فرهاد جمهری

پژوهش حاضر با هدف تدوین پرسشنامه تدریس اثربخش آموزگاران و سنجش اعتبار و پایایی آن انجام شده است. برای دستیابی به هدف پژوهش، 422 نفر از آموزگاران شاغل در مدارس استان همدان انتخاب شد و پرسشنامه ها را تکمیل کردند. اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل عوامل بررسی و بر این اساس 8 عامل استخراج شد. این عوامل با توجه به مبانی نظری تحقیق و محتوای سؤالات قرارگرفته روی عوامل، با عنوان هایی همچون جامع نگری در تدریس، شناسایی و حل مشکلات یادگیری، طرح درس، ایجاد جوّ یادگیری، ارزشیابی، ایجاد روحیه و جوّ مثبت در کلاس، مدیریت زمان و استفاده از تقویت کننده های مثبت نام گذاری شدند. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برآورد شد. براساس نتایج                به دست آمده، ضرایب آلفای عوامل 8 گانه رضایت بخش بود. کوچک ترین ضریب آلفا متعلق به عامل مدیریت زمان برابر با 57/0 و بزرگ ترین ضریب متعلق به عامل جامع نگری در تدریس برابر با 81/0 به دست آمد. ضریب پایایی کل پرسشنامه نیز 93/0 به دست آمد.

زمینه: مطالعات متعددی به اثربخشی رفتاردرمانی مبتنی بر پذیرش و بررسی اضطراب در بیمارن مبتلا به بیماری قلبی - عروقی پرداخته اند. اما پژوهش که به بررسی اثربخشی رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش بر اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خون بیماران قلبی – عروقی پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: بررسی اثربخشی رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش بر اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خون بیماران قلبی – عروقی بود. روش: مطالعه حاضر از نوع کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل شده با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل با سنجش در خط پایه پس از مداخله و پیگیری 3 ماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی بیماران قلبی - عروقی مراجعه کننده به بیمارستان بقیه ا... در شهر تهران طی ماه های خرداد تا شهریور در سال 1398 بود. تعداد 24 بیمار براساس نمونه گیری مبتنی برهدف به عنوان نمونه انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (12 نفر) گماشته شدند. ابزارهای این پژوهش پرسشنامه دموگرافیک محقق ساخته (1398)، پرسشنامه اضطراب آشکار و پنهان اشپیل برگر (گراش و لاشن،1970) و پروتکل رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد (فیننس، قادری، داهل، نیگر و اینیبرینک، 2019) بود. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه های مکرر انجام شد. یافته ها: رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش بر کاهش اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خون تأثیر معنادار داشت (0/001> p). نتایج به دست آمده در مرحله پیگیری ثابت بود. نتیجه گیری: بیمارانی که در جلسات رفتار درمانی مبتنی بر پذیرش شرکت کردند میزان اضطراب پنهان، اضطراب آشکار و فشار خونشان کاهش یافت

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر تعارضات زناشویی و سخت رویی در زنان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات می باشد آزمودنی های این پژوهش 32 نفر از دانشجویان زن متاهل دانشگاه هستند که با نمونه گیری در دسترس (داوطلبانه) گزیده شده اند و شرط ورود آزمودنی ها این بود که حداقل دو سال از ازدواج شان گذشته باشد. ابزارهای تحقیق عبارتست از: پرسش نامه تعارض ها زناشویی و آزمون بررسی دیدگاه های شخصی (سخت رویی) که با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ پایائی آنها به ترتیب 86/0 و 82/0 به دست آمد. طرح پژوهشی، طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد. ابتدا برای هر دو گروه پیش آزمون اجرا گردید، سپس مداخله آزمایشی (آموزش مهارت های ارتباطی) به گروه آزمایشی ارائه گردید و پس از اتمام برنامه آموزشی پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل فرضیه ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی باعث کاهش تعارضات زناشویی شده و در خرده مقیاس های همکاری، همسو شدن در کارهای مالی، رابطه خانوادگی با خویشاوندان همسر و دوستان و واکنش های هیجانی تفاوت معناداری دیده شد () و آموزش مهارت های ارتباطی در سخت رویی زنان تاثیری نداشت و تفاوت معنی داری دیده نشد.

