محمد عسگری

زمینه و هدف: درمان اختلال هویت جنسی پیچیده بوده و وقتی هدف باز گرداندن اختلال باشد، به ندرت موفقیت آمیز است. در نهایت تعدادی از این بیماران موفق به اخذ مجوز برای عمل جراحی و تغییر جنسیت می گردند که درمانی قطعی و غیر قابل برگشت است. از طرفی 30% مردها و 20% زن هایی که تحت درمان جراحی قرار می گیرند، احساس رضایت نمی کنند. نتایج نامطلوب به علل مختلفی بستگی دارد، که یکی از مهم ترین علل آن آسیب های روانی همراه می باشد. با شناسایی آسیب های روانی همراه و درمان آنها، می توان وضعیت روانی بهتری را برای بیماران قبل و بعد از عمل مهیا نمود. روش بررسی: بیماران با اختلال هویت جنسی که طی سال های 83 و 84 به سازمان پزشکی قانونی کشور برای تغییر جنسیت مراجعه نموده و از قبل جهت بررسی و پژوهش های بعدی اعلام آمادگی کرده بودند، به روش نمونه گیری تمام شماری انتخاب شدند. که در نهایت 55 نفر بیمار مبتلا به اختلال هویت جنسی (30 نفر مؤنث و 25 نفر مذکر) با پرسشنامه SCL-90-Rاز نظر آسیب های روانی همراه، مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بررسی سلامت روان این بیماران نشان داد که در این بیماران شیوع انواع متفاوت آسیب های روانی در حدود 20% است. بیشترین اختلال همراه، افکار پارانوییدی با شیوع 38% بوده و اختلالات شایع بعدی به ترتیب شیوع شامل هراس، جسمانی سازی و حساسیت در روابط بین فردی است. همچنین مشخص گردید، پسران در کلیه مقیاس ها نسبت به دختران اختلالات بیشتری دارند بخصوص در دو مورد حساسیت در روابط بین فردی و افکار پارانوییدی این اختلاف معنی دارتر بود. نتیجه گیری: شیوع آسیب های روانی در این بیماران چندان بالا نبوده، پسرها نسبت به دخترها آسیب های روانی بیشتری دارند.

گسترش و شیوع کووید 19 منجر به قرنطینه شدن در خانه و بسته شدن بسیاری از مراکز تفریحی و آموزشی شد که سلامت روان مردم را به شکل منفی تحت تاثیر قرار داد. بنابراین هدف مطالعه حاضر بررسی ابعاد روان شناختی بیماری کرونا و آسیب های روانی ناشی از آن به روش مرور نظام مند بود. بدین صورت که مقالات چاپ شده در سال های میلادی 2019 تا 2020 در پایگاه های اطلاعاتی PupMed، Sciencedirect، Google Scholar با جستجوی کلیدواژه های کووید 19، ابعاد روان شناختی، سلامت روان، قرنطینه مورد بررسی قرار گرفت که در نهایت براساس معیارهای ورود از بین 70 مقاله مورد بررسی، 15 مقاله وارد پژوهش و نتایج طبقه بندی، خلاصه و گزارش شد. ارزیابی حاصل از مقالات مورد بررسی نشان داد افزایش اضطراب و افسردگی، مشکلات خواب، احساس تنهایی و استرس پس از آسیب از پیامدهای روان شناختی شیوع بیماری کووید 19 برای مردم عادی بشمار می رود. با توجه به ابعاد روان شناختی منفی ناشی از شیوع بیماری کووید 19، نیاز است در راستای کاهش و بهبود این مشکلات روان شناختی مداخله های موثر صورت پذیرد.

