علی زاده محمدی

هدف: به علت وجود برخی از ویژگی ها و تحولات گسترده ی این دوره، احتمال وقوع رفتارهای پرخطر از سوی نوجوانان وجود دارد. بر این اساس شناخت رفتارهای پرخطر و چگونگی ابراز آن ها حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی چیستی و چگونگی رفتارهای پرخطر در نوجوانان درگیر در رفتارهای پرخطر بود. روش: روش این پژوهش کیفی و پدیدارشناسی بود که به توصیف چیستی و چگونگی تجارب زیسته ی نوجوانان پرداخت. جامعه ی مورد مطالعه، نوجوانان 15 تا 18 ساله ی شهر سنندج با سابقه ی فعلی و گذشته انجام رفتارهای پرخطر بودند. داده ها از طریق نمونه گیری در دسترس و مصاحبه ی عمیق با 14 نفر (هشت پسر و شش دختر) گرد آوری و با استفاده از روش تحلیل پدیدارشناسی توصیفی تحلیل شدند. یافته ها: تحلیل تجارب مشارکت کنندگان در بخش چیستی رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی دو مضمون اصلی (آسیب رسانی و هنجارشکنی) و پنج مضمون فرعی (آسیب فردی، آسیب خانوادگی، آسیب اجتماعی، هنجارهای قانونی و ارزش های دینی) و در بخش زمینه های رفتارهای پرخطر منجر به شناسایی سه مضمون اصلی (عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی) و دوازده مضمون فرعی (هیجان خواهی، کنجکاوی، لذت جویی، شجاعت، آشفتگی خانوادگی، نبود یکی از والدین، سابقه ی رفتار پرخطر در خانواده، غفلت والدین، نقش دوستان، نقص انگیزه، محدودیت شادی محیط و نفوذ رسانه ها)گردید. نتیجه گیری: بر اساس تجربه ی زیسته ی نوجوانان درگیر رفتارهای پرخطر، مجموعه ای از چند عامل با هم سبب بروز رفتار پرخطر از سوی نوجوانان می گردد. این مطالعه دربرگیرنده ی مضمون های مهمی برای مشاوران، معلمان و مسؤولین نهادهای مرتبط با امر آموزش و پرورش و خانواده ها است.

درک و شناسایی معناداری وقایع زندگی، یکی از اساسی ترین موضوعات در کیفیت و تحول مثبت زندگی انسان است و همواره در سلامت روانی و رضایت مندی او از زندگی نقش مهمی داشته است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی معناداری وقایع زندگی در قرآن و روان شناسی وحدت مدار، به ساختاری مفهومی برسد تا بر اساس آن، تمرین ها و برنامه های هنری مؤثر برای استفاده در مداخلات روان شناختی طراحی شود؛ بنابراین، با بررسی مسئله معناداری وقایع زندگی در قرآن و روان شناسی وحدت مدار، مفهوم نگرش وحدانی در تجربه ها و رخدادهای زندگی استنباط شد که به منظور عینی سازی، ملموس کردن و انطباق بهتر با رویدادهای زندگی، به ترتیب، سه شاخص شناخت و پذیرش وحدت مدار وقایع زندگی، پیوستگی کثرت های متضاد و معنابخشیدن به کثرت های زندگی از آن استخراج شد و هریک مبنای طراحی تمرین هایی هنری قرار گرفت تا با استفاده از هنر وحدت مدار، وقایع زندگی معنادار شوند و با از بین بردن بار منفی برخی وقایع، نقش مثبت آنها در رشد و تعادل زندگی جستجو شوند؛ به طوری که فرد باروایت وحدانی زندگی خویش و با انجام تمرین های هنری وحدت مدار، منطبق با مفاهیم استخراج شده، به همراه تفسیر آن با دیدگاه قرآنی و روان شناسی وحدت مدار، به خوبی هر آنچه از وقایع زندگی برداشت کرده است ، شرح و با مثال های زندگی خود انطباق دهد.

