درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۷۸۱ تا ۱٬۸۰۰ مورد از کل ۷٬۲۷۴ مورد.
۱۷۸۱.

تغییر در مفاهیم دانش: نگاهی به ضرورت تکامل هستی شناسی ها

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷ 101 - 120

کلید واژه ها: هستی شناسی دانش بازنمون دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۸ تعداد دانلود : ۲۹۰
هدف این مقاله بررسی ضرورت کارآمدی هستی شناسی ها در برابر تغییرات در مفاهیم، در سازگاری با تغییرات مفاهیم دانش است. به طور کلی، هستی شناسی ها نوعی از ابزارهای معنایی هستند که به دلیل کاستی های اصطلاحنامه ها در بازنمون دانش، قلمروهای موضوعی را از طریق نمایش مفهو م ها و رابطه های میان آنها  به کار گرفته اند. با توجه به تحولات مفاهیم و معنا، ضروری است در ساختار هستی شناسی ها بازنگری شود و تغییراتی برای سازماندهی و بازنمون دانش در هستی شناسی ها تدوین و طراحی گردند. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای انجام شده است و اطلاعات آن از طریق مرور در کتاب ها ، مقالات مجلات علمی، مقالات همایش های علمی،  متون علمی نمایه شده در پایگاه های اطلاعات و اینترنت جمع آوری گردیده است. سپس، مفاهیم و اصول تغییر در هستی شناسی ها مورد تحلیل و تفسیر قرار گرفته است.  این مقاله با روش کتابخانه ای، نحوه بازنگری و سازگاری هستی شناسی ها را با تغییرات مفاهیم و معناها مورد توجه قرار داده است. بر اساس یافته های پژوهش، می توان تغییرات در هستی شناسی ها را با توجه به  شش مرحله موجود در فرآیند تکامل هستی شناسی ها ارائه داد.که عبارتند از: دریافت تغییرات، ارائه و بازنمون تغییرات، معناشناسی تغییرات،گسترش و اشاعه تغییرات، اجرای تغییرات و تغییر در ارزش ها. همچنین، بر اساس یافته های دیگر این پژوهش و در راستای یک معماری منطقی برای حمایت از تکامل هستی شناسی ها می توان تغییرات در هستی شناسی ها به طور کارآمدتر اعمال کرد. همچنین هستی شناسی برای موثر بودن،  نیاز به تغییرات،  با سرعتی متناسب با تغییر در بخش هایی از جهان می باشند. بر اساس یافته های پژوهش، ضروری است که در زمان تغییر یک هستی شناسی به: ایجاد سلسله مراتب مفاهیم وابسته؛ نیازهای کاربران؛ تعیین علایق کاربران؛ انتخاب مناسب ترین ابزار ویرایشگر در زمان طراحی هستی شناسی ها و تجزیه و تحلیل رفتار اطلاع یابی کاربران توجه شود. همچنین تلاش کاربران انسانی نظام های اطلاعاتی مانند کتابخانه های دیجیتالی و  پشتیبانی خودکار برای مدیریت تغییرات هستی شناسی بسیار مهم است. که باید در طراحی هستی شناسی ها توسط متخصصان مورد توجه قرار بگیرند
۱۷۸۲.

حضور مقاله های ایرانی علم اطلاعات و کتابداری در رسانه های اجتماعی: مطالعه آلتمتریک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۸۸)

کلید واژه ها: رسانه های اجتماعی آلتمتریکس شاخص سطح مقاله علم اطلاعات و کتابداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۸ تعداد دانلود : ۷۸۱
پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان حضور مقاله های بین المللی ایرانی علم اطلاعات و کتابداری در رسانه های اجتماعی انجام می شود. در این پژوهش مقاله های دارای بیشترین نمره آلتمتریک مشخص شده و رابطه میان شاخص های آلتمتریکس و عملکرد استنادی مقاله های مورد بررسی نیز مطالعه می شود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و با استفاده از شاخص های آلتمتریکس انجام می شود. جامعه پژوهش شامل 563 مقاله است که تا انتهای سال 2014 میلادی در دسته بندی موضوعی علم اطلاعات و کتابداری پایگاه وب علوم نمایه شده و دارای حداقل یک نویسنده با وابستگی سازمانی موسسات ایرانی هست. میزان حضور مقاله های ایرانی در رسانه های اجتماعی با استفاده از بوکمارکلت آلتمتریک که توسط موسسه آلتمتریک ارائه می شود، یررسی شده است. برای مصورسازی ماتریس همبستگی میان شاخص های مختلف از نرم افزار آماری آر استفاده شده است.
۱۷۸۳.

