محمد اکبری بورنگ

امروزه استفاده از شبکه های اجتماعی در میان جوانان به طور چشمگیری گسترش یافته است. در این میان استفاده از این شبکه ها در امر آموزش کمی مورد غفلت قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و شناسایی عوامل کلیدی موفقیت آموزش از طریق شبکه های اجتماعی است. رویکرد پژوهش، کیفی و روش آن سنتزپژوهی است. جامعه پژوهش، متشکل از 723 مقاله درباره استفاده از شبکه های اجتماعی در آموزش است که بین سال های 2018-2007 در مجلات علمی یا کنفرانس های معتبر ارائه شده اند. نمونه پژوهش شامل 43 مقاله است که به صورت هدفمند جمع آوری شده اند و بر اساس پایش موضوعی، داده ها انتخاب شدند. داده های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد مطالعه، گردآوری شده اند. بر اساس تجزیه وتحلیل داده ها، عوامل کلیدی موفقیت شبکه های اجتماعی در امر آموزش در 4 بُعد، 9 عامل و 41 مقوله طبقه بندی شدند. این ابعاد شامل بُعد ساختاری (مشتمل بر عوامل سازمانی و کیفیت شبکه ها)؛ بُعد سیستم های مدیریتی (مشتمل بر عوامل سیستم مدیریت یادگیری، مدیریت محتوا و مدیریت شبکه)؛ بُعد رفتاری (مشتمل بر عوامل یادگیرنده و یاددهنده) و ُبعد زمینه ای (مشتمل بر عوامل فناوری و فرهنگی) می باشند. در پایان، الگوی جاری عوامل موفقیت آموزش از طریق شبکه های اجتماعی با توجه به پژوهش های موجود ترسیم شده است.

امروز با توجه به تغییرات سریع در حوزه ی فناوری و نیازهای کنونی و آینده، تغییر برنامه ی درسی بیش از پیش ضروری می نماید. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی الگوی پذیرش تغییر برنامه ی درسی معلمان دوره ابتدایی شهر بیرجند طراحی و اجرا گردید. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش کل معلمان مقطع ابتدایی شهر بیرجند را که شامل 500 نفر بودند در بر گرفت. نمونه ی مورد بررسی به شیوه ی خوشه ای تصادفی تعداد 220 مشارکت کننده برآورد و مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی و مدل معادلات ساختاری با نرم افزار PLS مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که پرسشنامه ی تدوین شده از پایایی و روایی بالایی برخوردار است. تمامی مسیرها در مدل مورد بررسی جز یک مسیر تأیید گردید و مدل از برازش خوبی برخوردار بود. نگرش معلمان نسبت به تغییر برنامه ی درسی، پیش بینی کننده ی ادراک آنان از مفید بودن و آسان بودن تغییر برنامه ی درسی است. ادراک از مفید بودن تغییر برای دانش آموزان نتوانست پیش بینی کننده ی پذیرش تغییر برنامه ی درسی باشد. ادراک از آسان بودن اجرای برنامه ی درسی تغییریافته، پیش بینی کننده ی پذیرش تغییر برنامه ی درسی است.

مقدمه: نظریه در هر حوزه علمی از جمله علم اطلاعات و دانش شناسی، اهمیت و کاربردهای ویژه ای دارد. پژوهش حاضر درصدد یافتن میزان استفاده از نظریه در فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، طی سال های ۸۹ -۹۳، در یک بازه زمانی ۵ ساله بوده است. روش شناسی: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا صورت گرفت. جامعه پژوهش را تمام مقاله های فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، طی سال های ۸۹ -۹۳ تشکیل دادند که شامل ۲۱۲ مقاله بود وهمه مقاله ها مورد بررسی قرار گرفت. «واژه» به عنوان واحد ثبت و «مقاله» به عنوان واحد تحلیل در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده ها، سیاهه وارسی (کدنامه) بود. هر نظریه در هر مقاله تنها یک بار شمارش گردید. یافته ها: یافته ها نشان داد که از ۲۱۲ مقاله فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، طی سال های ۸۹ -۹۳، ۱۶۶مقاله آن پژوهشی و ۴۶ مقاله آن مروری است و در۹۹ مقاله پژوهشی و ۳۹ مقاله مروری از نظریه استفاده شده است. طی سال های ۸۹ -۹۳، در۶۵ درصد از مقاله های فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، نظریه به کار رفته است. منشأ نظریه های یافت شده به ترتیب فراوانی از ۳ حوزه علوم انسانی و اجتماعی، علوم پایه و مهندسی و علم اطلاعات و دانش شناسی بود. تعداد مقاله هایی که در عنوان، چکیده و متن مقاله ها از نظریه استفاده کرده اند به ترتیب ۲۴، ۳۸ و۱۳۸ مقاله است. این مقاله ها درمجموع ۳۷۱ بار ازنظریه استفاده کرده اند. بدین ترتیب، هر یک از مقاله هایی که نظریه در آن هابه کاررفته است، به طورمتوسط ۶۸/۲ نظریه را به کاربرده اند. میزان متوسط استفاده از نظریه در کل مقاله های فصلنامه ۷/۱نظریه در هر مقاله است. بحث و نتیجه گیری: طی سال های مورد بررسی، میزان استفاده از نظریه در فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی در مجموع روند صعودی داشته است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه درسی مبتنی بر درمان شناختی-رفتاری بر افزایش خودکار آمدی و تاب آوری در بیماران تحت درمان متادون صورت گرفته است. روش: به این منظور، 60 نفر از بیماران تحت درمان متادون که در دو مرکز ترک اعتیاد خصوصی شهرستان زیرکوه و مرکز گذری کاهش آسیب توکل زیرکوه پرونده داشتند با استفاده از نمونه گیری تصادفی در دو گروه آزمایشی (30 نفر) و کنترل (30نفره) بررسی شدند. گروه آزمایش به مدت 12 جلسه تحت درمان شناختی-رفتاری به سبک کارول قرار گرفتند و گروه کنترل فقط داروی متادون دریافت کردند. پرسش نامه های خودکار آمدی و تاب آوری در هر دو گروه قبل و بعد از درمان مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد درمان شناختی-رفتاری بر خودکار آمدی بیماران تحت درمان متادون تاثیر مثبت داشته است (05/0 >p). همچنین نتایج نشان داد درمان شناختی-رفتاری بر تاب آوری تاثیر معنادار نداشته است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق تلویحات کاربردی و بالینی دارد.

