پیمان جلیل پور

هدف این مقاله تبیین بازاریابی در کتابخانه ها از طریق رسانه های اجتماعی و پرداختن به مزایا و چالش های آن است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای و مطالعة منابع مکتوب و الکترونیکی انجام شده است. یافته ها نشان می دهد که در کتابخانه ها محصولات و خدماتی وجود دارد که مشتریان از آن ها آگاهی ندارند. اگر بهترین محصولات و خدمات کتابخانه ها تبلیغ و تشویق و ترغیب نشوند و به آگاهی مشتریان رسانده نشوند، ارزش چندانی ندارند. در این زمینه، بازاریابی از طریق رسانه های اجتماعی یکی از راه هایی است که می تواند در رشد و تکامل محصولات و خدمات کتابخانه ای بسیار کارآمد باشد. رسانه های اجتماعی به دلیل داشتن ویژگی هایی چون ارتباط دوسویه، شکل گیری گروه های آنلاین، و... می توانند برای کتابخانه ها در تشویق و ترغیب مشتریان به استفاده از محصولات و خدمات کتابخانه ای بسیار مؤثر باشند. گذشته از این، بازاریابی در کتابخانه ها از طریق رسانه های اجتماعی به منظور جذب مشتریان، دریافت آرای مشتریان و تحلیل آن ها، افزایش سرانة مطالعه، ترویج فرهنگ کتابخوانی، کسب وجهه برای کتابخانه ها، اطلاع رسانی دربارة محصولات و خدمات کتابخانه، از بین رفتن محدودیت های زمانی و مکانی، و جذب مشتریان پیوسته و مشارکتی می تواند مؤثر واقع شود. لازم به ذکر است که مقاله حاضر در هشتمین همایش ملی اتحادیه انجمن های علمی دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران (ادکا) با عنوان ""رسانه های اجتماعی در مراکز اطلاع رسانی"" که با حمایت مادی و معنوی انتشارات سوره مهر در آبان ماه سال جاری برگزار گردید، ارائه شده و برای اولین بار در شماره های هفدهم و هجدهم فصلنامه کتاب مهر منتشر می گردد.

هدف: هدف از این پژوهش بررسی زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری در کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز است. روش: روش پژوهش پیمایشی، از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری آن را کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ای شامل 54 نفر از آن ها انتخاب و پرسشنامه پژوهش توسط آن ها تکمیل گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری کین کید (2003) است. فرضیه های پژوهش با استفاده از آزمون t استیودنت و آزمون فریدمن مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در فرآیند بررسی و رتبه بندی زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری بالاترین امتیاز به «فرایند» و پایین ترین امتیاز به «افراد» اختصاص دارد. برای موفقیت در استقرار زیرساخت های مدیریت ارتباط با مشتری، کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز باید به «افراد» توجّه جدی کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی مهمترین نقاط قوت و ضعف داخلی و همچنین مهمترین فرصت ها و تهدیدهای خارج از سازمان کتابخانه های عمومی و تعیین اینکه آیا کتابخانه های عمومی از قابلیت های لازم برای خصوصی سازی برخوردارند انجام گرفته است. روش: این پژوهش از طریق تحلیل SWOT و با استفاده از عوامل و متغیرهای حاصل از مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با 4 نفر از اعضای گروه کتابداری و اطلاع رسانی و یک نفر از اساتید گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران، و مشاهده پژوهشگران انجام شده است. یافته ها: جمع امتیازات وزنی نقاط قوت و ضعف داخلی برابر با 38/3 و جمع امتیازات وزنی فرصت ها و تهدیدهای برون سازمانی برابر با 47/3 می باشد. هر دو این اعداد از 50/2 بزرگ تر می باشند و این نشان دهنده این امر است که در مجموع، کتابخانه های عمومی از نظر عوامل درونی دارای قوت می باشند و با استفاده از فرصت های پیش رو قادر به غلبه بر تهدیدها هستند. ارزش/اصالت: این نخستین پژوهشی است که کوشیده است تا به شناسایی نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی کتابخانه های عمومی در امر خصوصی سازی بپردازد.

هدف:هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و دلبستگی شغلی در بین کتابداران کتابخانه های دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز می باشد. روش:پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتابداران دانشگاه های شهید چمران و علوم پزشکی جندی شاپور اهواز می باشد. به دلیل کم بودن حجم جامعه با روش سرشماری تمام افراد جامعه شامل 60 کتابدار با استفاده از پرسش نامه های کیفیت زندگی کاری و دلبستگی شغلی مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با روش همبستگی ساده و رگرسیون چندگانه مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از همبستگی ساده نشان داد که بین کیفیت زندگی کاری و دو مؤلفه ی قانون گرایی و فرصت رشد مداوم با دلبستگی شغلی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد (05/0p)

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی امکان به کارگیری مدل بازاریابی 4P در کتابخانه های عمومی استان خوزستان بر اساس نظرات مدیران و کتابداران این کتابخانه ها انجام شده است. روش: پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع توصیفی است. در این پژوهش، برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقّق ساخته استفاده شد. جامعه پژوهش 287 نفر از مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان بودند که در مجموع، از 120 پرسشنامه دریافت شده، 93 پرسشنامه قابل استفاده تشخیص داده شد و در تجزیه و تحلیل داده ها به کار رفت. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون فریدمن استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان آشنایی مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی استان خوزستان با مفهوم بازاریابی در کتابخانه ها در سطح «زیاد» است. درصد قابل توجهی (8/68 درصد) از مدیران و کتابداران این کتابخانه ها با ضرورت وجود واحدی مجزّا با عنوان واحد بازاریابی در کتابخانههای عمومی اعلام مخالفت نمودند. در کتابخانه های عمومی استان خوزستان، توجه به ارائه «محصول»، توجّه به «مکان»، توجّه به «فعالیت های تشویقی و ترغیبی» و در نهایت، توجّه به «بها» به ترتیب اولویت های اول تا چهارم را به خود اختصاص دادند. در مجموع، این نتایج گویای امکان پذیر بودن استفاده از مدل بازاریابی 4P در این کتابخانه هاست. اصالت/ارزش: نتایج این پژوهش می تواند برای نهاد کتابخانه های عمومی کشور و نیز نهاد کتابخانه های عمومی استان خوزستان در راستای اقدام به فعالیت های بازاریابی و ارائه خدمات تخصصی انتفاعی مفید واقع شود.