پژوهش های روان شناسی اجتماعی

مقدمه: با طولانی تر شدن دوره جوانی، بسیاری از دانشجویان با چالش های زیادی در  فرآیند هویت یابی درگیرند که جنبه های مختلف رضایت از زندگی آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. این پژوهش با این هدف انجام شد که به تحلیل نیمرخ نهفته ابعاد هویتی دانشجویان کارشناسی و ارتباط آن با رضایت از زندگی آن ها بپردازد.   روش : روش مطالعه حاضر توصیفی- همبستگی از نوع تحلیل طبقات نهفته با استفاده از نرم افزار MPLUS بود. MPLUS یک برنامه مدل سازی متغیرهای نهفته است که متغیرهای پیوسته یا مقوله ای را به زیرگروه های محدودی کاهش می دهد. همچنین برای مقایسه رضایت از زندگی دانشجویان در بین خوشه های نهفته از روش تحلیل واریانس تک متغیره استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز بودند که 375 نفر از آن ها با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن (1390)، هویت مذهبی بل (2009)، هویت اخلاقی آکینو و رید (2002) و رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) جمع آوری شد. یافته ها: نتایج تحلیل طبقات نهفته منجر به شناسایی 6 نیمرخ هویتی شد و نتایج تحلیل واریانس نشان داد که رضایت از زندگی دانشجویان با توجه به خوشه بندی ابعاد هویتی آنان متفاوت است (01/0>P)، به نحوی که خوشه هویت کامل، بیشترین و خوشه هویت آشفته، کمترین میزان رضایت از زندگی را دارا بودند.  نتیجه گیری: نتایج پژوهش با استفاده از رویکرد فردمحوری، دیدگاه جدیدی را برای درک ابعاد هویتی دانشجویان ارائه می دهد که برای پیش بینی رضایت از زندگی و ارائه مداخلات متناسب با هر بعد هویتی می توان از آن بهره جست.      

مقدمه: پرخاشگری سایبری شکل جدید خشونت بین فردی در میان نوجوانان است که می تواند، آسیب های فراوانی بر سلامت روان نوجوانان وارد کند، بنابراین لازم است به عوامل زمینه ساز آن پرداخته شود. لذا پژوهش حاضر با هدف پیش بینی پرخاشگری سایبری بر اساس همدلی، بی تفاوتی اخلاقی و نشخوار خشم در نوجوانان انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری  این پژوهش کلیه دانش آموزان مشغول به تحصیل دبیرستان های پسرانه دوره دوم تبریز در سال تحصیلی 1402-1401 بودند که 395 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بر اساس جدول نمونه گیری مورگان انتخاب شدند. پرسشنامه های نشخوار فکری خشم (ARS)، مقیاس همدلی اساسی، پرسشنامه پرخاشگری سایبری برای نوجوانان (CYBA) و پرسشنامه بی تفاوتی اخلاقی در این پژوهش استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل رگرسیون همزمان مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد، رابطه منفی معنی داری بین پرخاشگری سایبری و همدلی عاطفی (05/0>P) و رابطه مثبتی بین بی تفاوتی اخلاقی و نشخوار خشم با پرخاشگری سایبری وجود دارد (01/0>P)؛ همچنین نتایج نشان داد که 27/0 تغییرات پرخاشگری سایبری به وسیله همدلی عاطفی، بی تفاوتی اخلاقی و زیرمؤلفه های نشخوار خشم تبیین می شود. همچنین همدلی شناختی، خاطرات خشم و  فهم علل سهم معنی داری در پیش بینی پرخاشگری سایبری ندارد (0001/0>P). نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد، جهت کنترل رفتارهایی مثل پرخاشگری سایبری باید به مؤلفه های هیجانی و اخلاقی مانند همدلی، بی تفاوتی اخلاقی و نشخوار خشم توجه بیشتری گردد.    