بررسی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی خارج از کشور از نظر ویژگی ها و قابلیت های مبتنی بر نشانه گذاری اجتماعی برای استفاده در کتابخانه های دیجیتالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۶)

کلید واژه ها: فاکسونومی کتابخانه دیجیتالی 2 کتابخانه دیجیتالی اجتماعی نشانه گذاری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۲ تعداد دانلود : ۵۱۷
این پژوهش قابلیت ها و ویژگی های مورد استفاده در رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی برتر دنیا در استفاده از نشانه گذاری اجتماعی که به کاربران امکان تولید، شناسایی، مرور، سازمان دهی و اشتراک محتوا را با استفاده از برچسب ها و سازمان دهی آن ها در طول فرآیند تعامل با کتابخانه دیجیتالی می دهد، شناسایی می کند. پژوهش حاضر با رویکرد تحلیلی-توصیفی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش حاضر را کتابخانه های دیجیتالی خارج از کشور تشکیل می دهد که از این میان ده کتابخانه دیجیتالی برتر دنیا به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شده اند. به منظور گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی بر اساس متون و بررسی چهار وبگاه مبتنی بر نشانه گذاری اجتماعی (لایبری ثینگ، دلیشز، آمازون و گوگل بوک) فراهم شد. روایی ابزار با دریافت نظرهای ده نفر از متخصصان علوم اطلاعات و دانش شناسی ایران و برای پایایی نیز از آزمون آلفای کرونباخ (87/0) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که به جزء دو کتابخانه دیجیتالی «Google Books» و «Ibiblio» سایر کتابخانه های دیجیتالی برتر دنیا از ویژگی های وب 2، در تولید، مدیریت، مرور، جستجو و اشتراک محتوا استفاده نمی کنند و متکی بر ابزارهای سنتی وب 1 هستند. این یافته ها از دو جنبه ارزشمند است نخست آنکه تصویری روشن از ویژگی ها و قابلیت های اساسی رابط کاربر نظام های مبتنی بر نشانه گذاری اجتماعی فراهم می آورد. دوم آنکه این پژوهش، وضعیت رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی برتر دنیا را از نظر به کارگیری این قابلیت ها بررسی می کند که می تواند مبنایی برای طراحی رابط کاربر کتابخانه های دیجیتالی داخل کشور باشد.
۱۷۸۴.

واکاوی معرفت شناختیِ دو مفهوم کلیدی اطلاعات و دانش با تأکید بر بافت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۸۸)

کلید واژه ها: معرفت شناسی اطلاعات بافت داده دانش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۳۰۱
این نوشتار به بازتعریف معرفت شناختی دو مفهوم کلیدی اطلاعات و دانش با تأکید بر جنبه های بافتی آنها پرداخته است. اینکه بافت در چه مرحله ای از چرخه داده تا دانش به صورت ضمنی و یا صریح ورود پیدا می کند، ضرورت توجه به نقش بافت در این واکاوی ها با توجه به متون علمی حوزه چگونه است و اهمیت بافت و نقش آن در معرفت شناسی اطلاعات و دانش چیست، بررسی شده است. در این راستا دیدگاه پژوهشگران مختلف از بافت نسبت به تعریف اطلاعات و دانش در حوزه های مختلف علمی بویژه در علم اطلاعات و دانش شناسی از جنبه های مختلف مورد اشاره قرار گرفته است. مرور این دیدگاه ها و نظریات نشان داد که مسأله بافت چه به صورت ضمنی و چه آشکار هنگام ورود به مباحث معرفتی و ادراکی اطلاعات و دانش حائز اهمیت است و نمی توان نقش عوامل و متغیرهای بافتی را در این زمینه نادیده انگاشت. شناخت اطلاعات و شناخت دانش با چنین نگاهی، مورد بحث قرار گرفته است. سؤال اساسی آن است که آیا مفاهیم اطلاعات و دانش در بافت های گوناگون معانی متفاوتی دارند و نقش بافت در شناخت اطلاعات و دانش چیست؟ اینها پرسش هایی است که در این جستار کوتاه به آن پرداخته شده است.
۱۷۸۵.

بازیابی تخصص: مروری بر مبانی، روش ها و مدل ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ بهار ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۵)