الگوهای مشاوره ای فراوانی در پیشگیری، رشد و درمان، درمان جویان به کار گرفته شده است. یکی از رویکردهای مشاوره ای جدید، الگوی سهم گذاری اسمعیلی(1393) مبتنی بر هستی شناسی اسلامی است. هدف این پژوهش تبیین مولفه ها و بررسی نقش سبک سهم گذاری مشاوران به منظور ایجاد تغییرات پایدار نوع اول، دوم و سوم در مراجعان است. بدین منظور از روش پژوهش داده بنیاد استفاده کردیم. نمونه انتخابی شامل 5 مشاور و 6 مراجع بود که برای استخراج دیدگاه های مبتنی بر تجربه از مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. الگوی به دست آمده شامل عوامل زمینه ساز و راهبردها و پدیده محوری در تحقق سبک سهم گذاری است. پدیده محوری در تحقق سبک سهم گذاری متعادل از مولفه های نگرشی، عملکردی و ارتباطی تشکیل شده است. ایجاد آگاهی و ادراک هستی محور حول محورهای نقش مخلوقیت، آفرینندگی احسن و وسعت بخشی هدفمند عامل زمینه ساز سبک سهم گذاری متعادل بوده و تمرکز درمانگر بر نقش مراجع در هستی، ارزیابی هستی گرایانه و آماده سازی او برای رویارویی با آینده راهبردهای تحقق سبک سهم گذاری متعادل را تشکیل می دهند. پژوهش حاضر نشان می دهد، بهره گیری از الگوی سهم گذاری برای ایجاد تغییر می تواند پیش بینی کننده خوبی برای پایداری بیشتر در انواع تغییرات باشد. علاوه بر این با توجه به اینکه مراجع به مرتبه بالاتری از خودآگاهی و خودهماهنگ سازی با اجزای هستی می رسد، می تواند خود به عنوان مشاور خود عمل نماید.

پژوهش حاضر باهدف بررسی موانع بکارگیری روش ها و فنون تدریس فعال در فرآیند یاددهی - یادگیری از دیدگاه معلمان تدوین گردیده است. روش تحقیق حاضر توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه معلمان دوره ابتدایی پسرانه منطقه 14 تهران در سال تحصیلی 98-97 که به تعداد 694 نفر بودند، تشکیل دادند. با توجه به اندازه جامعه و با توجه به جدول کرجسی و مورگان تعداد نمونه پژوهش، 248 نفر انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده های تحقیق، پرسشنامه ی موانع تدریس فعال بود. به منظور تحلیل داده ها ابتدا از آمار توصیفی استفاده شد و سپس با توجه به ماهیت فرضیه پژوهش از آزمون کولموگروف-اسمیرونوف، آزمون فریدمن و آزمون T تک نمونه ای استفاده شد. یافته ها نشان داد که موانع بکارگیری روش ها و فنون تدریس فعال شامل عدم تسلط مدرسان، ضعف در برقراری ارتباط آموزشی، فضای ناکافی آموزش، محتوای نامناسب کتاب های درسی و کمبود امکانات آموزشی در فرآیند یاددهی - یادگیری تأثیرگذار است و همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان داد که بین اولویت متغیرهای پژوهش در هر پنج عامل تفاوت معنی داری وجود دارد. کلیه عوامل بالاتر از میانگین بودند و بر این اساس عامل ضعف در برقراری ارتباط آموزشی دارای بیشترین اولویت و عامل عدم تسلط مدرسان دارای کمترین اولویت بود. با توجه به نتایج تحقیق می توان گفت که عوامل مذکور مانع از اجرای روش های تدریس فعال در فرآیند یاددهی- یادگیری می شوند.

