۱. دیدگاه نظریات روابط بین الملل به تحول اطلاعاتی و تاثیر آن بر مفهوم امنیت (با تاکید بر تئوری های رئالیسم، لیبرالیسم و سازه انگارانه) نویسنده: سعید وثوقی احسان شیخون منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی تابستان ۱۳۹۱ شماره ۳۰ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی نظریه های روابط بین الملل نظریه های واقع گرا حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۸۴۰ چکیده تعداد دانلود : ۱۴۰۲
۲. تأملی نظری در نسبت حکم رانی خوب و امنیت ملی نویسنده: علی کریمی مله منبع: مطالعات راهبردی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) کلید واژه ها: حکمرانی خوبحکمرانیامنیت ملیامنیت پایدارامنیت نوین حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۱۹۸ چکیده تعداد دانلود : ۷۷۱ مفهوم حکم رانی خوب با شاخص ها، دلالت ها و پیامدهای زیاد در دو دهه پایانی قرن بیستم وارد قاموس علوم اجتماعی گردید و با پذیرش گسترده مواجه شد. با این حال ارتباط آن با امنیت ملی چندان مورد مداقه قرار نگرفت. این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی و مقایسه سه مسأله زمینه های تکوین و اشاعه، ویژگی ها و عناصر و پیامدهای اعمال حکم رانی خوب از بین موضوعات مختلف، رابطه نظری این ایده را با مفهوم امنیت ملی واکاوی می کند. با تحول حکم رانی به حکم رانی خوب و دگردیسی امنیت از کلاسیک به امنیت نوین و موسع، این دو مفهوم علاوه بر تقارن زمانی شکل گیری، دلالت های کارکردی نیز یافته و مقوم یکدیگر شناخته می شوند و اجرای حکم رانی خوب به تحقق امنیت پایدار مدد جدی می رساند.
۳. نسبت اخلاق و امنیت: امکانی برای امنیت اخلاقی نویسنده: داوود غرایاق زندی منبع: مطالعات راهبردی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۸) کلید واژه ها: اخلاقامنیت ملیامنیت اخلاقیامنیت بین المللیمطالعات امنیتی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۸۴۷ چکیده تعداد دانلود : ۸۶۵ در مطالعات امنیتی به مفهوم اخلاق توجه اندکی شده است، دلیل این امر تعریف سنتی از اخلاق به عنوان علمِ خود است، در حالی که امنیت عمدتاً در قلمرو اجتماعی و سیاسی مطرح است. در عین حال، بازتعریف علم اخلاق می تواند کمک مؤثری در ایجاد زندگی و زیست امن تر فراهم آورد. امنیت اخلاقی که در این مقاله مطرح شده، چارچوب مطالعات امنیتی را تابع مفاهیم اخلاقی نمی کند، بلکه به آن برای زیست امن تر یاری می رساند. امنیت اخلاقی مرجع جدید امنیتی در مقابل مراجع موجود امنیتی نیست، بلکه اخلاق مرجعیت مناسبی برای مطالعات امنیتی است. این نوع اخلاق نه تنها برای تمام انواع امنیت قابل کاربرد است، بلکه از تزاحم آنها نیز جلوگیری می کند. در عین حال، امنیت اخلاقی در تمام سطوح داخلی و بین المللی قابل کاربرد است. این رویکرد در مطالعات امنیتی با افزایش مسوؤلیت اجتماعی و سیاسی بیشتر برای کارگزاران امنیتی از «امنیتی شدن» امور متعارف جلوگیری می کند و از اتلاف منافع ملی نیز می کاهد.
۴. بررسی انتقادی نظریه مجموعه امنیتی منطقه ای با استفاده از محیط امنیتی منطقه قفقاز جنوبی نویسنده: پروین داداندیش ولی کوزه گر کالجی منبع: راهبرد پاییز ۱۳۸۹ شماره ۵۶ کلید واژه ها: اوراسیاقفقاز جنوبیمکتب کپنهاگبری بوزاننظریه مجموعه امنیتی منطقه ای حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مطالعات منطقه ای منطقه آسیای مرکزی و قفقاز (اوراسیا) حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۳۷۹۶ چکیده تعداد دانلود : ۱۹۴۹ پایان جنگ سرد به منزله ورود عرصه مطالعات امنیتی به مرحله ای جدید به شمار می-رود. با توجه به تحولات شگرف پدیدآمده در عرصه نظام بین الملل، رویکردهای سنتی در مطالعه و تحلیل پویش های امنیتی از جمله تعریف امنیت، دامنه شمول و سطوح تحلیل آن مورد بازبینی گسترده ای قرار گرفت. نیاز به بازاندیشی نظری و تبیین مناسب ابعاد مختلف مفهوم امنیت در سپهر جدید سیاست بین الملل، منجر به پیدایش مکاتب نظری مختلفی گشت. مکتب کپنهاگ از جمله مکاتبی است که در این عرصه با ارائه تعریف موسع و چندبعدی از مفهوم امنیت و توجه به سطح تحلیل منطقه ای از جایگاه برجسته ای در عرصه علمی مطالعات امنیتی در طی دو دهه اخیر برخوردار شده است. در این میان، نظریه مجموعه امنیتی منطقه ای، از مهم ترین دستاوردهای این مکتب به شمار می رود که از سوی چهره شاخص مکتب کپنهاگ، بری بوزان، برای تبیین پویش-های امنیتی در مناطق مختلف جهان مطرح شده است. با توجه به جایگاه و اهمیت و نیز ادعای این نظریه در تبیین بهتر تحولات امنیتی در جهان پس از جنگ سرد، این نوشتار بر آن است تا با مبنا قرار دادن تحولات و پویش های امنیتی منطقه قفقاز جنوبی به عنوان یکی از مناطق پرتنش و چالش برانگیز جهان در طی دو دهه اخیر، بر مبنای نقد تجربی به آزمون مبانی و مؤلفه های اصلی نظریه مجموعه امنیتی منطقه-ای بپردازد؛ تا ضمن سنجش مفروضه های انتزاعی این نظریه با واقعیات عینی، با کاربست این رهیافت نظری، درک بهتری از تحولات پیچیده امنیتی در منطقه قفقاز جنوبی نیز حاصل شود.