کلید واژه ها: مدیریت دانش بازیابی اطلاعات مدل ها بازیابی تخصص خبره یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۵ تعداد دانلود : ۴۵۶
هدف: بازیابی تخصص حوزه ای است که از دهه 1990 میلادی مورد توجه سازمان های بزرگ و متوسط و محیط های دانش مدار قرار گرفته است، به طوری که یک اجتماع پژوهشی قوی از پژوهشگران مختلف، بخصوص پژوهشگران علوم رایانه و اطلاعات، حول آن شکل گرفته است. اما به نظر می رسد این حوزه در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. از این رو مقاله حاضر قصد دارد با پرداختن به مبانی و مدل های بازیابی تخصص، در جهت آشنایی بیشتر جامعه علمی و مدیران سازمان ها با مفاهیم این حوزه گام بردارد. روش شناسی: مقاله حاضر یک مقاله نظری است که با استفاده از روش کتابخانه ای انجام شده است. نتیجه: در کنار سایر کاربردها، یکی از کاربردهای مهم نظام های بازیابی تخصص، پشتیبانی از مدیریت دانش در سازمان هاست. در این نظام ها، پژوهشگران با دوری جستن از جنبه های چالشی مفهوم تخصص، مسئله بازیابی تخصص را به انباشت اسناد متنی و کشف روابط افراد با آن اسناد تقلیل می دهند. مدل های متعددی برای کشف روابط بین اسناد و افراد ارائه شده اند که مدل های ارائه شده توسط «بالوگ» سهم بسزایی در پیشبرد حوزه بازیابی تخصص داشته اند. مدل سند-محور وی یکی از موفق ترین مدل هاست که مبنای بسیاری از مدل های بعدی قرار گرفته است. اصالت: این مقاله برای نخستین بار در ایران به طور نسبتاً جامع به مبحث بازیابی تخصص ، مدل ها و مفاهیم بنیانی آن پرداخته است. بنابراین، می تواند مورد توجه متخصصان علم اطلاعات و پژوهشگران حوزه بازیابی اطلاعات، مدیران سازمان های بزرگ و متوسط، و سایر محیط های دانش مدار قرار گیرد.
۱۷۸۶.

شناسایی و خوشه بندی سامانه ها و ابزارهای مدیریت دانش شخصی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ تابستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۶)

کلید واژه ها: مدیریت دانش شخصی ابزار مدیریت دانش شخصی سامانه مدیریت دانش شخصی مهارت مدیریت دانش شخصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۳ تعداد دانلود : ۴۲۴
هدف از این پژوهش، شناسایی و خوشه بندی سامانه ها و ابزارهای مدیریت دانش شخصی می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی و از نوع پیمایشی بهره گرفته شد. نخست با رجوع به ادبیات پژوهش، سیاهه سامانه ها و ابزارهای مدیریت دانش شخصی شناسایی شدند و براساس مهارت های هفت گانه مدیریت دانش شخصی و نیز سه قلمرو مدیریت دانش شخصی، توسط نمونه هدفمند 30 نفره ای از متخصصان علوم کامپیوتر و علم اطلاعات و دانش شناسی خوشه بندی شدند. بنابر یافته های به دست آمده در مرحله نخست، 47 ابزار شناسایی شدند و براساس دیدگاه متخصصان در فهرست سامانه ها و ابزارهای مدیریت دانش شخصی قرار گرفتند. سپس، در مرحله دوم، بر اساس میزان کاربرد آن ها تحت عنوان سامانه ها و ابزارهای بازیابی دانش، سازماندهی دانش، ارزیابی دانش، تحلیل دانش، اشاعه دانش، اشتراک دانش و امنیت دانش خوشه بندی شدند. علاوه براین، مجموعه ابزارهای موردنظر در سه قلمرو عمومی، تعاملی و شخصی از دیدگاه متخصصان طبقه بندی شدند.
۱۷۸۷.

طراحی مدل تصمیم گیری چندشاخصه فازی برای انتخاب مدیران کتابخانه های عمومی از دیدگاه کتابداران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۴)

کلید واژه ها: مدیریت MADM AHP مدل فازی تصمیم گیری چندشاخصه کتابخانه های عمومی ای اچ پی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۸ تعداد دانلود : ۳۲۶
هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین درجه اهمیت و اولویت بندی مؤلفه های مدیریت از دیدگاه کتابداران با استفاده از مدل تصمیم گیری چندشاخصه فازی و ارائه مدلی مناسب جهت شناسایی عوامل مؤثر در انتخاب مدیران کتابخانه های عمومی از دیدگاه کتابداران است. روش: نوع پژوهش حاضر کاربردی و روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و از نوع بررسی موردی است. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل دو گروه کتابدارانی با سابقه خدمت حداقل پنج سال در نهاد کتابخانه های عمومی استان گیلان که به صورت سرشماری انتخاب شدند و افراد خبره ای شامل استادان علم اطلاعات و دانش شناسی با دارا بودن مدرک تحصیلی دکتری و سابقه خدمت در کتابخانه ها که به صورت نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها ازآزمون t-student و تحلیل سلسله مراتبی جهت اولویت بندی عوامل بهره گرفته شده است. تحلیل داده ها با کمک نرم افزارهای SPSS19 صورت گرفته است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد، معیار دانش و تخصص با وزن نرمال 257/0 از بیشترین اولویت در انتخاب مدیران کتابخانه های عمومی برخوردار است، همچنین معیار مهارت مدیریتی با وزن نرمال 201/0، معیار نگرش و بینش با وزن نرمال 181/0، معیار ویژگی شخصیتی با وزن نرمال 127/0، معیار عوامل عینی با وزن نرمال 121/0 و معیار اعتبار حرفه ای با وزن نرمال 103/0 به ترتیب در اولویت های بعدی انتخاب مدیران قرار دارند. اصالت/ارزش: با توجه به اهمیت انتخاب مدیران در سازمان ها، طراحی مدل های شناسایی افراد بالقوه برای استفاده از این نیروها در زمان مورد نیاز و تأمین نیروهای مناسب برای تصدی سمت های مدیریتی، می توان از نتایج این تجزیه و تحلیل ها جهت انتخاب مدیرانی با صلاحیت و عملکرد بهتر برای آینده سازمان استفاده نمود.
۱۷۸۸.

