تحلیل پهنه های اکوتوریستی با استفاده از مدل های AHP و TOPSIS (مطالعه موردی حوضه آبخیز سیاهرود، رودبار، استان گیلان، ایران) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف این پژوهش، شناخت توانایی و قابلیت های گردشگری حوضه سیاهرود است. عواملی نظیر تنوع اقلیمی، جاذبه های تاریخی و فرهنگی، جاذبه های مذهبی و جاذبه های طبیعی از جمله پتانسیل های قابل ذکر در این حوضه می باشند. بدین منظور با استفاده از نرم افزار GIS ورژن 10.4.1 پارامترهای شیب، جهت، ارتفاع، دما، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از بعضی عوامل محیطی مثل پهنه های لغزشی، رودخانه، مناطق حفاظت شده و جاده بررسی و نهایتاً نقشه های رقومی هر یک تهیه گردید. با توجه به این پارامترها، فعالیت های طبیعت گردی منطقه نیز انتخاب و معرفی گردید. طبق یافته های تحقیق فعالیت های اکو توریستی در این حوضه عبارتند از: طبیعت گردی، حیات وحش، دامنه نوردی، کوهنوردی و ورزشهای زمستانه. در این تحقیق از مدل AHP بری بدست آوردن وزن شاخص ها و از مدل TOPSIS برای رتبه بندی معیارهای گردشگری استفاده گردید. بر این اساس ماتریس رتبه بندی فعالیت های اکوتوریستی تشکیل گردید. در این ماتریس پارامترهای محیطی شامل شیب، جهت، ارتفاع، پوشش گیاهی، دما و بارش به عنوان شاخص و فعالیت های اکوتوریستی به عنوان معیار در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از مدل TOPSIS حاکی از آن است که بین انواع فعالیت های گردشگری طبیعت گردی و کوهنوردی با امتیاز به ترتیب 54/0 و 50/0 دارای اهمیت بیشتر و بعد از آن ها فعالیت های دامنه نوردی، حیات وحش و ورزشهای زمستانه با امتیازات به ترتیب 47/0، 45/0 و 43/0 قرار دارند.