اصغر مینایی

هدف: پژوهش حاضر با هدف انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک (CBCL)، پرسشنامه خودسنجی (YSR) و فرم گزارش معلم (TRF) برای دانش آموزان دختر و پسر دوره های ابتدایی، راهنمایی و متوسط تهران اجرا شد. روش: نمونه مورد مطالعه در این پژوهش تعداد 1437 دانش آموز (748 پسر و 689 دختر) تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چند مرحله ای، انتخاب و فرمهای مذکور در مورد آنها تکمیل شد. برای تحلیل سوالات و برآورد ویژگی های روان سنجی مقیاسهای مربوط به هر یک از فرم های مذکور، از مدل کلاسیک آزمون استفاده شد. همسانی درونی مقیاس ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ برآورد شده است. یافته ها: دامنه ضرایب همسانی درونی مقیاس ها از 0.95 – 0.63 است. ثبات زمانی مقیاسها نیز با استفاده از روش آزمون – بازآزمون با یک فاصله زمانی 8 – 5 هفته بررسی شد و دامنه ضرایب ثبات زمانی از 0.32 تا 0.67 به دست آمد. توافق بین پاسخ دهندگان نیز مورد بررسی قرار گرفت. دامنه این ضرایب از 0.09 تا 0.67 نوسان داشت. در خصوص روایی نیز تحلیلهای مختلفی صورت گرفت. از جمله این تحلیلها می توان به همبستگی درونی مقیاسهای هر فرم، همبستگی سوال – نمره کل، تمایز گذاری گروهی، قدرت تمایز گذاری و تحلیل عاملی اشاره کرد. نتیجه گیری: به طور کلی یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد که هر سه فرم، از اعتبار روایی مطلوب و بالایی برخوردارند و با اطمینان می توان از آنها برای سنجش اختلالات عاطفی – رفتاری کودکان و نوجوانان 18 – 6 ساله استفاده کرد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگیهای روان سنجی و عملی بودن فرم کوتاه آزمون غیرکلامی هوش اسنایدرز - اومان برای کودکان 2.5-7 سال( 7 - 2/1 SON-R 2) روی یک گروه از کودکان تهران با حجم 125 نفر ) 66 پسر و 59 دختر( که با روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای از بین کودکان مهدهای کودک تحت نظارت بهزیستی انتخاب شدند، اجرا گردید. برای تحلیل سوالات از مدل کلاسیک آزمون و مدل 2 و 3 پارامتری مبتنی بر نظریه سوال - پاسخ (IRT) استفاده گردید. اعتبار خرده آزمونها (موزاییکها، طبقه بندیها، موقعیتها و الگوها) با استفاده از فرمول ?2 و اعتبار مقیاسهای عملی و استدلال و کل آزمون از طریق فرمول آلفای طبقه ای برآورد گردید. ضریب اعتبار خرده آزمونها برای کل گروه به ترتیب 0.72، 0.71، 0.67 و 0.75 و ضریب اعتبار مقیاس عملی، استدلال و کل آزمون نیز به ترتیب 0.81، 0.76 و 0.84 است. در خصوص روایی نیز تحلیلهای مختلفی صورت گرفت. از جمله این تحلیل ها می توان به همبستگی درونی خرده آزمونها، همبستگی سوال - نمره کل، همبستگی خرده آزمون ها با مقیاس ها و کل آزمون، تمایز گذاری سنی و قدرت تمایز گذاری اشاره کرد. بطور کلی یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد که آزمون مورد بحث از اعتبار و روایی بالایی برخوردار است و با اطمینان می توان از آن، جهت سنجش هوش کلی کودکان 2.5-7 سال استفاده کرد. با این حال، قبل از استاندارد سازی و هنجاریابی آن در مقیاس وسیع باید برخی از تصاویر سوالات A، 9، 10، 12، 13، 14، 8، و 15 خرده آزمون طبقه بندیها با تصاویری که برای کودکان ایرانی آشنا هستند، جایگزین گردند. علاوه بر این ترتیب سوالات نیز باید بر اساس دشواری آنها اصلاح گردد.

