سیستم هاى اطلاعات بهداشتى، سیستم هاى کامپیوترى اند که براى سهولت مدیریت اطلاعات بهداشتى به منظور بهبود کیفیت مراقبت طراحى شده اند. باید ارزیابى هاى مداوم براى انجام تحقیقات اپیدمیولوژیکى و مدیریت سیستم هاى اطلاعات بهداشتى، پرهیز از دوباره کارى و ارتقاء کیفیت مراقبت ها و کاهش هزینه، انجام شود. متاسفانه چارچوبى براى ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى که بر روش هاى اندازه گیرى و شاخص هاى ارزیابى تاکید داشته باشد، در کشورمان وجود ندارد. هدف از این مطالعه مشخص کردن مراحل، روش هاى مطالعه، منبع داده ها و شاخص هاى ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى است.
روش بررسی: روش این پژوهش توصیفى ـ مقطعى است که در سال 1383 انجام شده است. ابتدا مطالعات کتابخانه اى، جستجوى اینترنتى و پست الکترونیکى جهت گردآورى اطلاعات صورت گرفت. سپس شاخص هاى ارائه شده توسط انگلستان و کانادا بر طبق اهمیت آنها طبقه بندى شد، و بر اساس آن پرسشنامه اى حاوى 20 سوال اصلى که براى هر کدام چندین شاخص ارائه شده بود، به نظرسنجى صاحبنظران گذاشته شد. پرسشنامه به 35 نفر داده شد، که از میان آنان 28 نفر آن را تکمیل نمودند. این افراد اعضاء علمى دانشگاه و متخصصین در زمینه سیستم هاى اطلاعات بهداشتى بودند. شاخص هایى که بیش از 21 نفر (بیش از 75 درصد) افراد اهمیت آنها را زیاد و بسیار زیاد انتخاب کرده بودند، به عنوان مهمترین شاخص ها در نظر گرفته شدند. از جمله این شاخص ها مى توان به اجتناب از حوادث، دسترسى به داده ها، کامل بودن داده ها و دقت داده ها اشاره نمود. پس از جمع آورى پرسشنامهها، نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند.
یافته ها: در تعیین مراحل ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى شش مرحله ى تعیین ضرورت، زمان، موضوعات، چگونگى، تحلیل نتایج و گزارش، ارزشیابى پیشنهادات و تصمیم گیرى بر اساس آن مشخص گردید. یافته هاى این پژوهش نشان داد که 13 نوع مطالعه جهت ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى وجود دارد. براى تعیین منبع داده هاى ارزیابى 26 منبع داده مشخص شد. در نهایت شاخص هاى ارزیابى سیستم هاى اطلاعات بهداشتى در سه زمینه ارزیابى پاسخگویى، ارزیابى ارتقاء عملکرد و ارزیابى توسعه دانش ارائه شده اند.
نتیجه گیری: به همان اندازه که در ارزیابى از سیستم هاى اطلاعات بهداشتى به جنبه هاى مالى و اقتصادى توجه مى شود، بایستى به جنبه هاى نیروى انسانى و ارزیابى توسعه دانش نیز توجه شود. بیشتر ارزیابى هاى انجام شده از سیستم هاى اطلاعات بهداشتى در زمینه ارزیابى پاسخگویى بوده که به صورت کمى و با آزمایشات کنترل شده تصادفى انجام مى شوند. در صورتیکه بهترین ارزیابى در صورت استفاده هم زمان از چندین روش ارزیابى با شاخص هاى مطرح شده مى باشد. "