امکان سنجی طرح تدوین اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده براساس استاندارد BS ISO 25964-1(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۷)

کلید واژه ها: خانواده مطالعات زنان اصطلاح نامه نمایه سازی استاندارد بین المللی 1-25964

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۱ تعداد دانلود : ۴۵۳
هدف بررسی امکانات تدوین اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده می باشد. با توجه به گسترش اطلاعات در حوزه زن و خانواده، و گستردگی واژه ها و تدوین فهرست ها و کتابشناسی ها؛ اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده ابزاری حرفه ای برای نمایه سازی و بازیابی اطلاعات زنان در پایگاه های داده، در مجموعه های کتابخانه ها، بایگانی ها و مراکز مستندسازی و اینترنت است. با استفاده از این اصطلاح نامه یک سامانه نمایه سازی مدون تهیه خواهد شد که بتوان با آن پایگاه های داده در موضوع جایگاه زنان و خانواده را نمایه سازی، ذخیره و بازیابی کرد. روش تحقیق در این پژوهش سندی است. و ابزار گردآوری اطلاعات یادداشت برداری بوده است.از طریق جستجو در منابع چاپی و الکترونیکی شامل کتاب ها، پایان نامه ها، مقالات و همچنین گفتگو با برخی از صاحب نظران رشته مطالعات زنان و خانواده اطلاعات اولیه مربوط به واژگان حوزه زنان و خانواده به دست آمد، و سپس واژه ها وارد نرم افزار اکسل شد و بعد از نمونه گیری از واژه ها، 243 واژه در نرم افزار تزاروس بیلدر[1] وارد شده است. در این پژوهش از طریق ایجاد شبکه مفهومی بین اصطلاحات براساس استاندارد BS ISO 25964-1، ابتدا با استفاده از روش قیاسی ساختار کلی اصطلاح نامه را تعیین و سپس ساختار جزئی آن طراحی شده است. با استفاده از این شبکه مفهومی، اصطلاحات این حوزه در نظامی خاص مشخص و روابط مفهومی میان آنها منعکس شده است. پس از بررسی های به عمل آمده در حدود 6000 واژه شناسایی شدند که نشان می دهد پشتوانه واژگانی غنی در این حوزه وجود دارد. در ضمن، در حیطه مطالعات زنان و خانواده شاخه های اصلی اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده در حوزه های زیر شناسایی شد:
۱۷۸۹.

کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی کتابداران در کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۶)

کلید واژه ها: فرسودگی شغلی کیفیت زندگی کاری کتابداران کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۵ تعداد دانلود : ۶۷۰
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی وضعیت کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری آن کلیه کتابداران کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی را زیر پوشش قرار داد که تعداد آنها 110 نفر بودند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 86 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و پرسشنامه ها بین آنها تعداد توزیع گردید. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های استاندارد کیفیت زندگی کاری والتون و فرسودگی شغلی مسلش استفاده شد. برای سنجش پایایی پرسشنامه ها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید که ضرایب 92/0 برای کیفیت زندگی کاری و 90/0 برای فرسودگی شغلی به دست آمد. روایی پرسشنامه نیز توسط متخصصان مربوطه تأیید شد. یافته ها: به طور کلی کیفیت زندگی کاری کتابداران کتابخانه های عمومی میانگین 96/2 اختلاف معناداری با سطح متوسط جامعه (متوسط 3) نداشت. فرسودگی شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی با میانگین 24/4 از سطح متوسط جامعه بالاتر بود. همچنین رابطه معنادار معکوس بین کیفیت زندگی کاری و فرسودگی شغلی کتابداران وجود داشت و کیفیت زندگی کاری کتابداران پیش بینی کننده فرسودگی شغلی آنها بود. اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در تلاش برای بررسی فرسودگی شغلی و کیفیت زندگی کاری کتابداران کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی است و اینکه فرسودگی شغلی کتابداران این استان بسیار بیش از حد متوسط، و شاید نگران کننده است.
۱۷۹۰.

