بازخوانی متن و تحلیل محتوای وقف نامه مدرسه علمیه حاج محمدرفیع طبس (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
وقف، سنت دیرپا و زنده اسلامی، از دیروز تا امروز با انگیزه‌های مختلف در سرزمین‌های اسلامی و بویژه ایران رواج داشته است. سابقه وقف در ایران دوره اسلامی به سده‌های نخستین هجری باز می‌گردد و غالباً به وقف مستغلات برای دو نهاد دینی و آموزشی مسجد و مدرسه اختصاص داشته است. در نیمه دوم سده 12 قمری حاج محمدرفیع پسر علی‌نقی دیهشکی بنای مدرسه‌ای را در شهر طبس پی ریخت و آن را وقف آموزش علوم دینی ساخت. هدف مقاله پیش‌رو، بازخوانی وقف‌نامه و بررسی محتوا و دستیابی به اطلاعات متنوع مندرج در آن است و برای نیل به این مقصود از روش توصیفی- تحلیلی بهره می‌برد. بررسی وقف‌نامه، باور راسخ بانی مدرسه به آموزه‌های شیعی را نشان داده و اطلاعاتی دست اول و سودمند از طبس در زمان وقف، چگونگی اداره مدرسه، متولی و شرایط استفاده از وقف را در اختیار خواننده قرار می‌دهد. بر پایه آنچه در وقف‌نامه آمده، تولیت این مدرسه به عهده بانی و پس از وی، پسر ارشد و آنگاه اولاد ذکور از نسل وی گذاشته شده است. اگر اولاد ذکور نیز از میان بروند، متولی وقف امام جمعۀ طبس خواهد بود. از جمله اطلاعات سودمند تاریخی متن وقف‌نامه در روزگار شکل‌گیری وقف، می‌توان به نام برخی از بزرگان طبس بویژه خواجه محمدعلی دیهشکی برادر واقف و ملامحمدمهدی پسر حاجی محمدصالح امام جمعۀ طبس و نیز حضور جماعت چیت‌گر اصفهانی در بازار و همچنین اطلاعات مربوط به مدار آب در این شهر اشاره کرد.Reading the text and analyzing the content of the endowment letter of Haj Mohammad Rafi Theological School in Tabas
Waqf, a long-standing and living Islamic tradition, has been prevalent in Islamic lands, especially in Iran, since yesterday with various motives. The history of endowment in Iran The Islamic period dates back to the first centuries AH and is often dedicated to the endowment of real estate for both religious and educational institutions, mosque and school. In the second half of the 12th lunar century, Haj Mohammad Rafi, the son of Ali Naqi Diheshki, founded a school in the city of Tabas and dedicated it to the teaching of religious sciences. The purpose of the present article is to read the endowment letter and review the content and access to the various information contained in it, and to achieve this purpose, it uses a descriptive-analytical method. Examining the endowment letter shows the school's firm belief in Shiite teachings and provides the reader with first-hand and useful information about Tabas during the endowment, how the school is run, the trustee, and the conditions for using the endowment. According to the endowment letter, the tutelage of this school has been entrusted to the founder and after him, the eldest son and then the male children of his generation. If the male children also die, he will be in charge of the endowment of the Friday Imam of Tabas. Among the useful historical information of the text of the endowment letter at the time of the formation of the endowment, we can name some of the elders of Tabas, especially Khajeh Mohammad Ali Diheshki, brother of the endowment and Mullah Mohammad Mehdi, son of Haji Mohammad Saleh, the Friday Imam of Tabas. In this city pointed out.
تبلیغات
