سالار فرامرزی

اختلال یادگیری ریاضی[1] از اختلالات شایع یادگیری در مدارس به شمار می رود که در آن کودکان با وجود داشتن هوش طبیعی، توانایی یادگیری و درک مهارت های ریاضی را ندارند. این امر ممکن است به دلیل اختلال در تمرکز، مشکلات حافظه یا هماهنگ نبودن کامل حرکات بدن به وجود آید. در این تحقیق اثر بازی های رایانه ای و حرکتی به صورت مقایسه ای بر کارکردهای اجرایی، عملکرد تحصیلی و تبحر حرکتی دانش آموزان بررسی شد. به این منظور 20 دانش آموز دختر با اختلال یادگیری ریاضی با دامنه سنی 8 تا 9 سال جهت همگن بودن دو گروه براساس نمره ریاضی کی مت به دو گروه متوازن تقسیم شدند (n=10). آزمودنی های گروه 1 به مدت 8 هفته 3 جلسه ای به مدت 45 دقیقه به بازی های حرکتی و آزمودنی های گروه 2 در همین بازه زمانی به انجام بازی های رایانه ای پرداختند. آزمون های ریاضی کی مت (برای تشخیص و ارزیابی عملکرد تحصیلی)، برونینکز اوزرتسکی، استروپ و آزمون N-back در مراحل پیش آزمون و پس آزمون گرفته شد. نتایج نشان داد بازی های رایانه ای در مقایسه با بازی های حرکتی بر کارکردهای اجرایی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان با اختلال یادگیری ریاضی تأثیر بیشتری داشته و در مقابل بازی های حرکتی بر تبحر حرکتی این دانش آموزان مؤثرتر بوده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی یک برنامه آموزشی تدوین شده برای سطح دوم رویکرد پاسخ به مداخله بر مشکلات ویژه ریاضی و خودپنداره تحصیلی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی و واکاوی تجارب شرکت کنندگان انجام شد. در این مطالعه از روش پژوهش ترکیبی از نوع تودرتو استفاده شد. شرکت کنندگان پژوهش در بخش کمّی، 20 نفر از دانش آموزان پایه سوم ابتدایی شهر اصفهان که بصورت تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و در بخش کیفی، 9 نفر از آموزگاران ابتدایی و 5 دانش آموز شرکت کننده در پژوهش که به صورت هدفمند انتخاب شدند بودند. برای گردآوری داده ها از مقیاس تشخیص ناتوانی های یادگیری خاص از نوع ریاضی، مقیاس خودپنداره تحصیلی دانش آموزان دبستانی، آزمون سنجش عملکرد ریاضی و همچنین مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. یافته های کمّی نشان دهنده اثربخش بودن برنامه تدوین شده در کاهش مشکلات ریاضی و افزایش خودپنداره تحصیلی دانش آموزان بود. یافته های کیفی نیز بیانگر پیامدهای مثبت برنامه در زمینه های آموزشی، اجتماعی و روانشناختی برای دانش آموزان و وجود محدودیت هایی همچون فقدان آموزش های کافی برای معلمان، نبود نیروهای متخصص و کمبود امکانات و منابع برای اجرای چنین برنامه ای در مدارس بود. با توجه به نتایج، اگرچه اجرای این رویکرد در مدارس ممکن است با موانع یا چالش هایی روبرو باشد اما می تواند پیامدهای مثبتی برای دانش آموزان، معلمان و کل نظام آموزشی کشور به دنبال داشته باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی برنامه آموزشی شکوفایی پرما بر کیفیت زندگی نوجوانان با آسیب شنوایی انجام شده است. روش: روش انجام پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه نوجوانان با آسیب شنوایی 14-17 ساله شهرستان کاشان بودند. 28 نوجوان با آسیب شنوایی با روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش (13 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش در 10 جلسه 90 دقیقه ای (هفته ای دو جلسه) در برنامه آموزشی شکوفایی پرما شرکت کردند در حالی که گروه کنترل هیچ برنامه آموزشی دریافت نکردند و در فهرست انتظار ماندند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه کیفیت زندگی نوجوانان سخت شنوا و ناشنوا (2011) بود. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کووواریانس چند متغیری استفاده شد که با به کارگیری نرم افزار بسته آماری در علوم اجتماعی (نسخه 26) تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد برنامه آموزشی شکوفایی پرما بر مؤلفه های پذیرش و حمایت از خود، برچسب و شرم ادراک شده و مشارکت در نوجوانان با آسیب شنوایی تأثیر مثبت و معناداری داشت (0001/0 = P) و با توجه به مجذور اتا به ترتیب 65، 86 و 55 درصد تغییرات به علت اثر مداخله بود. نتیجه گیری: بنابراین می توان به منظور بهبود کیفیت زندگی در نوجوانان با آسیب شنوایی از برنامه آموزشی شکوفایی پرما بهره برد.