۵. امنیت نرم و چرایی اهمیت آن نویسنده: محمود یزدان فام منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۸ شماره ۴۵ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۰۴۰ چکیده تعداد دانلود : ۶۶۹
۶. الگوهای امنیتی خلیج فارس؛ امکان تحول و چشم انداز امنیت پایدار نویسنده: حسن احمدیان منبع: مطالعات خاورمیانه پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۵۸ و۵۹ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۴۶۳ چکیده تعداد دانلود : ۷۶۹
۷. تحول کارکردهای پلیس در پرتو نظریه های امنیت خرد نویسنده: داوود غرایاق زندی منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۸ شماره ۴۴ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۳۰۸ چکیده تعداد دانلود : ۶۶۶ پلیس به عنوان نیرویی اجتماعی، کارکردهایی دارد و تابع پیامدهای ناشی از تحولات و تغییرات اجتماعی است. بنابراین، امر معقول این است که پلیس نیز همانند دیگر نیروهای اجتماعی با آنها همگون گردد، کارکردهایش را با نیازهای امنیتی جدید تسهیل نماید و با چالشهای جدید مقابله نماید. پلیس به عنوان نیرویی امنیتی باید از منظر امنیتی مورد بحث قرار گیرد. این مقاله، به این پرسش میپردازد که چگونه میتوان تحول کارکردهای پلیس را از منظر تحلیل نظریههای امنیت خرد، تبیین نمود؟برای این کار چهار بحث کارکردهای اصلی و سنتی پلیس، کارکردهای جدید پلیس، کارکردهای اجتماعی پلیس و رابطه پلیس با امنیت ملی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
۸. جامعه ریسک و اهمیت آن برای مطالعات استراتژیک نویسنده: محمدعلی قاسمی منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۸ شماره ۴۵ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۰۶۹ چکیده تعداد دانلود : ۵۹۷
۹. چشم انداز پلیس؛ امنیت و سرمایه اجتماعی نویسنده: منیژه نویدنیا منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۸ شماره ۴۴ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۰۷۴ چکیده تعداد دانلود : ۵۹۳ آنچه سازمانهای پلیسی را به چالش می کشاند و موجبات بازنگری و تجدیدنظر در امنیتبخشی میگردد، نحوه نگرش به امنیت و به دنباله آن، سازوکارهای امنیت در چشم انداز آینده است. به عبارت دیگر، حوزه امنیت مستثنی از سایر پدیدههای اجتماعی و سیاسی نیست و به مرور زمان باید در جهت اهداف مطلوب دستخوش تغییر شود. از اینرو، با حوزه معنایی امنیت قدیم و رویکردهای گذشته، نمیتوان به تحقق امنیت برای جامعه آینده خوشبین بود و با سرمایه های اجتماعی گذشته به انجام امور جمعی آینده پرداخت.با عنایت به این رویکرد و با توجه به شرایط در حال گذار ایران، در مقاله حاضر، به امنیت مضیق و موسع به عنوان تبلور امنیت گذشته و آینده پرداخته و بر اساس آن، پلیس حداکثری و حداقلی مورد مقایسه قرار گرفته است.
