درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اعتبار نویسندگان و منابع مورد استفاده به بررسی وضعیت استنادهای درون متنی در کتاب های تألیفی فارسی موجود در سرفصل جدید کتابداری و اطلاع رسانی پرداخته است. روش: روش مورد استفاده این پژوهش، روش تحلیل استنادی و محتوایی بوده است. بدین منظور از ۱۰۳ عنوان کتاب تألیفی موجود در منابع سرفصل مورد مطالعه، تعداد ۴۹۹۴ استناد درون متنی استخراج شد. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که ۷۲/۵۳ درصد استنادها را منابع خارجی و ۶۸/۳۸ درصد را منابع فارسی تشکیل داده است. از مجموع استنادها، کتاب ها (۵۳/۶۱ درصد)، بیش ترین تعداد استناد را به خود اختصاص داده اند، و سپس مجله ها(۸۲/۲۴ درصد) در رتبه دوم قرار گرفتند. از میان کتاب ها، کتاب های «اصطلاحنامه کتابداری و اطلاع رسانی» با ۸۰ و «Children’s Literature in the Elementary School» با ۴۶ مورد استناد، به ترتیب پربسامدترین کتاب های فارسی و انگلیسی، و نشریات «فصل نامه کتاب» و «Academy of Management Journal»، پربسامدترین نشریات فارسی و انگلیسی بوده اند. «پوری سلطانی» با ۱۰۷ استناد و «چارلز ساماران» با ۵۶ استناد نیز به عنوان پراستنادترین نویسندگان فارسی و انگلیسی تعیین شدند. علاوه براین، موضوع «رکوردهای کتاب شناختی» (۷۸/۷ درصد) بیش ترین میزان استفاده را در تدوین منابع مورد استناد داشته است.

هدف: هدف مقاله حاضر شناسایی وضعیت پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی ازنظر موضوع، سال انتشار و شکاف موضوعی در دانشگاه های دولتی ایران بود. روش شناسی: برای وصول به هدف مذکور از روش پژوهش پیمایش توصیفی و تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل 1120 عنوان گزارش پژوهش (پایان نامه ها و مقاله های) موجود در 13 دانشگاه دولتی ایران بین سال های 1383-1392 بود که 749 عنوان از این پژوهش ها مربوط به پایان امه های کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی و 371 عنوان از آن ها مربوط به مقاله های منتشرشده توسط محققان علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در پایگاه اطلاعاتی سایمگو بود. طبقه بندی موضوعی پژوهش ها با استفاده از 7 رده اصلی و 18 رده فرعی بر مبنای نظام طبقه بندی لیستا (LISTA) انجام شده و برای گردآوری اطلاعات نیز از سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته استفاده شده است. در انتها داده های طبقه بندی شده مورد تحلیل قرارگرفته و با استفاده از نمودارها و جداول توصیف شده اند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که موضوعات فناوری اطلاعات، کتابداری، بازیابی اطلاعات، کتاب سنجی، مدیریت اطلاعات، منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی و فهرست نویسی و رده بندی بیشترین محورهای موضوعی هستند که در پایان نامه ها و مقالات محققان علم اطلاعات و دانش شناسی موردمطالعه قرار گرفته اند. نتیجه گیری: در پایان نامه ها و مقالات علم اطلاعات و دانش شناسی ایران به موضوعاتی مانند منابع اطلاعاتی، هستی شناسی، وب معنایی، جستجو معنایی، دولت الکترونیکی، مدیریت منابع اطلاعات، نوآوری دانش، اشتراک دانش، سازمان دهی دانش، شبکه، خدمات اطلاعاتی و کتابخانه های دیجیتال کمتر پرداخته شده است.

هدف: میزان همخوانی واژگان کلیدی مقاله های چاپ شده در مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی طی سال های 1387-1388 است. روش/رویکرد پژوهش: با روش تحلیل محتوا و با استفاده از سیاهه وارسی محقق ساخته تعداد 1005 کلیدواژه از 269 مقاله در 58 عنوان مجله پزشکی فارسی دارای درجه علمی پژوهشی 1 و 2 از کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) از 1387 تا پایان 1388 بررسی شده است. یافته ها: در دو حوزه علوم پایه و بالینی، 5/38 درصد همخوانی کامل، 41 درصد همخوانی نسبی و 5/20 درصد فاقد همخوانی است؛ از نظر همخوانی کامل و نبود همخوانی میان کلیدواژه های مقاله های مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی، تفاوت معناداری وجود ندارد، اما از نظر همخوانی نسبی تفاوت معنادار است؛ همخوانی نسبی کلیدواژه های مقاله های مجله های پزشکی فارسی با اصطلاحنامه پزشکی فارسی بیش از همخوانی کامل است. نتیجه گیری: وجود ناهماهنگی میان اصطلاحات مورد استفاده نویسندگان، نمایه سازان و جستجوگران اطلاعات ناشی از عوامل متعددی است که در مقاله به آن اشاره شده است.