روانشناسی مثبت گرا نظریه و تحقیق در مورد مولفه ای است که زندگی را ارزشمند می کند و نقاط قوت انسانی و عملکرد افراد را بهبود می بخشد. مطالعه حاضر با هدف طراحی، تدوین و روایی یابی بسته نوین آموزشی مثبت گرا بر مبنای بهبود مهارتهای حرفه ای و سرمایه فکری معلمان در سال1400-1399 در دو مرحله کلی اجرا شد. در مرحله اول طراحی و تدوین بسته نوین مثبت گرا، با روش تحلیل مضمون قیاسی انجام شد. در مرحله دوم، ضریب نسبی روایی محتوا (CVR) جهت انتخاب مهمترین و صحیح ترین شاخصهای مثبت گرا و شاخص روایی محتوا ( CVI) جهت کمیت و کیفیت ابزار و تکالیف بسته آموزشی مثبت گرا، محاسبه گردید نتایج بررسی CVR ، برابر 93/0 است که نشان دهنده انتخاب بهترین مضامین، مولفه ها و محتوا و شاخص CVI برابر 88/0 است، که نشان دهنده کیفیت تکالیف و ابزارهای سنجش، برای بسته آموزشی مثبت گرا می باشد بسته آموزشی نوین مثبت گرا به کشف مولفه های مثبت گرا اعم از کسب هیجان مثبت، روابط مثبت، مجذوبیت، هدف و معنای زندگی، دستاوردها و موفقیت ها، ذهن آگاهی، کنجکاوی، شجاعت، تاب آوری، اخلاق، کنترل و سلامت روان، و سلامت جسمانی، بر مبنای بهبود مهارتهای حرفه ای و توانمندیها و توسعه سرمایه فکری معلمان می پردازد و مطابق نظر متخصصان تمام موضوعات بسته دارای CVI و CVR مناسب و قابل قبولی هستند و می تواند سرمایه فکری و مهارتهای حرفه ای معلمان را بهبود ببخشد

هدف از پژوهش حاضر تعیین تأثیر برنامه روان درمانی مثبت نگر بر بخشش و جهت گیری های شادکامی در مادران نوجوانان کم شنوا بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه مادران نوجوانان کم شنوای شهر کاشان در سال 1400 می شد که با روش نمونه گیری دردَسترس از مدرسه ناشنوایان باغچه بان انتخاب شدند. از بین آنها 30  نفر به صورت تصادفی، انتخاب و در یک گروه آزمایش و یک گروه کنترل 15نفری جایگزین شدند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه گرایش به بخشش هارتلند (2005) و جهت گیری شادکامی پترسون (2006) جمع آوری شد. جلسات برنامه روان درمانی مثبت نگر در 10 جلسه 90 دقیقه ای هفته ای 2 جلسه برای گروه آزمایش برگزار شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد مداخله باعث افزایش معنادار بخشش و جهت گیری های شادکامی در گروه آزمایش شد (0001/0P<). براساس یافته های این پژوهش، برنامه روان درمانی مثبت نگر در بهبود بخشش و جهت گیری شادکامی مادران نوجوانان کم شنوا مؤثر بود؛ بنابراین، از این برنامه درمانی می توان برای ارتقای سلامت روان آنها استفاده کرد.    