مقدمه: این مطالعه با هدف پیش بینی شایستگی اجتماعی و بهزیستی ذهنی بر اساس سرمایه های روان شناختی با نقش واسطه ای رضایت از زندگی در دختران و زنان جوان سرپل ذهاب انجام شد. روش: جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دختران و زنان 35-18 سال شهرستان سرپل ذهاب در سال 1401 بود که شامل 7000 نفر بودند و 364 نفر از آن ها بر اساس فرمول کوکران انتخاب شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه، از پرسش نامه های شایستگی اجتماعی پرندین (۱۳۸۵)، بهزیستی ذهنی کییز و ماگیارمو (2003)، سرمایه های روان شناختی لوتانز (2007) و رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) استفاده شد. یافته ها: نتایج همبستگی معن ی دار و مثبتی بین تمام متغیرها نشان داد (p<0.05). نتایج نشان داد که سرمایه های روانشناختی بصورت مستقیم 10/43 درصد (0001/0p= ،431/0= β) و از طریق غیر مستقیم 50/26 درصد (0001/0p=، 265/0= β) از واریانس شایستگی اجتماعی را تبیین کرد. نتایج همچنین نشان داد که سرمایه های روان شناختی بصورت مستقیم  70/79 درصد (0001/0 p= ،797/0= β)، و از طریق غیر مستقیم 00/16 درصد (0001/0 p= ،160/0= β)، از واریانس بهزیستی ذهنی را تبیین کرد. همچنین سرمایه های روان شناختی، 30 درصد از واریانس رضایت از زندگی (0001/0 p= ،300/0= β)، و رضایت از زندگی 50/85 درصد (0001/0 p= ،855/0= β)، و شایستگی اجتماعی 40/53 درصد (0001/0 p= ،534/0= β) از واریانس بهزیستی ذهنی را تبیین کردند. نتیجه گیری: در مجموع سرمایه های روانشناختی مستقیما و از طریق رضایت از زندگی، واریانس شایستگی اجتماعی و بهزیستی ذهنی را در افراد مورد مطالعه تبیین کردند.

مقدمه: دلبستگی مکان، به پیوند عاطفی میان فرد و مکان اطلاق می شود. این مفهوم تجارب زندگی افراد را در سه حوزه ی عاطفی، شناختی و رفتاری به میزان قابل توجهی تحت تاثر قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیلگری مدت سکونت در رابطه دلبستگی مکان با سلامت روانی و بهزیستی اجتماعی در زنان ساکن شهر تهران انجام شد.  روش: این پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی بوده و نمونه آن متشکل از 241 زن ساکن شهر تهران بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس دلبستگی مکان صفاری نیا (1390)، مقیاس سلامت روانی بشارت (1388) و مقیاس بهزیستی اجتماعی کیز (1998) بود. به منظور بررسی فرضیه های تحقیق، روش مدل معادلات ساختاری، نرم افزارهای SPSS20 و SmartPLS3 استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد میان دلبستگی مکان با سلامت روان و نیز میان دلبستگی مکان و بهزیستی اجتماعی رابطه مثبت معنادار برقرار است. گرچه میان مدت سکونت و دلبستگی مکان رابطه معنادار مثبت وجود دارد، مدت سکونت نمی تواند در رابطه میان دلبستگی مکان با سلامت روان و بهزیستی اجتماعی نقش تعدیلگری ایفا کند. نتیجه گیری: براساس یافته ها می توان گفت دلبستگی مکان، در افزایش سلامت روان و بهزیستی اجتماعی زنان نقش قابل توجهی دارد.

مقدمه: اختلال اضطراب اجتماعی  یکی از ﻫﻤﻪﮔیﺮﺗﺮیﻦ اﺧﺘﻼلات اﺿﻄﺮاﺑی در ﻧﻤﻮﻧه ﺑﺎﻟیﻨی می باشد. تاکنون از روش های متعددی جهت بهبود و درمان این اختلال استفاده شده است که از این میان مداخلات مبتنی بر پذیرش و تعهد یکی از مؤثرترین روش ها می باشد. روش:  پژوهش حاضر با هدف فراتحلیل تاثیر مداخلات مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اختلال اضطراب اجتماعی و برطرف نمودن تناقض های احتمالی در نتایج پژوهش های مختلف انجام شده است. در این پژوهش با توجه به هدف، از روش فراتحلیل استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل پژوهش های انجام شده در زمینه ی اثربخشی مداخلات مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی طی 20 سال گذشته در ایران (1380-1401) و سطوح بین المللی (2000-2022) بود. بر اساس ملاک های تعریف شده ورود و خروج، تعداد 40 مطالعه که دارای شرایط علمی و روش شناختی مناسب بودند، برای ورود به فراتحلیل انتخاب شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که میانگین اندازه اثرهای ترکیبی مدل ثابت 874/0- و در مدل تصادفی 234/1- است که هر دو از لحاظ آماری معنادار هستند و این بیانگر تأثیر مثبت مداخلات مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اضطراب اجتماعی می باشد. نتیجه گیری: با توجه به یافته ها می توان نتیجه گرفت با استفاده از مداخلات مبتنی بر پذیرش و تعهد می توان میزان اضطراب اجتماعی را در افراد کاهش داد.                                                       