بازیابی اطلاعات جغرافیایی در محیط وب: مروری بر نوشته ها و ترسیم مدل مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۸)

کلید واژه ها: مدل مفهومی اطلاعات مکانی اطلاعات جغرافیایی نظام های بازیابی اطلاعات بازیابی اطلاعات جغرافیایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۸ تعداد دانلود : ۳۶۵
هدف:ارائه مدل مفهومی برای بازیابی اطلاعات جغرافیایی. روش/ رویکرد پژوهش: از طریق مطالعه منابع مرتبط با حوزه بازیابی اطلاعات جغرافیایی، الگوی رایج شناسایی و سپس طراحی مدل مفهومی معماری نظام بازیابی اطلاعات مکانی انجام شد. یافته ها: تاکنون سه رویکرد اصلی برای بازیابی اطلاعات جغرافیایی شامل مدل های الگو-محور، مبتنی بر هستی شناسی، و ماشین آموز پیشنهاد شده است. استفاده از یک پایگاه جاینامه ای یا یک پایگاه دانش اطلاعات جغرافیایی یکی از ملزوماتی است که بسیاری از روش های بازیابی اطلاعات جغرافیایی نیازمند آن هستند. رابط کاربری و رتبه بندی نیز از مسائل مهمی است که در طراحی نظام بازیابی اطلاعات جغرافیایی باید مورد توجه قرار گیرند. نتیجه گیری: نوع شناسی روش های بازیابی اطلاعات جغرافیایی می تواند به مطالعه نظام مند این حوزه کمک کند. همچنین، مدل مفهومی ارائه شده می تواند برای طراحی موتورجستجوی بازیابی اطلاعات جغرافیایی استفاده شود.
۱۷۹۱.

جایگاه تمایل به تفکر انتقادی در سازمان های غیرانتفاعی: مطالعه موردی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: تفکر انتقادی موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی تمایل به تفکر انتقادی کارکنان سازمان کتابخانه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۲ تعداد دانلود : ۵۴۶
هدف: هدف این پژوهش بررسی میزان تمایل به تفکر انتقادی در کارکنان سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و نیز رابطه آن با ویژگی های جمعیت شناختی ایشان است. روش: این پژوهش به روش توصیفی انجام شد و نمونه مورد بررسی ۱۶۳ نفر از کارکنان کتابخانه مرکزی، موزه و مرکز اسناد آستان قدس رضوی بودند که براساس اصل در دسترس پذیری انتخاب شدند. اطلاعات موردنیاز با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و توسط روش های تی تک نمونه ای و مانوا مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد که میانگین ابعاد تمایل به تفکر انتقادی در نمونه مورد بررسی در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بین ابعاد تمایل به تفکر انتقادی با متغیرهای پست سازمانی، متوسط زمان مطالعه و سابقه کار تفاوت معناداری وجود دارد؛ اما بین ابعاد تمایل به تفکر انتقادی با سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و جنسیت نمونه مورد بررسی تفاوت معناداری وجود ندارد.
۱۷۹۲.

زمینه یابی ایجاد واحدهای علم سنجی در کتابخانه های دانشگاهی براساس مدل SWOT، مورد مطالعه: کتابخانه های دانشگاهی شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلید واژه ها: کتابخانه های دانشگاهی برنامه ریزی راهبردی علم سنجی تحلیل سوات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۳۵۵
هدف: هدف پژوهش حاضر زمینه یابی ایجاد واحدهای علم سنجی در کتابخانه های دانشگاهی براساس مدل سوات است، روش: پژوهش به روش پیمایشی انجام گردید، پرسشنامه بین جامعه آماری که کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر مشهد بودند توزیع گردید و در مجموع ۸۰ پرسشنامه گردآوری شده با استفاده از ماتریس سوات و نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که کتابخانه های دانشگاهی شهر مشهد واحدی به نام علم سنجی ندارند، بنابراین کتابداران آشنایی مناسبی با علم سنجی نداشته و وظایف علم سنجی به خوبی انجام نمی گیرد. همچنین نشان داد که در ایجاد واحد علم سنجی به ترتیب منابع انسانی، فرهنگ سازمانی و فناوری بیشترین تأثیر را داشته اند. علاوه بر این مشخص گردید که نقاط قوت با مجموع امتیاز وزنی ۹۸/۳، فرصت ها با امتیاز ۷۹/۳، ضعف ها با امتیاز ۷۵/۳ و تهدیدها با امتیاز ۱۲/۳ به ترتیب بیشترین امتیاز را داشته اند. با توجه به اینکه مجموع امتیازات عوامل داخلی و خارجی بیشتر از ۳ (میانگین) است این نتیجه حاصل می شود که قوت ها و فرصت های وضعیت موجود بر نقاط ضعف و تهدید برتری دارند و تأثیر نقاط قوت و فرصت ها به مراتب از نقاط ضعف و تهدیدهای موجود بیشتر است، بنابراین کتابخانه های دانشگاهی با استفاده از راهبرد تهاجمی می توانند زمینه ایجاد واحد علم سنجی را فراهم آورند، به عبارت دیگر با استفاده از این راهبرد ایجاد واحدهای علم سنجی در دانشگاه ها توجیه پذیر و سودمند خواهد بود.
۱۷۹۳.

