خداداد میرزایی

این پژوهش کاربردی و باهدف بررسی تحلیل و اعتباریابی ساختار پرسشنامه فرهنگ ایثار و شهادت همراه با گزارش روایی عاملی و پایایی آن در پرستاران اجرا شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل پرستاران بیمارستان های اصفهان که برابر 700 نفر است که از میان آن ها، تعداد 248 نفر بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) به روش نمونه گیری تصادفی متناسب به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است. روش تحلیل داده ها، تحلیل عاملی اکتشافی، تأییدی و همسانی درونی با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 23 و Amos نسخه 24 بود. یافته های تحلیل عاملی اکتشافی، شش عامل برای ساختار این آزمون را نشان داد که روی هم رفته 35/74 درصد از واریانس کل داده ها داشت. بر اساس نتایج حاصل از مرحله اول و دوم، پرسشنامه اولیه در اختیار 30 نفر از اعضای گروه پانل قرار گرفت و روایی صوری و محتوایی به صورت کمی و کیفی بررسی شد که مقادیر CVR و CVI، 62/0 و 91/0 به دست آمد و بعد از کنار گذاشتن گویه های غیرمرتبط این مقادیر به 69/0 و 95/0 افزایش یافت. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، نشان دهنده این بود که الگوی شش عاملی برازش قابل قبولی با داده ها داشت. همچنین ضرایب آلفای کرونباخ در زیرمقیاس ها بین 74/0 تا 92/0 به دست آمد که نشان دهنده همسانی درونی قابل قبول پرسشنامه بود. نتایج، حاکی از آن است که بر اساس مدل ارائه شده این پرسشنامه با شش عامل و 28 گویه می تواند ابزار مناسبی برای سنجش عوامل یا مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت در میان جامعه پرستاری و بر اساس آزمون فریدمن مؤلفه تقویت روحیه شهادت طلبی و ازخودگذشتگی از رتبه بالاتر و مسئولیت پذیری و خودکارآمدی می تواند از رتبه پایین تر در میان پرستاران برخوردار باشد.

این پژوهش با هدف الگوی ساختاری رابطه فرهنگ ایثاروشهادت با پیوند معنوی و سرمایه روان شناختی در کارکنان اداری اجرا شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری پژوهش را کلیه کارکنان اداری غرب استان اصفهان در تابستان 1401 به تعداد 800 نفر تشکیل دادند که از میان آن ها 250 نفر به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزار های پژوهش پرسشنامه پیوند معنوی کینجرسکی و اسکرایپ نک (2006)، پرسشنامه سرمایه روان شناختی لوتانز (2007) پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ ایثار و شهادت میرزایی و سلیمانی (2022) بودند. داده ها از طریق ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری و از طریق AMOS نسخه 24 و SPSS نسخه 23 تحلیل گردید. یافته ها نشان دادند که بین فرهنگ ایثاروشهادت و پیوند معنوی (01/0>p) و بین پیوند معنوی و سرمایه روان شناختی (01/0>p) و همچنین بین فرهنگ ایثاروشهادت و سرمایه روان شناختی (01/0>p) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. نتایج مدل یابی معادله ساختاری و تحلیل واسطه ای حاکی از آن است پیوند معنوی متغیر واسطه ای پاره ای است بدین معنا که فرهنگ ایثار و شهادت هم به طور غیرمستقیم (از طریق تقویت پیوند معنوی) وهم به طور مستقیم می تواند سرمایه روان شناختی را تقویت کند. فرهنگ ایثار و شهادت (78 درصد) از واریانس پیوند معنوی و فرهنگ ایثار و شهادت و پیوند معنوی (91 درصد) از واریانس سرمایه روان شناختی را تبیین نموده اند. لازم است تا مدیران اداری، ترویج فرهنگ معنوی ایثار و شهادت را با تقویت ایثار اجتماعی، سلامت روانی، ازخودگذشتگی، خدامحوری و شهادت طلبی و عدالت طلبی کارکنان اداری، به صورت محسوس تری در دستور کار قرار دهند؛ و لازم است آموزش های حین یا بدو خدمت کارکنان را در این موضوعات به منظور تقویت فرهنگ معنوی ایثار و شهادت به آنان ارائه کنند تا کارکنان با توان معنوی و روانی بالاتری بتوانند مؤلفه های خود کارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی را در محیط کاری خود (سرمایه روان شناختی) به دست آورند.