زمینه و هدف: کنش های اجرایی اهمیت بسیار زیادی برای دستیابی به موفقیت های تحصیلی و اجتماعی در دوره کودکی دارد. این اصطلاح، مجموعه ای از توانایی های شناختی مانند برنامه ریزی، مهار توجه، حافظه فعال، بازداری، و انعطاف پذیری شناختی را شامل می شود. امروزه، مدل های نظری بر نقش محدودیت بینایی در تحول و ارزیابی کنش های اجرایی تاکید می کنند؛ بنابراین هدف از انجام این پژوهش، مطالعه مروری نظام مند تحول و آسیب شناسی کنش های اجرایی در کودکان با آسیب بینایی بود. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش مرور نظام مند انجام شد؛ بدین صورت که یافته های پژوهشی از سال های میلادی 1995 تا 2019 در پایگاه های اطلاعاتی PupMed، Springer، Scopus، ProQuest، Science direct، Google Scholar با جستجوی کلیدواژه های کنش های اجرایی، نابینایی، نابینایی مادرزادی، آسیب بینایی، توانمندی های شناختی، حافظه، حافظه فعال، حافظه شنیداری، بازداری، توجه، و حافظه کوتاه مدت مورد جستجو قرار گرفت که در نهایت بر اساس معیارهای ورود از بین 49 مقاله سرچ شده، با استفاده از چک لیست پریزما، 21 مقاله وارد پژوهش شده و نتایج به دست آمده طبقه بندی، خلاصه، و گزارش شد. یافته ها: ارزیابی حاصل از مقالات مورد بررسی نشان داد که با وجود تأثیر اجتناب ناپذیر حس بینایی در تحول کنش های اجرایی، عواملی مانند سن آغاز نابینایی، جبران حسی، توجه فضایی- شنیداری و پردازش شنیداری، مهارت های جهت یابی و تحرک، انعطاف پذیری قشر مخ، تغییرات ساختاری مغز، و سطح عملکرد هوشی، نقش بسیار مهمی در تحول بهنجار کنش های اجرایی کودکان با آسیب بینایی دارد. نتیجه گیری: بررسی یافته های به دست آمده نشان داد که تحول کنش های اجرایی در کودکان با آسیب بینایی همان پیچیدگی های تحول این کنش ها را در کودکان بینا دارد و آن را می توان توسط یک عامل تبیین کرد. با این وجود، تجربیات و ویژگی های فردی و محیطی سهم بیشتری در تحول کنش های اجرایی کودکان با آسیب بینایی دارند؛ بنابراین توجه به این عوامل می تواند به شناخت بهتر کنش های اجرایی در این کودکان کمک کرده و به طراحی روی آوردهای جدید آموزشی، توانبخشی، و مداخله منجر شود.

در دنیای امروز نوجوانان با مسائل و چالشهای زیادی روبه رو هستند از جمله رویارویی با سبکهای گوناگون فکری و رفتاری، فاصله گرفتن از ارزشهای دینی و بومی، دسترسی سهل و آسان به انواع و اقسام اطلاعات، روابط بی حد و مرز با جنس مخالف در سنین پایین و غیره. در این راستا راهبردهای انطباقی مادران شیوه هایی است که مادران آن را در رویارویی با این چالشها به کار می گیرند. این مطالعه با هدف تعیین و تدوین الگوی راهبردهای انطباقی مادران در رویارویی با مسائل نوپدید نوجوانان در شهر تهران انجام شده است. پژوهش با روش کیفی زمینه ای صورت گرفت. داده های کیفی با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته از نمونه ها استخراج شد. نمونه گیری به صورت هدفمند و تا اشباع نظری ادامه یافت و به ده مورد رسید و پس از آن تحلیل داده ها با روش نظریه زمینه ای و چگونگی شناسه گذاری اشتراوس و کوربین انجام شد. در این شناسه گذاری مقوله مرکزی، تحت عنوان کلی راهبردهای واقعیت مدار مبتنی بر رابطه همگرا انتخاب شد که در سه دسته کلی راهبردهای آماده ساز والدینی، راهبردهای همگراساز و راهبردهای ایمن ساز ارائه شده است. هم چنین راهبردهای آماده ساز به عنوان عوامل زمینه ای و راهبردهای همگراساز به عنوان عوامل علی مشخص شد. طبق تجربیات زیسته مادران، آن دسته از روشها و راهبردهایی که اساس آن را کاوش، تحلیل و پذیرش واقعیات فردی و اجتماعی روز تشکیل می دهد و مادران با شیوه های مختلف برآنند تا تماس خود و فرزندانشان را با این واقعیات بر قرار سازند تا آنان بتوانند فرصتها و آسیبهای واقعی را تشخیص دهند به شرطی که در رابطه ای همگرا، قوی و صمیمی صورت گیرد، راهبردهای انطباقی و کارآمد به شمار می رود و می تواند باعث کاهش آسیبهای مسائل نوپدید شود.