هدف: هدف از انجام این پژوهش، تعیین و شناسایی مؤلفه های برنامه راهبردی کتابخانه های دانشگاهی است تا با توجه به این مؤلفه ها، کتابخانه های دانشگاهی بتوانند در مسیر پیشبرد اهداف خود بهتر گام بردارند. روش: این پژوهش با روش توصیفی و با مرور متون مربوط به برنامه ریزی های راهبردی و بررسی برنامه های راهبردی کتابخانه های دانشگاهی انجام شد؛ با بررسی تعداد ۶۵ برنامه ریزی راهبردی کتابخانه های دانشگاهی جهان، مؤلفه های مشترک در برنامه های راهبردی کتابخانه های دانشگاهی را شناسایی و متداول ترین مؤلفه ها در قالب الگویی ارائه گردید. یافته ها: با بررسی برنامه های راهبردی دانشگاه ها، ۲۲ مؤلفه یا شاخص مهم از بین شاخص ها انتخاب گردید که بیش از ۵۰ درصد کتابخانه ها مؤلفه های برگزیده شده را دارا بوده اند، با توجه به این شاخص ها یافته ها نشان داد، بسیاری از کتابخانه ها به بیشتر مؤلفه های (شاخص های) موردنیاز در برنامه ریزی های راهبردی اشاره نموده و تا حدودی از برنامه ریزی راهبردی خوبی برخوردار بودند و به بیشتر اصول اصلی و مواردی که لازمه برنامه ریزی راهبردی است توجه داشتند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نظریه مرجع رانگاناتان و ماندگاری آن درگذر زمان انجام گرفته است. روش: روش پژوهش، روش مروری است و آثار رانگاناتان و منابعی که در آنها از دیدگاه و نظر وی در خصوص مرجع و خدمات مرجع استفاده شده، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها: از یافته های این پژوهش، آشنایی با نظریه مرجع رانگاناتان و پژوهش های انجام گرفته در این زمینه است. دیدگاه های رانگاناتان در خصوص مرجع و خدمات مرجع، مورد توجه پژوهشگران در زمینه های مختلف از جمله بازاریابی و طراحی وب و ... قرار گرفته است و بعد گذشت سال ها از اعلام آنها توسط رانگاناتان هنوز از کارآیی لازم برخوردار هستند و قالب هایی نو از آنها عرضه شده اند. نتیجه: بررسی ها و مطالعات نشان می دهد که پنج قانون رانگاناتان هنوز هم در مسائل نوین اطلاعات و کتابخانه کارآمد بوده و در این مقاله بر این مسأله تأکید شده است که دیدگاه رانگاناتان در خصوص مرجع و خدمات مرجع مجدد مورد توجه قرار گرفته و در عرصه کتابخانه از آنها حمایت شود.

هدف: پژوهش حاضر به منظوربررسی فرایند دیجیتال سازی نسخ خطی در 5 کتابخانه دارای نسخ خطی شهر قم از دیدگاه مدیران و کارشناسان و شناسایی نارسایی های موجود و ارائه راهکارهای مناسب انجام شد.روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی بود که با استفاده از روش پیمایشی با رویکرد توصیفی انجام شد. داده های مورد نیاز آن از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شد و با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد کهاز بین ۵ کتابخانه مورد بررسی، کتابخانه آستانه مقدس حضرت معصومه (س) و کتابخانه مسجد اعظم، 100% مجموعه خود را دیجیتال سازی کرده اند، و کتابخانه آیت الله مرعشی با بیش ترین تعداد نسخه خطی، تنها 11.5% از مجموعه خود را دیجیتالی کرده که در مقایسه با سایر کتابخانه ها کمترین میزان دیجیتال سازی را داشت. در این میان، کتابخانه مسجد اعظم نسبت به دیگر کتابخانه ها در این مسیر موفق تر عمل کرده بود و به ارائه نسخ خطی خود از طریق وب پرداخته بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، مشخص شد که کتابخانه ها در انجام این فرایند با مشکلات و چالش هایی نظیر کمبود نیروی انسانی متخصص، تجهیزات مورد نیاز، عدم وجود روشی استاندارد در سطح ملی، عدم وجود سازمان یا مراکزی جهت یکپارچه سازی این فرایند در سطح کشور رو به رو هستند که در این راستا «طراحی و تدوین یک روش استاندارد و ملی جهت دیجیتال سازی نسخ خطی» ترجیحاً با محوریت کتابخانه ملی و همکاری کتابخانه های بزرگ پیشنهاد شد.

