازش و مدیریت اطلاعات و فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی منتشر شده است. این حوزه مورد توجه کتابداران و تا حدودی متخصصان رشته های کشاورزی، علوم ارتباطات اجتماعی، برنامه ریزی درسی و مدیریت دولتی قرار گرفته است.

۵۷.

بررسی وضعیت کتابخانه های عمومی استان خوزستان در مقایسه با استانداردهای منابع، تجهیزات و وضعیت نیروی انسانی متخصص برای خدمات کتابخانه ای جهت نابینایان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی کوکبی صبا احسانی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ زمستان ۱۳۹۳ شماره ۷۹

کلید واژه ها: نابینا نیروی انسانی منابع اطلاعاتی استانداردها کتابخانه نابینا ساختمان و تجهیزات خدمات کتابخانه برای نابینایان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 55 تعداد دانلود : 291

هدف: هدف مقاله حاضر، بررسی وضعیت کتابخانه های عمومی استان خوزستان از منظر وجودِ بخشِ تخصصی نابینایان و کم بینایان، و تطابق شرایط موجود با استانداردهای منابع، تجهیزات و وضعیت نیروی انسانی متخصص است. روش: این پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی است. جامعه پژوهش حاضر از 3 کتابخانه ثامن الأئمه (آبادان)، شهید شریف (خرمشهر)، و مرکزی استان خوزستان (اهواز)، با در نظر گرفتن وضعیت نیروی انسانی، ساختمان و تجهیزات، منابع و نحوه ارائه خدمات در آنها تشکیل شده است. اطلاعات در این پژوهش با بهره گیری از مشاهدات انجام شده طی بازدیدهای کتابخانه ای توسط پژوهشگر، مصاحبه با مسئولان بهزیستی استان خوزستان و استفاده از «استانداردهای ملّی خدمات کتابخانهای برای نابینایان» (تعاونی، 1379) و «دستورالعمل نحوه اداره و توسعه بخش نابینایان و کم بینایان» (نهاد کتابخانه های عمومی کشور، 1389) گردآوری شده است. یافته ها: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بخش نابینایان و کم بینایان در کتابخانه های مورد پژوهش، در شرایط مطلوبی قرار ندارند و تقریباً در هیچ کدام از شاخص های مورد نظر (اعم از فضا، تجهیزات، منابع، نیروی انسانی و خدمات رسانی)، به استانداردها نزدیک نیستند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر در خصوص وضعیت بخش نابینایان و کم بینایان کتابخانه های عمومی خوزستان در مقایسه با استانداردها و دستورالعمل های مربوطه، جزو اولین گام ها در این حوزه است.

۵۸.

بررسی و مقایسه عملکرد حافظه رویدادی و حافظه معنایی در کتابداران بخش خدمات عمومی کتابخانه های تخصصی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علیرضا عبودیت علی جلالی دیزجی حسن اسدزاده

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلید واژه ها: کتابداران حافظه رویدادی حافظه معنایی خدمات عمومی کتابخانه تخصصی خدمات مرجع

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 572 تعداد دانلود : 430

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی و مقایسه عملکرد حافظه های رویدادی و معنایی به عنوان نظام های پردازش اطلاعات در کتابداران شاغل در بخش خدمات عمومی کتابخانه های تخصصی شهر تهران است. هم چنین بررسی تفاوت بین این دو حافظه در نمونه مورد مطالعه و تدوین فهرست رتبه بندی کتابخانه های شهر تهران بر مبنای نمرات اکتسابی در این دو حافظه نیز مورد توجه پژوهشگران قرار گرفت. روش: پژوهش حاضر پس رویدادی و از نوع کاربردی است. برای گردآوری داده ها از دو آزمون یادآوری کلمات پربسامد-کم بسامد و تصاویر افراد مشهور-غیر مشهور برای حافظه رویدادی و از دو آزمون مقوله های طبقاتی و آزمون سیالی واژگان برای حافظه معنایی استفاده شده است. جامعه مورد بررسی 151 کتابخانه تخصصی شهر تهران بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 31 کتابخانه از بین آن ها انتخاب شدند. سپس با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی از تعداد 329 کتابدار شاغل در کتابخانه های منتخب، یک نمونه 40 نفری برای اجرای آزمایش انتخاب شدند. برای آزمون فرضیه ها و پاسخ به پرسش های پژوهش از آمار توصیفی و آزمون های T استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین عملکرد حافظه رویدادی و حافظه معنایی با عامل جنسیت کتابداران مورد مطالعه تفاوت معنی داری وجود ندارد. هم چنین بین عملکرد حافظه رویدادی و حافظه معنایی با میزان سابقه کار آزمودنی ها تفاوت معنی داری دیده نشد. اما نتایج پژوهش مشخص کرد که بین عملکرد حافظه رویدادی و حافظه معنایی کتابداران تفاوت معنی دار وجود دارد.

۵۹.