زمینه و هدف: خواندن از اولین مسیرهای اکتساب دانش تلقی می شود و دانش آموزانی که در خواندن ضعیف باشند آسیب پذیری بیشتری نسبت به یادگیری موضوعات مختلف در دوران تحصیل و پس از آن نشان می دهند. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی مداخله ای مبتنی بر کارکردهای اجرایی دلیس کاپلان بر مهارت خواندن دانش آموزان نارساخوان انجام گرفت. روش پژوهش: روش پژوهش آزمایشی و از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و دوره پیگیری استفاده گردید. به این منظور از بین کلیه دانش آموزان پسر و دختر نارساخوان پایه سوم ابتدایی که در سال تحصیلی 98-1397 در تهران مشغول به تحصیل بودند، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای 30 دانش آموز نارساخوان انتخاب و به صورت تصادفی به دوگروه 15 نفری تقسیم شدند و در یک گروه آزمایش و یک گروه گواه قرار گرفتند. به گروه آزمایش مداخله مبتنی بر کارکردهای اجرایی دلیس کاپلان در 17جلسه 60 دقیقه ای آموزش داده شد ولی به گروه گواه این نوع آموزش ارائه نشد. ابزار پژوهش عبارت بود از ماتریس های پیش رونده رنگی (ریون، 1956)، آزمون نارسا خوانی و خواندن کرمی نوری و مرادی (1387) و سیستم ارزیابی دلیس کاپلان (2001). برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل کوواریانس و نرم افزار SPSS-22 استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مداخله مبتنی بر کارکردهای اجرایی دلیس کاپلان موجب ارتقای مهارت خواندن درکودکان نارساخوان می شود ( p<0/001). نتیجه گیری: بر اساس یافته ها می توان گفت ارتقای مهارت های اجرایی در کودکان نارساخوان بر ارتقای مهارت های خواندن تاثیر دارد و با مداخلاتی که کارکردهای اجرایی را هدف قرار می دهند می توان مهارت های خواندن در دانش آموزان نارساخوان را ارتقا داد.

پژوهش حاضر با هدف ساخت، روایی سنجی و اعتباریابی چک لیست تشخیصی ناتوانی های یادگیری انجام شد. با توجه به اهداف و ماهیت تحقیق از روش پژوهش توصیفی و از نوع آزمون سازی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مدارس مقطع ابتدایی (دوره اول و دوم) شهر نجف آباد می باشند. نمونه آماری شامل 180 دانش آموز است که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. روائی مقیاس با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی انجام شد و جهت بررسی پایایی مقیاس، ضرایب آلفای کرونباخ و روش دو نیمه کردن به کار گرفته شد. نتایج نشان داد ضریب پایایی کل چک لیست تشخیصی ناتوانی های یادگیری کودکان دبستانی و ضریب پایایی10 زیرمقیاس آن در سطح قابل قبولی قرار دارد. همچنین نتایج تحلیل عاملی تأییدی، روائی سازه مدل10 عاملی را تأیید می نماید. همبستگی بین چک لیست تشخیصی ناتوانی های یادگیری و آزمون غیررسمی خواندن، نوشتن و ریاضی نیز محاسبه شد که بیانگر روایی ملاکی چک لیست بود. بنابراین چک لیست مذکور با 87 گویه از پایایی و روایی مناسب برای ارزیابی و سنجش 10 حوزه ادراک فضایی، سازماندهی، مهارت های اجتماعی-هیجانی، مهارت های حرکتی، توجه و تمرکز، مهارت زبانی، مهارت خواندن، مهارت نوشتن، مهارت های نگارشی و ریاضیات در دانش آموزان دبستانی برخوردار است. از آنجایی که به کارگیری روش های ارزیابی متنوع، امکان تشخیص و شناسایی همه جانبه مشکلات یادگیری در دانش آموزان و ارائه حمایت به موقع را فراهم می نماید، پیشنهاد می شود از این چک لیست در جهت ارزیابی و تشخیص ناتوانی های یادگیری در دانش آموزان دبستانی استفاده شود.