هدف: با وارد شدن فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی در بافت کتابخانه ها و گسترش خدمات الکترونیکی، توجه به کیفیت خدمات الکترونیکی و ارزیابی آن اهمیت بیشتری یافته است. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت خدمات الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد از دیدگاه کتابداران، به عنوان خدمت دهندگان و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به عنوان کاربران آنها است. روش: در این پژوهش برای بررسی دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران در خصوص کیفیت خدمات الکترونیکی کتابخانه های دانشگاه فردوسی، از پرسشنامه ای تلفیقی از مدل های ارزیابی کیفیت خدمات استفاده شده است. این پرسشنامه متشکل از هشت بعد و ۸۴ گویه است و در دو سطح، کیفیت خدمات موجود و کیفیت خدمات مورد انتظار را می سنجد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان داد کیفیت خدمات الکترونیکی ارائه شده در کتابخانه های دانشگاه فردوسی نتوانسته است سطح انتظارات دانشجویان تحصیلات تکمیلی این دانشگاه را برآورده سازد؛ بنابراین ارتقای سطح کیفیت خدمات الکترونیکی و نزدیک شدن به خواسته های دانشجویان باید مدنظر قرار گیرد.

هدف: این پژوهش در پی بررسی ساختار طبقه بندی رشته ها و همپوشانی آن ها در طبقه بندی موضوعی آی اس آی، به منظور شناسایی خطاهای نظام مند ناشی از آن در مطالعات علم سنجی است. روش: پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام پذیرفته است. جامعه پژوهش همه مقالات نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس در سال ۲۰۰۷ به همراه استنادهای آن ها در طول سال های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد نمایه نامه استنادی علوم اجتماعی با ۳۲۴۲۰ عنوان (۷۹/۳۲درصد)، بالاترین میزان همپوشانی را به نسبت کلّ مقالات خود با نمایه نامه استنادی جامع علوم دارد و نمایه نامه استنادی هنر و علوم انسانی نیز با ۱۳۰۸ مقاله (۴۷/۴درصد به نسبت حجم خود و ۱۶/۰درصد به نسبت حجم نمایه نامه استنادی جامع علوم)، کمترین میزان همپوشانی با نمایه نامه استنادی جامع علوم را دارد. این وضعیت منجر به افزایش حجم تولیدات علمی و میزان رؤیت پذیری برخی رشته ها شده است. بیشترین افزایش حجم نسبت به حجم اولیه و رؤیت پذیری نسبت به رؤیت پذیری اولیه در رشته های حوزه هنر و علوم انسانی مشاهده شد. جهت همپوشانی موضوعی یا تداخل محتوایی رشته های حوزه علوم بیشتر به سمت علوم اجتماعی است و برعکس؛ اما جهت همپوشانی موضوعی رشته های حوزه هنر و علوم انسانی با حوزه علوم و علوم اجتماعی تفاوت معناداری ندارند.