همه گیر بودن بیماری کووید 19 در کل کشورهای جهان، سلامت روان شناختی و جسمی افراد جوامع را به خطر انداخته است و به دلیل ماهیت سریع انتشار بودن این بیماری تأثیرات بسیاری بر روابط فردی، خانوادگی و اجتماعی مردم داشته است. هدف از این پژوهش تحلیل تجارب زیسته افراد مبتلا به بیماری کرونا بر روابط فردی، خانوادگی و اجتماعی و ارائه راهکارهای پیشگیری و کنترل آسیب های روانی ناشی از آن بود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش شناسی در زمره پژوهش های کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. جهت نمونه گیری تعداد 16 نفر از افرادی که در دوران همه گیری به بیماری کووید 19 مبتلا شده بودند با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع اطلاعاتی انتخاب شدند. اطلاعات حاصل از پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و جهت تحلیل این اطلاعات از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافته های حاصل از مصاحبه ها در سه مضمون اصلی افکار، احساسات و هیجان های منفی ناشی از بیماری (بعد روابط فردی)، تغییر رفتار اعضای خانواده (بعد روابط خانوادگی) و تغییر رفتار دیگران (بعد روابط اجتماعی) استخراج و طبقه بندی شد. در جهت پیشگیری از پیامدهای بیماری کووید 19، مضمون اصلی انسجام و استحکام ساختار خانواده به دست آمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شیوع بیماری کرونا روابط فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد را به شدت تحت تأثیر خود قرار می دهد و جهت پیشگیری و کنترل آسیب های ناشی از آن باید انسجام و استحکام ساختار خانواده از طریق آموزش های مرتبط و مداخلات روان شناختی مؤثر در دستور کار قرار گیرد.

مقدمه: همه گیر بودن بیماری کووید 19 در کل کشورهای جهان، سلامت روان شناختی و جسمی افراد جوامع را به خطر انداخته است و به دلیل ماهیت مرموز، غیرقابل کنترل، پیش بینی ناپذیری، وسریع انتشار بودن زمینه را برای گسترش مشکلات روان شناختی در بعد سلامت روانی افراد فراهم آورده است. هدف از این پژوهش تحلیل تجارب زیسته افراد در بعد سلامت روان در دوران همه گیری بیماری کرونا بود. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی کیفی از نوع پدیدارشناسی بود. تعداد 31 نفر از افرادی که به بیماری کووید 19 مبتلا نشده بودند، به عنوان نمونه با روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به اشباع نظری اطلاعات انتخاب شد. اطلاعات حاصل از پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و پس از پیاده سازی، جهت تحلیل این اطلاعات از روش تحلیل مضمون استفاده شد. یافته ها: یافته های حاصل از مصاحبه ها در 7 مضمون اصلی (فاجعه روانی، استرس، اضطراب، خلق افسرده، خلق تحریک پذیر، وسواس، گرفتار شدن در تعارض) و 27 مضمون فرعی استخراج و طبقه بندی شد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که شیوع بیماری کووید 19 تمامی ابعاد سلامت روان افراد را به شدت تحت تأثیر خود قرار می دهد و اثرات جدی آن بر ابعاد مختلف زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و شغلی و فرهنگی مشهود است.

هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر استفاده ازسنجش کارپوشه بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه سوم ابتدایی شهرنهاوند در سال تحصیلی 92-1391 بود. برای این منظور، نمونه ای به حجم 100 نفر شامل (2 کلاس دختر و2 کلاس پسر)، به روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب؛ پس از آن، یک کلاس( دختر و پسر) به عنوان گروه آزمایش و یک کلاس( دختر و پسر) به عنوان گروه کنترل انتخاب شد. گروه های آزمایشی در طول یک سال تحصیلی سنجش کارپوشه دریافت کردند، اما گروه های کنترل، سنجش به شیوه متداول را دریافت کردند. برای گردآوری داده ها در پیش آزمون و پس آزمون از پرسشنامه انگیزش پیشرفت هرمنس(1970) و آزمون پیشرفت تحصیلی محقق ساخته استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس چند متفیره(MANOVA ) برای نمرات افتراقی نشان داد که بین پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت دو گروه سنجش کار پوشه و سنجش متداول تفاوت معنی داری وجود دارد. یعنی دانش آموزانی که سنجش به شیوه کار پوشه دریافت کرده بودند، نسبت به دانش آموزان گروه سنجش به شیوه متداول پیشرفت تحصیلی و انگیزش پیشرفت بالاتری داشتند. بعلاوه، سنجش کار پوشه بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر سوم ابتدایی تاثیر معنی دار داشت، سنجش کار پوشه بر انگیزش پیشرفت دانش آموزان دختر سوم ابتدایی تاثیر معنی دار داشت، اما بر پیشرفت تحصیلی آنها تا ثیر معنی دار نداشت. تعامل نوع سنجش و جنسیت نیز معنی دار بود.

