بررسی صرفی- نحوی گویش کرمانجی خراسان با تأکید بر نظام های حالت (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
گویش کرمانجی خراسان گونه ای از شاخه شمالی زبان کردی محسوب می شود که بر طبق آمار غیر رسمی حدود 7/1 تا 2 میلیون نفر گویشور در نقاط مختلف خراسان از جمله، قوچان، شیروان، بجنورد، اسفراین، چناران، فاروج، باجگیران، درگز، کلات، لوجی، رائین، جوین، مانه و سملقان، راز و جرگلان، گرمه جاجرم و رادکان و به صورت محدود حتی در مشهد بدان تکلم می کنند. ویژگی ممتاز این گویش نسبت به دیگر شاخه های زبان کردی این است که خیلی از مشخصه های صرفی- نحوی زبان های ایرانی باستان را هنوز در خود حفظ نموده است. بررسی صرفی- نحوی این گویش کمک می کند تا از فروپاشی آن جلوگیری و دامنه تغییرات آن را کاهش دهیم تغییراتی که در نتیجه همجواری با زبان های غیر ایرانی از جمله ترکی و عربی بوجود آمده است. در بررسی صرفی- نحوی زیر ابتدا انواع حالتهای صرفی- نحوی از دیدگاه کیبورت توضیح و سپس برای هر یک، نمونه هایی از گویش کرمانجی خراسان ارائه و نشان خواهیم داد که علی رغم برخورداری از نظام های حالت متنوع و پراکنده این گویش، از تلفیقی از نظام های فاعلی- مفعولی و ارگتیو بطور غالب و بصورت همزمان بهره می برد.A Syntactic - Inflectional Study of Kormanji Dialect of Khorasan with the Emphasison Systems of Mood
Kormanji dialect of Khorasan is a variant of northern Kurdish language branches which according to un-official census has an approximate speaker of 1.7 to 2 million people, and is spoken in different places in Khorasan for example: Ghoochan, Shirvan, Bojnord, Esfarayen, Chenaran, farooj, Bajgiran, Dargaz, Kalat, Looji, Raieen, Jovein, Mane & Samalghan, Raz & Jargalan, Jajrom’s Garme & Radakan and even limitedly in Mashhad. This dialect’s distinctive trait comparing to other branches of Kurdish language is that it still embodies most of the syntactic characteristics of Iranian ancient languages. Syntactic study of this dialects helps to preserve it from collapsing and reducing the range of changes which are due to neighboring un-Iranian languages like Turkish and Arabic. In the following syntactic study, first of all we explain the different syntactic conditions from Kibort’s point of view and then we give examples for each of them from Kormanji dialect of Khorasan and we demonstrate that despite having diverse and sporadic condition systems, it has the benefit of dominant mixture of subjective-objective and Ergative verb systems at the same time