هدف: این پژوهش با هدف تعیین میزان تأثیر قراردادهای روان شناختی و اعتماد سازمانی بر تعهد سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی شهر کرمان طراحی و اجرا گردید. روش: در این پژوهش پیمایشی، از روش آماری همبستگی از نوع معادلات ساختاری استفاده شد. جامعه مورد بررسی کل کتابداران شهر کرمان بود. نمونه مورد بررسی بر اساس فرمول کوکران 120 مشارکت کننده برآورد شد که به شیوه خوشه ای تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور گردآوری اطلاعات از سه پرسشنامه تعهد سازمانی، اعتماد سازمانی و قراردادهای روان شناختی استفاده گردید. داده های به دست آمده به روش معادله یابی ساختاری با کمک نرم افزار PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته های به دست آمده نشان داد که اولاً مدل از برازش خوبی برخوردار است و ثانیاً تمامی مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم به جز مسیر مستقیم قراردادهای روان شناختی با تعهد سازمانی معنی دار است (01/0>Pvalue). مدل نهایی با حذف مسیر مستقیم قراردادهای روان شناختی بر تعهد سازمانی ارائه گردید. همچنین در بررسی مؤلفه های تعهد سازمانی کتابداران بر حسب جنسیت، نتایج نشان داد که مردان در مقایسه با زنان از تعهد مستمر بالاتری به لحاظ آماری (01/0>Pvalue) برخوردارند. اصالت/ارزش: با توجه به نتایج این پژوهش و نقش قراردادهای روان شناختی بر اعتماد سازمانی و به دنبال آن تعهد سازمانی می توان بیان داشت که تعهد سازمانی کتابداران در گرو ایجاد قراردادهای روان شناختی بوده که منجر به اعتماد گردیده است و این، اعتماد تعهد سازمانی کارکنان را به دنبال خواهد داشت. بنابراین ایجاد قراردادهای روان شناختی که منتج به نگرش مثبت کارکنان و به دنبال آن تعهد سازمانی آنان به کتابخانه شود، ضروری به نظر می رسد.

هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه جهت گیری مذهبی و اعتماد بین فردی با موفقیت تحصیلی دختران است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری عبارت بود از کل دانش آموزان متوسطه شهرستان بیرجند در سال تحصیلی 93-94 که بر اساس جدول مورگان و به شیوه ی خوشه ای تصادفی تعداد 355 نمونه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسش نامه ی جهت گیری مذهبی آلپورت و پرسشنامه اعتماد در روابط بین فردی رمپل و هولمز استفاده شد. داده ها از طریق آزمون t مستقل و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تحلیل داده ها نشان داد، در بررسی وضعیت مؤلفه های جهت گیری مذهبی، جهت گیری مذهبی بیرونی ، جهت گیری مذهبی کلی و درونی دختران در سطح بالاتر از متوسط قرار داشت و در بررسی وضعیت مؤلفه های اعتماد بین فردی، پیش بینی پذیری دختران در سطح پایین تر از متوسط و اعتماد بین فردی و قابلیت اعتماد و وفاداری دختران در سطح بالاتر از متوسط قرار داشت. و در بررسی پیش بینی موفقیت تحصیلی بر اساس جهت گیری مذهبی و اعتماد بین فردی، آزمون رگرسیون نشان داد جهت گیری مذهبی درونی پیش بینی کننده ی موفقیت تحصیلی دختران می باشد و جهت گیری مذهبی بیرونی و اعتماد بین فردی نقش معناداری در پیش بینی موفقیت تحصیلی دختران نداشت.