۱۰. تاثیر جهانی شدن بر امنیت ملی کشورها نویسنده: مهدی رهبری منبع: اطلاعات سیاسی اقتصادی ۱۳۸۸ شماره ۲۶۸ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۴۹۲ چکیده تعداد دانلود : ۷۹۶
۱۱. مطالعات امنیتی غربی؛ محدودیت های تبیین و الزامات تغییر نویسنده: رضا خلیلی منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۸ شماره ۴۵ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۸۸۹ چکیده تعداد دانلود : ۴۸۷
۱۲. ادراک و اعتبارگرایی در نظریه های امنیتی نویسنده: اردشیر نوریان منبع: علوم سیاسی سال دوازدهم بهار ۱۳۸۸ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) کلید واژه ها: امنیتادراک و اعتبارنظریه های امنیتیفرآیند شناختی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۹۴۷ چکیده تعداد دانلود : ۹۵۰ سؤال از چیستی امنیت و عناصر دخیل در امنیتی شدن پدیده ها موضوعی است که ذهن بسیاری از صاحب نظران مسائل امنیتی را به خود مشغول کرده است و برای تبیین ماهیت این پدیده و عناصر تاثیرگذار بر آن، رویکرد های متفاوتی به کار گرفته شده اند؛ از جمله رهیافت روانشناسی که با تکیه بر ذهنی بودن امنیت و با تمرکز بر فرآیند ادراک و شناخت ذهن انسان تلاش نموده است تا رفتارهای امنیتی انسان را توضیح دهد که تلاش های صاحب نظران و نظریه پردازان این دیدگاه منجر به تدوین و ارائه برخی از نظریه های امنیتی گردیده است که در این پژوهش به صورت یک مطالعه تطبیقی سعی خواهیم نمود با اشاره به برخی از این نظریه ها نشان دهیم چگونه ذهنی بودن مفهوم امنیت و فرآیند ادراک ذهنی انسان می تواند در چارچوبه نظریه های امنیتی توضیح دهنده رفتا ر های امنیتی و تصمیم گیری های مربوط به آن باشد. همچنین تاکید بر فرآیند ادراک و شناخت انسان و برداشت او از پدیده ها چه با دید روانشناسی و چه با دید فلسفه سیاسی، و نیز طرح یک نظریه اسلامی که مورد تاکید است، نشان می دهد که ادراک انسان و اعتباری که این فرآیند شناختی برای پدیده های امنیتی قائل است، عنصر مرکزی تجزیه و تحلیل و تبیین پدیده امنیت است.
۱۳. دولت های شکننده و امنیت انسانی نویسنده: محمود یزدان فام منبع: مطالعات راهبردی سال دوازدهم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۶) حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۲۳۱۹ چکیده تعداد دانلود : ۱۱۹۳
۱۴. نقش معنویت در تولید قدرت ملی نویسنده: یدالله جوانی منبع: مطالعات بسیج ۱۳۸۷ شماره ۳۹ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۰۷۰ چکیده تعداد دانلود : ۵۳۵
۱۵. دکترین صحنه عملیات دفاع مردمی نویسنده: محمد تولایی منبع: مطالعات بسیج ۱۳۸۷ شماره ۳۸ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۸۶۰ چکیده تعداد دانلود : ۴۵۹
۱۶. رسانه های گروهی و امنیت ملی نویسنده: حسن روحانی منبع: راهبرد ۱۳۸۷ شماره ۴۶ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۱۲۳ چکیده تعداد دانلود : ۶۰۸
۱۷. هویت کارآمدی نهادی و امنیت انسانی نویسنده: محمدمحسن حمیدی منبع: اطلاعات سیاسی اقتصادی ۱۳۸۷ شماره ۲۵۶ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۹۳۲ چکیده تعداد دانلود : ۴۷۹
۱۸. الزامات راهبرد ملی هوافضا نویسنده: حسین نواده توپچی منبع: راهبرد ۱۳۸۷ شماره ۴۹ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۶۸۵ چکیده
۱۹. نظام امنیتی؛ چارچوبی بدیل برای مطالعه سیاست مقایسهای نویسنده: رضا خلیلی منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۷ شماره ۳۹ کلید واژه ها: اثبات گراییسیاست مقایسه ایتاریخ گرایینظریه های سیاست مقایسه اینظام امنیتی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۵۸۶ چکیده روش مقایسهای جایگاهی مهم در اغلب رشتههای علوم اجتماعی دارد و کاربرد این روش در مطالعات سیاسی نیز نقش مؤثری در درک و تبیین صحیح تر مسائل سیاسی داشته است. با وجود این، نظریه های رایج در سیاست مقایسهای، به دلیل تقلیل گرایی یا کلگرایی، نتوانستهاند دقت و فراگیری را در کنار یکدیگر داشته باشند. نظریههای رایج در ادبیات سیاست مقایسهای، در هر دو پارادایم اثباتگرایی و تاریخگرایی، که شامل پنج محور کلی نظریه سیستمها، نظریههای فرهنگ، نظریههای توسعه، نظریههای طبقات و نظریه اقتصاد سیاسی است، نتوانستهاند چارچوب نظری دقیق و در عین حال فراگیری را ایجاد کنند که بتوان بر اساس آن به مقایسه مسائل سیاسی پرداخت. در این مقاله، با نقد و بررسی مبانی هستیشناسی، معرفتشناسی و روششناسی پارادایمها و نظریات موجود در سیاست مقایسهای، از «نظام امنیتی» به عنوان چارچوبی بدیل برای مطالعه سیاست مقایسهای یاد شده و مبانی نظری و مؤلفه های مفهومی آن بررسی شده است.
۲۰. چالش های مکتب امنیتی رئالیسم نویسنده: علی لاریجانی رضا امیری مقدم منبع: نگرش راهبردی ۱۳۸۷ شماره ۹۱ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی امنیت ملی و بین المللی نظریه های امنیتی تعداد بازدید : ۱۵۸۹ چکیده تعداد دانلود : ۴۱۳۶