مقدمه: در خصوص کلان روایت هویت نسل فعلی نوجوانان ایرانی و ماهیت آن دانش ژرفی وجود ندارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتباریابی الگوی کلان روایت هویت نوجوانان ایرانی انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش بنیادی با رویکرد آمیخته بود. در بخش کیفی، جامعه آماری پژوهش نوجوانان پسر ۱۵ تا ۲۰ ساله بعلاوه روانشناسان و جامعه شناسان شهر تهران در سال ۱۳۹۹ بود. ۱۹ نفر از نوجوانان با نمونه گیری در دسترس و ۶ نفر از متخصصان با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش نوجوانان پسر ۱۵ تا ۲۰ ساله شهر تهران در سال ۱۳۹۹ بود که از بین آن ها ۲۱۸ نفر با نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گردآوری داده ها در بخش کیفی از طریق مصاحبه داستان زندگی مک آدامز (۱۹۹۵) و در بخش کمی به وسیله پرسشنامه محقق ساخته صورت پذیرفت. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل محتوا بعلاوه تحلیل عاملی مرتبه اول نشان داد که مدل کلان روایت نوجوانان شامل مؤلفه هایی چون تعلق به خانواده، پایبندی به ارزش های دینی و اطاعت از والدین است. نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم نیز نشان داد که اطاعت از والدین (۱/۳۲=Z) بیشترین سهم را در مدل دارد. نتیجه گیری: علیرغم رشد ارزش های مدرن در جامعه ایران، ارزش های سنتی کماکان نقش پررنگی در ساختار کلان روایت هویت نوجوانان پسر ایرانی ایفا می کند.

این پژوهش با هدف تدوین الگوی ارتقای رضایت زناشویی و بررسی اثربخشی آن در گرایش به طلاق اجرا شده است. روش تحقیق، آمیخته (از نوع طرح اکتشافی متوالی) است. مرحله اول پژوهش به روش کیفی از نوع نظریه داده بنیاد صورت گرفته است. در این مرحله، پژوهشگر به شناسایی مؤلفه های سازنده رضایت زناشویی و گرایش به طلاق و طراحی برنامه مداخله ای به منظور ارتقای رضایت زناشویی پرداخته است. به همین منظور با ده زوج که در آزمون رضایت زناشویی نمره زیاد (زوجین خشنود) کسب کرده بودند و ده زوج که نمره کم در آزمون رضایت زناشویی و نمره زیاد در آزمون گرایش به طلاق (زوجین ناخشنود با گرایش به طلاق) کسب کرده بودند، مصاحبه شد. در این مرحله روش نمونه گیری هدفمند بود. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته و تعاملی بهره گرفته شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه ها از روش شناسه گذاری محوری استفاده شده است. براساس یافته های مصاحبه ها، الگوی ارتقای رضایت زناشویی تدوین شد و مورد تأیید ده تن از استادان قرار گرفت؛ به علاوه برای بررسی روایی نظری الگوی از روش تطبیق الگو استفاده شد. الگوی ارتقای رضایت زناشویی در قالب 12 جلسه آموزشی و برای تحقق پنج هدف برگرفته از مرحله کیفی، تدوین شد. در مرحله دوم از طرح نیمه آزمایشی گروه کنترل نامعادل استفاده شد. در این مرحله، 20 زوج شهر مشهد، که طی فراخوانی جذب شده بودند و نمره کم (بیش از یک انحراف معیار کمتر از میانگین) در آزمون رضایت زناشویی و نمره زیاد (بیش از یک انحراف معیار بیشتر از میانگین) در آزمون گرایش به طلاق کسب کرده بودند به روش در دسترس انتخاب شدند و در گروه آزمایش و گواه جای گرفتند. به منظور بررسی گرایش به طلاق از پرسشنامه " گرایش به طلاق" روزولت، جانسون و مارو (1986) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های بخش کمی از تحلیل کووواریانس تک متغیره و چندمتغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد که اجرای الگوی ارتقای رضایت زناشویی بر کاهش گرایش به طلاق مؤثر است؛ ضمن اینکه یافته ها نشان داد، آموزش الگوی ارتقای رضایت زناشویی بر دو بعد آزمون گرایش به طلاق، گرایش برای خروج از رابطه و مسامحه (تغافل و کوتاهی) مؤثر بوده است. با توجه به یافته های پژوهش می توان برای افزایش رضایت زناشویی و کاهش گرایش به طلاق در زوجین از بسته آموزشی ارتقای رضایت زناشویی استفاده کرد.