هدف: وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی علاوه بر ایفای نقش به عنوان ابزار اطلاع رسانی در حوزه سلامت، در تعیین رتبه دانشگاه در رتبه بندی جهانی وبومتریکس و نظام رتبه بندی وب سایت دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی کشور نیز اهمیت دارند. ارزیابی مداوم این وب سایت ها از جنبه های گوناگون ضروری است. پژوهش حاضر به بررسی وضعیت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران از نظر میزان توجه به ویژگی های محتوایی و فنی مؤثر بر ارتقای رتبه وبومتریک پرداخته است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های پیمایشی با رویکرد توصیفی است که به توصیف وضعیت عینی وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی ایران پرداخته است. از سیاهه وارسی محقق ساخته با دو بخش معیارهای محتوایی مؤثر بر رتبه وبومترییک (50 معیار) و معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو (52 معیار) استفاده شد. ارزیابی محتوایی وب سایت های جامعه پژوهش با مراجعه مستقیم پژوهشگر به وب سایت و به روش مشاهده صورت گرفت. به منظور ارزیابی وب سایت های مورد مطالعه براساس معیارهای بهینه سازی موتورهای جستجو نیز از ابزارهای خودکار در زمینه ارزیابی وب سایت ها استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. علاوه بر ارائه شاخص های توصیفی، از تحلیل ضریب همبستگی ناپارامتری اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: در مجموع از حداکثر نمره مربوط به معیارهای ارزیابی یعنی 102 نمره، وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی تهران (66/73 نمره)، اصفهان (65/67 نمره) و کاشان (56/66 نمره) از بیشترین میزان مطابقت با سیاهه وارسی پژوهش برخوردار بودند. وب سایت دانشگاه های علوم پزشکی بم، دزفول و جیرفت نیز (با 87/38، 85/38 و 02/37 نمره) کمترین میزان مطابقت را داشتند. نتیجه: نتایجه بیانگر فاصله قابل ملاحظه از وضعیت ایده آل برای تمامی وب سایت های جامعه پژوهش است.

هدف: هدف پژوهش، بررسی چگونگی به کارگیری شبکه های اجتماعی برای اشتراک دانش توسط کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان است. روش شناسی: در این پژوهش از رویکرد کیفی و روش نظریه زمینه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش تمام کتابدارن کتابخانه های عمومیِ شهر کرمان است و شرکت کنندگان در پژوهش به روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده اند. در نهایت، پژوهشگران پس از مصاحبه با 18 کتابدار کتابخانه های عمومی شهر کرمان به اشباع نظری دست یافتند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته است. برای تعیین روایی و پایایی پژوهش، از روش ارزیابی لینکولن و گوبا  استفاده شد که معادل روایی و پایایی در تحقیقات کمّی است. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش بر اساس روش رمزگذاری نظری، طی سه مرحله انجام شد: رمزگذاری باز، رمزگذاری محوری و رمزگذاری انتخابی. یافته ها: تفکیک و بررسی متون مصاحبه ها و رمزگذاری باز آنها با جزءبه جزء کردن اطلاعات، در مجموع به 69 گزاره مفهومی منجر شد. در مرحله دوم (رمزگذاری محوری) داده های خردشده به مقوله هایی که بیشترین ارتباط را با مسئله پژوهش داشتند منتهی و 29 گزاره مفهومی شناسایی گردید. سپس در مرحله سوم یعنی رمزگذاری انتخابی، 4 مقوله اصلی به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد در حال حاضر کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان، شبکه های اجتماعی را برای فعالیت های فردی شخصی، فعالیت های حرفه ای، ارتباطات دانشی، اشتراک مسائل دینی و مذهبی مورد استفاده قرار می دهند، اما اشتراک دانش و توزیع مسائل علمی، سهم بسزایی در این امر دارند. طبق نتایج حاصل، همچنین می توان گفت، این کتابداران دیدگاه مثبتی نسبت به کاربرد شبکه های اجتماعی دارند اما جوامع عملی با هدف ارتباط های سازمانی و حرفه ای کتابداران از طریق اشتراک دامنه خاص از دانش، در حال حاضر به صورت عملی در کتابخانه های عمومیِ شهر کرمان وجود ندارند.

هدف: هدف این پژوهش تحلیل پیوندهای میان این دو دسته از شاخص هاست.  روش: پژوهش حاضر مبتنی بر علم سنجی و جامعه آماری مشتمل بر 37 کشوری است که بر اساس اطلاعات مربوط به دوره پانزده ساله 1996 تا 2010 در پایگاه سایمَگو[1] در سه خوشه بررسی شده اند. داده های آماری این پژوهش از پایگاه های اطلاعاتی وب آو ساینس، سایمَگو، نظام رتبه بندی کیو اس، نظام رتبه بندی شانگهای و نظام رتبه بندی تایمز استخراج شده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از نرم افزار اکسل[2] و اس. پی. اس. اس[3] و به منظور پاسخگویی به سؤال و فرضیه، از آزمون آماری همبستگی پیرسون و اسپیرمن استفاده شد.  یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که بین دو دسته شاخص های هزینه کرد تحقیق و توسعه و همچنین کیفیت انتشارات علمی کشورها همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین میان شاخص های استنادی، به عنوان مهم ترین بخش از شاخص های تعیین کننده کیفیت انتشارات علمی کشورها، ارتباط مستقیمی برقرار است.  اصالت اثر: بررسی ها نشان می دهند که میزان هزینه کرد در زمینه تحقیق و توسعه همواره تأثیر بسزایی در کیفیت انتشارات علمی کشورها داشته، پس در این پژوهش به تحلیل این مهم پرداخته شده است. <br clear="all" /> [1]. scimago. http://www.scimagojr.com 1. Excel 2. SPSS

