مراودات حاکمان خراسان در زمینه اداری با بومیان در عهد اموی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
خراسان در دوره اموی همواره مورد توجه خلفا بوده است و معمولاً حاکمان خراسان از میان اعراب و به ویژه اشخاص مورد اعتماد برگزیده می شدند. خراسان ولایتی پهناور و پر درآمد بود، این مسأله از سویی سبب بروز رقابت میان امیران برای تصدی حکومت بر آن می شد و از سوی دیگر، حساسیت و نگرانی خلفای اموی را نسبت به این ناحیه برمی انگیخت. خراسانیان یا بومیان منطقه گذشته از برتری های فرهنگی و مدنی نسبت به اعراب، میراث دار نظام اداری و دیوانی پر سابقه ای بودند و عناصر مفیدی جهت کمک به اداره ی بهتر منطقه محسوب می شدند. گرچه براساس تعصب امویان و اعراب ساکن، مناصب کلیدی و حساس در اختیار اعراب بود اما در زمینه هایی که اعراب تبحر کافی نداشتند، نظیرکتابت، حجابت، سفارت و مشاوره، از بومیان استفاده می شد. بومیان نیز اگرچه کلاً میانه ی خوبی با اعراب نداشتند اما معمولاً در این زمینه ها با آنان همکاری می کردند. این پژوهش، تحقیقی توصیفی- تحلیلی است که به بررسی مراودات حاکمان خراسان با بومیان منطقه در زمینه امور اداری عهد اموی می پردازد و حد و مرز این مراودات را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.Khorasan’s Governers’ relations on Ministerial Grounds with Natives in Omayyad era
In Omayyad era, Khorasan was always at the center of Caliphs attention and Khorasan’s governors were usually selected from Arabs, especially trustable ones. Khorasan was a vast and full of earnings province, these characteristics from one side caused competition between Emirs to get the authority to rule it and from the other side caused sensitivity and anxiety of Omayyad Caliphs regarding this region. Khorasanians or natives of the region, despite having cultural and civil advantages against Arabs, inherit a great ministerial and governmental background and were beneficial elements for helping to govern the region in a better way. Although because of Omayyad and Arab habitant’s fanaticism, important and key posts were given to Arabs, but in fields like: inscription, conservation, ambassadorship and consultation which Arabs were not skillful, natives were used. Though natives hadn’t good relations with Arabs, they usually cooperate with them in those fields. This research is a descriptive-analytic one that studies Khorasan’s governors’ relations with natives of the region on ministerial grounds of Omayyad era and analyses boundaries to these relations.