درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت مدل (European Foundation for Quality Management) EFQMرا برای تعیین میزان رشد و تعالی سازمان و ترسیم راه رسیدن به تعالی سازمانی تدوین کرده است. این مدل برای شناسایی وضعیت موجود سازمان در مقایسه با یک سازمان ایده آل به کار می رود. هدف از انجام این مقاله تعیین امتیاز خود- ارزیابی عملکرد در بیمارستان های منتخب شهر اهواز بر اساس مدل EFQM بوده است.روش بررسی: این مطالعه، یک مطالعه مقطعی و توصیفی– تحلیلی است. جامعه پژوهش آن را 50 نفر از مدیران بیمارستانی شامل (مدیران ارشد و معاونین آن ها، مترون ها و مسوولین واحدها و بخش ها) تشکیل دادند. داده ها از طریق پرسش نامه استاندارد و معتبر خود- ارزیابی سازمان فدراسیون مدیریت کیفیت اروپا شامل 50 سوال در زمینه 9 معیار گردآوری شد. پایایی پرسش نامه بر اساس آزمون 80 درصد تعیین شد. داده ها بر اساس آزمون های آماری تحلیلی شامل 2?  و ضریب همبستگی Pearson و نیز آزمون های توصیفی مانند توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار و ... توسط نرم افزار آماری SPSS11.5  تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: در این مطالعه، 76 درصد افراد مورد مطالعه (ارزیابان داخلی) زن و 24 درصد مرد بودند. اکثر افراد (42 درصد) 40-36 سال سن داشتند. 90 درصد افراد دارای مدرک تحصیلی لیسانس و بالاتر بودند. در زمینه سابقه کار، اکثر افراد (48 درصد) دارای 20-16 سال سابقه کار بودند. درصد امتیاز هر کدام از عوامل 9 گانه به قرار زیر است:در بیمارستان امام خمینی (ره): رهبری 66.8، خط مشی و استراتژی 66، کارکنان 65.5، منابع و شرکا 70.4، فرایندها 63.9، نتایج مشتری 62.3، نتایج کارکنان 60.6، نتایج جامعه 63.6، نتایج کلیدی عملکرد 68.6.در بیمارستان نفت: رهبری 72.24، خط مشی و استراتژی 67.4، کارکنان 66.4، منابع و شرکا 63.4، فرایندها 65.07، نتایج مشتری 62.84، نتایج کارکنان 56.4، نتایج جامعه 59.45، نتایج کلیدی عملکرد 45.94. مجموع امتیاز خود- ارزیابی در بیمارستان امام خمینی (ره) 651.79 و بیمارستان نفت 615.14 به دست آمد.نتیجه گیری: امتیازات داده شده توسط مدیران بیمارستان ها تا حدودی غیر واقعی به نظر می رسد، اما با توجه به نتایج می توان نقاط قوت و نواحی برای بهبود را در بیمارستان مشخص نمود. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که از دیدگاه مدیران در بیمارستان های مورد مطالعه باید به معیارهای نتایج مشتریان، نتایج جامعه و نتایج کارکنان توجه بیشتری شود و زمینه های بهبود این معیارها را در بیمارستان ها فراهم آورند.

طراحی و پیاده سازی سیستم مدیریت کیفیت در سازمان ها در صورتی که مبتنی بر شرایط خاص سازمان ها باشد می تواند سبب بهبود عملکرد سازمان ها شود. در این صورت مطالعات انجام شده درباره تأثیر گذاری فعالیت های سیستم مدیریت کیفیت (شامل هفت فعالیت اصلی) بر عملکرد سازمان ها (بر اساس چهار معیار اصلی) نتایج متناقضی را نشان داده اند. از این رو در مقاله حاضر که حاصل یک تحقیق است این رابطه مورد بررسی قرار می گیرد. برای انجام تحقیق از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که فعالیت های سیستم مدیریت کیفیت بر معیارهای عملکردی رضایت کارکنان، رضایت مشتریان و اثربخشی سازمانی تأثیر مثبت و معنا دار داشته ولی تأثیر گذاری این فعالیت ها بر معیار نتایج مالی و بازار تأیید نشده است.

مدل های تعالی سازمانی ابزاری قدرتمند در ارزیابی عملکرد سازمان ها بشمار می آیند و بسیاری سازمان ها در جهان از این ابزارها بهره جسته­اند. در این سال ها سازمان های ایرانی هم برای ارزیابی عملکرد خود یکی از رایج ترین این مدل­ ها یعنی مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا (EFQM) را به کار گرفته­اند. از آنجا که بررسیِ تطبیقیِ نتایج چنین ارزیابیهایی می تواند در درک و بهبود سازوکارهایِ ارزیابی عملکرد راهگشا باشد، مقایسه عملکردِ سازمان ها با ابعاد ساختاری و محتوایی متفاوت(کوچک/بزرگ، دولتی/ خصوصی، خدماتی/ تولیدی و غیره) اهمیت می­یابد. این نوشته بنا دارد بررسی مقایسه­ای نتایج ارزیابی بر اساس مدل EFQM را بر­اساس متغیر اندازه (کوچک/بزرگ) پی بگیرد. این پژوهشِ پیمایشی-توصیفی برای جامعه شرکت های تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران انجام می شود و فرض وجود تفاوت در معیارهای 9 گانه تعالی سازمانی در سازمان های بزرگ و کوچک به آزمون گزارده می شود. با توجه به نوع توزیع یافته­ها، روش آماری مورد استفاده آزمون لِوِن و آزمون تفاوت میانگین های دو جامعه است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در معیارهای توانمندسازهای مدل EFQM بین سازمان های بزرگ و کوچک تفاوت معناداری وجود ندارد ولی در معیارهای نتایج می توان تفاوت هایی را سراغ گرفت.

زمینه: پیچیده شدن روز افزون عملیات سازمانی و فرایند مدیریت، توجه مدیران و دست اندرکاران سازمان ها و صاحب نظران را به بحث اخلاق سازمانی و اخلاق حرفه ای معطوف ساخته است. اخلاق به طور ساده عبارت است از شناخت صحیح از ناصحیح و سپس انجام صحیح و ترک ناصحیح. اخلاق حرفه ای امروزه به عنوان یکی از زمینه های دانش مدیریت در سازمان به شمار می رود. این مساله آن قدر حائز اهمیت است که امروزه اکثر مؤسسات صنعتی و بازرگانی در زمینه های اخلاق حرفه ای به دانشجویان خود آموزش های لازم را ارائه می دهند. هدف: هدف پژوهش این نکته اساسی است که امروزه مسئولیت سازمان ها نسبت به جامعه و عامه مردم فراتر از ارائه خدمت و ارائه کالاست لذا سعی دارد نقش تاثیرگذار اخلاق حرفه ای را در رابطه با یکی از سبک های جدید مدیریت یعنی مدیریت کیفیت فراگیر نقد و تحلیل کند. روش پژوهش: از لحاظ روش شناسی با توجه به ماهیت موضوع، در مقاله حاضر مقصد نهایی فقط با طرح سئوال پژوهش مطرح شده و نیازی به فرضیه سازی احساس نشده است لذا مقاله از لحاظ نوع و ساختار، یک پژوهش سندی- تحلیلی محسوب می شود. یافته های تحقیق: نتایج حاصله از نقدِ منابع مبین آن است که در سازمانهای مبتنی بر مدیریت کیفیت فراگیر توجه به مشتری یک توجه ابزارگرایانه تلقی نمی شود و مدیران و کارکنان در عین توجه خاص به اهداف سازمانی، نسبت به وظایف اخلاقی نیز در سازمان متعهد هستند که به عنوان نمونه می توان از صداقت و صراحت، حفظ حریم شخصی، رازداری و امانت، پای بندی به قراردادها و وفای به عهد نام برد. نتایج دیگر حاصل از بررسی های مروری این مقاله نشان می دهد اخلاق حرفه ای ارتباط مستقیم با مسئولیت پذیری سازمانی دارد و این دو مؤلفه منبعث از بعد معرفت شناسی و هستی شناسی این نظریه مدیریت هستند. از منظر شناخت شناسی و انسان شناسی این تئوری، منابع انسانی صرفاً منوط و منحصر به ابزار کار نیستند و هر عنصری که به نوعی با انسانیت انسان مرتبط باشد، از ارزش های اخلاقی در سازمان محسوب می شود. نتیجه گیری: نهایتاً آن که مدیریت کیفیت فراگیر به دنبال ایجاد تغییرات اساسی در ذهنیت افراد و سوق دادن آن از تفکرات قدیمی به جدید، از گذشته به آینده و از نگرش فردی به سوی گروههای پویاست.

ارزیابی و کنترل عملیات داخل سازمان یکی از اهداف نهایی فرآیند حسابداری مدیریت می باشد. در این راستا از ابزار و مدل های علمی متنوع متناسب با وضعیت و عملیات هر سازمان استفاده می گردد. مدل سروکوآل از مدل های معتبر و متداول سنجش کیفیت خدمات است که در آن از ابزار پرسشنامه استاندارد شده استفاده می شود و توسط ""پاراسورامان"" و ""زیتامل"" معرفی گردیده است. سنجش کیفیت خدمات پژوهشی در برای ارزیابی توان رقابت پذیری مراکز پژوهشی و دانشگاهی از جمله موضوعاتی است که در این حوزه وارد شده است. مقاله حاضر، نتیجه پژوهش کتابخانه ای است که در چارچوب روش شناسی علمی اجرا گردیده و هدف آن طراحی ابزاری برای سنجش کیفیت خدمات پژوهشی در چارچوب مدل سروکوآل است. در چارچوب نتایج حاصل از مطالعه، ابزار سنجش کیفیت خدمات پژوهشی مبتنی بر مدل SERVQUAL که مشتمل بر پارامترهای خدمات پژوهشی است، طراحی و معرفی شده است.

امروزه تنها سازمانهایی در عرصه رقابت از موقعیت مناسب برخوردارند که محور اصلی فعالیت خودشان را تامین خواسته مشتریان و ارضای نیازهای آنان با حداقل هزینه و حداکثر کیفیت قرار داده اند. ژاپنی ها اولین کشوری بودند که انقلاب کیفی را در دنیا رهبری کردند در دهه 1950 میلادی کالاهای ژاپنی در دنیا به رونوشت برابر اصل است مشهور بودند...

امروزه مدل­های جایزه کیفیت مانند جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج (MBNQA) و بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) به­عنوان راهنمای اجرای مدیریت کیفیت فراگیر (TQM) مورد استفاده تعداد زیادی از سازمان­ها است. با این وجود، تعداد تحقیقات تجربی که تأیید کنند که این مدل­ها به­صورتی واضح مفروضات اصلی TQM را منعکس میکنند یا نه، اندک است. هدف این مقاله تحلیل میزان درک و فهم مدل تعالی EFQM از مفروضات اصلی موجود در مفهوم مدیریت کیفیت فراگیر است؛ یعنی تفاوت مسائل اجتماعی و فنی مربوط به مدیریت کیفیت فراگیر، برداشت کلی از مدیریت کیفیت فراگیر در سازمان، رابطة علّی روش­های TQM و عملکرد سازمانی. بر اساس پاسخ های جمع آوری شده از مدیران 446 شرکت ایرانی از طریق پرسشنامه ای سازمانیافته مشخص شد: (1) این مدل دارای ابعاد اجتماعی و فنی است؛ (2) هر دو بعد با هم ارتباط درونی دارند و (3) این دو بعد به اتفاق نتایج را افزایش میدهند. این یافته ها مدل تعالی EFQM را به­عنوان چارچوب کارآمدی برای TQM پشتیبانی میکند و همچنین نتایج حاصل از تحقیقات قبلی در رابطه با MBNQA را تقویت کرده و نشان میدهد که مدل­های جایزهی کیفیت واقعاً چارچوبی مناسب برای مدیریت کیفیت فراگیر به حساب میآیند

امروزه کیفیت خدمت از مهمترین جنبه های مدیریتی سازمان های خدماتی هستند و مشتری محوری، استراتژی اول تمام سازمان های دنیا به شمار می روند. تحقیق حاضر به منظور بررسی میزان کیفیت خدمات درمانی ارائه شده در بیمارستان های درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (شهر اصفهان) انجام شده است. به همین منظور یک نمونه 336 نفری از بیماران که قادر به همکاری و بیشتر از 24 ساعت در بیمارستان های فوق بستری می شدند به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. گردآوری داده ها به کمک پرسشنامه تدوین شده بر اساس ابزار سروکوآل که روایی و پایایی (91/0) آن مورد تایید قرار گرفت انجام شد. از مدل های توسعه یافته در اندازه گیری کمی کیفیت خدمات در بخش دولتی متعلق به پاراسورامان و بری می باشد. مدل SERVQUAL سعی در اندازه گیری کیفیت خدمات در جایی که این کیفیت به عنوان یک ضرورت جهت درک مشتری، انتظارات او و کیفیتی که از خدمات ارائه شده انتظار دارد، به کار می رود. SERVQUAL مخفف کلمه SERVICE QUALITY به معنای کیفیت خدمات می باشد. این ابزار بر مبنای مدل شکاف کیفیت خدمات به اندازه گیری شکاف پنجم از ابعاد مختلف کیفیت خدمات (ملموس ها، توانایی اجرای خدمات، اعتماد و اطمینان، پاسخگویی و دلسوزی) می پردازد.

در ابتدای قرن بیستم « فردریک تیلور » روش علمی خود را ارائه داد که هدف آن ، مؤثر کردن عملیات و دسترسی با بازده انبوه تر در تولید بود . «‌ تیلور » به پیروی از آدام اسمیت کارها را به وظایف کوچک تقسیم می کرد و بدین ترتیب سطح مهارت کارگران را در یک بخش افزایش می داد . با کار « تیلور » کیفیت سنتی که در هنر استادکاران و صنعتگران نهفته بود تغییر یافت و به دنبال آن بعد از جنگ جهانی اول ، پیروزی متفقین را ناشی از کیفیت خوب ابزارهای آنها تشخیص دادند که این موضوع باعث به وجود آمدن دیدگاه جدیدی نسبت به کیفیت شد ...

مقدمه: امروزه به کارگیری سیستم های اطلاعاتی از ضروریات مدیریت است و یکی از روش های آماری پیشنهاد شده در این سیستم، کنترل آماری فرایند می باشد. در این مقاله سعی شده است تا با به کارگیری این روش فرایندهای مدارک پزشکی در بیمارستان غرضی اصفهان مورد بررسی قرار گیرد.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی، گذشته نگر و کاربردی بود که از سال 1382 تا 1387 با جمع آوری شاخص های فرایندی در اداره مدارک پزشکی بیمارستان غرضی انجام شد. در تدوین شاخص ها ابتدا مطالعات کتابخانه ای انجام و سپس ابزار جمع آوری اطلاعات در قالب دو چک لیست «زمان سنجی پذیرش و ترخیص» و «ارزیابی کمی پرونده» تدوین گردید. جامعه آماری در مورد شاخص های ارزیابی کمی، کلیه بیماران پذیرش شده در بخش های بستری بیمارستان و نمونه گیری به صورت سرشماری بود. برای زمان سنجی 1500 مورد به صورت تصادفی انتخاب گردید. داده ها در نرم افزار Excel ثبت و آنالیز گردید.یافته ها: در ارزیابی کمی نواقص پرونده ای پزشکان، وجود نواقص پرونده ای به میزان 6 درصد به عنوان استاندارد داخلی قابل قبول (حد سازمانی) به دست آمد. میزان شاخص زمان انتظار برای پذیرش بیمار در طول مدت مطالعه کاهش داشته و میانگین زمان انتظار بیمار از مراجعه تا انتقال به بخش حدود 53 دقیقه به دست آمد. حد سازمانی زمان صدور دستور ترخیص بیمار، 9:54 صبح محاسبه گردید.نتیجه گیری: یافته ها نشان داد بیمارستان توانسته با استفاده از روش های آماری، تغییرات فرایند خود را تحت کنترل درآورد و در صورت انحراف شاخصی از حد سازمانی تعیین شده، با تشکیل گروه های کاری نسبت به جلوگیری از ادامه انحراف مبادرت ورزد. این شاخص ها می توانند کمک موثری در تدوین استانداردهای ملی و منطقه ای بنمایند.

روشها و ابزارهای مدیریت کیفیت نقش مهمی در مدیریت پیشگیری از اتلاف و بهبود منابع ایفا می کنند. از سوی دیگر توجه به پاره ای عوامل کلیدی و مهم می تواند ضمن کارآتر و اثربخش تر نمودن کاربرد روشها، مدیران را در انتخاب مناسب و گزینه ای آنها یاری کند.در این مقاله نقاط ضعف و قوت روشهای مدیریت کیفیت ارایه و با مشخص شدن اهمیت جامع بودن اطلاعات در مورد انواع روشها و ابزارها، بر استفاده گزینه ای از آنها با توجه به محل کاربردشان تاکید شده است. در ادامه برای انتخاب روشها، طبقه بندیهای مختلفی معرفی شده است. همچنین، چارچوبی برای استفاده از روشهای کیفیت در فرآیند بهبود مستمر و نیز یک دستورالعمل هفت مرحله ای برای بهبود کیفیت پیشنهاد شده که مطابق با آنها، نوع و میزان استفاده از ابزارها و روشهای مدیریت کیفیت در هر مرحله مشخص شده است.

طی سالیان اخیر، مدیریت و به تبع آن سنجش عملکرد زنجیره تامین، توجه جمع کثیری از مدیران و محققین را در حوزه مدیریت تولید و عملیات به خود معطوف داشته است. هدف از انجام این پژوهش، ارایه شاخص های تعالی زنجیره تامین بر اساس مفاهیم مدیریت کیفیت جامع و مدل اروپایی مدیریت کیفیت(EFQM) است. از این رو این معیار ها به وسیله مطالعه تطبیقی معیار های نه گانه مدل اروپایی مدیریت کیفیت با عوامل دخیل در عملکرد زنجیره تامین توسعه داده شده و مدل استخراج شده با رویکرد پرسشنامه ای ارزیابی گردیده است. روایی، پایایی و اوزان معیار ها نیز از طریق روش های پیشرفته ریاضی آماری مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ها نشان از فاصله معنادار بین وضع موجود و مطلوب در برخی از ابعاد نه گانه مدل تعالی عملکرد زنجیره تامین دارد. از آنجایی که این مدل تنها بر روی زنجیره تامین داخلی یک شرکت آزمون گردیده، در تعمیم نتایج آن به زنجیره تامین سایر سازمان ها می باید احتیاط کرد. به دیگر سخن به واسطه ماهیت روش مطالعه موردی، اعتبار برونی نتایج تحقیق مورد تردید است.

با توجه به اهمیت و ضرورت مدیریت کیفیت جامع در فرایند رشد و توسعه سازمان ها و رقم زدن مولفه های مختلف بالندگی سازمانی و روان شناختی آن، از جمله مبحث اساسی رضایت مشتریان و توجه ویژه برنامه ریزان و سیاستگذاران توسعه کمی و کیفی به این مقوله مهم، ضرورت تام دارد تا نسبت به بهبود وضعیت سازمان ها، بالاخص سازمان های خدماتی، اقداماتی اساسی صورت گیرد. این مقاله که برگرفته از پژوهشی سازمانی است، تلاش دارد تا ضمن مروری بر ادبیات تحقیق و با توجه به فرضیات پژوهشی، یافته های پژوهشی را که از واحدهای مورد مطالعه گرد آوری شده است، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نتایج و پیشنهادهای حاصل از این پژوهش میدانی نیز ارائه گردید.

این پژوهش بمنظور تبیین ابعاد و مولفه های ارزیابی عملکرد در آموزش عالی و ارایه ی الگویی مناسب در دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است. روش پژوهش از نوع توصیفی به شیوه ی پیمایشی می باشد. بدین ترتیب پس از مطالعه ی مدل های استاندارد بین المللی تعالی سازمانی، شاخص های مشترک ارزیابی این مدل ها به روش دلفی استخراج گردید. عوامل ارزیابی در قالب 6 شاخص ورودی و 4 شاخص خروجی با 64 مولفه و در قالب پرسشنامه ای در طیف لیکرت، پس از تعیین روایی و پایایی بر روی 38 واحد دانشگاهی منطقه ی یک دانشگاه آزاد اسلامی اجرا گردید، سپس داده ها بر اساس روش های تحلیل پوششی داده ها مورد تحلیل قرارگرفتند؛ نتایج نشان داد که برخی از واحدهای دانشگاه آزاد منطقه ی یک کارا و برخی دیگر ناکارا هستند؛ همچنین، برای تعیین اولویت بندی واحدهای کارا نیز از روش اندرسون و پیترسون استفاده شد و در نهایت، با روش ساخت واحد مجازی و مجموعه ی مرجع، نقاط بهبود پذیر واحدهای ناکارا شناسایی و پیشنهادهای لازم جهت کارایی آن ها ارایه شد.

مدل تعالی EFQM با تعیین جایگاه سازمان در مسیر تعالی، ابزاری عملی برای کمک به سازمان هاست، و به درک کمبودها و نواقصشان کمک می نماید. این مدل با ارائه راهکارهایی در قالب پروژه های بهبود، به سازمان کمک می نماید که در مسیر سیستم های مدیریتی مناسب پیش رود.کمبود امکانات و محدودیت منابع، سازمان ها را از پیاده سازی همزمان کلیه پروژه های حاصل از فرایند خودارزیابی مدل تعالی سازمانی باز می دارد. در نتیجه، اولویت بندی پروژه های بهبود پیشنهاد شده توسط مدل EFQM، با توجه به اهداف استرات ژیک و بلندمدت سازمان، ضروری به نظر میرسد. با توجه به بررسیهای صورت گرفته، متاسفانه در مدل EFQM چارچوبی برای اولویت بندی پروژه های بهبود، با توجه به خط مشی و استراتژیهای سازمان، وجود ندارد. در این راستا، این پژوهش در صدد است مدلی را بر اساس رویکرد کارت امتیازی متوازن ارائه نماید که با آن بتوان پروژه های بهبود پیشنهاد شده توسط EFQM را اولویت بندی نمود.

با پیشرفت فزاینده انسان رابطه بین دولتها و ملتها در حال دگرگونی و تعریف مجدد است . دولتها برای بهبود کیفیت خدمات ، باید در برابر تحقق اهداف خود پاسخگوی مردم باشند . نظر به اینکه خدمات در بخش دولتی تفاوتهای عمده ای با ارائه محصول در بخش خصوصی دارد و خدمات در بخش دولتی ، خارج از نظارت مستقیم مدیریت به مردم و شهروندان است ، و این خدمات پس از ارائه قابل بازرسی و فرخوانی نیست و یا در شکل حداقل خود ارائه می شود ، و در نهایت در بخش دولتی مشتری تحت تاثیر رفتار ارائه کننده خدمت است .