هدف: کودکان در نیم دوره عملیات عینی به تدریج اجتماعی می شوند. این امر در بستر تعامل، با کاهش خودمیان بینی، افزایش تمرکززدایی و شکل دادن به هویت (تعلق خاطر) پدید می آید. پیاژه دست ورزی شیءها و تعامل با انسان ها را زمینه ساز تجربه فعال، پرورش دهنده اجتماعی شدن و درنتیجه رشد شناختی کودک می داند. وب سایت ها به عنوان شیءهای عینی با دربرداشتن امکانات لازم می توانند اجتماعی شدن کودکان را تسهیل نمایند. روش: این پژوهش با رویکردی آمیخته، تحلیل محتوای کیفی و کمی را به خدمت گرفته تا ضمن ساختن ابزار سنجش، به تحلیل این وب سایت ها بپردازد. یازده وب سایت فارسی موجود و سی وب سایت انگلیسی که به شیوه نظام مند از سیاهه بهترین وب سایت ها برای کودکان انتخاب شدند نمونه پژوهشی را شکل داد. یافته ها: یافته ها نشان داد که این نمونه در تسهیل اجتماعی شدن کودکان توانمندی بسیار کمی دارند. با وجود این، وبسایت های Disney, PBS, KOL به میزان بسیار زیادی از امکانات مورد انتظار برخوردار بودند. نتایج بدست آمده می تواند برای سایت های کودکان که با هدف رشد شناختی آنان طراحی می شوند، به کار رود. با وجود تاکید متون بر اهمیت همخوانی وب سایت ها با میزان رشد شناختی کودکان و نقشی که می توانند در تسهیل فرایند اجتماعی شدن داشته باشند، پژوهشی که ابزاری برای سنجش چنین همخوانی تدوین یا به کار برده باشد شناسایی نشد.

هدف : هدف این پژوهش تعیین نوع و سطح استفاده از فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی و جایگاه هر یک در شکل دهی به جریان اطلاعات بین شهروندان جغتائی است تا به عنوان شاخصه هایی، روند حرکت در مسیر توسعه یافتگی این شهر نشان داده شود. روش : این پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کارمندان، کسبه، کشاورزان و دانشجویان شهر جغتای است. برای جمع آوری داده ها حجم نمونه ای به تعداد 357 نفر انتخاب شد که نسبت هر یک از جوامع چهارگانه (کارمند، کشاورز، کاسب، دانشجو) در نمونه به ترتیب برابر با 66، 185، 28 و 75 نفر است. روش نمونه گیری، نمونه گیری در دسترس بوده است. در عین حال، روزها و ساعت هایی که به هر یک از این گروه ها مراجعه شد، به صورت تصادفی انتخاب گردید. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده که روایی آن با نظر استادان راهنما و مشاور و اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، تأئید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه گردیده است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها : تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد بیشتر افراد نمونه مورد مطالعه (1/97%) تلویزیون و درصد کمی از آنان (2/4%) ماهواره در اختیار دارند. بیشترین میزان دسترسی  افراد، به تلفن ثابت (4/77%) و کم ترین میزان دسترسی آنها به ماهواره (6/10%) است. بیشتر افراد برای کسب اطلاعات روزمره خود از تلویزیون (64/2) استفاده می کنند و از ماهواره (15/0) کم ترین میزان استفاده را دارند. پاسخگویان بر این باورند که اینترنت (45/4) بیشترین و ماهواره (42/0) کمترین میزان را از جهات مختلف (فردی، اجتماعی و اقتصادی) در زندگی فردی شهروندان جغتائی و یا توسعه شهر جغتای دارد. مهمترین منبع نمونه مورد مطالعه برای دریافت اطلاعات درون شهری، گفتگوی حضوری (16/6) است و فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی نسبتا سنّتی بر جریان اطلاعات درون شهری غلبه دارد.تلویزیون و گفتگوی حضوری (15/8 و 41/4) و نیز اینترنت، به ترتیب سه منبع مهم برای دسترسی به اطلاعات در زمینه های مختلف اقتصادی، سیاسی، بهداشتی و ... (فرا شهری) هستند.اطلاعات درون شهری بیشتر از طریق گفتگوی حضوری (با میانگین سودمندی 84/2 و میانگین استفاده 16/6) و اطلاعات فرا شهری بیشتر از طریق تلویزیون (با میانگین سودمندی 91/2 و میانگین استفاده 15/8) در شهر جغتای جریان دارد. اینترنت و گفت وگوی حضوری به ترتیب دو مؤلفه مهمّ دیگر در جریان اطلاعات فراشهری هستند و کتابخانه و ماهواره در آخرین رده قرار دارند و کمترین نقش را در این جریان دارند. همچنین، نتایج به دست آمده بیانگر آن است که گروه های مورد مطالعه (کارمند، کاسب، کشاورز، دانشجو) در این پژوهش در چهار حوزه مالکیّت، دسترسی، استفاده و سودمندی منابع و کانال های اطلاعاتی، نظرهای متفاوتی اعلام کرده اند. به بیان دیگر، نوع شغل در مالکیّت، دسترسی، سودمندی و استفاده از منابع اطلاعاتی و ارتباطی تأثیرگذار است. نتیجه گیری: اگرچه جغتای شهری نسبتاً کوچک و قرار گرفته در دور دست است، فنّاوری های اطلاعاتی و ارتباطی هم در ارتباط های درون شهری و هم در ارتباط های فراشهری آن حضوری قابل توجه دارند. این حضور بیشتر در گروه های کارکنان و کسبه و تاحدودی دانشجویان قابل مشاهده است.