در پژوهش های مختلف سازه فراوانی تعارض و گستردگی مسائل تعارض آمیز به جای همدیگر مورد استفاده قرار می گرفتند و تمایزی بین آن ها وجود نداشت. در حالی که با گسترش مدل های نظری این سازه ها از هم متمایز شدند. با این وجود برخلاف سازه فراوانی تعارض که ابزاری برای سنجش آن وجود داشت، هنوز مدلی برای اندازه گیری سازه گستردگی حوزه های تعارض پیشنهاد نشده است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف اندازه گیری سازه گستردگی حوزه های تعارض و ارزیابی نقش آن در روابط والد - نوجوان انجام شد. پژوهش حاضر توصیفی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری است و نمونه پژوهش را ۷۰۴ نوجوان که در مدارس شهر تهران مشغول به تحصیل بودند، تشکیل دادند. برای اندازه گیری سازه گستردگی مسائل تعارض آمیز از تعریف مدل «فرایند ادراک نوجوان از تعارضات با والدین» استفاده شد و مبتنی بر این مدل نمره گذاری جدیدی برای چک لیست بازسازی شده مسائل تعارض آمیز والد - نوجوان پیشنهاد شد و سپس این مدل مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی دو عامل را شناسایی کرد و تحلیل عاملی تأییدی نیز مدل های تک عاملی و دوعاملی را برای سنجش این سازه مورد تأیید قرار داد (۱۵/1 =χ2/df، 1= NNFI، ۱=CFI، 054/0 =SRMR، 02۱/0=RMSEA). نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نیز اثر این سازه را بر نارضایتی روابط نوجوان با مادر و هم با پدر در قالب یک مدل ساختاری تأیید کرد. در نتیجه پژوهشگران می توانند برای سنجش گستردگی مسائل تعارض آمیز به عنوان یک سازه مجزا از فراوانی تعارض، از مدل اندازه گیری پیشنهادی پژوهش حاضر استفاده کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نقش میانجی ارزیابی های فرزندان از تعارضات بین والدینی در رابطه با تعارضات زناشویی و تعارضات والد-نوجوان انجام شد. روش پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی است و جامعه آماری در این پژوهش، دانش آموزان شهرستان قدس استان تهران است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای،700 نفر از آن ها انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، پرسش نامه تعارض والد نوجوان، مقیاس تعارضات زناشویی و مقیاس ارزیابی های فرزندان از تعارضات بین والدین بودند. نتایج تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل نظری پژوهش که وارد مدل شده بود، دارای شاخص های برازش مناسبی با داده ها می باشد. به این معنی که می توان متغیر ارزیابی نوجوانان از تعارضات بین والدینی را به عنوان متغیر میانجی در رابطه بین تعارضات زناشویی و تعارضات والد-نوجوان شناخت. همچنین در این مدل تمامی مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم برای پیش بینی تعارضات والد-نوجوان معنی دار به دست آمد. بنابراین تعارضات زناشویی با در نظر گرفتن عوامل میانجی در پیش بینی تعارضات والد-نوجوان نقش دارد. همچنین می توان بیان کرد که مدل بافتی-شناختی قابلیت تبیین تعارضات والد-نوجوان را دارد.

این پژوهش با شناخت بررسی تأثیر آموزش موسیقی اُرف در یادگیری مهار تهای پایه ریاضی کودکان پیش دبستانی انجام شد. با استفاده از روش نمونه ب رداری در دسترس،30 کودک 5 ساله (16 دختر و 14 پسر) که دامنه هوش آنها بین 110 تا 130 قرار داشت، انتخاب شدند و در دو گروه مداخله و گواه مورد بررسی قرار گرفتند. به اعضای گروه مداخله به مدت3 ماه، هفته ای یک جلسه دو ساعته، موسیقی اُرف آموزش داده شد. سپس، در هر دو گروه، آزمون سنج ش مهارتهای پایه ریاضی کودکان (کهن صدق، 1376) اج را شد. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش موسیقی اُرف، توانای ی مهارتهای طبقه بن دی کردن، تشخیص شباهتها و تفاوتها، نگهداری ذهنی عدد و هندسة کودکان پیش دبستانی را افزایش می دهد. در مورد مهارت ردیف کردن بین دو گروه تفاوت معنادار وجود نداشت. در نهایت، تأثیر آموزش موسیقی در یادگیری مهارتهای پایه ریاضی کودکان مورد بحث قرار گرفت.