مقدمه: اضطراب اجتماعی یکی از ناتوان کننده ترین اختلالات اضطرابی است که از ابتدای نوجوانی نشانه های آن آغاز شده و تا دوره های بعدی تحول ادامه پیدا می کند. این اختلال در زندگی شخصی، باورها، تعاملات، زندگی شغلی و سایر ابعاد عملکردی فرد نابسامانی هایی به وجود می آورد. از این رو، شناسایی مداخلات مؤثر در مبتلایان اهمیت ویژه ای دارد. هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان های فعال سازی رفتاری و آرام سازی حالت بر باورهای هسته ای ضداجتماعی و حل مسئله اجتماعی نوجوانان پسر 15تا 18ساله با اضطراب اجتماعی بالا بود. روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون و دوره ی پیگیری دوماهه همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل همه دانش آموزان 15 تا 18 ساله با اضطراب اجتماعی ناحیه 2 آموزش و پرورش اصفهان در سال تحصیلی 1400 و 1401 بود. بدین منظور به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای، از بین دبیرستان های پسرانه ناحیه 2 آموزش و پرورش اصفهان تعداد 600 دانش آموز با اجرای پرسشنامه اضطراب اجتماعی نوجوانان پاکلک (۲۰۰۴) مورد غربالگری قرار گرفتند که از این میان تعداد ۶۰ نفر دارای اضطراب بالای 93 بودند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (هر کدام ۲۰ نفر) و یک گروه کنترل (۲۰ نفر) گمارده شدند. افراد گروه های آزمایشی به صورت موازی و همزمان در جلسات درمانی فعال سازی رفتاری و آرام سازی حالت شرکت کردند؛ اما برای گروه کنترل، مداخله ای صورت نگرفت. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه های باورهای ترکیبی- فرم کوتاه آپشه و دی- مئو (2012) و حل مسئله اجتماعی درزیلا و همکاران (2002) بودند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS-24 استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، درمان فعال سازی رفتاری بر حل مسئله اجتماعی و درمان مبتنی بر آرام سازی حالت بر باورهای هسته ای ضداجتماعی از روش درمانی دیگر برای نوجوانان پسر 15 تا 18 ساله با اضطراب اجتماعی اثربخشی نیرومندتری داشته است و اثرات مداخلات در طول زمان ثابت باقی مانده است (01/0p<). نتیجه گیری: یافته های این پژوهش بر اهمیت توجه به باورهای هسته ای ضداجتماعی و حل مسئله اجتماعی در نوجوانان با اضطراب اجتماعی بالا تأکید می کند و تلویحات کاربردی مهمی جهت مداخلات درمانی برای نوجوانان با اضطراب اجتماعی دارد.

مقدمه: خودشیفته چالش های قابل توجهی در سازگاری روانشناختی افراد به وجود می آورد. در نتیجه، شناسایی عوامل مؤثر در ایجاد آن می تواند در تدوین برنامه های پیشگیری از خودشیفتگی مفید باشد. پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل ساختاری خودشیفتگی بر اساس تروماهای اوایل زندگی، عملکرد خانواده و شیوه های فرزندپروری ادراک شده مادر با میانجیگری دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی انجام گردید. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل افراد 45-20 ساله شهر تهران بودند که در سال401-1400 برای دریافت خدمات مشاوره به کلینیک های روانشناسی مراجعه کردند. حجم نمونه 350 نفر بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مصاحبه بالینی، پرسشنامه خودشیفتگی آمز (2008)، پرسشنامه کودک آزاری (نوربخش، 1391)، پرسشنامه عملکرد خانواده (اپشتاین و همکاران، 2007)، شیوه های فرزندپروری ادراک شده (گرولینگ و همکاران، 1997)، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان (گروتز و رومر، 2004) و مقیاس کمال گرایی چند بعدی (فلت و هویت، 1991) بودند. سپس داده ها با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Amos  و با روش تحلیل عاملی تأییدی و مدل معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد، مدل برازش یافته رگه های شخصیت خودشیفته 38 درصد توسط متغیرهای درون مدل تبیین شده است و ارتباط مستقیم و معناداری بین تروماهای اوایل زندگی، عملکرد خانواده، دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی با خودشیفتگی وجود دارد (05/0<P). علاوه بر این، تروماهای اوایل زندگی، شیوه های فرزندپروری ادراک شده مادر و عملکرد خانواده به صورت غیرمستقیم و با میانجی دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی با خودشیفتگی ارتباط داشتند (05/0<P). نتیجه گیری: پژوهش حاضر نقش میانجی دشواری تنظیم هیجان و کمال گرایی در ارتباط با تروماهای اوایل کودکی، عملکرد خانواده و شیوه های فرزندپروری ادراک شده مادر را در تبیین خودشیفتگی مورد تأیید قرار داد.