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر افزایش جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی بر اساس مدل بازاریابی مشتری مدار «چهار سی» از دیدگاه کتابداران انجام شده است. روش شناسی: روش پژوهش «توصیفی- پیمایشی» و ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای محقق ساخته، شامل 40 سؤال بسته در چهار قسمت است. جامعه آماری این پژوهش کلیه مدیران و کتابداران شاغل در سازمان مذکور است که در زمان انجام پژوهش ، 243 نفر بودند. با توجه به حجم کم جامعه آماری، نمونه گیری انجام نشد و پرسش نامه بین جامعه آماری به طورکامل توزیع شد. در نهایت، 163 پرسش نامه معتبر جمع آوری شد. علاوه بر آمار توصیفی، با توجه به غیرنرمال بودن داده ها، برای آزمون فرضیه ها از رگرسیون ترتیبی و برای بررسی ارتباط بین متغیرها از آزمون مجذور کای و ضریب همبستگی اسپیرمن،  استفاده شده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد عناصر آمیخته بازاریابی در جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی تأثیر دارند و مؤلفه های «ارتباط»، «راحتی» و «هزینه» به ترتیب، در جذب مخاطبان به کتابخانه های آستان قدس رضوی نقش دارند؛ ولی مؤلفه «ارزش های مورد انتظار مشتری» در جذب مخاطبان نقش ندارد. یافته های این پژوهش نشان داد با کمک مؤلفه های عناصر آمیخته بازاریابی «چهار سی» می توان به جذب مخاطبان کتابخانه های آستان قدس رضوی کمک کرد.