هدف : هدف پژوهش تعیین میزان رابطه بین دل بستگی به پدر و مادر و هم سال ها با نمویافتگی هیجانی نوجوانان و نقش میانجی گر دل بستگی به هم سال ها بود. روش : روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری 3553 دانش آموز دختر و پسر 18-16 ساله در 96 دبیرستان دولتی منطقه یک شهر تهران در سال تحصیلی 94-93 بود. بر اساس جدول کرجسی-مورگان 1970 حجم نمونه 500 نفر برآورد و با روش نمونه گیری در دسترس، دبیرستان پسرانه شهید مطهری و رضایی راد و دخترانه نظر و خدیجه کبری و از هر دبیرستان 6 کلاس انتخاب شد. داده ها با سیاهه تجدیدنظر شده دل بستگی پدر و مادر و هم سال های آرمسدن و گرنبرگ 1987 و سنجه نمویافتگی هیجانی سینک و بهارگاوا 1974 که نمره گذاری آن وارونه و نمره کم در آن به معنای نمویافتگی بیش تر است گردآوری و پس از حذف داده های مخدوش 159 نفر و پرت 7 نفر، داده های 334 نفر تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد دل بستگی به مادر (292/0- = r، 004/0=P)، به پدر (337/0- = r، 004/0=P) و هم سال ها (292/0- = r، 008/0=P) با نمویافتگی هیجانی نوجوانان رابطه دارد. دل بستگی به پدر و هم سال ها در مجموع تبیین کننده 14 درصد از پراکنش نمویافتگی هیجانی نوجوانان بود (001/0=P) و در رابطه بین دل بستگی به پدر و مادر و نمویافتگی هیجانی، دل بستگی به هم سال ها نقش میانجی گر را داشت ( 181/0- =β، (005/0P=). نتیجه گیری : برای پیشگیری و درمان مشکلات روانی-اجتماعی نوجوانان توجه بیش تر به تأثیر دل بستگی نوجوانان به هم سال ها در سلامت هیجانی آن ها بایسته است.

خانواده، نظام ارتباطی پیچیده و درهم تنیده ای است که تعاملات متقابل اعضاء با یک دیگر، روابط را شکل می دهد. ارتباطات سالم، برای پرورش یک خانواده بسیار حیاتی است. هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر نقش میانجی مثلث سازی در رابطه بین خصومت آشکار والدین و مشکلات رفتاری نوجوانان می باشد. بدین منظور، 900 نفر (450 دختر و 450 مادر) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسش نامه های مثلث سازی از نظر نوجوانان، مثلث سازی از نظر والدین و پرسش نامه های خصومت آشکار اولری پورتر و فرم خودگزارشی جوانان (YRS) برگرفته از نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ، توسط شرکت کنندگان تکمیل شدند. داده ها، به روش تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شد. اثر واسطه ای مثلث سازی (از نظر نوجوان و از نظر والدین) در رابطه خصومت آشکار والدین و مشکلات درونی سازی به طور کامل دیده نشد؛ هرچند مثلث سازی، اثر واسطه ای جزئی خود را در رابطه نشان داد. نیاز است که هنگام بروز مشکلات زناشویی، نوجوانان خود را از اختلافات آن ها دور نگه داشته و بتوانند احساسات و هیجانات خود را به شکل مناسبی مدیریت کنند، تا کم تر درگیر تنش های والدین شان شوند .

