تأثیر شاهنامه بر خاوران نامه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
شاهنامه ی فردوسی پرمایه ترین دفتر شعر فارسی و مهم ترین سند عظمت و فصاحت فرهنگ و زبان پارسی است که داستان های ملی و مآثر تاریخی قوم ایرانی در آن به بهترین وجه نموده شده است. خاوران نامه ی ابن حسام نیز از بهترین نمونه های حماسه ی دینی و نشانگر تثبیت مذهب شیعه در بین ایرانیان است. ابن حسام در سرودن خاوران نامه از جنبه های مختلف به شدت تحت تأثیر فردوسی بوده و شاهکار استاد توس را به عنوان الگو، مد نظر داشته است. لذا نگارندگان کوشیده اند در این مقاله به شیوه ی توصیفی و تطبیقی و به روش تحلیل متن، تأثیر شاهنامه بر خاوران نامه را در زمینه های مختلف نشان دهند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که این تأثیرپذیری ها به صورت آشکار و نهان در جای جای خاوران نامه به چشم می خورد؛ از انتخاب وزن و بحر گرفته تا تأثیرپذیری واژگانی، تضمین برخی از مصاریع و ابیات شاهنامه، شباهت در شخصیت های داستان، شباهت در توصیف میدان های جنگ و نبردهای تن به تن، خوارق عادات، جدال حق و باطل، متأثر بودن از آثار باستانی پیشین، جنگ با دیوان و اژدها و ساحران و ...The Effect of Shahnameh in Khavaran Nameh
Shahnameh Ferdowsi is the richest complete Persian poetical work and the important documentary of majesty and rhetoric of the Persian language and culture in which the national stories and historical works of Iranian ethnic has been drown in its best manner. Khavaran Nameh Ibn Hisam is one of the best exemplar of religious epic and is the sign of the establishment of Shia religion between Iranian. Ibn Hisam in composing of Khavaran Nameh severely has been affected by Ferdowsi and considered in his view the masterpiece of the Toos poetry master as his pattern. So the writers of this article with the descriptive-comparative methods and text analyzing procedure tried to show the effect of Shnameh in Khavaran Nameh in different aspects. The results of the study indicate that this impressionability can be seen overtly and covertly in all of the Khavaran Nameh. From selection of rhythm and poetical meter to lexical impressionability, and guaranty of some literary hemistiches and Shahname verses, similarity in story characters, similarity in describing the battle fields and duel contests, rarities of customs, quarrel between truth and fault, affectability from the former archeological works, combat with demons, devils and magicians and so on.