زمینه: مطالعات متعددی پیرامون ازدواج و عوامل ایجاد تعارض در روابط زوجین انجام شده است. اما توجه به مفهوم استحاله در روابط زوجین، به معنی عدم پذیرش، کنار نیامدن با یکتایی طرف مقابل و تلاش افراطی و الزام آور برای تغییر دادن همسر در ادبیات پژوهشی مغفول مانده است. هدف : هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی مفهومی استحاله در ازدواج، شامل واکاوی پدیداری این مفهوم، بررسی عوامل مؤثر، شرایط مداخله گر، بسترها و فرآیند شکل گیری آن، راهبردهای انتخابی طرفین در مواجهه با این الگوی ارتباطی و پیامدهای بروز و تداوم آن در روابط زوجین بود. روش: با توجه به اطلاعات محدود ما در این رابطه از روش پژوهش کیفی و نظریه داده بنیاد که روشی اکتشافی است استفاده شد. جامعه آماری شامل کلیه زوج های جوان تهرانی است که در سال 98 حد اکثر 6 سال از زندگی مشترک آنها گذشته بود. از بین افراد در دسترس تعداد 23 نفر با روش نمونه گیری نظری به عنوان نمونه انتخاب شده و بااستفاده از مصاحبه عمیق، تجربهزیسته آنها مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها : از فرآیند کدگذاری باز درنهایت 273 مفهوم و 22 مقوله شناسایی شد. مقوله های حاصل از کدگذاری محوری، در شش دسته شامل: مقوله محوری استحاله «الزام تغییر و کنترل گری»؛ شرایط علی شامل «شناخت سطحی از خود، طرف مقابل و زمینه ی خانوادگی و محیطی که فرد در آن پرورش یافته؛ اغواگری و تدلیس، آگاهی های جنسیتی ضعیف و عدم واقعیت سنجی»؛ شرایط مداخله گر ازجمله «ض عیف در ذهنیت بین فردی؛ درک و ملاحظات فرهنگی، هوش هیجانی پایین، ضعف در ابراز وجود، ارتباط مبهم»؛ شرایط بسترساز مشتمل بر «ناهمگونی در ویژگی های فردی، ویژگی و شرایط خانوادگی و بافت اجتماعی و فرهنگی»؛ راهبردها همچون «واکنش های اجتنابی هیجان مدار همچون انتقاد منفی، انتقادگریزی، بازداری عاطفی، سواسازی، تأمین انحرافی، فاصله گیری و خوگیری با شرایط مشکل دار» و پیامدها ازجمله «تهدید هویت، بی اعتبار کردن، آسیب های روحی و روانی، تعارض و تنش، مهر سردی و انفصال گرایی» شکل گرفت. نتیجه گیری : با آگاهی دهی افراد در شرف ازدواج و زوج های جوان از ماهیت و جنبه های آسیب زای این الگوی معیوب و همچنین آموزش مهارت ها مواجهه ی کارآمد با آن، می توان در پیشگیری از به جریان افتادن و توقف چرخه معیوب و پیش رونده استحاله در روابط زوجین گام مؤثر برداشت.