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی سیاهه رفتاری کودک (CBCL) با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی به اجرا درآمد. در این مطالعه، از بخشی از داده های پژوهش مینایی (1384)، استفاده گردید که شامل 697 دانش آموز پسر و 650 دانش آموز دختر مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. برای برآورد پارامترها و برازش مدل از تابع کمترین مجذورات وزن دار WLS استفاده گردید. جهت ارزیابی کفایت برازش مدل از شاخص GFI، TLI، CFI، SRMR، RMSEA و AGFI استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل 8 عاملی همبسته آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. این یافته شاهد دیگری در زمینه روایی سازه درونی CBCL فراهم آورد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که سندرم های CBCL همپوشی کامل با همدیگر ندارند. این مطلب حاکی از آن است که سندرم ها واجد روایی تشخیصی هستند.

هدف از پژوهش حاضر شناسایی صفات زیربنایی آزمون هوش وکسلر کودکان نسخه چهار با توجه به توانایی های باریک نظریه کتل-هورن –کارول و با استفاده از مدل تشخیصی شناختی جی دینا بود. جامعه آماری در این پژوهش کلیه دانش آموزان ابتدایی کشور بودند که به صورت تصادفی خوشه ای 1222 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری نیز آزمون هوش وکسلر کودکان نسخه 4 بود. نتایج تحلیل نشان داد که از بین نزدیک به 70 توانایی باریک که در مدل کتل –هورن-کارول به آنها اشاره شده است، 9 توانایی باریک شامل تصویر سازی، استقرا، حافظه فعال، اطلاعات عمومی کلامی، دانش واژگانی، انعطاف پذیری در مشابهت، فراخنای حافظه، رشد زبانی، استدلال عمومی زنجیره ای به عنوان صفت های زیر بنایی سوال های خرده مقیاس آزمون هوش وکسلر شناسایی شدند. همچنین از بین مدل های محدود در مدل عمومی، مدل LLM برای تحلیل داده ها با توجه به آماره والد انتخاب شد. بررسی میزان تسلط دانش آموزان در صفت های شناسایی شده نشان داد که بیشترین میزان تسلط در صفت دانش واژگانی و کمترین میزان تسلط نیز مربوط به انعطاف-پذیری در مشابهت بود. بررسی پارامترهای سوال نیز نشان داد که در سوال های آسان هر خرده مقیاس احتمال حدس بالا و در سوال های دشوار هر خرده مقیاس احتمال لغزش بالا بود.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی فرم گزارش معلم آخنباخ با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی به اجرا درآمد. روش: در این مطالعه از بخشی از داده های پژوهشی مینایی (1384)، استفاده شد که شامل 693 دانش آموز پسر و 588 دانش آموز دختر مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. برای برآورد پارامترها و برازش مدل از تابع کمترین مجذورات وزن دار استفاده شد. یافته ها: برای ارزیابی کفایت برازش مدل از شاخص ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب، شاخص برازش تطبیقی، ریشه دوم میانگین مجذورات پس مانده های استاندارد شده، شاخص تاکر - لویز، شاخص خوبی برازندگی و شاخص تعدیل یافته خوبی برازندگی استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل 8 عاملی همبسته آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. این یافته شاهد دیگری در زمینه روایی درونی سازه فرم گزارش معلم فراهم آورد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که سندرمهای فرم مورد بحث همپوشی کامل با همدیگر ندارند. این مطلب حاکی از آن است که سندرمها واجد روایی تشخیصی هستند. نتیجه گیری: بطور کلی، یافته های پژوهش بیانگر این است که ساختار عاملی فرم گزارش معلم از برازش مطلوبی برای دانش آموزان 6 - 18 سال شهر تهران دارد و از آن می توان بعنوان ابزاری روا در سنجش 8 اختلال عاطفی - رفتاری استفاده کرد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی پرسشنامه خودسنجی (YSR) با استفاده از رویکرد تحلیل عاملی تاییدی به اجرا درآمد. روش: در این مطالعه از بخشی از داده های پژوهش مینایی (1384)، استفاده شد که شامل 465 دانش آموز پسر و 421 دانش آموز دختر مدارس ابتدایی، راهنمایی و متوسطه شهر تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. برای برآورد پارامترها و برازش مدل از تابع کمترین مجذورات وزن دار استــفـاده شد. جــهـت ارزیــابـی کــفـایـت بـرازش مـدل از شاخص ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب، شاخص برازش تطبیقی، ریشه دوم میـانگیـن مجـذورات پــس مـانـده هـای استـانـدارد شده، شاخص تاکر – لویز، شـاخـص خـوبـی برازندگی و شاخص تعدیل یافته خوبی برازندگی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که مدل 8 سندرمی همبسته آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است. این یافته شاهد دیگری در زمینه روایی سازه درونی پرسشنامه خودسنجی فراهم آورد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که سندرمهای پرسشنامه مورد بحث همپوشی کامل با همدیگر ندارند. این مطلب حاکی از آن است که سندرمها واجد روایی تشخیصی هستند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدل 8 سندرمی آخنباخ از برازش خوبی با داده ها برخوردار است.