زمینه و هدف : هدف از انجام این پژوهش بررسی مدل ساختاری اضطراب سلامت بر اساس عدم تحمل بلاتکلیفی و حساسیت اضطرابی با میانجیگری نشخوار فکری در دانشجویان بوده است. روش پژوهش : طرح پژوهش توصیفی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود . این پژوهش با حضور 454 نفر به روش نمونه گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات در سال تحصیلی 1401-1400 به روش آنلاین انجام شد . برای اندازه گیری متغیرهای پژوهش از سیاهه کوتاه اضطراب سلامتی سالکوسکیس و همکاران(2002)، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی فریستون و همکاران(1994)، پرسشنامه حساسیت اضطرابی ریس و همکاران(1986) و مقیاس پاسخ نشخوار فکری نولن-هوکسما و مارو( 1991 ) استفاده شد . داده ها با ضریب همبستگی پیرسون و معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار SPSS و AMOS نسخه 24 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین عدم تحمل بلاتکلیفی، حساسیت اضطرابی و نشخوار فکری با اضطراب سلامت رابطه معناداری وجود دارد (01/0> P ). همچنین نتایج نشان داد مسیرهای مستقیم این پژوهش معنادار شدند و مسیرهای غیرمستقیم عدم تحمل بلاتکلیفی و حساسیت اضطرابی از طریق نقش میانجی نشخوار فکری بر اضطراب سلامت معنادار بود. نتیجه گیری: بر اساس یافته های این پژوهش، مدل اصلاح شده از برازش مطلوبی برخوردار بود (051/0= RMSEA و 05/0> P-value ) و مدل نهایی ارزیابی شده از برازندگی مطلوبی برخوردار است و گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر بر اضطراب سلامت دانشجویان است.

مقدمه: خودشیفته چالش های قابل توجهی در سازگاری روانشناختی افراد به وجود می آورد. در نتیجه، شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد آن می تواند در تدوین برنامه های پیشگیری از خودشیفتگی مفید باشد. پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل ساختاری خودشیفتگی بر اساس تروماهای اوایل زندگی، عملکرد خانواده و شیوه های فرزندپروری ادراک شده مادر با میانجیگری دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی انجام گردید. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل افراد 45-20 ساله شهر تهران بودند که در سال401-1400 برای دریافت خدمات مشاوره به کلینیک های روانشناسی مراجعه کردند. حجم نمونه 350 نفر بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مصاحبه بالینی، پرسشنامه خودشیفتگی آمز (2008)، پرسشنامه کودک آزاری (نوربخش، 1391)، پرسشنامه عملکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، 2007)، شیوه های فرزندپروری ادراک شده (گرولینگ و همکاران، 1997)، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان (گروتز و رومر، 2004) و مقیاس کمال گرایی چند بعدی (فلت و هویت، 1991) بودند. سپس داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos  و با روش تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، مدل برازش یافته رگه های شخصیت خودشیفته 38 درصد توسط متغیرهای درون مدل تبیین شده است و ارتباط مستقیم و معناداری بین تروماهای اوایل زندگی، عملکرد خانواده، دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی با خودشیفتگی وجود دارد (05/0<P). علاوه بر این، تروماهای اوایل زندگی، شیوه های فرزندپروری ادراک شده مادر و عملکرد خانواده به صورت غیرمستقیم و با میانجی دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی با خودشیفتگی ارتباط داشتند (05/0<P). نتیجه گیری: پژوهش حاضر نقش میانجی دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی در ارتباط با تروماهای اوایل کودکی، عملکرد خانواده و شیوه های فرزندپروری ادراک شده مادر را در تبیین خودشیفتگی مورد تأیید قرار داد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر بررسی مدل پیش بینی فرسودگی شغلی پرستاران بخش کرونا براساس استرس ادراک شده با میانجی گری تیپ شخصیتی در پرستاران مشغول به خدمت در بخش های درمانی بیماران مبتلا به کووید 19 بود. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه پرستاران مشغول به کار در بیمارستان های امام خمینی، سینا، شهدای یافت آباد و آتیه شهر تهران در سال 1399 بودند که از بین آنها 200 پرستار به صورت دردسترس انتخاب شده و پرسشنامه ها را به صورت اینترنتی تکمیل کردند. ابزار پژوهش شامل مقیاس فرسودگی شغلی مسلش(1981)، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن و همکاران(1983) و مقیاس تیپ شخصیتی D دﻧﻮﻟﺖ  (2000) بودند. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داد شاخص های برازش مدل یش بینی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. استرس ادراک شده بر فرسودگی شغلی اثر مستقیم و غیرمستقیم معنی داری دارد(p>0.05). بدین معنا که  با افزایش استرس ادراک شده، سطح فرسودگی شغلی افزایش می یابد.. تیپ شخصیتی D (عواطف منفی و بازداری اجتماعی) از یک سو تحت تأثیر  سطح استرس ادراک شده قرار می گیرد و از سوی دیگر بر فرسودگی شغلی پرستاران مشغول به خدمت در بخش های درمانی بیماران مبتلا به کووید 19 دارد تأثیر می گذارد.. نتیجه گیری: بنابراین بکارگیری راهکارهای کاهش استرس ادراک شده، می تواند با ارتقاء بهداشت روانی پرستاران، به کاهش فرسودگی شغلی پرستاران منجر شود.

