گویش بیرجندی: بقا یا زوال؟ (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در سال های اخیر به همراه توسعه ی صنعت، فناوری و ارتباطات، موجب گرایش گویشوران زبان ها و گویش های بومی و اقلیت به زبان ملی کشورمان یعنی فارسی معیار شده است و این روند، عاملی برای تضعیف جایگاه و تهدیدی برای حفظ زبان ها و گویش های محلی به حساب می آید. بیرجندی یکی از گویش های محلی کشورمان است که در سال های اخیر کاربرد آن در حوزه های مختلف کاهش یافته و فراگیران این گویش در نسل جوان هر روزه کمتر می شوند. هدف این پژوهش، به دست دادن شواهدی در مورد جایگاه اجتماعی این گویش و میزان کاربرد آن در حوزه های مختلف با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده در چهار گروه تحصیلی، پنج گروه سنی و دو گروه جنسیتی در شهر بیرجند است. بررسی داده های این پژوهش نشان می دهند که به طور نسبی بیشترین میزان کاربرد گویش بیرجندی مربوط به حوزه خانواده است و هر چه حوزه رسمی تر می شود، میزان کاربرد گویش بیرجندی کاهش می یابد. سن در کاربرد گویش در حوزه ها و موقعیت های مختلف مؤثر است. در مجموع یافته های این پژوهش از زوال تدریجی گویش بیرجندی در منطقه حکایت دارد.Birjandi Dialect: Survival or Decline?
Social, economic, political and cultural changes in recent years along with the expansion of industry, technology and communication has brought out the inclination of language speakers and local dialects and minority to the national language of our country, i.e. standard Farsi and this trend is counted as a factor for weakening of its position and a thread to the preservation of languages and local dialects. Birjandi dialect is one of the local dialects of our country which its usage has declined in various ranges in recent years and the learners of this dialect among young generation becomes less in every days. The aim of this research is obtaining some evidences relating to the social stance of this dialect and the scale of its application in various ranges by the use of questionnaires, interview and observation in four academic groups, five age circle and two sexuality class. The data investigations of this research indicates that the most rate of Birjandi dialect usage relatively is related to family realm and whatever this domain becomes so official, the range of the Birjandi dialect application decreases. The age class is effective in the application of this dialect in different scopes and situations. Totally the findings of this research indicates the gradual decline of Birjandi dialect in the region.