ترسیم شبکه هم تالیفی پژوهشگران حوزه کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 2006-2016

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹

کلید واژه ها: شبکه هم تالیفی همکاری علمی تحلیل شبکه های اجتماعی کتابداری و اطلاع رسانی پایگاه مجموعه هسته علوم تحت وب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵ تعداد دانلود : ۲۶۰
هدف پژوهش حاضر بررسی تولیدات علمی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی طی سال های 2006 -2016 در پایگاه مجموعه هسته علوم تحت وب می باشد. در این پژوهش تلاش شده با بررسی 2806 رکورد مقاله در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی که در پایگاه مجموعه هسته علوم تحت وب در بازه زمانی 2006-2016 منتشر شده اند با استفاده از روش علم سنجی به بررسی نویسندگان، مجلات هسته و کشورهای پیشرو در این حوزه پرداخته شود. هم چنین برای ترسیم شبکه هم تالیفی نویسندگان و هم سازمانی از نرم افزارهای ساینس آوساینس و سایت اسپیس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد انتشار مقالات علمی در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی روندی صعودی دارد. هم چنین کشورهای ایالات متحده، چین و انگلستان در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی درصدر کشورها قرار دارند. به علاوه مجلات انجمن انفورماتیک پزشکی آمریکا و مدیریت اطلاعات به عنوان مجلات هسته که بیشترین تعداد مقالات در این حوزه را به خود اختصاص داده اند، شناسایی شدند. در میان نویسندگان «ونکاتش» ، «کافمن» و «باتز» سهم بسزایی در انتشار مقالات این حوزه بر عهده دارند. بررسی نتایج نشان می دهد که علیرغم اهمیت و ضرورت انجام فعالیت های پژوهشی به صورت مشترک که منجر به افزایش کیفیت آن ها می شود، در رشته کتابداری و اطلاع رسانی میزان همکاری علمی محققان بسیار پایین است و پژوهشگران این حوزه علاقه چندانی به خلق آثار علمی به صورت گروهی ندارند.
۱۷۹۴.

تأثیر مؤلفه های مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی در میان کارکنان دانشگاه سمنان

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷ 121 - 140

کلید واژه ها: مدیریت دانش نوآوری سازمانی مدلسازی معادلات ساختاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۰ تعداد دانلود : ۲۵۸
مدیریت دانش یکی از مهم ترین عوامل موفقیت شرکتها در شرایط رقابتی و عصر اطلاعات است. اهمیت این موضوع به حدی است که امروزه شماری از سازمانها، دانش خود را اندازه گیری میکنند و به منزله سرمایه فکری سازمان و نیز شاخصی برای درجه بندی شرکتها در گزارشهای خود منعکس میکنند. در همین راستا، موضوع نوآوری به عنوان یکی از اجزای ضروری شرکتهایی که خواهان حفظ مزیت رقابتی بلند مدت هستند، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر مؤلفه های مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی در دانشگاه سمنان میباشد. روش: جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه مدیران و کارکنان دانشگاه سمنان بوده است و با توجه به فرمول کوکران در تعیین حجم جوامع آماری محدود تعداد نمونه آماری برابر 271 نفر تعیین گردید و در بازه زمانی نیمه نخست سال 1395 اقدام به جمع آوری نظرات این افراد گردیده است. نتایج بدست آمده بیانگر تأثیر معنادار هر چهار مؤلفه مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی بود. همچنین با توجه به نتایج باید بیان نمود خلق دانش بیشترین تأثیر و تسهیم دانش کمترین تأثیر را بر نوآوری سازمانی داشته اند. در انتها نیز نکاتی جهت بهبود وضعیت هر یک از مؤلفه ها و نوآوری سازمانی ارائه گردیده است، که میتوان به ایجاد شرایط کاری کاربر پسند، تشویق افراد به استفاده از دانش و تبیین و ترویج اعتماد در سازمان و تبدیل آن به فرهنگ غالب در بین کارکنان و مدیران اشاره نمود.
۱۷۹۵.