ویژگیهای اندازه گیری ابزارها، آزمونها و مقیاسها را می توان با استفاده مدل اندازه گیری راش بررسی و ارزشیابی کرد. هدف مطالعه حاضر معرفی ویژگیهای اندازه گیری مدل راش و کاربرد آن در ارزشیابی کیفیت اندازه گیری نسخه تجدید نظر شده آزمون مهارتهای دیداری- حرکتی(TVMS-R) بود. داده های مورد استفاده در پژوهش مربوط به گروه نمونه پژوهش فرهبد و مینائی(1383) است که در سال تحصیلی 82-1381در شهر تهران به اجرا درآمد و با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای تعداد 1281 دانش آموز (655 پسر و 626 دختر ) با دامنه سنی 3 تا 14 سال در مهدهای کودک، مراکز پیش دبستانی و مدارس ابتدائی و راهنمائی دخترانه و پسرانه شهر تهران انتخاب و مورد آزمون قرار گرفتند. بطور کلی، یافته ها نشان داد که 64 سوال از 142 سوال آزمون TVMS-R با مدل راش برازش ندارند که در کنار نتایج حاصل از تحلیل مولفه های اصلی روی پس مانده ها و آزمون t بیانگر این است که آزمون مورد نظر بر خلاف ادعای مولف آن، تک بُعدی نیست و در مقایسه با سطح توانایی آزمودنیها از دشواری پایین تری برخوردار است. در واقع، یافته ها نشان داد که آزمون TVMS-R برای اندازه گیری یکپارچگی دیداری- حرکتی افرادی که در دو انتهای بالا و پایین پیوستار صفت قرار دارند ابزار مناسبی نیست. تحلیل کارکرد افتراقی سوال نیز نشان داد که 7 سوال در بین دو گروه دختر و پسر از کارکرد افتراقی(DIF) برخوردارند. بطور کلی با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان گفت که آزمون TVMS-R به شکل فعلی برای استفاده های بالینی چندان مناسب نیست و لازم است در ویرایش های بعدی که صورت می گیرد برخی اصلاحات اساسی روی آن صورت گیرد.

"مقدمه: انطباق، رواسازی و هنجاریابی آزمون مهارتهای بینایی- حرکتی با توجه به اهمیت یکپارچگی بینایی – حرکتی در اکثر فعالیتهای روزمره زندگی و همچنین دو عملکرد اساسی خواندن و نوشتن انجام شد. مواد و روش تحقیق: این عمل بر روی نمونه ای با حجم 1281 نفر در فاصله سنی (2 سال و 11ماه) تا (13 سال و 11 ماه) شهر تهران که با روش نمونه برداری چند مرحله ای انتخاب شدند، اجرا گردید. این آزمون از 23 طرح هندسی تشکیل شده است، هر طرح از طریق یک معیار مشخص و دقیق ارزیابی می شود و از طریق موارد غلط (ضعف) و صحیح (قوت) نمره گذاری می شود. برای انطباق و هنجاریابی این آزمون، ابتدا کتابچه راهنما و کتابچه معیار نمره گذاری به زبان فارسی ترجمه شد. با اجرای مراحل تجربی و نهایی و تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس مدل کلاسیک اعتبار، فرم نهایی آزمون شکل گرفت. ضریب همسانی درونی خرده آزمونها (طبقه بندیها) با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ و ثبات زمانی خرده آزمونها (طبقه بندیها) با استفاده از روش آزمون و باز آزمون بدست آمد. روایی محتوایی، ملاکی و سازه خرده آزمونها (طبقه بندیها) با استفاده از روشهای مناسب مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج بدست آمده در زمینه بدست آمده در زمینه اعتبار و روایی آزمون، اطمینان کافی برای استفاده از این ابزار را برای ارزیابی مهارتهای بینایی - حرکتی کودکان شهر تهران بدست می دهد. بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصله از این آزمون به عنوان ابزاری جهت مشخص کردن اختلال در هماهنگی چشم و دست، شناسایی کودکان مبتلا به اختلال در مهارت های بینایی – حرکتی و مستند کردن پیشرفت کودکان در زمینه مهارت های حرکتی ظریف به ویژه مهارت های بینایی – حرکتی در کودکان 14 – 3 سال استفاده نمود. "

