زهرا قاسمی

امروزه زبان شناسان علوم شناختی به استعاره، تنها به عنوان یک عنصر زینتی و جمال شناختی کلام نگاه نمی کنند، بلکه از این دیدگاه، استعاره شیوه ای از مفهوم سازی ذهنی است که در زبان نمود پیدا می کند و تجربه های حسی، جسمی، حوادث زندگی و میزان دانش زبانی کاربران از طریق تشبیه، قیاس و استعاره سازی با مفاهیم طبیعت، حیوانات، اجسام و ... ساختارهای زبانی جدیدی را می آفریند. این نوع آفرینش های استعاری، نزد کاربران مختلف، متفاوت است و با توجه به مدل های ذهنی و سابقه زیستی، فرهنگی و میزان شناخت آن ها از ترفندهای زبانی و همچنین نوع تفکر و ایدئولوژی، مدل های استعاری متفاوتی را خلق می کند که به نظر می رسد با مطالعه و بررسی این طرح واره های استعاری، می توان به زوایای مختلفی از فکر و اندیشه نویسنده آن نسبت به یک مفهوم پی برد. باتوجه به این که حوزه معنایی و مضمونی شعرهای سیمین بهبهانی بسیار متنوع و شامل مضامین اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و غنایی است و همچنین با وجود تنوع بی شمار طرح واره های استعاری در شعر ایشان و آفرینش های خلّاقانه بعضی مدل های استعاری، در این مقاله کوشیده ایم تا با استفاده از مدل استعاره های مفهومی، دیدگاه و جهان بینی سیمین بهبهانی را در ارتباط با زن و مرد و جایگاه احساسی، غنایی، فرهنگی و اجتماعی آن ها در ارتباط با هم، دریابیم. هدف نویسنده از مطالعه و برّرسی این طرح واره ها، شناخت و فهم نوع تعامل و تقابل مفهوم «زن» و «مرد» در شعرهای ایشان و دریافتن لایه های پنهان ذهنی و اندیشگانی شاعر است.

«عفاف» از اساسی ترین تعالیم اخلاقی اسلام بشمار می رود. زنان جامعه اسلامی باید از خودنمایی، خودآرایی و دلربایی در محیط بیرون از خانه پرهیز و مردان جامعه نیز از چشم چرانی و هوسرانی اجتناب ورزند. امام خمینی(ره) بر ترویج فرهنگ صالح به وسیله زنان تأکید دارند. از دیدگاه ایشان زن در عصر پهلوی شیء مانند بوده، اما بعد از انقلاب زنان تابع فاطمه(س) شده و مکتب فرهنگی اسلام را رواج داده اند و به برکت نهضت اسلام زن عضوی فعال در جامعه شده و تا حدودی مقام خود را یافته است. این مقاله بر آن است که با روش تحلیلی، توصیفی به بررسی جایگاه و تأثیر عفاف زنان و قدرت یابی آنان در جامعه سیاسی ایران پس از انقلاب بپردازد و نتیجه پژوهش نشان می دهد که عفاف و حجاب بانوان نه تنها مانعی برای حضورشان در اجتماع نیست بلکه زنان با حفظ عفاف و با پایبندی به آموزه های دینی و بهره گیری از سیره بزرگان دین بویژه امام خمینی(ره) به عنوان عنصری تأثیرگذار در جریان رو به رشد انقلاب اسلامی نقش ایفا می کنند.

هدف از این تحقیق، بررسی مؤلفه های مدل تعارض و بازسازی رابطه زناشویی، ارائه شده توسط ملز، بکن باخ و گاتریک، از طریق روش تحلیل مسیر است. جامعه آماری این پژوهش کارمندان متأهل دانشگاه شهید چمران اهواز بودند. از این جامعه تعداد 200 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. که در نهایت 180 پرسشنامه به صورت کامل بدست آمد. از شرکت کنندگان خواسته شد که مقیاس فضل (GRACE) پاتریک و همکاران (2013)، مقیاس اعتماد (TS) رمپل، هولمز و زانا (1980)، مقیاس صفات همدلی باتسون (BEA) باتسون و همکاران (1983)، مقیاس رضایت زناشویی دوطرفه تجدید نظر شده (RDAS) بوبسی، کرین، لارسون و کریستین (1995)، مقیاس اخلاق رابطه ای (RES) هارگریو، جنینگز و آندرسون (1991) و مقیاس حل روابط بین فردی (IRRS) هارگریو و سلز (1997) را تکمیل نمایند. نتایج پژوهش نشان داد که، فضل، عدالت، اعتماد، همدلی و بخشش به رضایت از رابطه زناشویی منجر می شوند. تحلیل مسیر، رابطه بین بیشتر متغیرهای تحقیق را تأیید کرد. همچنین، نتایج تحلیل نشان داد که مسیر متغیرهای اعتماد و عدالت با بخشش به سمت رضایت زناشویی پیش بین و معنی دار نیستند. اما در عوض اعتماد و عدالت نقش خود را به عنوان میانجی از طریق تأثیرگذاری فضل بر آنان با رضایت از رابطه نشان دادند.