مقدمه: پژوهش حاضر تحت عنوان تجربه زیسته دانشجویان نابینای دانشگاه اصفهان از خوابگاه، اساتید، اینترنت و سایر عوامل که با آنها در ارتباط بودند انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر کیفی و از نوع پدیدارشناختی است. شرکت کنندگان در این پژوهش شامل کلیه دانشجویان نابینای دانشگاه بود که به صورت تمام شمار در پژوهش شرکت داده شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس مدل پیشنهادی Colaizzi شامل هفت مرحله بود.یافته ها: داده های به دست آمده از تجزیه و تحلیل مصاحبه ها پیرامون تجارب دانشجویان شرکت کننده در مصاحبه از مسایل و مشکلاتشان در مورد دانشگاه در 320 کد اولیه، 17زیرمضمون و 6 مضمون (شامل ثبت نام، خوابگاه، تردد در داخل دانشگاه، مرکز مشاوره نابینایان، دانشکده و اینترنت) جمع آوری شد. نتیجه گیری: یافته های به دست آمده از این پژوهش توانست تصویر واضحی از مسایل و مشکلات دانشجویان نابینا در دانشگاه را ارایه دهد و مهمترین مشکلات نابینایان در دانشگاه عبارت است از؛ مضامینی با عناوین ثبت نام، خوابگاه، تردد در داخل دانشگاه، مرکز مشاوره نابینایان، دانشکده و اینترنت. بنابراین نتایج پژوهش می تواند راهگشای مسولین دانشگاه در ارایه خدمات مطلوب به نابینایان باشد.

هدف: در هر زمینه ای پیشگیری بهتر از درمان است؛ لذا بسیاری از آسیب شناسان اجتماعی نیز بر این باور هستند که برای پیشگیری از کژرفتاری ها مخصوصا اعتیاد به اینترنت که در چند سال اخیر مسئله ای نوپدید می باشد، باید در ابتدا عوامل موثر بر آن را شناسایی کرد؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر پیش بینی اعتیاد به فضای مجازی براساس صمیمیت زناشویی، خودارزشمندی و کیفیت زندگی زنان متأهل شهر اصفهان بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. به این منظور از بین زنان متأهل شهر اصفهان در پاییز سال 1400 تعداد 270 نفر به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و در پژوهش شرکت داده شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر (1983)، پرسشنامه خودارزشمندی دوستی و حسینی نیا(1399)، پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و پرسشنامه اعتیاد به فضای مجازی یانگ (1998) بود که به صورت پرسشنامه آنلاین در فضای مجازی اجرا گردید. داده های به دست آمده با روش آماری رگرسیون گام به گام و با استفاده از نرم افزار spss نسخه 24 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که خودارزشمندی (549/0-=B)، کیفیت زندگی (446/0-=B) و صمیمیت زناشویی (107/0-=B) توانستند 16.7 درصد اعتیاد به فضای مجازی را پیش بینی کنند. نتیجه گیری: در نتیجه از یافته های پژوهش حاضر می توان استنباط کرد که خودارزشمندی، کیفیت زندگی و صمیمیت زناشویی در پیشگیری از اعتیاد به فضای مجازی نقش مهمی را برعهده دارند. به عبارتی هر چقدر خودارزشمتدی، کیفیت زندگی و صمیمیت زناشویی بالاتر باشد، اعتیاد به فضای مجازی کمتر است .