این پژوهش با هدف انطباق و استاندارد سازی آزمون هوشی ویلیامز برای افراد دچار آسیب بینایی بر روی نمونه ای با حجم 439 دانش آموز (221 پسر و 218 دختر) شهرهای تهران و مشهد از 7 5;(پنج سال و هفت ماه) تا 6 15; (پانزده سال و شش ماه) اجرا گردید. این آزمون مشتمل بر آزمون واژگان(رهنمون) و آزمون اصلی است. همسانی درونی آزمون اصلی و رهنمون با استفاده از فرمول 20 کودر- ریچاردسون، به تفکیک گروههای سنی، برآورد گردید. دامنه ضرایب همسانی درونی آزمون اصلی 94% تا 87% (میانگین 91%) بود. ثبات زمانی آزمونها با استفاده از روش آزمون- بازآزمون مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور از بین کل نمونه هنجاری تعداد 70نفر به طور تصادفی انتخاب و مجددا توسط همان آزمونگران، آزمون شدند. فاصله بین دو اجرای آزمون 3 تا 4 ماه بود. ضریب همبستگی بین دو بار اجرای آزمون اصلی 0.88 و آزمون رهنمون 0.87 بود. اندازه ضرایب نشان دهنده این است که آزمونها از ثبات زمانی قابل قبولی برخوردارند و خطای نمونه برداری زمانی آنها اندک است.روایی محتوایی، ملاکی و سازه آزمون اصلی با استفاده از روشهای مناسب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحلیلها حاکی است که این آزمون یک ابزار روا در سنجش هوش کلی افراد نابینا و نیمه بینا است. جداول هنجاری برای نمرات خام آزمون اصلی و رهنمون در 20 گروه سنی به فاصله 6 ماه از یکدیگر (از 7;5 تا 6;15 ) تهیه گردید. علاوه بر این معادلهای سنی متناظر با نمرات خام آزمون اصلی محاسبه گردید. به طور خلاصه نتایج حاصل از بررسی ویژگیهای روان سنجی آزمون حاکی از معتبر و روا بودن استنباطهای حاصل از نمرات آن است و کاربران می توانند با اطمینان خاطر از آن استفاده کنند

هدف: پژوهش حاضر، ساختار عاملی مقیاس رفتار انطباقی بزرگسالان (ABS-RC: 2) مورد بررسی قرار گرفت. روش: مطالعه حاضر یک تحلیل ثانویه است که با بهره گیری از داده های حاصل از نمونه هنجاری ABS-RC: 2 صورت گرفت. نمونه هنجاری ABS-RC: 2 شامل 4103 فرد بزرگسال (18 سال به بالا) مبتلا به ناتوانیهای رشدی است که در اجتماعات محلی مانند: محیط خانواده، یا محیطهایی با جمعیت کمتر از 16 نفر و یا در مراکز نگهداری شبانه روزی زندگی می کردند. ماتریس همبستگی 18 حیطه مورد سنجش این مقیاس از نی هیرا، للاند و لمبرت (1993، ص 40) اقتباس شد. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل جداگانه و مرکب حیطه های ABS-RC: 2، نشان داد که حیطه های مقیاس رفتار انطباقی بزرگسالان بر روی دو مولفه (عامل) عمده با نام استقلال شخصی و رفتار اجتماعی بار می شوند. تیجه گیری: در تفسیر نمرات ABS-RC: 2 به جای 5 عامل و 18 حیطه که مولفان مقیاس مطرح کرده اند، باید بر دو مولفه مفهومی عمده، یعنی استقلال شخصی و رفتار اجتماعی تمرکز شود.

