تبیین عوامل موثر بر ساختار مسکن روستایی (با نگاه ویژه به روستای کوهستانی حاجی کاهو، استان خراسان رضوی) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

روستاهای ایران دارای بافت های محیطی و اجتماعی منحصر به فردی هستند و هر کدام گنجینه هایی از میراث پر تنوع فرهنگ این کشور به شمار می روند، روستا از لحاظ فرهنگی، جامعه ای سنتی است که فرهنگ ساده ای در آن حاکم است. سکونتگاه و اقلیم، دو سیستم انسان ساخت و طبیعی می باشند که تاثیرگذاری تنگاتنگی بر یکدیگر دارند. اقلیم یکی از عوامل تعیین کننده ساختار مسکن روستایی است که الگوها و فعالیت های یک منطقه تحت تاثیر آن شکل می گیرند. زندگی روستایی نیز، نوعی زندگی همراه با تولید و مبتنی بر ساختارهای بومی است که ساکنان آن اغلب نیازهای خود را در محدوده روستا تامین می کنند. یکی از مهمترین این نیازها، نیاز به سرپناه و مکانی برای سکونت است. در هر نقطه ای از جهان، مسکن بومی بیشترین تاثیر را از چهار عامل شرایط جغرافیایی و طبیعی زمین، شرایط اقلیمی و آب و هوایی، شرایط اقتصادی و نحوه امرار معاش ساکنین و خصوصیات فرهنگی مردم منطقه می پذیرد. عوامل دیگری نظیر سوابق تاریخی و تامین امنیت ساکنین و ... نیز بی تاثیر بر شکل گیری مسکن مناطق روستایی نیست؛ ولی تاثیر این عوامل همیشگی نبوده و این عوامل نیز نشات گرفته از شرایط جغرافیا، اقلیم و اقتصاد می باشد.