ابعاد اعتقادی و دیدگاه های سیاسی داعیان اسماعیلی در خراسان و فرارود (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
دعوت در درون و بیرون دولت فاطمی از طریق شبکه گسترده ی داعیان پخش و ترویج می شد.فاطمیان میخواستند از طرف همهی امت مسلمان به عنوان امامان برحق شناخته شوند و نیز بر آن بودند که حکومت واقعی و عملی خود را به تمام سرزمین های اسلامی و بیرون از آن بگسترانند. قبل از ظهور آنان، داعیان اسماعیلی به دنبال آماده کردن جوامع برای ظهور امام وعده داده شده، دست به تبلیغات گسترده ای زده بودند. اصطلاح داعی به طور کلی به هر نماینده ی مجاز دعوت فاطمی اطلاق میشد؛ یعنی مبلغی که عهدهدار ترویج کیش اسماعیلی از راه جلب گروندگان جدید به پیروی از امام حاضر اسماعیلی بود. داعیان اسماعیلی از میان انبوه گروه ها و طبقات اجتماعی ناراضی، عده ی زیادی را با دعوت خود، جذب کردند. بدین صورت آنان از شکایات و نارضایتی های منطقهای بهرهبرداری می کردند. بنا بر شواهد موجود، دعوت اسماعیلی در ایران تحت رهبری رهبران قرمطی عراق آغاز شد. در حوالی 260 هجری دعوت اسماعیلی در بسیاری از نقاط مرکزی و شمال غربی ایران، در ناحیه ی جبال ظاهر شد و داعیان مرکز فعالیت های خود را در ری مستقر ساختند و در حدود سه دهه بعد، یعنی پیرامون 290 هجری دعوت به خراسان و فرارود گسترش یافت. داعیان بزرگی در مناطق شرقی ایران به ویژه خراسان و فرارود فعالیت می کردند که ابعاد مختلف دعوت آنان از نظر اعتقادی و سیاسی قابل بررسی و تحلیل است. امیر حسین مرورودی، ابوبلال، احمد کیال و محمد نخشبی از جمله ی این داعیان هستند.The faith aspects and political viewpoints of Ismaili followers in Khorasan and fara-rud
Invitation to the inside and outside of Fatimid government propagated and distributed through extensive networks of adherents. The Fatimid wanted to be known as true and right Imams for all of the followers of Muslims and also to be able to expand their true and practical rules into all Islamic territories and outside of it. Before the advent of them, The Ismaili adherents had been prepared extensive propaganda for preparing the minds of peoples and communities for the appearance of the promised Imam. The term adherer is said for everyone who was volunteers for inviting to the Fatimid creed. It means the missionary who having undertaking the propagation to the religion of Ismaili through attraction of the new followers to the Ismailia Imam. The Ismaili adherents invited lots of peoples to this religion from among abundant groups and malcontent social class of communities. For this reason they put into operation from these regional complaints and discontentment. From the available documents and testimonies, the invitation to Ismaili religion started from Iraqi Carmathian leaders. Around the 260 hejira, the Ismaili invitation has begun in many central and northwestern of Iran and appeared in mountain ranges regions and then these adherents established the center of their activities in capital territory of Rey and almost after three decades around290 hejira, the invitation has been extended to Khorasan and Fara-rud. The great adherents were doing some activities in eastern regions of Iran especially in Khorasn and Fara-rud which their main aspects of their invitations from ethical and political point of view have worth for analysis and inspection. Amir Hussein Marvrudi, Abo-Belal, Ahmad Kiyal and Ahmad Nakhshabi were among these great adherents.