دو رویکرد زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی متمرکز بر هیجان ازجمله رویکردهای ارزشمند و شواهدمحوری هستند که توسط پژوهش های فراوانی موردحمایت قرارگرفته اند. هدف این پژوهش هم سنجی کارایی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی متمرکز بر هیجان بر سبک های دل بستگی زوجین سازش نیافته است. جامعه آماری پژوهش دربرگیرنده همه همسرهای مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده سینا شهرستان دزفول در سال 1397 بود. نمونه پژوهش با روش نمونه گیری هدفمند در دسترس انتخاب شد. آزمودنی ها دربرگیرنده 6 زوج (12 نفر) از افراد مراجعه کننده به این مرکز بودند که با توجه به نمره پرسش نامه سازگاری زناشویی در شمار همسرهای سازش نیافته قرار می گرفتند. در این پژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهم زمان استفاده شد. پروتکل درمانی زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و متمرکز بر هیجان در سه گام خط پایه و 12 نشست (90 دقیقه ای) مداخله و پیگیری دوماهه اجرا شد. آزمودنی ها به سنجه سازگاری زوجی اسپینر (1976) و سب ک دل بستگی بزرگ س ال کولینز و رید (1990) پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبود تحلیل شدند. یافته های پژوهش نشان داد در گروه زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد تراز بهبودی پس از درمان و پیگیری به ترتیب برای دل بستگی ایمن (38/20%، 69/19%) دل بستگی اجتنابی (30/27%، 49/28%) دل بستگی اضطرابی (98/25%، 47/26%) و در گروه زوج درمانی متمرکز بر هیجان تراز بهبودی پس از درمان و پیگیری به ترتیب برای دل بستگی ایمن (93/33%، 32/36%) دل بستگی اجتنابی (37%، 36/40%) دل بستگی اضطرابی (97/35%، 67/33%) است؛ بنابراین نتایج پژوهش نشان می دهد که زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی متمرکز بر هیجان هر دو در کاهش سبک های دل بستگی اجتنابی و دل بستگی اضطرابی زوجین کارایی دارند. ولی فقط زوج درمانی متمرکز بر هیجان در افزایش دل بستگی ایمن زوجین مؤثر است.

مقدمه: شرایط نامساعد زندگی زناشویی می تواند به افسردگی منجر شده و سبب اختلال کارکردهای خانوادگی افراد متأهل شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی اثربخشی زوج درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و هیجان مدار بر افسردگی و سازگاری زناشویی انجام شده است. روش: در این پ ژوهش از طرح آزمایشی تک موردی از نوع خط پایه چن دگانه ناهم زمان استفاده شد. جامعه ی آماری پژوهش شامل 20 زوج مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده سینا شهرستان دزفول در سال 1397 بودند. نخست، آزمودنی ها با استفاده از ملاک های ورود و خروج غربال شدند. سپس 6 زوج (12 نفر) به طور هدفمند انتخاب شدند. آزمودنی ها در دو گروه زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و زوج درمانی هیجان مدار به صورت تصادفی جایگزین شدند (سه زوج در هر گروه). پروتکل های دو روش زوج درمانی به طور جداگانه به صورت سه مرحله خط پایه و 12 جلسه 90 دقیقه ای و پیگیری دو ماهه اجرا شد. آزمودنی ها به مقیاس سازگاری زوجی اسپینر و افسردگی بک ویرایش دوم پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. یافته ها: در گروه زوج درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد میزان درصد بهبودی کلی پس از درمان در متغیر افسردگی 70/34% و در متغیر سازگاری زناشویی 06/29%، در گروه زوج درمانی هیجان مدار درصد بهبودی کلی پس از درمان در متغیر افسردگی 39/39% و در متغیر سازگاری زناشویی 81/40% به دست آمد. نتیجه گیری: درصد بهبودی پس از درمان هر دو گروه زوج درمانی در طبقه بندی بهبودی اندک قرار دارد، بنابراین، هر دو رویکرد بر کاهش افسردگی و افزایش سازگاری زناشویی زوجین مؤثر است.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی بر عملکرد استدلال کلامی در دانش آموزان با آسیب بینایی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل به همراه پیگیری بود. جامعه پژوهش کلیه دانش آموزان با آسیب بینایی مقطع ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که با استفاده از نمونه گیری در دسترس 30 نفر از این جامعه انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش در یک دوره 10 جلسه ای، برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی را دریافت کردند و گروه کنترل مداخله ای را دریافت نکرد. برای گردآوری داده ها از خرده آزمون های شباهت ها و استدلال کلمه آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC-IV) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شد. نتایج حاکی از تأثیر برنامه آموزشی کارکردهای اجرایی بر استدلال کلامی در دانش آموزان با آسیب بینایی بود (05/0>p)؛ بنابراین بر اساس نتایج به دست آمده می توان نتیجه گیری کرد که برنامه آموزش کارکردهای اجرایی به عنوان مداخله مؤثر در جهت بهبود عملکرد استدلال کلامی قابل کاربرد است.

