مجتبی بحیرایی

با توجه به ابهام و عدم قطعیت موجود در ماهیت فناوری نانو، تجاری سازی آن مستلزم ایجاد یک نظام تنظیم گری مناسب بوده که پیش نیاز آن، استانداردسازی فناوری است. استانداردسازی فناوری از یک سو، زیرساخت های ایمنی، سلامت و محیط زیست را فراهم کرده و از سویی دیگر، زمینه های لازم برای تجاری سازی و رقابت پذیری جهانی را تسهیل می کند. این پژوهش، با هدف مطالعه چارچوب های پشتیبان استانداردسازی فناوری نانو تعریف شده و می تواند به برجسته تر کردن نقاط قوت و شناسایی ضعف-های سیاستی و نهادی استانداردسازی آن کمک کرده و راهنمای مناسبی درجهت رفع این خلأها در اختیار سیاست گذار قرار دهد. در این پژوهش، با استفاده از مطالعات تطبیقی موردمحور، رویکردهای استانداردسازی فناوری نانو در ایران با کشورهای پیشرو، (ایالات متحده، آلمان و چین) تحلیل می شود. نتایج نشان می دهد که تقریباً نیازهای استانداردسازی در مراحل مختلف چرخه عمر فناوری نانو درکشورها یکسان بوده و تفاوت در چگونگی مواجهه با نیازها، اعمال سیاست ها و برخورد با چالش های ناشی از توسعه و کاربرد فناوری بوده است. از طرفی، با وجود جایگاه نسبی مناسب استانداردسازی فناوری نانو در ایران نسبت به کشورهای موردمطالعه، حفظ و ارتقای این جایگاه، مستلزم تقویت زیرساخت های نانومترولوژی، تجهیزات آزمایشگاهی، پر کردن شکاف بین پژوهش و استانداردسازی، جلب مشارکت بخش خصوصی، ایجاد و توسعه نهادهای تخصصی و تمرکزبر فعالیت های ترویجی می باشد.