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی قصه گویی والد کودک با و بدون ایفای نقش بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی انجام شد. جامعه آماری کودکان پیش دبستانی 4 تا 6 ساله مهد کودک های تهران و مادران آن ها بود. 42 کودک پیش دبستانی (24 دختر و 18 پسر) به روش نمونه برداری دردسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه قصه گویی با ایفای نقش، قصه گویی بدون ایفای نقش و گروه گواه (در هر گروه 14 نفر) جایگزین شدند. آزمون تصویری تفکر خلاق تورنس فرم ب (1998) در سه مرحله برای سنجش خلاقیت کودکان استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد قصه گویی با اندازه اثر نسبتاً بزرگی برخلاقیت کودکان اثر مثبت و قصه گویی والد کودک با ایفای نقش در مقایسه با قصه گویی والد کودک بدون ایفای نقش اثر بیشتری بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی دارد. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر نیز حاکی از اثربخشی قصه گویی والد کودک با ایفای نقش بر خلاقیت کلی و تمام مؤلفه های خلاقیت کودکان پیش دبستانی با گذشت زمان باثبات بود و اثر قصه گویی والد کودک بدون ایفای نقش بر خلاقیت کودکان پیش دبستانی با گذشت زمان فقط بر خلاقیت کلی و مؤلفه های ابتکار و بسط ثبات داشت. با توجه به نتایج، می توان از روش های قصه گویی والد کودک با ایفای نقش به منظور افزایش خلاقیت کودکان پیش دبستانی چه در محیط خانه و چه مکان های آموزشی استفاده کرد.

روان شناسی وحدت مدار رویکرد نوینی در حوزۀ علوم روان شناختی کشور و استوار بر فلسفۀ وحدت وجود، اصول روان شناختی همگرا با این دیدگاه فلسفی و ارزش های ایرانی- اسلامی است. بررسی کیفی اثربخشی مداخلات رویکرد روان شناسی وحدت مدار در گسترش مدل درمانی آن سودمند است، ازاین رو پژوهش با هدف تحلیل دیدگاه مادران کودکان دچار اختلالات طیف درخودماندگی دربارۀ اثربخشی آموزش روان شناسی وحدت مدار به انجام رسیده است. نمونۀ در دسترسی از مادران تهرانی دارای کودکان دچار اختلالات طیف درخودماندگی عضو مرکز آموزشی- درمانی کودکان اُتیستیک به آرا در هشت جلسۀ آموزش روان ش ناسی وحدت مدار شرکت کردند. پس از به پایان رساندن جلسه ها دیدگ اه آن ها به دگرگونی های برآمده از حضورشان در جلسه ها از طریق مصاحبۀ نیمه ساختاریافته ای که به دست متخصصین روان شناسی بالینی طراحی و راستی آزمایی شده بود ثبت شد. تحلیل درون مایه مصاحبه ها با روش کیفی پدیدارشناسی توصیفی کُلایزی ( Colaizzi ) انجام گرفته است. یافته های پژوهش نشانگر اثربخشی قابل توجه آموزش روان شناسی وحدت مدار بر سلامت روانی مادران کودکان دچار اختلالات طیف درخودماندگی بود؛ تحول ارزش های انسان دوستانه، افزایش بهزیستی روانی، بردباری، هم دلی، تحقق خویش و حضور وحدت یافته متأثر از شرکت آن ها در جلسه های آموزش روان شناسی وحدت مدار بوده است.

هدف پژوهش بررسی نقش میانجی دل بستگی به همسالان در رابطه دل بستگی به والدین با بلوغ اجتماعی نوجوانان دانش آموز بود. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 3553 دانش آموز دختر و پسر 18-16 ساله منطقه یک تهران بودند که بر اساس جدول کرجسی-مورگان و با روش تصادفی مبتنی بر دسترس پذیری، با احتساب ریزش و داده های پرت، 334 نفرشان به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده ها به وسیله فهرست تجدیدنظر شده دل بستگی به والدین و همسالان آرمسدن و گرنبرگ (1987) و مقیاس بلوغ اجتماعی نالینی رائو (1973) گردآوری شد. تحلیل داده ها استفاده از آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چند متغیری گام به گام و آزمون رگرسیون سلسله مراتبی انجام شد. یافته ها نشان داد که رابطه میان دل بستگی به والدین با بلوغ اجتماعی معنی دار بود و برعکس رابطه میان دل بستگی به همسالان با بلوغ اجتماعی معنی دار نبود. همچنین یافته ها نشان داد که دل بستگی به همسالان، در رابطه ی دل بستگی به والدین و بلوغ اجتماعی فاقد نقش میانجی بود؛ بنابراین با آنکه دل بستگی به همسالان در میان بلوغ اجتماعی و دل بستگی به والدین نقش میانجی ایفا نکرد، یافته های این پژوهش روشن نمود که دل بستگی به والدین در تعیین بلوغ اجتماعی نوجوانان از دل بستگی به همسالان تعیین کننده تر است.