عمده ترین نگرانی که در ناعادلانه بودن آزمون ها مطرح می شود امکان وجود سوگیری یا کارکرد -افتراقی است، زیرا سوگیری باعث می شود که روایی آزمون مورد شک و تردید قرار گیرد. در این پژوهش کارکرد افتراقی سوالهای ریاض پایه هشتم تیمز 2011 در بین دو گروه دانش آموزان دختر(گروه هدف) و پسر(گروه مرجع) ایرانی بر اساس رویکرد IRT مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا مفروضه تک بعدی بودن سوال های هر کدام از بلوکها با استفاده از نرم افزار NOHARM بررسی گردید. در گام تحلیلها نشان داد که از بین 3 مدل یک، دو و سه پارامتری، مدل دو پارامتری از بهترین برازش با سوالهای هر بلوک برخوردار است و لذا این مدل به عنوان مدل پایه انتخاب گردید. سپس با استفاده از نرم افزار IRTLRDIF (تیسن، 2001) سوالهای دارای DIF شناسایی گردیدند. یافته ها نشان می دهد که از 219 سئوال آزمون ریاضی پایه هشتم تیمز 2011، 144 سئوال لنگر(فاقد DIF) و 75 سوال دارای DIF است. از بین این 75 سوال، 56 سوال دارای DIF یکنواخت و 19 سوال دارای DIF غیر یکنواخت است. در واقع یافته ها نشان می دهد که 56 سوال به ضرر دانش آموزان دختر عمل می کنند.

مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان که به سمپاد نیز معروف است به منظور شناسایی و گزینش دانش آموزان نخبه و با استعداد جهت ورود به مدارس استعدادهای درخشان، هر ساله آزمونهایی را برای دو مقطع راهنمایی و متوسطه اجرا و تعدادی از داوطلبان را انتخاب می نماید. پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفیت اندازه گیری آزمون ورودی دوره راهنمایی بر اساس رویکرد اندازه گیری راش و برآورد روایی آن بر اساس هوش خلاقیت به اجرا درآمد. برای این منظور از بین کلیه داوطلبان شرکت کننده در آزمون ورودی مدارس استعداد های درخشان و نمونه دولتی دوره راهنمایی در سال تحصیلی 93-1392 در شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای، تعداد 2872پاسخنامه(1542 پسر و 1330 دختر) انتخاب گردید. برای تحلیل داده ها در چارچوب مدل راش و برآورد ویژگیهای روانسنجی سوالها از مدل ساده لوجستیک راش و نرم افزار Winsteps استفاده گردید. نتایج نشان داد که همه سوالها به غیر از سوال 74 مربوط به درس ریاضی با مدل راش برازش دارند. دامنه دشواری سوالها از 46/2- تا 83/1، به دست آمد. همچنین نتایج حاکی از عدم تناسب و همخوانی بین سطح دشواری سوالها و سطح توانایی افراد بود. بطور کلی، بر اساس یافته های پژوهش حاضر، می توان گفت که آزمون سمپاد از ویژگیهای اندازه گیری لازم برخوردار نیست و کیفیت لازم برای استفاده به عنوان ابزاری برای گزینش دانش آموزان برای ورود به مدارس استعدادهای درخشان و نمونه دولتی را ندارد. بنابراین لازم است دست اندرکاران سازمان سمپاد در طراحی این آزمونها دقت بیشتری نمایند تا به خاطر کیفیت ضعیف آزمونها سود و زیان خاصی متوجه داوطلبان نشود و دانش آموزانی که واقعا از تواناییها و شایستگیهای بالا برخوردارند وارد نظام آموزشی سمپاد گردند. برای این منظور لازم است تا با تشکیل بانک سوال، در تهیه این آزمونها از سوالهایی استفاده گردد که از کیفیت لازم برخوردارند.

پژوهش حاضر با هدف مطالعه ویژگیهای روانسنجی مقیاس درجه بندی اتیسم گیلیام-ویرایش سوم (گارز-٣) به اجرا درآمد. تعداد 200 نفر(87 دختر و 113 پسر) از مبتلایان به اتیسم مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران انتخاب و از والدین آنها دخواست گردید تا مقیاس گارز-3 و سیاهه رفتاری کودک( CBCL ) را تکمیل نمایند. دامنه سنی مبتلایان به اتیسم بین 3 تا 2 2 با میانگین 11/5 و انحراف استاندارد 3/70بود. نتایج نشان داد که خرده مقیاسها و همچنین کل مقیاس گاز-3 از اعتبار بالایی برخوردارند. همچنین شواهد حاصل از منابع و تحلیل های مختلف، حاکی از روایی محتوا، همگرا، و سازه گارز-3 است. در مجموع می توان گفت که گارز-3 ابزاری معتبر و روا برای سنجش اتیسم و غربالگیری افراد مبتلا به اتیسم در ایران است و از آن می توان در مشاوره های بالینی و فعالیت های پژوهشی استفاده کرد.

