مطالعه تطبیقی تحولات فضای عمومی در سازمان فضایی شهربندرهای هرمزگان تحت تأثیر تغییر پارادایم اقتصادی و فرهنگی (مورد مطالعه: لافت، کنگ، هرمز) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
فضای عمومی هر شهر از مظاهر اصلی بروز هویت، تاریخ اجتماعی و رویکرد مردمان آن شهر است که به نسبت شکل و نوع امکانات طبیعی و جغرافیایی، اقتصاد و سنن فرهنگی، مختصات ویژه و متمایزی خواهندیافت. شهربندرهای استان هرمزگان که از دیرباز مراکز منطقه ای شاخص صیادی، تجارت و بازرگانی بوده اند، به سیاق بسیاری از شهرهای درحال توسعه کشور، با چالش هایی در زمینه توسعه پایدار شهری از جمله فرسودگی بافت تاریخی، رشد سریع جمعیت، دسترسی محدود به منابع و تخریب محیط زیست مواجه اند. دراین شرایط، فضاهای عمومی به مثابه نقاط عطف ساختار فضایی شهر، به محملی برای بروز این تعارضات، تغییرات و چالش ها بدل شده تا جایی که بعضاً در اثر تغییر گفتمان اقتصادی و فرهنگی توسعه محور، فضاهای جدیدی در ذیل این نقش شکل گرفته، فضاهایی تقویت یا تضعیف شده اند. هدف این پژوهش، بررسی انتقادی و ارزیابی وضعیت موجود فضاهای عمومی و نقش آنها در توسعه پایدار بوده است. به نحوی که با فهم ریشه ها و نیروهای مؤثر در شکل گیری اینگونه فضاها از دیرباز تا کنون در سازمان فضایی شهربندرهای موردمطالعه، بتوان به روند توسعه و اصلاح آنها همت گمارد. این پژوهش در ذیل روش های تحقیق کیفی از طریق جمع آوری داده ها به واسطه مشاهدات میدانی، مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و با استفاده از توصیف پدیده به روش تحلیلی انجام شده است. با بررسی تطبیقی سه نمونه موردبررسی، الگوی مشابهی در تغییر مکان فضاهای عمومی در سازمان فضایی شهر دیده می شود. بارزترین علت این تغییر را می توان در ایجاد جاذبه های اقتصادی تحت تأثیر رونق گردشگری یافت. درحالی که در گذشته صیادی و کشتی رانی مؤلفه اصلی ساخت اقتصاد شهرهای دریاپایه وشکل گیری ساختار شهرها بوده است؛ امروزه با رونق اقتصاد گردشگری، تغییر سبک زندگی و جلب سرمایه، تغییر از سطح برنامه و گردش مالی به سازمان فضایی شهرها نیز رسیده است. تداوم این موضوع علاوه بر تغییر در ساختار اقتصادی منطقه موجب حاکمیت گفتمان توسعه شده و سنت های مردم بومی، منظر شهر و نقاط عطف آن را نیز با تغییرات اساسی روبه رو کرده است.A Comparative Analysis of the Evolution of Public Space in the Ports of Hormozgan City under Economic and Cultural Paradigm Shifts (A Case Study: Laft, Kong, and Hormoz)
Public spaces within cities play a crucial role as significant reflections of their identity and social history, characterized by unique features encompassing natural, geographical, economic dynamics, and cultural traditions. The economies of cities and ports in Hormozgan province, historically central to regional fishing and commerce, grapple with challenges related to sustainable development, including the deterioration of historical contexts, rapid population growth, restricted resource access, and environmental degradation. In this context, public spaces, integral focal points in the spatial structure of cities, have undergone changes and faced challenges indicative of these conflicts. The influence of the development-oriented economic and cultural shift shapes the characteristic features of public space, determining its form and functionality. This shift, in turn, either strengthens or weakens the emerging spaces under this role. This study aims to explore the impact of these economic and cultural changes on public spaces, shedding light on the forces that shape their development. The objective of this study is to assess the current state of public spaces and their contribution to sustainable development. The goal is to comprehend the underlying factors influencing the formation of these spaces within the spatial organization of the studied cities and ports, aiming to enhance their development processes. This research employed qualitative methods, relying on field observations, documentary and library studies, and an analytical approach to describe the phenomenon. Through a comparative analysis of the three examined samples, a consistent pattern emerges in the repositioning of public spaces within the spatial organization of the city. The primary catalyst for this shift lies in the creation of economic attractions driven by a rapid increase in tourism. Historically, fishing and shipping dominated the coastal cities’ economy, shaping their structures. However, the current surge in the tourism economy, accompanied by lifestyle changes and increased capital attraction, has not only altered programmatic and financial dynamics but has also impacted the spatial organization of cities. This ongoing transformation, coupled with shifts in the region’s economic structure, has resulted in fundamental changes to the cityscape, rooted in the dominance of the development discourse and native traditions. Consequently, the city’s landscape and landmarks have undergone significant transformations.
تبلیغات