در دیدگاه شناختی، اساس استعاره سازی تنها بر بنیاد شباهت نیست و استعاره، ریشه در اندیشه و ذهن و ادراک انسان دارد و استعاره های مفهومی، درک جدیدی از تجربه را برای انسان میسّر ساخته و معنای تازه ای به آنها می دهد. در حقیقت، تجربه به مثابه یک اصل محسوب می شود که مفاهیم محیطی، طبیعی یا فرهنگی و دیگر مفاهیم موردنظر شاعر و یا نویسنده را به واسطه قلمروهای مقصد و مبدأ توضیح می دهد. به این ترتیب، پژوهش متون و نوشته ها با رویکرد شناختی در زمینه استعاره، می تواند ما را به شناخت لایه های ذهنی و انگیزه های گزینشی استعاره ها راهنمایی کند. در این مقاله، استعاره های با قلمرو مقصد «زن» در اشعار فروغ فرخزاد، با توجه به دیدگاه شناختی بررّسی می شود و سپس به کاوش استعاره ها با توجه به نقش های «مادری»، «همسری» و «معشوقی/عاشقی» با توجه به قلمروهای مبدأشان می پردازیم و سرانجام میزان خلاق یا متعارف بودن استعاره ها را بررّسی می کنیم.

به رغم حضور زنان در مقاطع تحصیلی عالی و احراز شایستگی های عمومی، تعداد کمی از بانوان در پست های مدیریتی و مهم منصوب شده اند؛ در نتیجه به علت حضورنداشتن در تصمیم گیری های سازمانی قدرت کمتری نسبت به مردان دارند. در این پژوهش، فرهنگ سازمانی و به تبع آن جنسیت به منزله مهم ترین عامل اثرگذار بر توزیع قدرت سازمانی مدنظر قرار گرفته است. از این رو، از روش پژوهش توصیفی همبستگی استفاده شد. جامعه آماری مطالعه شده را کلیه کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد (1250 نفر) تشکیل دادند. روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد و حجم نمونه برابر 300 نفر انتخاب شدند. جهت گردآوری داده های مورد نیاز از پرسش نامه استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین فرهنگ سازمانی و توزیع قدرت رابطه معناداری وجود دارد و همچنین فرهنگ سازمانی توزیع قدرت در سازمان را پیش بینی می کند. بین توزیع قدرت در دو گروه زنان و مردان تفاوت معناداری وجود دارد و با توجه به مقادیر میانگین در دو گروه مردان و زنان می توان این گونه نتیجه گرفت که توزیع قدرت مردان در سازمان به طور معناداری بیشتر از گروه زنان است.

در دوره قاجار کشورهای خارجی (اروپا و چین)، بازار ایران و سایر کشورهای مسلمان را دراختیار کالاهای صادراتی و ارزان قیمت خود درآوردند. با رشد روزافزون این واردات در سده 14-13ه.ق./ 19م. تولید بسیاری از صنایع بومی ایران دچار افول گردید. سفال و سرامیک دوره قاجار نیز از این تأثیرات جدا نبود و تولیدات آن تنها منحصر به بازار داخلی کشور شد که در بسیاری از موارد از نمونه های وارداتی تأثیر پذیرفتهاند. بنابر آنچه بیانشد، مقاله پیشرو با هدف تحلیل و تطبیق ظروف سفالی و سرامیکی داخلی و وارداتی، پانزده نمونه داخلی و هجده نمونه خارجی در دوره قاجار، تدوین یافتهاست و در آن تأثیرات ظروف خارجی بر طرح و نقش نمونه های داخلی بررسی شدهاست. ازهمین رو، تلاش نگارندگان این پژوهش برآن است تا با پاسخگویی به این پرسش که ظروف سرامیکی وارداتی در دوره قاجار چه تأثیراتی را بر طرح و نقش ظروف سفالی و سرامیکی داخلی نهادهاند، به هدف یادشده دستیابند. شایان یادآوری است که این تأثیرات در چهار دسته؛ ظروف سفید- آبی بهویژه ظروف ساخت نائین، چینیهای مینایی تقلیدشده از نمونه های وارداتی چین، ظروف تقلیدشده از ظروف ایزنیک (ترکیه) و ظروف چندرنگ قابل بررسی است. روش تحقیق بهکاررفته، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات هم با روش کتابخانهای و میدانی گردآوری شدهاست. پس از بررسیهای لازم نتایج تحقیق بیانگر این بود که در سه دسته نخست از این تقسیمبندی، تأثیرات مستقیم در طرح و نقش کاملاً و بهمیزانِ بسیار آشکار است اگرچه در مواردی، تأثیرات غیرمستقیم را هم میتوان مشاهدهکرد. اما در دسته چهارم، این تأثیرات تقریباً بهصورت غیرمستقیم صورتگرفته چنانکه تأثیرات پذیرفتهشده نقاشی قاجاری از اصول نقاشی اروپایی در این دوره مانند برهنهگرایی، بهرهگیری از سهبعد نمایی و چشماندازها و صحنه های زندگی در نقاشی اروپایی بازتاب یافتهاست.