مقدمه: تعاملات مثبت والد- کودک موجب پیشگیری از آسیب های روانشناختی، تحولی، هیجانی و اجتماعی در کودکان می شود. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخلات روانشناختی بر بهبود تعاملات والد- کودک در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی انجام شد. روش: روش پژوهش، مرور نظام مند و جامعه آماری شامل کلیه پژوهش های داخلی بود که با استفاده از کلید واژه های تعاملات والد- کودک، والدگری، نقص توجه/ بیش فعالی و ابزار سندکاوی در پایگاه های اطلاعاتی پرتال جامع علوم انسانی، مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، مجلات تخصصی نور، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران و بانک اطلاعات نشریات کشور مورد جستجو قرار گرفتند. ۳۳۴ پژوهش با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند که ۱۱ پژوهش به لحاظ روش شناختی و ملاک های ورودی مورد قبول بود. کلیه پژوهش ها براساس دستورالعمل پریزما تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد بیشترین پژوهش ها مربوط به سال های ۱۳۹۹-۱۳۹۸ است و حجم نمونه پژوهش ها ۳۵۰ نفر است. شهرهای تهران و اصفهان بیشترین پژوهش ها را به خود اختصاص داده اند و نشانگر آن است که در سال های اخیر توجه پژوهشگران بر موضوع مداخلات مختلف در زمینه تعاملات والد-کودک افزایش داشته است. مداخلات مرتبط با نوروفیدبک (۴۰ جلسه) و والدگری چندبعدی (۱۶ جلسه) بیشترین سهم را به لحاظ جلسات مداخله ای داشته اند. نتیجه گیری: نتایج حاکی از اهمیت مداخلات مبتنی بر بهبود تعاملات والد- کودک و اثربخشی آن بر کاهش تنیدگی روانی، مشکلات رفتاری و کاهش مشکلات توجهی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش فعالی است؛ بنابراین برنامه های آموزشی رفتاری با مشارکت والدین و به کارگیری مداخلات چندبعدی و تلفیقی، مؤثرترین شیوه های درمانی هستند که می تواند در رأس برنامه ریزی پژوهشگران و درمانگران این حوزه قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه یادگیری عملکردی بر عملکرد شناختی کودکان تاخیر رشدی بود. روش پژوهش شبه آزمایشی است و از طرح پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل استفاده شد. جمعیت مورد مطالعه پژوهش را کلیه کودکان 4 تا 6 ساله تشکیل داده اند که در مهدکودک ها و مراکز پیش دبستانی شهر تبریز حضور داشتند. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و دردسترس بود و سه منطقه انتخاب و از هر کدام از آنها نیز سه مرکز مهدکودک و پیش دبستانی انتخاب شدند. به منظور غربالگری، مقیاس هوشی وکسلر پیش از دبستان ویرایش سوم، از کودکان به عمل آمد و تعداد 30 نفر از افرادی که دارای تاخیر در رشد شناختی بودند و ملاک های ورود به پژوهش را داشتند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. سپس اجرای برنامه یادگیری عملکردی به مدت 16 جلسه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و گروه کنترل نیز هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند، داده ها با آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. نتایج به دست آمده در متغیر عملکرد شناختی نشان داد که بین آزمودنی-های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد شناختی در مرحله پس-آزمون و پیگیری با پیش آزمون، تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P). بنابراین می توان نتیجه گرفت که برنامه یادگیری عملکردی منجر به افزایش عمکرد شناختی در کودکان تاخیر رشدی شده است.

پژوهش حاضر باهدف بهبود مهارت های عصب روان شناختی دانش آموزان با اختلال در بیان نوشتاری به روش راهنمای جمله فلپس انجام گرفت. روش پژوهش شبه آزمایشی و از طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. بدین منظور باتوجه به ملاک های ورود به پژوهش و با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای از بین دانش آموزان با اختلال یادگیری خاص در بیان نوشتاری در پایه پنجم ابتدایی شهر یزد تعداد ۳۰ نفر انتخاب و به تصادف در دو گروه گواه و آزمایش گمارده شدند. مداخلات آموزشی برنامه فلپس در ۱۳ جلسه ۶۰ دقیقه ای بر روی گروه آزمایش انجام گرفت. ابزارهای مورداستفاده عبارت از مقیاس هوش وکسلر کودکان ویرایش پنجم و پرسش نامه کانرز فرم والد و برنامه راهنمای جمله فلپس بود. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. تجزیه وتحلیل داده های حاصل از پژوهش نشان داد که بین عملکرد گروه آزمایش و کنترل در مهارت های عصب روان شناختی به جز مهارت زبان تفاوت معناداری وجود ندارد (۰۰۱/۰ P>). درحالی که در مهارت زبان تفاوت معنادار بود (۰۰۱/۰ P<). نتایج پژوهش نشان داد که برنامه راهنمای جمله فلپس بر مهارت های عصب روان شناختی دانش آموزان با اختلال یادگیری در بیان نوشتاری در حیطه های توجه، حافظه، عملکردهای حسی - حرکتی و کارکردهای اجرایی به غیراز زبان مؤثر نمی باشد. از این شیوه می توان به عنوان شیوه مداخله ای و آموزشی جهت بهبود مهارت زبان که پیش نیاز نوشتن است استفاده نمود.