بین کار و ابعاد خانواده اثرپذیری دوجانبه ای وجود دارد. مطالعه حاضر، درصدد است تا از طریق مقایسه و رابطه راهبرد های مقابله همسران با -استرس، رضایتمندی زناشویی و فرسودگی شغلی، بینش وسیع تر و روشن تری نسبت به این موضوع برای زوجین شاغل و درمان گران در حیطه مشاوره شغلی و مشاوره خانواده فراهم نماید.در فعالیت های مشاوره ای به این موضوع توجه بیشتری شده و با به کارگیری برنامه های پیشگیرانه، از میزان تعارضات زناشویی و فرسودگی شغلی کاسته شود. انتخاب نمونه ها به-صورت خوشه ای چندمرحله ای و حجم نمونه، 406 معلم از بین 38 مدرسه بوده است. در این پژوهش برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های راهبردهای مقابله همسران با استرس (DCI)، مقیاس فرسودگی شغلی(MBI) و مقیاس رضایتمندی زناشویی (M.A.T) استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان دادند که بین خرده مقیاس های راهبرد مقابله همسران و خرده مقیاس های فرسودگی شغلی رابطه وجود دارد، هم چنین بین خرده مقیاس های راهبرد مقابله ای همسران و رضایتمندی زناشویی زوجین شاغل رابطه وجود دارد. نتایج مطالعه حاضر در راستای تدوین و اجرای برنامه های آموزشی و پیشگیرانه برای مقابله بهتر در رویارویی با استرس زوجین فرهنگی قابل بحث است.

مقدمه: ارزیابی و واکاوی مشکلات دوره نوجوانی دارای اهمیت بسیار است. یکی از رفتارهایی که سبب نگرانی های عمومی درباره سلامت نوجوان شده است، رفتارهای خودآسیب رسان است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان همه گیری رفتارهای خودآسیب رسان نوجوانان دختر و پسر و کارکردهای این نوع رفتارها انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی بود. جامعه ی پژوهشی شامل کلیه ی نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ ساله ی شهر سنندج در سال ۹۹-۱۳۹۸ بود که از این میان نمونه ای با حجم ۱۳۳۴ نفر (۶۸۶ دختر و ۶۴۸ پسر) با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده مقیاس رفتارها و کارکردهای خودجرحی کلونسکی و گلن بود. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی، مجذور خی و آزمون تی مستقل و نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ استفاده گردید. یافته ها: نرخ همه گیری رفتارهای خودآسیب رسان در میان دختران و پسران به ترتیب ۹/۶ و ۷/۱ درصد بود. الگوی رفتارهای خودآسیب رسان دختران نسبت به پسران غیرقابل مشاهده تر (۰/۰۰۹<P، ۶/۳۷=Χ۲) و نامنظم تر (۰/۰۰۱<P، ۱۴/۳۶=Χ۲) بود. از میان رفتارهای خودآسیب رسان، به ترتیب، زخمی کردن عمدی خود، بریدن عمدی قسمت هایی از بدن خود، انجام رفتارهای خودشکست دهنده و خودگویی های آزاردهنده دارای بیشترین فراوانی بود. همچنین رفتارهای خودآسیب رسان دختران در مقایسه با پسران بیشتر دارای کارکرد درون فردی بود (۰/۰۵<P، ۲/۱۸=T). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که دختران نوجوان در مقایسه با پسران رفتارهای خودآسیب رسان بیشتری را تجربه کردند و نرخ همه گیری رفتارهای خودآسیب رسان در نوجوانان رو به افزایش است که باید به آن توجه جدی نمود.

پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش پیش بینی کنندگی تاب آوری و خودپنداشت با میانجی گری خلاقیت بر میزان خودکارآمدی معلولان جسمی دختر 15 سال به بالای شهرستان گرگان در سال 1390 انجام شد. 71 نفر به مقیاس تاب آوری کانر- دیویدسون (2003)، آزمون خودپنداشت راجرز (1951)، پرسشنامه خلاقیت عابدی (1371) و مقیاس خودکارآمدی عمومی شرر (1982) پاسخ دادند. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان دادند که اثر غیر مستقیم تاب آوری و خودپنداشت با میانجی گری خلاقیت در بعد سیالی و ابتکار معنا دار و اثر تاب آوری بر خودکارآمدی از طریق خلاقیت در بعد انعطاف پذیری معنا دار نیست. همچنین اثر خودپنداشت بر خودکارآمدی به واسطه خلاقیت در بعد انعطاف پذیری معنا دار و اثر تاب آوری و خودپنداشت بر خودکارآمدی به واسطه خلاقیت در بعد بسط، معنادار به دست نیامد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که ابعاد سیالی و ابتکار، میانجی رابطه تاب آوری و خودکارآمدی و ابعاد سیال ی، ابتکار و انعطاف پذیری، میانجی رابطه خودپنداشت با خودکارآمدی هستند.

هدف مطالعه حاضر تعیین رابطه بین پنج عامل شخصیت و گرایش به خشونت، به علاوه شناسایی نقش پایگاههای هویت به عنوان متغیری بود که ممکن است در این بین اثر میانجیگر داشته باشد. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل دانشجویان مجرد مشغول به تحصیل در دو مقطع کارشنناسی و دکترای حرفه ای در دانشگاه های دولتی شهر تهران بود که 458 نفر(267 دختر و218 پسر)از آنان با روش نمونه گیری طبقه ای و در دسترس انتخاب شدند و نسخه کوتاه سیاهه پنج عامل بزرگ شخصیت مک کرا و کاستا(1987)، پرسشنامه گسترش یافته سنجش هویت من آدامز(1985) و خرده مقیاس خطرپذیری جوانان زاده محمدی و احمدآبادی (1389) را تکمیل کردند. یافته ها: از بین ابعاد شخصیت ، روان آزرده خویی رابطه ای مثبت و باز بودن، موافقت پذیری و وجدانی بودن به گرایش به خشونت با واسطه هویت سردرگم و مسیرهای برون گرایی و باز بودن به گرایش به خشونت با واسطه هویت زودرس معنی دارند. نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر رابطه بین شخصیت و گرایش به خشونت را تأیید میکند.به علاوه،اثبات نقش تعدیل کنندگی هویت در رابطه با شخصیت و خشونت، می تواند باعث بسط و گسترش مبانی پژوهشی و نظریاتی این حوزه شود.