جنگ نرم، روشی برای تحمیل اراده و تأمین منافع است که با غلبه بر طرف مقابل، بدون استفاده از قدرت نظامی و روشهای خشونتآمیز اعمال میشود. این جنگ همه عرصههای اجتماعی یک نظام سیاسی را میتواند تحت تأثیر قرار دهد. اساسیترین هدف کلان جنگ نرم در همه ابعاد، محورها و سطوح آن، تضعیف مشروعیت نظام است که از رهگذر آن، براندازی یا تغییر ساختارهای نظام سیاسی حاکم بر جامعه آماج، توجیهپذیر و دارای اقبال شود. اهمیت جنگ نرم چنان است که خطر آن را میتوان برابر با جنگ نظامی دانست. در جنگ نرم، دشمن به سراغ سنگرهای معنوی، ایمانها، عزمها، معرفتها، پایهها و ارکان اساسی یک نظام و کشور میرود تا آنها را منهدم نماید. این مقاله میکوشد تا به بررسی مفهوم جنگ نرم در اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری بپردازد و همچنین تلاش بر آن است تا بتوانیم ویژگیها و شاخصهای جنگ نرم، اهداف جنگ نرم، اهداف دشمن در جنگ نرم، ضرورت و اهمیت جنگ نرم و... را از دیدگاه ایشان مورد شرح و بررسی قرار دهیم.

انتخاب شغل یکی از جنبـه های مختلف زنـدگی است، که انتخاب مناسب آن میتواند زمینه ساز احساس رضایت در سایر زمینه های زندگی شود. پژوهش حاضر برای تعیین اثر آموزش هدفگذاری شغلی بر دانشجویان سال آخر کارشناسی رشته روان شناسی دانشگاه پیام نور تهران در انتخاب اهداف شغلی خود، و تعیین شغل مناسب، براساس شناخت هرچه بیشتر نسبت به نیازها، اهداف، علایق، تواناییها و متناسب با تیپ شخصیتی خود انجام شده است. پرسشنامه محقق ساختهِ انتخاب شغل، ابتدا در اختیار نمونه 80 نفری از دانشجویان قرار گرفته و پس از اصلاح نهایی بر روی یک نمونه 50 نفری از دانشجویان کارشناسی رشته روان شناسی پیام نور اجرا و سپس از بین آن ها 40 نفر آزمودنی به طور تصادفی در دو گروه آزمایش (20=n) و کنترل (20=n)، برای اجرای روش آزمایشی از نوع پیش آزمون–پس آزمون جایگزین شدند. گروه آزمایش طی10 جلسه، تحت آموزش هدف گذاری شغلی قرارگرفتند. یافته ها نشان داد که میانگین گروه آزمایش به طور معناداری از میانگین گروه کنترل بالاتر بود که این افزایش را به عمل آزمایشی نسبت داد. نتایج حاکی از اثربخشی هدف گذاری شغلی بر انتخاب شغل شرکتکنندگان است. یافته های حاصله از تمام خرده مقیاس های موجود در مقیاس انتخاب شغل (نگرش، انتظارات و توانایی انجامکار) نیز حاکی از تاثیر آموزش هدف گذاری شغلی بود.

مبناگرایی یکی از نظریه های مطرح درباب ساختار معرفت و توجیه است. این نظریه همانند سایر نظریه های موجود در این زمینه، با انتقادات فراوانی روبرو شده است. برخی از این انتقادات به طور کلی ساختار مبناگرایانه ی توجیه را مورد تردید قرار می دهند و سعی در رد باورهای پایه یا اثبات ساختاری متقارن در باورهای موجه دارند. برخی دیگر از آنها، تنها چند تقریر از این نظریه را به نقد می کشند و اموری مانند توجیه غیرباوریِ باورهای پایه، خطاناپذیری آنها یا استنتاج باورهای پایه از باورهای پدیداری را انکار میکنند. به منظور تقریر این انتقادات و پاسخگویی بدانها، تحقیق حاضر در سه بخش اصلی تدوین گشته است. بخش نخست به بررسی انتقادات وارد بر وجود باورهایی که به صورت غیراستنتاجی موجه هستند، می پردازد. در بخش دوم سعی شده تا انتقادات مطرح در زمینه توجیه غیرباوریِ باورهای پایه تقریر گردد و بخش سوم به صورت خاص به انتقادات وارد بر مبناگرایی سنتی می پردازد. به نظر می رسد با وجود انتقادات فراوان، این نظریه همچنان معقول ترین نظریه درباب ساختار توجیه است.