مادران از طریق درگیرشدن در فعالیت های خلاق کودک سهم مهمی در پرورش و شکوفایی خلاقیت آنها ایفا می کنند؛ بنابراین هدف از پژوهش حاضر، تبیین و کاوش تجارب مادرانِ کودکان خلاق مقطع چهارم ابتدایی شهر اصفهان درخصوص روش های پرورش خلاقیت به کار گرفته شده برای فرزندانشان بود. روش پژوهش کیفی با رویکرد پدیدارشناسی توصیفی بود. جامعه آماری، شامل مادران دارای کودکان خلاق بود. نمونه به روش هدفمند انتخاب شد و 10 مادر تا دستیابی به اشباع بررسی شدند. داده ها با روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری و با روش هفت مرحله ای کلایزی تحلیل شدند. یافته های حاصل از تجربه زیسته پرورش خلاقیت در مادران با کودک خلاق، در 3 مضمون اصلی شامل تحریک کنجکاوی (با مضامین فرعی؛ تشویق به پرسشگری، تشویق به آزمایشگری، ایجاد فرصت برای تفکر و تأمل)، بازی (با مضامین فرعی: بازی فکری، بازی ساختارنایافته، بازی خلاق، تحلیلی و تخیلی) و فعالیت های هنری (با مضامین فرعی: کاردستی و نقاشی) مشخص شد که تجارب مادران دارای کودکان خلاق را به تصویر می کشند. یافته های به دست آمده در این پژوهش نشان دهنده آن بود که علاوه بر روش های فعلی پرورش خلاقیت، تجارب مادران کودکان خلاق نیز نقش مهم در پرورش خلاقیت کودکان دارد و پیشنهاد می شود، در پرورش خلاقیت کودکان تجارب مادران نیز استفاده شود.

زمینه: کودکان با نارسایی هوشی به دلیل نارسایی هایی که در زمینه رشدی، هوشی، شناختی، هیجانی و رفتاری دارند، باعث کاهش شادکامی والدین، به ویژه مادران خود می شوند. روابط سبک های فرزندپروری با متغیرهای مختلفی تأیید شده است، اما روابط آن با شادکامی با میانجی گری رضایت از زندگی و کیفیت زندگی در مادران دارای کودکان با نارسایی های ذهنی مغفول واقع شده است. هدف: هدف بررسی روابط ساختاری شیوه های فرزندپروری و شادکامی با میانجی گری رضایت از زندگی و کیفیت زندگی در مادران کودکان دارای نارسایی های ذهنی می باشد. روش: روش این مطالعه همبستگی و از نوع مدلیابی معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه مادران دارای فرزند با نارسایی ذهنی از مراکز حرفه آموزی زیر 14 سال بهزیستی خراسان جنوبی بود که از بین این افراد تعداد 153 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات از مقیاس های شادکامی آکسفورد (آرجیل و همکاران، 1989)؛ کیفیت زندگی (36 =SF)؛ رضایتمندی از زندگی داینر (1985) و پرسشنامه سبک های فرزندپروری بامریند (1973) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با رویکرد مدلیابی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی انجام شد. یافته ها: از بین سبک های فرزندپروری تنها اثر سبک فرزندپروری مقتدارنه بر شادکامی (ضریب مسیر 0/216 و تی 2/643) مثبت و معنادار است (0/01 P<). تأثیر سبک فرزندپروری مستبدانه بر شادکامی منفی و معنادار (0/01 P<) و تأثیر سبک آزادگرایانه بر شادکامی معنادار نیست. در مورد اثر غیرمستقیم، سبک فرزندپروری مقتدارنه از طریق متغیر میانجی رضایت از زندگی در سطح (0/05 <P) و از طریق متغیر میانجی کیفیت زندگی تأثیر معناداری (0/01P<) بر شادکامی دارد. در حالیکه سبک های فرزندپروری آزادگذار و مستبدانه از طریق متغیرهای میانجی کیفیت زندگی و رضایت از زندگی تأثیر معنی داری بر شادکامی ندارند. نتیجه گیری: به نظر می رسد شیوه فرزندپروری از طریق رضایت و کیفیت زندگی می تواند از مادران دارای کودکان نارسایی های ذهنی در برابر فشارهای روانی محافظت کند و به شادکامی و بهزیستی آن ها کمک کند.