مقدمه و هدف: مطابق با ادبیات پژوهش، روابط پنهانی خارج از رابطه ی زناشویی موسوم به «خیانت زناشویی» با آسیبهای شدید روانشناختی در فرد خیانت دیده همراه میباشد. هدف از این مطالعه اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر هنر اجرا (پرفورمنس آرت) بر بهبود تنظیم هیجانی و کاهش علایم استرس پس از سانحه در زنان آسیب دیده از خیانت همسر بود. روش: طرح تحقیق این مطالعه، شبه آزمایشی به شیوه ی پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه ی آماری پژوهش کلیه ی زنان آسیب دیده از خیانت همسر بودند که در پاییز 1395 به علت برخی علایم بالینی ناشی از خیانت همسر به فراخوان برگزاری کارگاه درمان آسیبهای ناشی از خیانت زناشویی در تهران، در شبکه ی ارتباطات مجازی پاسخ مثبت دادند. ۳۰ زن خیانت دیده که واجد ملاکهای ورود در پژوهش بودند، به شیوهی نمونه گیری در دسترس انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه ۱۵ نفر) جایگزین شدند. درحالیکه افراد گروه آزمایش گروه درمانی مبتنی بر هنر اجرا را به مدت 16 ساعت در دو روز متوالی و هر روز هشت ساعت دریافت کردند، افراد گروه گواه مداخله ای دریافت نکردند. هنر اجرا یا پرفورمنس آرت، مشاوره ای گروهی از نوع هنردرمانیست که از روشهای عملی چون نوشتن نام، تمرین آینه، قرار گرفتن روبروی دیوار خالی، مشاهده ی رنگهای اصلی، تولید آوا، یادآوری واقعه ی خیانت، خلوت با خاطرهی رنج آور و نظایر آن برای تسهیل در تغییرات سازنده در زندگی اعضای گروه استفاده میکند. کلیه ی شرکت کنندگان به مقیاسهای تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2002) و استرس پس از سانحه ی سون و فوا (1991) در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و دوره ی پیگیری یکماهه پاسخ دادند. نتایج: نتایج تحلیل کوواریانس نشان میدهد زنان گروه آزمایش در قیاس با زنان گروه گواه به طور معناداری در مراحل پس آزمون و پیگیری نمره ی بالاتری در تنظیم هیجانی و نمره ی پایینتری در علایم استرس پس از سانحه کسب کرده اند (01/0p<). بحث: ابعاد خلاقانه ی گروه درمانی مبتنی بر هنر اجرا از طریق ایجاد یک فضای گروهی که تسهیل کننده ی فرایند همدلی و همیاری، و به اشتراک گزاردن مشکلات شخصیست، خاک حاصلخیزی برای بهبود آسیبهای عاطفی و هیجانی ناشی از خیانت همسر در زنان خیانتدیده فراهم می آورد. در چنین فضایی فرد خیانتدیده با سهولت بیشتری آلام ناشی از تجربه ی خیانت همسرش را با دیگرانی که واجد تجربه ی هیجانی مشابهی هستند و در فرایند پالایش هیجانی او برایش به مثابه ی آیینه ای تمام نما عمل میکنند، به اشتراک می گذارد؛ تاجاییکه فرد به ابراز هیجان و گفتگو با همسر خیانتکار خود سوق مییابد.