توجه به عوامل فرهنگی، فرصتی برای رضایت شغلی (نمونه پژوهی: کتابخانه ملی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۷)

کلید واژه ها: عوامل فرهنگی رضایت شغلی کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۸۰
ه دف : ارزیابی عوامل فرهنگی در کتابخانه ملی ایران به منزله فرصتی برای افزایش رضایت شغلی کارکنان این مرکز. روش شناسی: در این پ ی م ایش ی، گ ردآوری اطلاع ات از طری ق دو پ رس ش ن ام ه عوامل فرهنگی (برگرفته از رابینز) و رضایت شغلی (برگرفته از اسمیت، کندال، و هالین) انجام شد. ج ام ع ه آم اری 290 نفر بود که در نهایت 250 پرسشنامه تحلیل شد. یافته ها: مؤلفه های خلاقیت، هویت، یکپارچگی، تعارض، و کنترل در بین کارکنان در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. علاوه بر آن، کارکنان کتابخانه ملی بیش از حد متوسط (5/3 در مقیاس 5) از کار کردن در کتابخانه ملی رضایت دارند. نتیجه گیری: با عنایت به اینکه آزمون انجام شده برای همه متغیرهای فرهنگی معنادار بوده می توان گفت که عوامل فرهنگی به منزله فرصتی برای رضایت شغلی کارکنان بیش از حد متوسط تأثیرگذار خواهد بود.
۱۷۹۷.

بررسی میزان اثربخشی دوره های آموزشی برای کتابداران کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی و پیشنهاد راهکارهایی مناسب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۴)

کلید واژه ها: ارزیابی کتابخانه های عمومی آموزش کتابداران اثر بخشی دوره های آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۹ تعداد دانلود : ۵۱۸
هدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان اثر بخشی دور های آموزشی برگزارشده برای کتابداران کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی و پیشنهاد راهکارهایی مناسب انجام شده است. روش: این پژوهش به روش توصیفی پیمایشی انجام پذیرفته است. داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته براساس الگوی کرک پاتریک، با 28 سوال بسته پاسخ و ضریب پایایی94/0 گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، افزون بر استفاده از شاخص های آمار توصیفی، از روش های آمار استنباطی( آزمون تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه) استفاده شده است. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی کارکنان شرکت کننده در دوره های آموزشی در کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی 330 نفر بود. که به روش تصادفی ساده 178نفر آنان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد بعد واکنش با میانگین 78/22 و انحراف معیار 24/4 بیشترین و بعد نتایج با میانگین 01/12 و انحراف معیار 906/4 کمترین میزان اثر بخشی را داشت. همچنین نتایج مقایسه-ی میانگین فراگیران نسبت به اثربخشی دوره های آموزشی با در نظر گرفتن متغیر (جنسیت و رشته ی تحصیلی) نشان داد بین دیدگاه فراگیران تفاوت معناداری وجود داشت. در حالت کلی دوره های آموزشی از دیدگاه فراگیران در ارتباط با ابعاد ارزیابی (واکنش، یادگیری، رفتار و نتایج) اثر بخش بود. اصالت/ ارزش: با انجام این پژوهش انتظار می رود نقش و اهمیت دوره های آموزشی برای مدیران، مسئولان و برگزار کنندگان روشن شود و آن ها با اهتمام بیشتری در این زمینه گام بردارند و زمینه های برگزاری دوره های آموزشی متعدد و مناسب با نیاز ها و خواسته های حرفه ای و شغلی کارکنان را فراهم آورند.
۱۷۹۸.

عوامل پیش برنده و باز دارنده در استفاده از کتابخانه های عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۶)

کلید واژه ها: عوامل بازدارنده کاربران استفاده از کتابخانه کتابخانه های عمومی عوامل پیش برنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۲ تعداد دانلود : ۷۱۰
هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی موانع و مشکلات پیش روی کاربران در مراجعه و استفاده از منابع کتابخانه های عمومی در سال 93-1392 انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری، کلیه کاربران کتابخانه های عمومی شهرستان همدان (بالغ بر 23153 نفر) بود و نمونه گیری به روش تصادفی ساده انجام شد. حجم نمونه آماری 380 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعیین شد. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته ای بود که پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ معادل 86/0 محاسبه شد و روایی آن توسط متخصصان تأیید شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که بین متغیرهای مستقل «شرایط اقتصادی خوب مردم»، «تأثیر نهادهای تربیتی»، «تأثیر خانواده»، «آگاهی کتابداران»، «موقعیت مناسب کتابخانه ها» و «جنسیت کاربران» با متغیر وابسته «میزان مراجعه کاربران به کتابخانه های عمومی» رابطه معنا داری وجود دارد و این مؤلفه ها به عنوان عوامل پیش برنده، برای مراجعه هرچه بیشتر کاربران به کتابخانه های عمومی محسوب می شوند. از طرفی، بین متغیرهای مستقل «دوری و نزدیکی کاربران به کتابخانه های عمومی»، «سطح خدمات ارائه شده توسط کتابخانه های عمومی»، و «سن و تحصیلات آن ها» با «میزان مراجعه کاربران به کتابخانه های عمومی»، رابطه معناداری یافت نشد. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش حاضر در نشان دادن رابطه وضع اقتصادی مردم، نهادهای تربیتی، خانواده، دانش کتابداران، و موقعیت مکانی مناسب کتابخانه ها در افزایش مراجعه به آنهاست. بنابراین، لازم است کتابخانه های عمومی بیش از پیش به عواملی که تحت کنترل خویش دارد، از جمله جهت گیری به سمت نیازهای تربیتی خانواده ها و دانش کتابداران، توجه نشان دهد.
۱۷۹۹.