این پژوهش با هدف الگوی ساختاری رابطه فرهنگ ایثاروشهادت با پیوند معنوی و سرمایه روان شناختی در کارکنان اداری اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان اداری غرب استان اصفهان در تابستان 1401 به تعداد 800 نفر تشکیل دادند که از میان آن ها 250 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزار های پژوهش پرسشنامه پیوند معنوی کینجرسکی و اسکرایپ نک (2006)، پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ ایثار و شهادت میرزایی و سلیمانی (2022) بودند. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری و از طریق AMOS نسخه 24 و SPSS نسخه 23 تحلیل گردید. یافته ها نشان دادند که بین فرهنگ ایثاروشهادت و پیوند معنوی (01/0>p) و بین پیوند معنوی و سرمایه روان شناختی (01/0>p) و همچنین بین فرهنگ ایثاروشهادت و سرمایه روان شناختی (01/0>p) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج مدل یابی معادله ساختاری و تحلیل واسطه ای حاکی از آن است پیوند معنوی متغیر واسطه ای پاره ای است بدین معنا که فرهنگ ایثار و شهادت هم به طور غیرمستقیم (از طریق تقویت پیوند معنوی) وهم به طور مستقیم می تواند سرمایه روان شناختی را تقویت کند. فرهنگ ایثار و شهادت (78 درصد) از واریانس پیوند معنوی و فرهنگ ایثار و شهادت و پیوند معنوی (91 درصد) از واریانس سرمایه روان شناختی را تبیین نموده اند. لازم است تا مدیران اداری، ترویج فرهنگ معنوی ایثار و شهادت را با تقویت ایثار اجتماعی، سلامت روانی، ازخودگذشتگی، خدامحوری و شهادت طلبی و عدالت طلبی کارکنان اداری، به صورت محسوس تری در دستور کار قرار دهند؛ و لازم است آموزش های حین یا بدو خدمت کارکنان را در این موضوعات به منظور تقویت فرهنگ معنوی ایثار و شهادت به آنان ارائه کنند تا کارکنان با توان معنوی و روانی بالاتری بتوانند مؤلفه های خود کارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی را در محیط کاری خود (سرمایه روان شناختی) به دست آورند.

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی بر بخشش مادران دانش آموزان کم شنوا بود. این پژوهش با روش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون   پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری شامل 98 نفر مادران دانش آموزان کم شنوای شهر کاشان، در سال تحصیلی 1401-1400 می شد که از بین آن ها 28 نفر به صورت تصادفی انتخاب و در یک گروه آزمایش (13 نفر) و یک گروه کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. جلسات آموزش مبتنی بر بسته آموزشی شکوفایی سلیگمن (2011) در 10 جلسه 90دقیقه ای برای گروه آزمایش برگزار شد. داده ها با استفاده از پرسش نامه گرایش به بخشش هارتلند (2005) جمع آوری و با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج نشان داد که مداخله باعث افزایش معنادار بخشش و خرده مقیاس های بخشش خود، دیگران و موقعیت در مرحله پس آزمون می شود (01/0P<). نتایج آزمون بنفرونی نشان داد میزان افزایش نمرات پس آزمون در مرحله پیگیری هم نسبتاً پایدار بود. بر اساس یافته ها، برنامه آموزشی مبتنی بر الگوی روان شناختی شکوفایی در بهبود بخشش مادران دانش آموزان کم شنوا مؤثر بود. بنابراین، از این برنامه می توان برای بهبود بخشش مادران استفاده کرد و در مدارس نیز از آن بهره مند شد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی های تعاملی بر رفتارهای انطباقی دانش آموزان با اختلال یادگیری غیرکلامی انجام شد. روش: روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش دانش آموزان با اختلال یادگیری غیرکلامی شهر اصفهان در سال 1399-1400 بود که از میان آنها تعداد 30 نفر با توجه به ملاک های ورود به پژوهش با روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش تحت مداخله ده جلسه ای آموزش بازی های تعاملی به صورت جلسه های هفتگی 90 دقیقه ای قرار گرفت و گروه کنترل در فهرست انتظار باقی ماند و مداخله ای دریافت نکرد. شرکت کننده های دو گروه در مراحل پیش آزمون و پس آزمون با مقیاس رفتار انطباقی واینلند- ویرایش دوم ارزیابی شدند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد بین عملکرد گروه آزمایش و کنترل در دو خرده مقیاس مهارت های ارتباطی و مهارت های زندگی تفاوت معناداری (05/0P<) وجود دارد. اما در خرده مقیاس مهارت های اجتماعی، تفاوت معناداری وجود ندارد (05/0P<). نتیجه گیری. با توجه به نتایج بازی های تعاملی بر رفتارهای انطباقی دانش آموزان با اختلال یادگیری غیرکلامی تأثیر دارد و از این روش می توان برای بهبود مهارت های انطباقی در کنار سایر رویکردهای درمانی استفاده کرد.

هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بسته مداخلات بهنگام عصب – روانشناختی کودک محور بر عملکرد شناختی و اجتماعی کودکان تاخیر رشدی می باشد. روش پژوهش شبه آزمایشی و از طرح پیش آزمون ، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل میباشد. جامعه پژوهش را کودکان 4 تا 6 ساله دارای تاخیر رشدی تشکیل داده اند که در مراکز پیش دبستانی شهر تبریز مشغول بودند. روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای بود و سه منطقه به صورت تصادفی انتخاب و از هر کدام از آنها نیز سه مرکز مهدکودک و پیش دبستانی انتخاب شدند. به منظور غربالگری، مقیاس هوشی وکسلر پیش از دبستان ویرایش سوم و مقیاس رفتار انطباقی واینلند ویرایش دوم از کودکان به عمل آمد و تعداد 30 نفر از افرادی که دارای تاخیر در رشد بودند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. سپس اجرای برنامه مداخلاتی عصب – روانشناختی کودک محور به مدت 16 جلسه بر روی گروه آزمایش انجام گرفت و گروه کنترل نیز هیچگونه مداخله ای دریافت نکردند، داده ها با آزمون تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS-22 تحلیل شدند. نتایج به دست آمده در متغیر عملکرد شناختی نشان داد که بین آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد شناختی در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P). همچنین نتایج به دست آمده در متغیر عملکرد اجتماعی نیز نشان داد که بین آزمودنی های گروه آزمایش و کنترل از نظر عملکرد در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0 > P).

ضعف در مهارت های ارتباطی و سازگاری اجتماعی از مشکلات ثانویه نقص توجه/ بیش فعالی است که توجه به این مشکلات برای بهبود زندگی اجتماعی کودکان مبتلا حائز اهمیت است؛این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی درمان ارتباطی والد-کودک و درمان تعامل والد-کودک بر مهارت های ارتباطی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به نقص توجه/ بیش فعالی ۶ تا ۱۲ سال، به روش نیمه تجربی با طرح تک آزمودنی انجام شد. در این پژوهش12 بار اندازه گیری (4 بار به عنوان خط پایه، 4 بار طی درمان و 4 بار در مرحله ی پیگیری) به عمل آمد. از مادران دارای کودک 6 تا 12 سال مبتلا به به نقص توجه/بیش فعالی شهر اصفهان به همراه کودکانشان، 6 مادر-کودک (12 نفر) شیوه هدفمند انتخاب و تصادفاً در دو گروه درمان ارتباطی والد-کودک و درمان تعاملی والد-کودک جایگزین شدند. سپس 11 جلسه درمان ارتباطی والد-کودک برای گروه اول و 12 جلسه درمان تعامل والد-کودک برای گروه دوم اجرا شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مهارت های ارتباطی جرابک (2004) و مقیاس سازگاری اجتماعی واینلند (1935) بود. نتایج نشان داد درمان ارتباطی والد-کودک و درمان تعامل والد-کودک بر مهارت های ارتباطی کودکان مبتلا به نقص توجه/بیش فعالی تاثیر داشته اند (05/0>p)؛ لیکن تنها درمان ارتباطی والد-کودک بر سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به نقص توجه/ بیش فعالی تاثیرات پایدار داشته است. بنابراین درمان ارتباطی والد-کودک نسبت به درمان تعامل والد-کودک نقش موثرتری در بهبود مهارت های ارتباطی و سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به نقص توجه/ بیش فعالی ایفا کند.