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش روان شناسی وحدت مدار بر خودشفقت ورزی و صمیمیت زناشویی در مادران در مرحله آشیانه خالی انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون، گروه گواه و پیگیری ۲ ماهه بود. جامعه آماری متشکل از مادران در مرحله آشیانه خالی شهر تهران بود. روش نمونه گیری به صورت هدفمند بود و با در نظر گرفتن معیارهای ورود به مطالعه، ۲۴ مادر در دو گروه ۱۲ نفری به صورت تصادف گمارده شدند. گروه آزمایش در ۶ جلسه حضوری آموزش روان شناسی وحدت مدار، هفته ای یکبار، به مدت ۱۲۰ دقیقه شرکت و ۶ جلسه تمرین در منزل را دریافت کردند و گروه گواه در فهرست انتظار قرار گرفتند. ابزار پژوهش، فرم کوتاه خود شفقت ورزی و مقیاس صمیمیت واکر بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش روان شناسی وحدت مدار بر بهبود خودشفقت ورزی مادران در مرحله آشیانه خالی، اثربخشی معناداری دارد. اما اثربخشی این مداخله بر صمیمیت زناشویی این افراد معنادار نبود. این نتایج پس از پیگیری ۲ ماهه نیز پایدار بود. بنابراین آموزش روان شناسی وحدت مدار می تواند به عنوان یکی از مداخلات روان شناختی مؤثر بر افزایش خودشفقت ورزی مادران در مرحله آشیانه خالی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف : هدف پژوهش تعیین میزان اثربخشی آموزش گروهی مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر تمایزیافتگی مادران بود. روش : روش پژوهش شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری 2 ماهه و جامعه آماری 430 مادر ساکن در شهرک فجر در سال 1391 بود. از این تعداد، مدیر شهرک از150 مادر که معیارهای این پژوهش را داشتند دعوت کرد که در سالن همایش حضور یابند. سپس اسامی مادران مایل به همکاری، داخل کیسه ریخته و 30 مادر از طریق قرعه کشی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جایگزین شد. ابزار پژوهش پرسش نامه تمایزیافتگی اسکورون 2003 بود و مداخله در 17 جلسه، هر جلسه 90 دقیقه در هفته یک بار اجرا شد. یافته ها: نتایج نشان داد آموزش مفاهیم رویکرد سیستمی بوئن بر نمره کلی تمایزیافتگی، واکنش پذیری هیجانی، گریزعاطفی، هم آمیختگی عاطفی با دیگران، تاثیر داشته ولی بر خرده مقیاس جایگاه من تاثیری نداشته است. نتایج داده ها بعد از دو ماه در همه خرده مقیاس ها تفاوت معنی دار با گروه گواه و پایداری اثر آموزش در گروه آزمایش را نشان داد. نتیجه گیری : چون آموزش تمایزیافتگی می تواند به استقلال فرزندان و رضایت خانوادگی زوج ها کمک کند، پیشنهاد می شود از رویکرد سیستمی بوئن به عنوان رویکردی اثربخش در افزایش میزان تمایزیافتگی مادران و موارد مشابه استفاده شود.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش رواننمایشگری بر مهارتهای ارتباطی و پرخاشگری دختران پرخاشگر بود. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون با گروه گواه و پیگیری 1 ماهه و جامعه آماری کلیه دانشآموزان دختر مقطع راهنمایی منطقه 13 شهر تهران به 91 بود که از میان آنها 30 نفر به روش نمونهگیری - تعداد 1950 دانش آموز در سال تحصیلی 92 خوشهای چند مرحلهای انتخاب و پس از همتاسازی به صورت تصادفی در دو گروه گواه و آزمایش جایگرین شد. آزمودنیها پرسشنامه پرخاشگری زاهدیفر ( 1379 ) جهت غربالگری و پرسشنامه مهارت- های ارتباطی عطارها ( 1386 ) را تکمیل کردند و از آزمون تحلیل اندازههای مکرر برای تحلیل دادهها استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد که آموزش رواننمایشگری، مهارتهای ارتباطی دختران پرخاشگر را افزایش و میزان پرخاشگری آنها را کاهش داده است و نسبت به گروه گواه در پیگیری تفاوت معنیدار در دو متغیر وابسته مشاهده شد. نتیجهگیری: از آنجا که رویکرد رواننمایشگری مهارتهای ارتباطی را افزایش و پرخاشگری را کاهش میدهد لذا استفاده از آن بهعنوان روش مؤثر درمانی پیشنهاد میشود.

سابقه و هدف: در دهه های اخیر پژوهشگران به رضایتمندی و سازگاری زندگی زناشویی که یکی از مسائل اصلی زندگی خانوادگی محسوب می شود به طور گسترده ای توجه کرده اند. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی گری گرایش های معنوی در رابطه بین تنظیم شناختی هیجان با سازگاری زوجی انجام شده است.

هدف : تدوین مقیاسی برای سنجش خطرپذیری نوجوانان و تعیین اعتبار و ساختار عاملی آن هدف پژوهش حاضر بود. روش : پس از بررسی ابزارهای این حوزه و درنظرگرفتن شرایط فرهنگی و ویژگی های اجتماعی جامعه ایران، مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی ( IARS )، در 38 گویه تنظیم شد. 1204 دانش آموز مقطع دبیرستان به روش نمونه گیری چندمرحله ای از مناطق آموزش و پرورش شهر تهران انتخاب شدند و به IARS پاسخ دادند. داده ها به روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی تحلیل شدند. یافته ها : تحلیل عاملی اکتشافی با مؤلفه های اصلی نشان داد که IARS مقیاسی هفت بعدی است، که 84/64 درصد واریانس خطرپذیری را تبیین می کند. میزان آلفای کرونباخ کل مقیاس و خرده مقیاس ها به ترتیب 94/0 و 93/0-74/0 بود. نتیجه گیری : ویژگی های روان سنجی IARS مناسب و هماهنگ با شاخص های فرهنگی جامعه ایران است.