هدف این پژوهش، پیش بینی اعتماد بین فردی دانش آموزان دختر متوسطه ی شهرستان بیرجند بر اساس جو عاطفی خانواده و جهت گیری مذهبی آنها در سال تحصیلی 94-93 است. این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه ی آماری - تحصیلی آن شامل کلیه ی دانش آموزان دختر متوسطه ی نظری شهرستان بیرجند به تعداد 4654 نفر است که با توجه به حجم جامعه و بر مبنای استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 355 نفر با آلفای 0/05 برآورد شد. نمونه مورد بررسی به شیوه ی خوشه ای انتخاب و مطالعه شد. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد جو عاطفی خانواده قادر به پیش بینی اعتماد بین فردی دانش آموزان (P<0/05) و جو عاطفی پدر قادر به پیش بینی اعتماد بین فردی، قابلیت اعتماد و وفاداری از خرده مقیاس های اعتماد بین فردی است (P<0/01). همچنین بین جهت گیری مذهبی بیرونی با پیش بینی پذیری از خرده مقیاس های اعتماد بین فردی رابطه ی معناداری وجود دارد (P<0/05). با توجه به نتایج پژوهش و رابطه ی جو عاطفی خانواده و جو عاطفی پدر با اعتماد بین فردی و خرده مقیاس های آن و همچنین رابطه ی جهت گیری مذهبی بیرونی با پیش بینی پذیری، انجام کارگاه ها و دوره های آموزشی به وسیله ی مسئولان و مشاوران مدارس برای خانواده ها به منظور بهبود اعتماد بین فردی دانش آموزان دختر ضروری می نماید.

بنابر دیدگاه مبتنی بر منابع، عملکرد برتر سازمان ها می تواند از منابع منحصر به فرد آنها، یکپارچگی منابع و یا توانایی پاسخ گویی به محیط ناشی شود. بر اساس این دیدگاه، تفاوت در عملکرد سازمان ها به دلیل این است که سازمان های موفق دارای منابع استراتژیکی (فیزیکی، انسانی و سازمانی) هستند که رقبای آن ها فاقد آن منابع هستند. بنابراین، تفاوت در منابع، نقش مهمی در ایجاد سود برای سازمان دارد. از جمله منابع سازمان، سرمایه فکری است که دارای سه بعد سرمایه انسانی، ساختاری و ارتباطی می باشد. در این مطالعه به بررسی نقش سرمایه فکری و گرایش به کارآفرینی و تأثیرات آنها بر عملکرد سازمان پرداخته شد. مطالعه حاضر، توصیفی و از نوع پیمایشی– تحلیلی است که از روش سرشماری بهره می برد . داده های جمع آوری شده در این بررسی از میان شرکت های فعال در واحدهای کوچک و متوسط صنایع چوب و محصولات چوبی شهر مشهد با استفاده از نرم افزار آماری PLS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که گرایش به کارآفرینی بر عملکرد سازمان تاثیر معناداری دارد و از میان ابعاد سه گانه سرمایه فکری، بالاترین میزان اثرگذاری بر عملکرد سازمان، مربوط به سرمایه ارتباطی می باشد.

احساس حضور دانشجویان عاملی مهم در موفقیت آموزش مجازی می باشد. یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر احساس حضور دانشجویان باورهای آموزشی استادان مجازی می باشد. این پژوهش با هدف بررسی نقش جهت گیری های برنامه درسی استادان بر احساس حضور دانشجویان در دوره های مجازی، طراحی و اجرا گردید. این مطالعه یک پژوهش ترکیبی از نوع متوالی می باشد. جامعه آماری شامل استادان و دانشجویان دانشگاه های، امیرکبیر، علم و صنعت، خواجه نصیرالدین طوسی و علوم و حدیث می باشند. در مرحله ی کمی، نمونه مورد بررسی به شیوه ی طبقه ای تصادفیْ تعداد 714 دانشجو و 63 استاد انتخاب شدند و در مرحله کیفی با استفاده از نمونه گیری دسترس تعداد 16 آزمودنی به شیوه ی اشباع نظری تعیین گردیدند. در مرحله ی کمی، تحقیق، جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسش نامه ی جهت گیری های برنامه درسی و پرسش نامه احساس حضور، انجام شد و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی با برنامه spss انجام شد. در مرحله کیفی تحقیق، از مصاحبه ی نیمه ساختار یافته، جهت گردآوری اطلاعات استفاده شد و برای تحلیل داده ها از شیوه ی تحلیل محتوای کیفی و روش تفسیری استفاده شد. آزمون های تحلیل واریانس چند متغیره، آزمون لوین و آزمون تعقیبی توکی به منظور تحلیل داده ها استفاده شدند. نتایج حاصل از تحلیل داده های کمی و کیفی نشان داد که بین جهت گیری های برنامه درسی استادان و احساس حضور دانشجویان رابطه وجود دارد. نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه نشان داد که استادانی که دارای جهت گیری برنامه درسی انسان گرایی و بازسازی گرایی اجتماعی و تلفیقی شوآب هستند، در مقایسه با استادانی که دارای سایر جهت گیری ها می باشند دانشجویانشان احساس حضور بالاتری دارند. بنابراین توجه به باورها و نگرش های آموزشی استادان جهت افزایش احساس حضور دانشجویان بسیار اهمیت دارد.