کندوکاوی در انعکاس موضوعات کتابداری و اطلاع رسانی در روزنامه های کثیرالانتشار سال 1390(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم یقطین عبدالرسول جوکار

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۷۸

کلید واژه ها: تحلیل محتوا کتابداری و اطلاع رسانی روزنامه های کثیرالانتشار

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 578 تعداد دانلود : 758

هدف: هدف این پژوهش، شناسایی میزان و نحوه انتشار و انعکاس حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاع رسانی در روزنامه های کثیرالانتشار سال 1390 است. روش: در پژوهش حاضر، به منظور بررسی روزنامه های کثیرالانتشار به جهت پرداختن به موضوعات کتابداری و اطلاع رسانی، از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده است. ابزار اندازه گیری، یک سیاهه وارسی جهت تحلیل موضوعی محتوای روزنامه های کثیرالانتشار و سیاهه وارسی دیگری جهت تحلیل حجم، سبک و رویکرد مطالب مرتبط بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شماره های روزنامه های کثیرالانتشار ایران در سال 1390 است. برای تعیین نمونه مورد بررسی ابتدا ده عنوان روزنامه کثیرالانتشار پرمخاطب با نظرسنجی از 100 نفر از افراد در سطح جامعه انتخاب شده و سپس برای هر عنوان روزنامه، دو هفته آماری یکی برای شش ماهه اول سال 1390 و دیگری برای شش ماهه دوم ساخته شده است. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی 120 نسخه روزنامه در سال 1390 نشان داد که بیشترین مطالب مربوط به کتابداری و اطلاع رسانی در روزنامه اطلاعات و جام جم به چاپ رسیده است. روزنامه ها، بیشتر مطالب خود درباره موضوع مورد بررسی را در حجم کوتاه و در سبک خبر و گزارش های خبری منتشر کرده اند. درصد عمده ای از مطالب مربوط نیز رویدادگرا بوده است. تقسیم مفاهیم موضوعات کتابداری و اطلاع رسانی نیز در روزنامه ها به درستی صورت نگرفته و درصد بیشتری از مدخل ها، مربوط به موضوع رویدادهای کتابداری است. اصالت/ارزش: تا کنون پژوهشی به بررسی میزان و نحوه انعکاس موضوعات حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در روزنامه های کثیرالانتشار ایران نپرداخته است. از طریق این پژوهش می توان تصویر روشنی از وضعیت موجود در روزنامه های کشور در توجه آن ها به حوزه های موضوعی رشته کتابداری و اطلاع رسانی به دست آورد. نتایج این تحقیق می تواند به دست اندرکاران و مسئولین روزنامه ها کمک کند که توازن پرداخت به موضوعات گوناگون در روزنامه ها را مورد بازنگری قرار دهند.

۶۰.

بررسی دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران نسبت به میزان برخورداری آنها از مؤلفه های جو توانمندسازی در محیط کار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن صیامیان معصومه لطیفی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۰ بهار ۱۳۹۳ شماره ۷۶

کلید واژه ها: استان مازندران محیط کار کتابداران کتابخانه های عمومی جو توانمندسازی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : 691 تعداد دانلود : 927

هدف: این پژوهش با هدف آگاهی از دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران نسبت به میزان برخورداری آنها از مؤلفه های جو توانمندسازی در محیط کار انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. در این پژوهش از پرسشنامه تعدیل شده جو توانمندسازی اسکات و ژاف شامل 38 گویه و 9 مؤلفه (روشنی هدف ها، روحیه، رفتار عادلانه، شناخت و قدردانی، کار تیمی، مشارکت، ارتباطات، محیط کار سالم، آموزش) در مقیاس لیکرت استفاده شده است. جامعه آماری شامل تمامی کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در استان مازندران می باشد. داده ها با استفاده از آزمون t، تحلیل واریانس و لوین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد، بین دیدگاه کتابداران کتابخانه های عمومی استان مازندران نسبت به میزان برخورداری آنها از مؤلفه های جو توانمندسازی در محیط کار با توجه به جنسیت و رشته تحصیلی تفاوت معنی داری وجود ندارد؛ ولی بین سابقه کاری، سمت سازمانی و سطح تحصیلات تفاوت معنی دار وجود دارد. نتایج بیانگر آن است مؤلفه «شناخت و قدردانی» و «مشارکت» با توجه به سابقه کاری از تفاوت معنی داری برخوردار است؛ به طوری که کمترین میانگین در مؤلفه «شناخت و قدردانی» مربوط به کتابداران با سابقه کاری زیر 5 سال و در مؤلفه «مشارکت» بیشترین میانگین مربوط به کتابداران با سابقه کاری 15- 5 سال می باشد. همچنین مؤلفه «کار تیمی» و «آموزش» با توجه به سمت سازمانی دارای تفاوت معنی دار می باشند؛کمترین میانگین در مؤلفه «کار تیمی» و بیشترین میانگین در مؤلفه «آموزش» به رؤسای اداره شهرستان مربوط می باشد. مؤلفه «رفتار عادلانه» و «شناخت و قدردانی» با توجه به مقطع تحصیلی دارای تفاوت معنی داری می باشد؛ در مؤلفه «رفتار عادلانه» کتابداران با سطح تحصیلی فوق دیپلم از کمترین میانگین و در مؤلفه «شناخت و قدردانی» کتابداران با سطح تحصیلی لیسانس از بیشترین میانگین برخوردار می باشند. در نهایت، جو توانمندسازی در کتابخانه های عمومی استان در حد متوسط ارزیابی شده است و نیاز است به مواردی چون عدالت در پرداخت، بهبود نظام ارزشیابی و پاداش، برآوردن نیازها و انتظارات کارکنان و سایر اقدامات توانمندساز توجه شود. اصالت و ارزش: پژوهش حاضر می تواند به عنوان یک جنبه پژوهشی نوین تلقی شود که به صورت مشخص جو توانمندسازی در محیط کار را از دیدگاه کتابداران کتابخانه عمومی مورد توجه قرار داده است. نتایج حاصل از نظرسنجی می تواند مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی را در اجرای موفقیت آمیز جو توانمندسازی و ادراک درست از آن در محیط کار یاری رساند.

درخت حوزه‌های تخصصی