تحلیل الگوی مرجع دلوس و چار چوب پنج اس. در سازماندهی منابع علمی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۶ 80 - 100

کلید واژه ها: ارزیابی الگوی مرجع دلوس چارچوب پنج اس سازماندهی کتابخانه های دیجیتالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰ تعداد دانلود : ۴۲۴
پژوهش حاضر با هدف تحلیل مفهومی الگوی  مرجع دلوس و چارچوب پنج اس و شناسایی روابط بنیادین بین مفاهیم و شاخص های این الگو و چارچوب در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی انجام شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل مفهومی الگوی مرجع دلوس و چارچوب پنج اس در سازماندهی و ارزیابی کتابخانه های دیجیتالی بوده است. تمرکزالگوی مرجع دلوس بر شناسایی شش مفهوم اصلی و نیز روابطی است که کل یک کتابخانه دیجیتالی را در بر می گیرد ، درحالیکه تمرکز چارچوب پنج اس. بریکپارچه سازی مفاهیم کتابخانه دیجیتالی با پنج اس است . یافته ها نشان داد، الگوی دلوس و چارچوب پنج اس درحوزه هایی مانند جریان ها، محتوا، اجتماع ها و کاربران  ، روابط مشترکی با کتابخانه های دیجیتالی دارند. در نتیجه، انعطاف پذیری چارچوب پنج اس در بخش ساختار به عنوان ابزاری قدرتمند برای تحلیل و سازماندهی محتوا در کتابخانه های دیجیتالی می تواند با به کارگیری انواع فراداده ها در سامانه کتابخانه های دیجیتالی مبتنی بر الگوی مرجع دلوس ، کاربردی شود . بخش سناریو در چارچوب پنج اس می تواند در پیش بینی هایی که در خصوص خدمات اطلاعاتی کتابخانه های دیجیتالی با توجه به رشد و افزایش فناوری های نوین اطلاعاتی  در جهان اتفاق می افتد ، کمک کند.
۱۸۰۰.

نیازسنجی اطلاعاتی بازنشستگان اداره آموزش وپرورش شهرستان بجنورد، پیش درآمدی بر طراحی خدمات برون کتابخانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۴)

کلید واژه ها: نیازهای اطلاعاتی بجنورد بازنشستگان کتابخانه عمومی نیازسنجی اطلاعات اداره آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۷ تعداد دانلود : ۴۴۹
هدف: هدف این پژوهش شناسایی نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد به منظور برنامه ریزی برای عرضه خدمات برون کتابخانه ای به آنان است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری آن کلیه بازنشستگان اداره آموزش و پرورش شهرستان بجنورد تا سال 1392 بودند. حجم نمونه آماری 130 نفر برآورد و از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته با 19 گویه برای سنجش چهار دسته نیازهای اطلاعاتی فردی، آموزشی، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی، و معنوی- مذهبی صورت گرفت. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها، با کمک نرم افزار اس. پی. اس. اس. در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: در میان چهار دسته نیازهای اطلاعاتی، اولویت نیازهای اطلاعاتی بازنشستگان، به ترتیب نیازهای فردی، فرهنگی- اجتماعی و سیاسی، آموزشی، و معنوی- مذهبی بود. بازنشستگان بیشترین اطلاعات خود را از طریق تلویزیون به دست می آورند. تعداد کمی از بازنشستگان (9/26 درصد (35 نفر)) عضو کتابخانه عمومی بودند و 9/76 درصد (100 نفر) از آنان از کتابخانه های عمومی استفاده نمی کردند. بازنشستگان به ندرت از کتابخانه ها استفاده می کردند. دور بودن از کتابخانه علت عمده استفاده کم یا عدم استفاده بازنشستگان از کتابخانه عمومی و دلیل اصلی استفاده این تعداد کم بازنشستگان از کتابخانه عمومی، امانت گرفتن کتاب بود. میزان آشنایی بازنشستگان با کتابخانه های عمومی و خدمات آنها کمتر از حد متوسط (64/2) و میزان احساس ضرورت خدمات دهی از سوی کتابخانه های عمومی از نظر بازنشستگان بیشتر از حد متوسط (20/4) بود. اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش می تواند به مسئولان امور در رفع نیازهای اطلاعاتی گروه های ویژه ای از جامعه کمک کند؛ چرا که شناسایی نیاز های اطلاعاتی بازنشستگان باعث می شود کتابخانه های عمومی با آگاهی از این نیاز ها بتوانند با تصمیم گیری های درست به رفع کاستی های احتمالی موجود، تدوین خط مشی مناسب مجموعه سازی و خدمات دهی و بهبود کانال های دستیابی به اطلاعات بپردازند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان