درخت حوزه‌های تخصصی

عدم انطباق فعالیت ها و عملیات بانکی با اصول و موازین شریعت، نظام بانکی را با خطر و ریسک شریعت روبرو خواهد نمود. علاوه بر انتشار استانداردهای نظارت شرعی توسط نهادهای بین المللی، هریک از کشورهای فعال در صنعت مالی اسلامی با توجه به تنوع و میزان تخصصی بودن فعالیت های بانکی خود، راهکاری را برای بررسی و اطمینان از انطباق با شریعت در محصولات بانکداری و مالی اسلامی اتخاذ نموده اند. تقویت نظارت شرعی و لزوم تشکیل هیأت نظارت شریعت در بانک مرکزی و بانک ها برای اطمینان از انطباق فعالیت ها و محصولات با اصول شریعت در نظام بانکداری اسلامی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. ازاین رو، با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق تلاش شده است پس از بیان اهمیت ریسک شریعت و نظارت شرعی در بانک های اسلامی، استانداردهای منتشرشده توسط مهم ترین نهادهای بین المللی همچون هیأت خدمات مالی اسلامی و سازمان حسابداری و حسابرسی مؤسسات مالی اسلامی در حوزه نظارت شرعی شناسایی و تجارب کشورهای مختلف ازلحاظ نظارت شرعی و اجرایی کردن انطباق عملیات بانکی با اصول شریعت موردبررسی و واکاوی قرار گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد در بیشتر کشورها، هریک از نهادهای مالی اسلامی موظف به تشکیل هیأت نظارت شرعی داخلی جهت اطمینان از انطباق عملیات بانکداری با موازین شرعی است و در برخی دیگر به ایجاد یک مرجع شرعی بالاتر در سطح نظارتی مانند بانک مرکزی اقدام نموده اند که با استانداردسازی و پکپارچه کردن احکام و قوانین اسلامی در ایجاد اطمینان از انطباق پذیری و سازگاری روش های تأمین مالی و ابزارهای مختلف مالی اسلامی با اصول شریعت در تمام بانک ها نقش مهمی ایفا می کند.

گزارش پیش بینی سود یکی از منابع اطلاعاتی ذینفعان در بازار سرمایه است. نحوه ارائه این گزارش در سال های اخیر موضوعی چالش برانگیز بوده است. هدف پژوهش حاضر، تدوین چارچوبی برای گزارشگری پیش بینی سود در بازار سرمایه ایران است. در این پژوهش، از روش پژوهش کیفی و رویکرد مبتنی بر تحلیل تم استفاده شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش، ابتدا با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش چارچوب اولیه شناسایی شد. سپس با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی با 21 نفر از خبرگان حوزه گزارشگری مالی و بازار سرمایه به صورت نیمه ساختاریافته مصاحبه صورت پذیرفت. در نهایت داده های پژوهش با روش تحلیل تم مورد بررسی قرار گرفت و چارچوب گزارشگری پیش بینی سود متناسب با ویژگی های محیطی کشور استخراج شد. مطابق با یافته های پژوهش، 14 تم فرعی و 6 تم اصلی شامل کلیات، پیش زمینه ها، مشخصات، پیامدها، چالش ها و ارزیابی شناسایی شد که به عنوان مولفه های چارچوب گزارشگری پیش بینی سود تعیین شدند.نتایج این پژوهش می تواند راهنمای مناسبی جهت اصلاح مقررات و تدوین استانداردهای گزارشگری مالی باشد.

هدف: هدف این پژوهش، بررسی اظهارنظر حسابرس در خصوص تداوم فعالیت و ورشکستگی شرکت ها با درنظر گرفتن نقش تعدیل کنندگی محافظه کاری حسابداری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش شناسی: از میان جامعه آماری به روش حذف سیستماتیک تعداد 137 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در طول دوره زمانی 1396 تا 1400 به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید و داده ها مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. تکنیک آماری مورد استفاده جهت آزمون فرضیه ها، رگرسیون لجستیک می باشد. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که بین ورشکستگی در شرکت ها و اظهارنظر حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین محافظه کاری حسابداری بر رابطه بین ورشکستگی در شرکت ها و اظهارنظر حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت شرکت ها نقش تعدیل کنندگی ایفا می کند. دانش افزایی: پژوهش حاضر می تواند به گسترش ادبیات موجود در زمینه اظهارنظر حسابرس در مورد ابهام در تداوم فعالیت، ورشکستگی شرکت ها و محافظه کاری حسابداری در ایران کمک شایانی نماید.

تغییر ماهیت دانش رفتاری در حرفه حسابرسی از فرآیندهای صرفاً کلاسیک در توسعه کارکردهای حسابرسان به فرآیندهای فلسفی و شناختی باعث افزایش کیفیت زندگی کاری در این عرصه برای متصدیان حرفه ای آن شده است. هدف این مطالعه، تحلیل شبکه ای مدل بهزیستی روان شناختی حسابرسان برای تبیین محورهای کارکردی در حرفه حسابرسی می باشد. این مطالعه ازنظر روش شناسی اکتشافی و به لحاظ تحلیلی ترکیبی قلمداد می شود؛ زیرا به دلیل فقدان چارچوب منسجم در خصوص شناخت ابعاد بهزیستی روان شناختی حسابرسان، این مطالعه از طریق تحلیل تماتیک نسبت به شناسایی مضامین مطالعه طی 12 مصاحبه و کدگذاری اقدام نمود. سپس با استفاده از دو فرآیند تحلیل دلفی فازی و دلفی کلاسیک، پایایی مضامین سازمان دهنده و پایه مورد تحلیل قرار گرفت تا درنهایت در بخش کمی، جهت تبیین مضامین تأییدشده از مرحله تحلیل دلفی در کارکردهای حرفه ای حسابرسی، از تحلیل شبکه ای فازی استفاده شود. در این مطالعه باتوجه به نقطه اشباع تئوریک در تحلیل تماتیک، 12 نفر از خبرگان حسابداری مشارکت داشتند و در بخش کمی نیز 30 نفر از حسابرسان دارای بیش از 5 سال سنوات در حرفه حسابرسی که از تجربه های کاری و سطح دانش فنی برخوردار بودند، اقدام به مشارکت نمودند. نتایج مطالعه در بخش کیفی طی 12 مصاحبه انجام شده از وجود ۳ مضمون فراگیر و 6 مضمون سازمان دهنده و 38 مضمون پایه حکایت دارد. همچنین بر اساس نتیجه تحلیل دلفی مشخص گردید، از مجموع 38 مضمون پایه، 17 مضمون نهایی در قالب 6 مضمون سازمان دهنده وارد تحلیل شبکه ای فازی شدند که یافته ها نشان داد، اثرگذارترین مضمون سازمان دهنده بهزیستی روان شناختی در بستر کارکردهای حرفه ای حسابرسی، مضمون تحریک ادراک حسابرسان می باشد. همچنین مشخص گردید، تقویت منبع کنترل درونی در حرفه حسابرسی به عنوان محوری ترین مضمون پایه بهزیستی روان شناختی در حرفه حسابرسی محسوب می شود. این مطالعه ضمن توسعه ادبیات نظری مرتبط با حوزه رفتار حرفه ای در حسابرسی می تواند به تقویت رهنمودهای آیین رفتار حرفه ای کمک نماید تا با تحریک انگیزه های درونی، سطح اثربخشی کارکردهای حسابرسان ارتقا یابد.

هدف: شناسایی چالش های توسعه فعالیت تشکل های حرفه ای حسابداری در ایران ازنظر صاحبنظران و خبرگان حرفه . روش:  در این پژوهش از روش کیفی و رویکرد مبتنی بر تحلیل تم استفاده شد، به این منظور با 14 نفر از صاحب نظران و خبرگان حرفه حسابداری مصاحبه نیمه ساختاریافته برگزار و چالش های توسعه فعالیت تشکل های حرفه ای حسابداری احصاء گردید و در انتها دیدگاه های ذهنی خبرگان درخصوص راهکارهای لازم برای برون رفت از وضع موجود ارائه شد که دربرگیرنده تدابیر درون سازمانی و تدابیر برون سازمانی است. یافته ها: تحلیل داده های حاصل از مصاحبه منجر به دستیابی به پنج تم اصلی (کم توجهی به حرفه حسابداری، کم رنگ شدن اخلاق حرفه ای، سایه سنگین دولت بر سر تشکل های حرفه ای، افول تدریجی تشکل های حرفه ای و راهکارهای لازم برای برون رفت از وضع موجود) از شانزده تم فرعی گردید. نتیجه گیری: نتایج حاصل بیانگر این است که حرفه حسابداری و خدمات آن درست به جامعه معرفی نشده، اخلاق حرفه ای عموماً رعایت نمی گردد، حساب خواهی و حساب دهی جایگاهی ندارند، دولت بجای نظارت ، در امور تشکل ها دخالت می نماید، وجود حرفه حسابداری چندان ملموس نیست، حرفه و حاکمیت هریک باید برای اعتلای حرفه حسابداری تلاش نمایند.

پژوهش حاضر جهت بررسی رابطه میان خرید اظهارنظر حسابرس و معاملات با اشخاص وابسته صورت پذیرفته است. در این راستا، صورت های مالی 117 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی 1394 تا 1398 مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی است و به روش توصیفی-همبستگی انجام شد. در پژوهش حاضر، برای اندازه گیری خرید اظهارنظر حسابرس از شاخص ترکیبی امیری و فخاری (1399) استفاده شد. در این پژوهش، معاملات با اشخاص وابسته متغیر مستقل است که به صورت تقسیم معاملات با اشخاص وابسته بر فروش اندازه گیری شد. برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون لجستیک و نرم افزار Eviews 10 استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که میان معاملات با اشخاص وابسته و خرید اظهارنظر حسابرس رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین، میان معاملات با اشخاص وابسته غیرعملیاتی و خرید اظهارنظر حسابرس رابطه مستقیم و معناداری مشاهده شد. این در حالی است که میان معاملات با اشخاص وابسته عملیاتی و خرید اظهارنظر حسابرس رابطه معناداری یافت نشد

ساختار سرمایه شرکت ها در تصمیم های سرمایه گذاری نقشی تعیین کننده ایفا می کند. مدیران به عنوان نمایندگان صاحبان سهام می بایست تلاش نمایند، ساختار سرمایه شرکت را به گونه ای تنظیم نمایند که هزینه سرمایه شرکت، حداقل و در نتیجه ارزش شرکت و ثروت سهامداران حداکثر گردد. در این تحقیق اثر غیرخطی مدیریت مالکیتی بر ساختار سرمایه مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا سه فرضیه مطرح گردید و ارتباط بین متغیرها مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق از سه معیار (نسبت بدهی کوتاه مدت به دارایی و نسبت بدهی بلندمدت به دارایی و نسبت کل بدهی به دارایی) برای ساختار سرمایه استفاده شده است. برای آزمون فرضیات، اطلاعات لازم برای 165 شرکت جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها توسط نرم افزار آماری Eviews و داده های پانل انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق بیان می کند که مدیریت مالکیتی بر نسبت بدهی کوتاه مدت و کل بدهی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران اثر معنادار و غیرخطی ندارد. اما مدیریت مالکیتی بر نسبت بدهی بلندمدت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران اثر معنادار و غیرخطی و  U شکل معکوس دارد

گزارشگری زیست محیطی نشان دهنده وسیله ای برای تهیه اطلاعات زیست محیطی برای سرمایه گذاران و منعکس نمودن عملکرد زیست محیطی و موضوعات شرکتی مرتبط با محیط زیست می باشد. هزینه های تحقیق و توسعه به لحاظ اینکه موجب نوآوری در زمینه تولید محصول و خدمات دارد به سرعت در حال گسترش و افزایش می باشند و یکی از عواملی که هزینه های تحقیق و توسعه را تحت تاثیر قرار می دهد روابط سیاسی است. این پژوهش به بررسی رابطه بین افشای اطلاعات زیست محیطی و هزینه های تحقیق و توسعه با تاکید بر نقش ارتباطات سیاسی در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی سال های 1393 الی 1399 و با استفاده از داده های صورت های مالی 110 شرکت می باشد. در این پژوهش برای آزمون فرضیه ها از مدل های رگرسیونی و به روش حداقل مربعات تعمیم یافته انجام شد. نتایج نشان داد که بین افشای اطلاعات زیست محیطی و هزینه های تحقیق و توسعه شرکت ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بر اساس نتایج این فرضیه پژوهش، شرکت هایی که توجه بیشتر به افشای اطلاعات زیست محیطی دارند، با افزایش هزینه های تحقیق و توسعه تمایل بیشتری تولید محصولات جدید با حداقل آلایندگی دارند. در عین حال در شرکت هایی که ارتباطات سیاسی قوی تری دارند میزان هزینه های تحقیق و توسعه شرکت کاهش یافته و ارتباطات سیاسی شدت رابطه مثبت بین افشای اطلاعات زیست محیطی و هزینه های تحقیق و توسعه شرکت ها را تعدیل می کند. در واقع حمایت سیاسی دولت در قالب ارتباطات سیاسی موجب کاهش فشار بر شرکت ها در صورت عدم رعایت الزامات زیست محیطی می شود، انگیزه شرکت ها برای انجام مخارج تحقیق و توسعه در جهت کاهش آلایندگی کاهش پیدا می کند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر شهرت، حق الزحمه و تردید حرفه ای حسابرس بر کیفیت حسابرسی در مدیریت سود از دیدگاه حسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمی ایران می باشد. روش: در این پژوهش از روش کمّی- پیمایشی و ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده ها استفاده شد. از میان 230 موسسه حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی در سال 1401، پرسشنامه ها از طریق ایمیل برای 114 موسسه ارسال گردید که در نهایت 96 پرسشنامه قابل استفاده دریافت شد. برای سنجش سازگاری درونی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. ضریب آلفای کرونباخ سطح پایایی قابل قبولی (0.7) را نشان می دهد. داده های حاصل از پژوهش با استفاده از نرم افزارSPSS  نسخه شماره 28 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان می دهد که حق الزحمه و تردید حرفه ای حسابرس تاثیر قابل توجهی بر کیفیت حسابرسی در مدیریت سود دارد؛ اما شهرت حسابرس تاثیر مهمی بر کیفیت حسابرسی در مدیریت سود ندارد. این یافته نشان می دهد که حسابرسان برای کسب کیفیت حسابرسی بهتر در شیوه های مدیریت سود، باید بر حق الزحمه حسابرسی به عنوان معیاری از تلاش حسابرسی و تردید حرفه ای بیشتر تاکید نمایند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه می تواند به حسابرسان مستقل کمک کند تا کیفیت حسابرسی خود را در شناسایی و جلوگیری از هرگونه شیوه های دستکاری سود اجرا شده توسط مشتریان افزایش دهند. علاوه بر این، به نهادهای اجرایی مانند سازمان های حسابرسی و بورس و اوراق بهادار در بررسی شرکت هایی که سود خود را مدیریت می کنند، یاری رساند.  

هدف : راهبردهای معاملاتی شتاب از جمله نابهنجاری ها و استثنائات بازار سرمایه است که برای بهره گیری از همبستگی سریالی موجود در بازدهی اوراق بهادار به کار می روند، انحراف از اهرم مالی به میانگین یکی از عوامل موثر بر این نابهنجاری است؛ از اینرو هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر انحراف از اهرم مالی به میانگین بر بازده اضافی راهبردهای معاملاتی شتاب است.   روش: بازدهی اضافی راهبردهای معاملاتی شتاب شامل شتاب سود و مومنتوم از طریق خرید سهام برنده گذشته و فروش سهام بازنده گذشته سنجش شده و برای اندازه گیری متغیر انحراف از اهرم مالی به میانگین از روش شبیه سازی بوت استرپ استفاده شده است. بدین منظور، نمونه ای متشکل از 1430 سال- شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1399 - 1387 با استفاده از رگرسیون چندمتغیره بررسی شده است.   یافته ها: یافته ها نشان داد انحراف از اهرم مالی به میانگین برای راهبردهای 3 و 6 ماهه با بازده اضافی شتاب سود و مومنتوم دارای رابطه منفی و معنادری است؛ اما برای راهبردهای ۱۲ و 24 ماهه انحراف از اهرم مالی به میانگین بر بازده اضافی شتاب سود و مومنتوم تأثیر ندارد.   نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد بهترین راهبرد برای بررسی تأثیر انحراف از اهرم مالی به میانگین بر بازده اضافی شتاب سود و مومنتوم، راهبردهای زمانی کوتاه مدت و میان مدت است. راهبردهای زمانی یک ساله و دو ساله به دلیل تأثیر عوامل اقتصادی در بلندمدت بر سود و قیمت سهام نمی توانند مفهوم تمایل اهرم مالی به سمت میانگین را توضیح دهند.

ارزیابی در کنترل های داخلی به ویژه در ساختارهایی با ماهیت عمومی، موضوعی بسیار مهم جهتِ جلوگیری از تقلب و تحریف در عملکردهای مالی محسوب می شود که می تواند به ایجادِ اثربخشی در نظارت ها بر تخصیص بودجه در جهتِ هزینه ها و درآمدهای اختصاصی منجر شود. دانشگاه علوم پزشکی به عنوان یکی از نهادهای بخش عمومی در کشور، از طریقِ ارزیابیِ کنترل داخلی ضمن تقویتِ نظارت ها بر عملکردهای مالی می تواند در تدوین سیاست ها و استراتژی های آتی برای تدوین بودجه نیز موثر باشد. هدف این پژوهش ارزیابیِ کیفیِ اثربخشیِ ساختارِ کنترلِ داخلیِ دانشگاه های علوم پزشکی بود. روش شناسی پژوهش توسعه ای و ترکیبی بود. زیرا اولاً چارچوبِ نظری منسجمی در خصوصِ ارزیابیِ کیفیِ اثربخشیِ ساختارِ کنترلِ داخلی وجود نداشت و این پژوهش به دنبال تعیینِ گزاره های آن بود، لذا از این منظر توسعه ای قلمداد می شود. ثانیاً از نظر نوع داده باتوجه به اینکه داده های پژوهش ابتدا از طریق تحلیل های بخش کیفی (فراترکیب و دلفی) جمع آوری می شود و سپس براساسِ پرسشنامه ماتریسی فازی، اقدام به تعیین تأثیرگذارترین گزاره های ارزیابیِ کیفی ساختارِ کنترلِ داخلی می شود، جزء پژوهش های ترکیبی محسوب می شود. جامعه آماری پژوهش متناسب با نوع جمع آوری داده ها در بخش کیفی، ۱۵ نفر از متخصصان حسابداری و مدیریت در سطح دانشگاهی بودند و در بخش کمی نیز ۲۵ نفر از مدیران، معاونین، سرحسابرسان و حسابرسان ارشد دانشگاه علوم پزشکی حضور داشتند. نتایج پژوهش در بخش کیفی براساس ۱۱ پژوهش شناسایی شده اولیه، از وجودِ ۸ گزاره اصلی حکایت دارد که طی دو مرحله تحلیل دلفی، یک گزاره حذف و مجموعاً ۷ گزاره وارد، فازِ تحلیل تفسیری ساختاری فازی شدند. در بخش کمی نیز نتایج نشان داد، مهمترین و تاثیرگذارترین گزاره ی ارزیابیِ کیفیِ اثربخشیِ ساختارِ کنترل داخلی در دانشگاه علوم پزشکی مربوط به گزاره ی افزایش ضمانت اجرایی در ارزیابی کنترل داخلی می باشد. همچنین مشخص شد، کم اثرترین مولفه های شناسایی شده دو گزاره ی مبنایِ نهادی در ارزیابی کنترل داخلی و مبنای راهبردی در ارزیابی کنترل داخلی در دانشگاه علوم پزشکی می باشد.

تقلب صورت های مالی تبدیل به یک مشکل جدی برای فعالان بازار و سیاست گذاران شده است. در واقع، این مسئله قابلیت اطمینان بازارهای سرمایه، رؤسای شرکت ها و حتی حرفه حسابرسی را تهدید می کند. حسابرسان به طور خاص با ناتوانی ظاهری خود در کشف تقلب در مقیاس بزرگ مواجه هستند و از این رو روش های مختلفی برای شناسایی این معضل ارائه شده است. بر این اساس هدف تحقیق حاضر مقایسه دقت مدل های سنتی و شبیه سازی و مدرن در پیش بینی تقلب در صورت های مالی است. تحقیق حاضر از لحاظ روش کاربردی است. بازه زمانی تحقیق 1390 تا 1398 بوده و در برآورد مدل از داده شرکت های منتخب در بورس اوراق بهادار تهران بهره گرفته شده است. در این تحقیق بر اساس سه رویکرد سنتی، الگوریتم ژنتیک و روش غیرخطی مارکوف سویچینگ اقدام به پیش بینی تقلب و دقت مدل های برآوردی نمودیم. بر اساس نتایج رژیم غالب در بورس اوراق بهادار تهران رژیم تقلب بالا بوده؛ همچنین بر اساس نتایج مدل های تغییر رژیم بالاترین دقت را در پیش بینی تقلب دارند و الگوریتم ژنتیک و لاجستیک به ترتیب دارای بالاترین دقت در برآورد مدل برآوردی بودند.

کارایی بازار سرمایه به عنوان یکی از پایه های ثبات و پایداری در هر نظام اقتصادی تلقی می شود که می تواند به جلب اعتماد بالاتر سرمایه گذاران منجر شود. اما وجود اختلال های مربوط به متغیرهای کلان اقتصادی؛ حکمرانی بازار سرمایه و جریان های سیاسی حاکم بر بازار باعث ایجاد بی ثباتی بازار سرمایه می شود که می تواند تبعات رفتاری و کلان اقتصادی برای هر کشوری به همراه داشته باشد. هدف این مطالعه، امکان سنجی آینده پژوهی بازار سرمایه از منظر ارزیابی پیشران های بی ثباتی تحت وجود محرک های رفتار هیجانی سرمایه گذاران می باشد. روش شناسی این مطالعه به لحاظ جمع آوری داده ها ترکیبی است و از مجموعه فرآیندهای تحلیل تماتیک در بخش کیفی و تحلیل های مرتبط با سناریوپردازی در بخش کمی تشکیل شده است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 20 نفر از خبرگان دانشگاهی بودند در حالیکه در بخش کمی25 نفر از کارگزاران بازار سرمایه، که از تجربه و دانش لازم در خصوص محرک های رفتاری سرمایه گذاران برخوردار بودند، مشارکت داشتند. نتایج در بخش کیفی طی 20 مصاحبه از وجود 5 مضمون سازمان دهنده و 40 مضمون پایه حکایت داشت که تمامی مضامین مورد استفاده در بخش سناریوپردازی نیز از تأیید تحلیل دلفی برخوردار بودند. در بخش کمی نیز مشخص گردید، مهم ترین سناریو مرتبط با پیشران های بی ثباتی بازار سرمایه، سناریوی سنوسی یا عبارت توضیحی (تشبیه مضمون ادبی) اسب سرکش می باشد که به عنوان مهم ترین عامل بی ثباتی بازار سرمایه، تحت تأثیر محرک توده واری رفتار هیجانی سرمایه گذاران بیشتر تشدید می شود. نتایج به دست آمده گویایی این واقعیت هستند که یکی از مهم ترین دلایل بی ثباتی بازار سرمایه، رفتار توده وار سرمایه گذاران و سهامداران می باشد و دلیل آن وجود نوسانات ارزی است که باعث می شود تا جذابیت های سرمایه گذاری در بازارهای مالی مثل بورس اوراق بهادار، جای خود را به سرمایه گذاری در بازارهای پولی و ارزی دهد تا با نوسان گریزی تفاوت ریال با ارزهای بین المللی، بازده بیشتری را در افق کوتاه مدت تر برای سرمایه گذاران به همراه داشته باشد. 

هدف: در فضای رقابتی کسب وکار، برخی از شرکت ها برای کسب مزیت رقابتی متمایز از سایر رقبا، ممکن است از استراتژی متعارف و سنتی حاکم در صنعت منحرف شوند و روش نوینی را در پیش گیرند که برای آن ها سودمندی بیشتری دارد. این رویداد در ادبیات مالی و حسابداری تحت عنوان انحراف استراتژیک شناخته می شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر انحراف استراتژیک بر کیفیت حسابرسی و همچنین، پیامدهای انتخاب حسابرسان با کیفیت بالا در شرکت های دارای انحراف استراتژیک، در سطح کل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در این پژوهش، پیامدهای به کارگیری و انتخاب حسابرسان با کیفیت بالا، شامل بررسی اثر آن بر مدیریت سود، تجمع (انباشت) سرمایه در دست سهام داران اصلی و عمده، هزینه سرمایه و ارزش بازار شرکت های بورسی است.روش: روش پژوهش حاضر توصیفی، از نوع هم بستگی و از لحاظ هدف، کاربردی است. به منظور آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون، استفاده شد. بر این اساس، صورت های مالی شرکت های بورسی برای یک دوره ۹ساله، از ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش انتخاب نمونه آماری، به روش حذف سیستماتیک صورت گرفت. بر این اساس، به منظور آزمون فرضیه های پژوهش، ۱۳۴ شرکت انتخاب و بر اساس داده های تلفیقی/ ترکیبی آزمون و تحلیل های آماری انجام شد. برای این منظور پنج مدل رگرسیونی تعریف شد.یافته ها: انحراف استراتژیک بر کیفیت حسابرسی شرکت، تأثیر مستقیم دارد. به عبارتی، شرکت های دارای سطوح بالایِ انحراف استراتژیک، به احتمال زیاد به انتخاب حسابرسان با کیفیت تمایل دارند. این موضوع نشان می دهد که شرکت های دارای سطوح بالای انحراف استراتژیک، به احتمال زیادی به انتخاب حسابرسان با کیفیت اقدام کرده اند. از این رو، بر اساس نظریه نمایندگی، به نظر می رسد که بالا بودن میزان عدم تقارن اطلاعاتی در شرکت های دارای سطوح بالای انحراف استراتژیک، شرکت ها را به سمت انتخاب و به کارگیری حسابرسان با کیفیت سوق داده است. از سوی دیگر، در شرکت های دارای انحراف استراتژیک، انتخاب حسابرسان باکیفیت، به کاهش هزینه سرمایه شرکت و ارزش بازار منجر شده است. به کارگیری و انتخابِ حسابرسان باکیفیت، در محدودکردن تجمع سرمایه در دست سهام داران عمده و مدیریت سود، به ویژه در شرکت های دارای سطوحِ بالای انحراف استراتژیک، مؤثر نبوده است. نتیجه گیری: شرکت های دارای سطوح بالای انحراف استراتژیک، به دلیل میزان بالای تعارض نمایندگی و کاهش هزینه سرمایه شرکت، به انتخاب حسابرسان با کیفیت اقدام کرده اند. علاوه بر آن، انتخاب حسابرسان باکیفیت، به کاهش ارزش بازار شرکت منجر شده است. به عبارتی، سهام داران نسبت به درک اثر انحراف استراتژیک شرکت ها در شرایط رقابتی و احتمال وجود محدودیت بیشتر در چنین شرکت هایی از طرف حسابرسان باکیفیت، آگاهند. همچنین، در شرکت های دارای انحراف استراتژیک، انتخاب حسابرسان باکیفیت، به محدودشدنِ میزان مدیریت سود و نیز، کاهشِ هزینه سرمایه شرکت منجر شده است. به بیان دیگر، کیفیت حسابرس در کنارِ انحراف استراتژیک، عاملی مؤثر در کاهش هزینه سرمایه شرکت ها بوده است.

در این پژوهش اثر ویژگی های توپولوژی ساختار شبکه بانک های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بر ریسک سیستمیک آن ها با استفاده از بازده روزانه سهام بانک ها در سال های 1400-1392 بررسی شده است. ابتدا به اندازه گیری و تجزیه شاخص ریسک سیستمیک با استفاده از نظریه ارزش فرین پرداخته شده و سپس این شاخص به دو بعد ریسک دنباله و پیوند سیستمیک تجزیه شده است. سپس شبکه بین بانک های پذیرفته شده در صنعت بانکی بورس اوراق بهادار تهران بر اساس همبستگی های شرطی پویا (DCC) با استفاده از روش درخت مینیمم پوشا (MST) ایجاد و ویژگی های توپولوژی ساختار این شبکه اندازه گیری شد. در نهایت با استفاده از رگرسآیون داده های تابلویی رابطه بین ریسک سیستمیک بانک ها و اجزای آن با ویژگی های ساختار توپولوژی شبکه بانک ها بررسی گردید. بر اساس نتایج پژوهش بانک های پست بانک، تجارت و صادرات به ترتیب دارای بیشترین و بانک های کارآفرین و اقتصاد نوین دارای کمترین مقدار ریسک سیستمیک می باشد. نتایج رگرسیون نشان داد که بین متغیرهای قدرت گره، مرکزیت بینابینی گره و اندازه بانک ها با ریسک سیستمیک آن ها رابطه مثبت و معنادار و بین متغیرهای درجه گره و نقدینگی بانک ها با ریسک سیستمیک آن ها رابطه منفی و معنادار وجود دارد.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر محدودیت در تامین مالی بر رابطه میان بدهی و سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. در این راستا داده های مربوط به 167 شرکت در دوره ده ساله 1389 تا 1398 مورد بررسی قرار گرفتند. جهت تحلیل داده ها از تکنیک گشتاورهای تعمیم یافته که برای تخمین مدل های پویا مناسب است استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان دادند که با افزایش میزان بدهی ، حجم سرمایه گذاری در شرکت های مورد بررسی کاهش یافته است. همچنین افزایش سررسید بدهی شرکت ها، کاهش حجم سرمایه گذاری را در پی داشته است. به علاوه وجود محدودیت در تامین مالی در شرکت ها باعث تقویت رابطه میان بدهی و سرمایه گذاری شده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسائی عوامل مؤثر و تبیین روابط عوامل مدل شایستگی حسابرسان داخلی سازمان تعاون روستایی ایران انجام یافته است. این پژوهش از حیث هدف یک پژوهش کاربردی و از حیث روش یک پژوهش پیمایشی است. جامعه آماری، شامل حسابرسان داخلی سازمان تعاون روستایی ایران به تعداد 362 نفر می باشد، که نمونه ای به حجم 186 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته بوده، که پس از تعیین روایی و پایایی در بین نمونه آماری توزیع شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از معادلات ساختاری (حداقل مربعات جزئی) و تی تک نمونه ای صورت گرفته است. محاسبه ضریب تعیین R2 سازه های درون زای مدل مقداری بیشتر از 67/0 بدست آمده اند که نشان داد، سازه های درون زای مدل، مطلوب می باشد. محاسبه معیار استون- گیزر یا شاخصQ2 نشان داد، مقدار شاخصQ2 در تمامی موارد مثبت بوده و برازش مدل مناسب و مدل از قدرت پیش بینی کنندگی خوبی برخوردار است. همچنین شاخص GOF برابر 685/0 بدست آمده است در نتیجه مدل از برازش مطلوبی برخوردار است. یافته های تحقیق نشان داد، دانش و مهارت حسابرسان داخلی بر شایستگی های فردی حسابرسان داخلی، تأثیر مثبت و معناداری دارد. دانش، مهارت و شایستگی های فردی حسابرسان داخلی نیز بر اعتبار حسابرسان داخلی، تأثیر مثبت و معناداری دارد. شایستگی های فردی و اعتبار حسابرسان داخلی بر توانایی حسابرسان داخلی، تأثیر مثبت و معناداری دارد. بنابراین می توان چنین تفسیر نمود که دانش و مهارت حسابرسان با تاثیر بر اعتبار و شایستگی های فردی آنها در نهایت موجب توانمندی حسابرسان داخلی سازمان تعاون روستایی ایران می گردد. همچنین بررسی وضعیت موجود شایستگی های حسابرسان داخلی نشان داد که شایستگی های شناسایی شده در وضعیت موجود، بالاتر از سطح متوسط، در جامعه مورد مطالعه است.

پیش بینی نوسان همواره یکی از مسایل بسیار مهم در بازارهای مالی محسوب می شود و توجه بسیاری از محققان دانشگاهی و فعالان و سرمایه گذاران بازارهای مالی و سرمایه را در چند دهه گذشته به خود جلب کرده است. در پژوهش حاضر به پیش بینی نوسان شاخص کل و شاخص بازده نقدی و قیمت بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی پرداخته شد. داده های ماهانه بازده لگاریتمی شاخص کل و  شاخص بازده نقدی و قیمت طی بازه زمانی فروردین 1390 الی اسفند 1399 به صورت سری زمانی جمع آوری و محاسبه شد. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت جزء مطالعات توصیفی-تحلیلی است. به منظوراجرای مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی از تابع چگالی احتمالی و تابع فوکرپلانک استفاده و نتایج پیش بینی ها با مدل تصادفی حرکت براونی هندسی نیز مقایسه شد. در مجموع شش فرضیه براساس معیار نسبت میانگین قدرمطلق درصد خطا مورد بررسی قرار گرفت. نتایج فرضیه ها نشان داد که در شاخص کل بورس اوراق بهادار، مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی برای دوره های زمانی کوتاه مدت (24ماهه)، میان مدت (48 الی 72 ماهه) و بلندمدت (96 لغایت 120 ماهه) نسبت به مدل حرکت براونی هندسی از دقت بالاتری در پیش بینی نوسانات برخوردار است. اما در شاخص بازده نقدی و قیمت این کارآمدی تنها در طول دوره های کوتاه مدت 24 ماهه و میان مدت 48 لغایت 72 ماهه مشاهده شد و برای دوره بلندمدت 96 لغایت 120 ماهه نمی توان، مدل نوسان گر هماهنگ کوانتومی را رویکرد مناسبی برای پیش بینی نوسانات دانست.