این پژوهش با هدف، نقش واسطه ای انگیزش شغلی در رابطه بین راهکارهای مقابله با استرس با شایستگی اجتماعی-هیجانی در معلمان ابتدایی انجام شد. روش پژوهش مقطعی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه معلمان مشغول به تدریس در مقطع ابتدایی شهر تهران در سال 1400-1401 تشکیل داد، که از میان آنها، تعداد 350 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزارهای راهبردهای مقابله ای (لازاروس و فولکمن، 1985)، انگیزش شغلی (رابینسون، 2004) و شایستگی اجتماعی-هیجانی (بویاتزیس، 2007) استفاده شد که همگی از اعتبار و پایایی قابل قبولی برخوردار بودند. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-V23 و Lisrel-V7.8 استفاده گردید. به منظور پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که مدل از برازش مناسبی برخوردار است. نتایج نشان داد راهکارهای مقابله با استرس بر شایستگی های اجتماعی-هیجانی معلمان تاثیر مستقیم دارد (05/0>p). راهکارهای مقابله با استرس بر انگیزه شغلی معلمان ابتدایی تاثیر غیرمستقیم دارد (05/0>p). انگیزه شغلی بر شایستگی های اجتماعی-هیجانی معلمان ابتدایی تاثیر غیرمستقیم دارد (05/0>p). همچنین نتایج نشان داد که اثر غیرمستقیم راهکارهای مقابله با استرس با شایستگی های اجتماعی هیجانی با میانجی گری انگیزه شغلی در معلمان ابتدایی با 95 درصد اطمینان مورد تأیید بوده است. لذا توجه به متغیرهای مذکور در پیشگیری و طراحی درمان های مناسب تر به پژوهشگران و درمانگران یاری می رساند.

هدف: این پژوهش  با هدف بررسی تاثیر حمایت اجتماعی ادراک شده بر سازگاری با بیماری با نقش میانجی تاب آوری و رضایت زناشویی در زنان نابارور می باشد.                             روش: روش پژوهش توصیفی، از نوع هبستگی بود که با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری انجام شد. جامعه آماری شامل همه زنان نابارور مراجعه کننده به مراکز ناباروری شهر تهران بودند که برای اولین بار مراجعه کرده بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد225 نفر انتخاب گردید. ابزارهای سنجش شامل مقیاس های حمایت اجتماعی ادارک شده (زیمت و همکاران،1988)، تاب آوری (کانر و دیویدسون،2003) و سازگاری با بیماری (بشارت،1380) و  پرسشنامه سنجش رضایت زناشویی (اولسون و اولسون،1991) بود.         یافته ها: نتایج نشان داد که حمایت اجتماعی ادارک شده اثر مستقیم و معنادار بر تاب آوری (0001/0P= و 49/0=β)  و رضایت زناشویی (002/0P= و 22/0=β) دارد. علاوه بر این، تاب آوری (0001/0P= و 44/0=β) و رضایت زناشویی (0001/0P= و 33/0=β)  به صورت مستقیم و معنی دار بر سازگاری با بیماری اثر داشتند. در نهایت نتایج بیانگر این بود که تاب آوری(01/0P= و 11/0=β)  و رضایت زناشویی (03/0P= و 09/0=β) نقش واسطه ای بین حمایت اجتماعی ادارک شده و سازگاری با ناباروری در زنان نابارور ایفا کنند.نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که حمایت اجتماعی می تواند پیش بین مناسبی برای سازگاری با نایاروری از طریق خود تاب آوری و رضایت زناشویی باشد. بنابرین با افزایش این سه متغیر سازگاری با ناباروری نیز افزایش می یابد.                                                      

هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی گروهی و درمان شناختی رفتاری گروهی بر افسردگی و سازگاری زنان پس از عمل سقط جنین اجرا گردید. روش پژوهش : روش این پژوهش، نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل زنان پس از عمل سقط جنین مراجعه کننده به پزشک زنان، در یکی از کلینیک های زنان و زایمان در شهرک غرب تهران بودند که پس از تشخیص (دریافت استعلام درمان)؛ با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به تعداد 45 نفر انتخاب شدند و با استفاده از روش کاملاً تصادفی در 3 گروه 15 نفرِ تقسیم و در 3 گروه آزمایش اول (15)، آزمایش دوم (15) و گواه (15) جایگزین شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های افسردگی و سازگاری بود که توسط زنان تکمیل شد. مداخله های آموزشی با اهداف از پیش تعیین شده برای زنان به اجرا گذاشته شد و 50 روز بعد پرسشنامه ها مجدداً اجرا و تکمیل و تحلیل داده ها انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد بین دو گروه درمان شناختی-رفتاری و واقعیت درمانی از نظر اثربخشی بر افسردگی تفاوت معناداری وجود دارد (05/0>P). میانگین نمرات تمامی مؤلفه های سازگاری در هر دو گروه آزمایش از گروه گواه به طور معناداری بیشتر شده است (05/0>P). همچنین بین دو گروه آزمایشی درمان شناختی-رفتاری و واقعیت درمانی گروهی ازنظر اثربخشی بر سازگاری در تمامی مؤلفه ها به جز مؤلفه سازگاری در خانه تفاوت معناداری وجود داشت. نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که روش درمان شناختی-رفتاری نسبت به واقعیت درمانی تأثیر بهتری بر افسردگی و سازگاری داشته و باعث بهبود بهتری در آنان شده است.

سرزندگی به معنای نوعی تجربه خاص روان شناختی یک نیروی حیات بخش است که موجب حس شور زندگی و روحیه در سالمندان می شود و خود تحت تأثیر عوامل متعددی است. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی نقش میانجی عملکرد خانواده در رابطه جهت گیری مذهبی با سرزندگی ذهنی سالمندان بوده است. روش کار: پژوهش حاضر توصیفی - همبستگی از نوع معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی سالمندان 60 سال به بالای شهر تهران در سال 1400 بود که از میان آنان 300 نفر واجد شرایط به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به صورت برخط به پرسش نامه های جهت گیری مذهبی آلپورت و راس، عملکرد خانواده اپشتاین و همکاران و سرزندگی ذهنی رایان و فردریک پاسخ دادند. الگوی پژوهش و روابط بین متغیّرها با استفاده از همبستگی پیرسون تحلیل شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد اثر مستقیم جهت گیری مذهبی درونی بر عملکرد خانواده مثبت (01/0P< و 17/0=β)؛ اما اثر مستقیم جهت گیری مذهبی بیرونی بر عملکرد خانواده منفی (01/0 P<و 34/0-=β) بود. اثر مستقیم عملکرد خانواده بر سرزندگی ذهنی (01/0P< و 65/0=β) و اثر مستقیم جهت گیری مذهبی درونی بر سرزندگی ذهنی مثبت (01/0 P< و 20/0=β)، اما اثر مستقیم جهت گیری مذهبی بیرونی بر سرزندگی ذهنی منفی (01/0P< و 04/0-=β) بود. همچنین عملکرد خانواده در ارتباط بین جهت گیری مذهبی درونی (05/0P< و 34/2=Z) با سرزندگی ذهنی نقش واسطه ای داشت. علاوه براین، عملکرد خانواده در ارتباط بین جهت گیری مذهبی بیرونی (01/0P< و 56/3-=Z) با سرزندگی ذهنی نقش واسطه ای داشت. نتیجه گیری: بر اساس یافته های به دست آمده، جهت گیری مذهبی و عملکرد خانواده نقش مهمی در سرزندگی ذهنی سالمندان دارند؛ بنابراین توجه به آنها می تواند راهکاری مؤثر برای حفظ سرزندگی ذهنی سالمندان باشد.

این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیت و ارضای نیازهای روانی بنیادین با بهزیستی روانشناختی انجام شد. به این منظور 382 نفر (189 پسر و 193 دختر) دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای- چندمرحله ای انتخاب شد. آزمودنی ها به پرسشنامه ی پنج عامل بزرگ شخصیت (IPIP)، نیازهای روانی بنیادین (BPNS) و بهزیستی روانشناختی (SPWB) پاسخ دادند. از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی اعتبار ابزارهای اندازه گیری استفاده شد. با استفاده از مدل معادلات ساختاری اثرهای پنج عامل شخصیت بر بهزیستی روانشناختی از طریق متغیرهای میانجی «نیازهای روانی بنیادین» بررسی شد. یافته ها نشان دادند که به طور کلی مدل فرضی با داده ها برازش دارد. تأثیر برون گرایی بر ارتباط با دیگران، دلپذیر بودن، خودمختاری و شایستگی معنی دار بود. نتیجه های دیگر نشان داد که ثبات هیجانی، وظیفه شناسی و انعطاف پذیری بر شایستگی اثر مثبت دارند. علاوه بر این تأثیر خودمختاری، شایستگی و ارتباط با دیگران بر بهزیستی روانشناختی معنی دار بود. اثرمستقیم پنج عامل بزرگ شخصیت بر بهزیستی روانشناختی تأیید نشد، اما اثر غیرمستقیم آنها و از طریق ارضای نیازهای روانی تأیید شد.