پژوهش حاضر باهدف ساخت و استانداردسازی پرسشنامه رضایت شغلی کارکنان با استفاده از نظریه سؤال- پاسخ انجام شد. روش: ابتدا 80 سؤال با استفاده از ادبیات مربوط به رضایت شغلی تهیه شد؛ سپس برای اطمینان از روایی محتوایی سؤالات در اختیار 7 نفر از متخصصان این حوزه قرار گرفت. سؤالاتی که ازنظر مفهوم و معنا تکراری و دارای نقایصی بودند با نظر کارشناسان حذف شد. 55 سؤال در اجرای اولیه بر روی 80 نفر انجام شد و سؤالاتی که از پایایی مناسبی برخوردار نبودند از مجموعه سؤالات حذف شدند. در نهایت 50 سؤال باقی ماند که بر روی 300 نفر از کارکنان شهرداری ساری در سال 1396 اجرا شد. یافته ها: پس از جمع آوری پرسشنامه ها با استفاده از همسانی درونی به شیوه آلفای کرونباخ و حذف 4 سؤال پایایی پرسشنامه برای مردان (95/0=α)، برای زنان (97/0=α) و برای کل افراد (96/0=α) به دست آمد. با استفاده از عامل یابی محورهای اصلی نیز 5 عامل با نام های رضایت عمومی (94/0=α)، رضایت از مدیر (92/0=α)، رضایت از دستمزد (87/0=α)، رضایت از همکاران (90/0=α) و رضایت از محیط (80/0=α) استخراج شد. روایی همگرای پرسشنامه نیز از طریق همبسته کردن پرسشنامه محقق ساخته با 3 پرسشنامه رضایت شغلی اسپکتور، مینه سوتا و شاخص توصیف شغلی JDI بررسی شد و به ترتیب مقادیر (76/0=r)، (78/0=r) و (68/0=r) به دست آمد که نشان از روایی همگرای مناسب پرسشنامه دارد. نتیجه گیری: در کل، ضرایب اعتبار و پایایی به دست آمده برای پرسشنامه رض ایت بخ ش ب ود. طب ق نتایج این تحقیق پرسشنامه ساخته شده واجد شرایط لازم برای اندازه گیری کارکنان می باشد؛ البته در تعمیم دهی آن به کلیه کارکنان ایران باید احتیاط کرد.

پرسشنامه شادکامی آکسفورد(OHQ) یکی از ابزارهای پرکاربرد برای سنجش شادکامی و بهزیستی ذهنی افراد است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و بهبود کیفیت اندازه گیری این پرسشنامه با استفاده از مدل اندازه گیری راش به اجرا درآمد. برای این منظور تعداد 212 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی تعدادی از دانشگاههای سطح شهر تهران(139 دختر و 78 پسر) به شیوه در دسترس انتخاب و پرسشنامه مذکور را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از مدل امتیاز پاره ای(PCM) که جزو مدلهای خانواده راش محسوب می شود و با استفاده از برنامه RUMM2030 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد با انجام نمره گذاری مجدد(تبدیل تعداد مقوله های پاسخ از 6 گزینه به 4 گزینه) و حذف سوالهای شماره 18، 19، و 25، برازش داده ها با مدل راش بطور معناداری بهبود یافت. همچنین جدولی برای تبدیل داده های خام افراد به داده های مقیاس فاصله ای ارائه شد. با استفاده از این جدول می توان داده های خام را به داده های سطح فاصله ای تبدیل کرد و به این ترتیب توان آماری تحلیلهای آماری را افزایش داد. در مجموع نتایج نشان می دهد که با انجام این اصلاحات جزئی در پرسشنامه OHQ دقت و کیفیت اندازه گیری پرسشنامه مذکور را می توان افزایش داد.