هدف: سکوت سازمانی بر خدمات دهی هر نهاد، سازمان یا مؤسسه ای اثر سوء می گذارد. هدف پژوهش حاضر آن است که وضعیت سکوت سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور را در سال 1392 بررسی کند و برخی عوامل اثرگذار بر/ و اثرپذیر از آن را معین نماید. روش: با نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، 350 کتابدار از کتابخانه های عمومی هفت استان کشور انتخاب و 277 نفر آنان «پرسشنامه سکوت سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی» را به صورت حضوری و یا از طریق پست الکترونیکی تکمیل کردند. داده های گردآوری شده با روش های آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. یافته ها: از نظر کتابداران، سکوت سازمانی در کتابخانه های عمومی کشور در حد متوسط است. به علاوه، گرایش مدیریت عالی نهاد کتابخانه های عمومی کشور به سکوت سازمانی عامل بالقوه رفتار سکوت سازمانی کتابداران است. فرصت های ارتباطی ضعیف عامل اثرگذار بر سکوت سازمانی و رضایت شغلی کم و تعهد سازمانی اندک نیز متأثر از سکوت سازمانی کتابداران است. اصالت/ارزش: این پژوهش آغاز راهی برای بررسی گسترده بحث سکوت سازمانی در کتابخانه ها و میان کتابداران است. با این حال، ارزش مقاله حاضر در معرفی متغیر «فرصت های ارتباطی اندک» است که باعث می شود، کتابداران نتوانند صدای خود را به گوش مسئولان برسانند. توجه به این نکته می تواند سکوت سازمانی کتابداران را بشکند و به بالندگی کتابخانه های عمومی کمک نماید.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین میزان تأثیر قراردادهای روان شناختی و اعتماد سازمانی بر تعهد سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان طراحی و اجرا گردید. روش: در این پژوهش پیمایشی، از روش آماری همبستگی از نوع معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه مورد بررسی کل کتابداران شهر کرمان بود. نمونه مورد بررسی بر اساس فرمول کوکران 120 مشارکت کننده برآورد شد که به شیوه خوشه ای تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور گردآوری اطلاعات از سه پرسشنامه تعهد سازمانی، اعتماد سازمانی و قراردادهای روان شناختی استفاده گردید. داده های به دست آمده به روش معادله یابی ساختاری با کمک نرم افزار PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که اولاً مدل از برازش خوبی برخوردار است و ثانیاً تمامی مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم به جز مسیر مستقیم قراردادهای روان شناختی با تعهد سازمانی معنی دار است (01/0>Pvalue). مدل نهایی با حذف مسیر مستقیم قراردادهای روان شناختی بر تعهد سازمانی ارائه گردید. همچنین در بررسی مؤلفه های تعهد سازمانی کتابداران بر حسب جنسیت، نتایج نشان داد که مردان در مقایسه با زنان از تعهد مستمر بالاتری به لحاظ آماری (01/0>Pvalue) برخوردارند. اصالت/ارزش: با توجه به نتایج این پژوهش و نقش قراردادهای روان شناختی بر اعتماد سازمانی و به دنبال آن تعهد سازمانی می توان بیان داشت که تعهد سازمانی کتابداران در گرو ایجاد قراردادهای روان شناختی بوده که منجر به اعتماد گردیده است و این، اعتماد تعهد سازمانی کارکنان را به دنبال خواهد داشت. بنابراین ایجاد قراردادهای روان شناختی که منتج به نگرش مثبت کارکنان و به دنبال آن تعهد سازمانی آنان به کتابخانه شود، ضروری به نظر می رسد.

امروزه اینترنت ابزاری پذیرفته شده و پر کاربرد برای تجارت، تبدیل شده و تغییرات بنیادی در ساختار صنعت و تجارت به ارمغان آورده است؛ در این میان حفظ و تقویت وفاداری مشتریان برای شرکت هایی که در فضای الکترونیکی فعالیت می کنند، به عنوان یک چالش استراتژیک در زمینه حفظ و توسعه جایگاه رقابتی در فضای مجازی مطرح است. این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر کیفیت سیستم، کیفیت اطلاعات و کیفیت طراحی رابط بر وفاداری مشتریان وب سایت ها از طریق نقش رضایت و اعتماد مشتریان است. جامعه ی آماری این پژوهش مشتریان وب سایت سنتر مارکت، می باشد که از میان آنها نمونه 320 نفری انتخاب شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار های آماری SPSS وAMOS انجام شده و روش آماری مورد استفاده در این پژوهش مدل سازی معادلات ساختاری است. نتایج نشان می دهد که کیفیت سیستم و کیفیت طراحی رابط به طور معناداری بر رضایت و اعتماد مشتریان وب سایت تأثیرگذار است؛ اما کیفیت اطلاعات بر این متغیرها تاثیر گذار نیست.

هدف: هدف اصلی این مقاله آن است که مدلی طراحی کند که طی آن، کتاب ها طوری در قفسه های کتابخانه چیده شود که با توجه به شباهت موضوعی کتاب ها و فاصله قفسه ی کتاب ها از هم، حرکت کلیه مراجعان در مجموعه کتابخانه کمینه شود و محدودیت های مربوط به تعداد هر نوع کتاب و حجم قفسه ها لحاظ گردد. روش: مسأله چیدمان کتاب یک موضوع بهینه سازی مکانی با فضای جستجوی وسیع است که به دلیل تنوع بسیار بالای حالات چیدمان امکان حل آن توسط روش های قطعی و ریاضی وجود ندارد. موضوع این تحقیق، حل این مسأله با استفاده از الگوریتم بهینه سازی فاخته است. یافته ها: الگوریتم فاخته برای این مسأله ۳۵۰ بار اجرا شده است. با توجه به صحت و دقت بالای الگوریتم، جواب های قابل قبولی به دست آمده است. نتایج محاسبات نشان می دهد که الگوریتم مناسبی برای مسأله تخصیص بهینه فضای کتابخانه به انواع کتاب است. اصالت/ارزش: مسأله چیدمان کتاب ها در یک کتابخانه موضوعی پیچیده است و تأثیر زیادی در دسترسی و راحتی استفاده از کتاب ها را دارد. ارزش این مقاله در ارائه روشی برای بهینه سازی چیدمان است.