زمینه: مطالعات متعددی بر چگونگی ایجاد ساختار دانش و عوامل مؤثر بر آن پرداخته اند. اما پژوهشی که به بررسی پدیده بدساختاری دانش و ساخت و رواسازی آزمون "نشانه های رفتاری بدساختاری دانش ریاضی" پرداخته باشد مغفول مانده است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی پدیده بدساختاری دانش و ساخت و رواسازی آزمون "نشانه های رفتاری بدساختاری دانش ریاضی" در دانش آموزان پایه ششم انجام شده است. روش: پژوهش از نظر هدف، بنیادی و از لحاظ گرداوری اطلاعات آمیخته (کمی -کیفی) اکتشافی بود. در بخش کیفی، با مصاحبه نیمه ساختاریافته و روش داده بنیاد (کدگذاری باز و محوری)، نشانه های رفتاری بدساختاری دانش، مشخص گردید و در بخش کمی، ویژگی های روانسنجی پرسشنامه، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه مورد مطالعه در بخش کیفی، با روش هدفمند در دسترس (وجود تمایل برای همکاری)، به تعداد 10 نفر تا حد اشباع نظرات و در بخش کمی، 20 مدرسه با تعداد 37 کلاس پایه ششم با تعداد 1073 دانش آموز، با روش خوشه ای، انتخاب شد. ابزار پژوهش حاضر عبارتند از: پرسشنامه محقق ساخته "نشانه های رفتاری بدساختاری دانش (1398). تحلیل داده ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. یافته ها: از تحلیل مصاحبه ها، 26 کد باز و 7 کد محوریِ عدم ایجاد کانال ارتباطی با معلم، چینش کلاسی نامتعارف (عدم قرارگیری در دید معلم)، فرار از موقعیت، بیقراری کلاسی، حالت بی رغبتی و عدم تمرکز، منحرف کردن فرایند کلاسی و واکنش ها هنگام تدریس موضوع جدید به عنوان نشانه های رفتاری بدساختاری دانش ریاضی در پایه ششم ابتدایی به دست آمد. همچنین، درستی محتوایی پرسشنامه با شاخص CVR و درستی سازه پرسشنامه با تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی، تأیید شد و ضریب آلفای کرونباخ، قابلیت اعتماد درونی بالایی برای کل پرسشنامه و مؤلفه های آن نشان داد. نتیجه گیری: نتایج حاکی از وجود پدیده ی بدساختاری دانش ریاضی در دانش آموزان، قابل شناسایی بودن نشانه های رفتاری آن و فراهم کردن زمینه اصلاح بدساختاری دانش ریاضی است.

هدف پژوهش حاضر تعیین تاثیر آموزش تنظیم هیجان به روش گراس بر تکانشگری دانشجویان سیگاری بود. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح گروه کنترل نامعادل انجام شد. برای این منطور، از بین 100 دانشجوی سیگاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان که به روش خود اظهاری و معرفی دوستان خود شناسایی شد، 30 نفر که در دسترس و حاضر به همکاری بودند، انتخاب و به صورت تصادفی در دوگروه آزمایش وکنترل جایگزین شد. نخست درهردوگروه، مقیاس تکانشگری بارات(1997) اجرا شد، سپس گروه آزمایش به مدت 8 جلسه به صورت گروهی، آموزش تنظیم هیجان به روش گراس را دریافت کرد. اما گروه کنترل، هیچگونه آموزشی دریافت نکرد. پس از پایان آموزش، دوباره برای هر دو گروه مقیاس تکانشگری بارات اجرا شد. تحلیل داده ها با استفاده از واریانس چند متغیره (MANOVA) برای نمرات افتراقی نشان داد که: آموزش تنظیم هیجانی به روش گراس تکانشگری دانشجویان را به گونه ای معنی دار کاهش داده است. بعلاوه، آموزش تنظیم هیجانی به روش گراس تکانشگری شناختی، تکانشگری بی برنامگی، و تکانشگری حرکتی دانشجویان سیگاری به گونه ای معنی دار کاهش داد. نتایج نشان داد آموزش تنظیم هیجان به روش گراس بر تکانشگری دانشجویان سیگاری تأثیر دارد و تکانشگری را کاهش می دهد. بنابراین، از آنجاکه افراد سیگاری وقتی در معرض هیجانات منفی قرار می گیرند، احتمالا" بدون برنامه ریزی و به صورت تکانشی عمل می کنند؛ لذا آموزش تنظیم هیجانی به روش گراس در کاهش تکانشگری افراد سیگاری موثر است.(p<0.01)