هدف: هدف این پژوهش، مطالعه تأثیر کیفیت محتوایی و ساختاریِ وب سایت های کتابخانه های عمومی بر رضایت، وفاداری و در نتیجه تبلیغات توصیه ای الکترونیکی است. روش پژوهش: پژوهش در دو بخش انجام شده است: در بخش نخست، برای شناسایی عوامل مؤثر بر کیفیت ساختاری و محتوایی وب سایت های کتابخانه ای، تحلیل محتوای پژوهش های صورت گرفته در زمینه طراحی وب سایت، در 10سال اخیر، به منظور ارائه مدل صورت گرفت. در بخش دوم، برای تعیین میزان اهمیت ابعاد و برازش مدل، از نظر تعداد 190 نفر از مراجعه کنندگان کتابخانه های عمومی شهر مشهد، استفاده شد. روش پژوهش در بخش اول، تحلیل محتوا و در بخش دوم، از نوع پیمایشی با استفاده از تحلیل عاملی و پرسشنامه محقق ساخته بود. در ادامه، عوامل، بر اساس میزان اهمیت به دست آمده ارزش گذاری گردید. از متوسط ارزش های رتبه بندی شده، که هربُعد از مراحل اول و دوم به دست آورد، برای طراحی مدل استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 25 متغیّر شناسایی شده برای ابعاد مختلف پژوهش را می توان بر روی شش عامل بارگذاری نمود که در مجموع قادر به تبیین بیش از 72 % واریانس شاخص ها، هستند. شاخص KMO برابر با 794/0 و مقدار معنا داری آزمون بارتلت 000/0 شده است. بنابراین، مدل تحلیل عاملی تأییدی در برازش به داده ها مناسب تشخیص داده شد و شاخص های ارائه شده و مقایسه آن با مقدار مطلوب برای یک مدل برازش یافته، نشان از برازش مناسب مدل دارد.  

هدف: کتاب های گویا در صنعت نشر دارای جایگاه ویژه ای هستند و ناشران زیادی در سراسر دنیا با روش و معیارهای مختلفی اقدام به تولید آنها می نمایند. هدف این پژوهش شناخت و معرفی مهمترین معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا از دیدگاه تولیدکنندگان است. روش: در این پژوهش به تحلیل محتوای کیفی مصاحبه هفت نفر از تولیدکنندگان کتاب های گویا در شهر تهران پرداخته شده است که به شکل هدفمند انتخاب و مورد مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. پس از تحلیل داده ها، کدهای اولیه استخراج شد و در چند مرحله مورد بازبینی بررسی و طبقه بندی قرار گرفت و در نهایت چهار مقوله اصلی و 21 مقوله فرعی به دست آمد. یافته ها: یافته های این مطالعه مؤید این مطلب است که مهمترین معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا از دیدگاه تولیدکنندگان در چهار مقوله اصلی محتوا، ارائه، فنی، و سایر قرار می گیرند که در مجموع دارای 21 مقوله فرعی مخاطب، انگیزه استفاده، معیار انتخاب، موضوع، حق مؤلف، ویرایش، سخت افزار، نرم افزار، نیروی انسانی، ویژگی و کیفیت فایل صوتی، قالب انتشار، توزیع، روایت، موسیقی، تقطیع و نام گذاری، جستجوپذیری، ارائه اطلاعات کتابشناختی، مزیت، کاستی، علل رواج، و مشکلات تولید هستند. اصالت/ارزش: این تحقیق برای اولین بار معیارهای تولید و ارزیابی کتاب های گویا را از دیدگاه تولیدکنندگان مشخص نمود. مشارکت کنندگان مصادیقی از این معیارها را عرضه نمودند که توجه به آنها در تولید کتاب های گویا می تواند موجب افزایش کیفیت تولیدات شود.