تحلیل الگوی سطح بندی نظام شهری استان زنجان و ارائه الگوی بهینه نظام شهری (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

در این مطالعه چگونگی استقرار و توزیع فضایی جمعیت و فعالیت در استان زنجان مورد بررسی قرار گرفته است. برای تحلیل نظام شهری جمعیتی و جهت بررسی میزان نخست شهری از سه روش شاخص های نخست شهری، محاسبه شاخص های عدم تمرکز و قانون توزیع رتبه – اندازه شهری استفاده شد. سپس برای تحلیل عملکردی نظام شهری شاخص هایی که از بررسی متون نظری بدست آمده بود استفاده گردید و با روش تحلیل عاملی به تحلیل عملکردی نظام شهری پرداخته شد و با استفاده از تحلیل خوشه ای سطح بندی نظام شهری صورت گرفت. یافته های تحقیق نشان دادند که در استان زنجان نخست شهری وجود داشته ولی شدت آن رو به کاهش بوده و نظام شهری استان به سمت توزیع متعادل تر در حرکت است. همچنین برای تحلیل عملکردی از شاخص های: شاخص های جمعیتی، شاخص های آموزشی - فرهنگی، شاخص های مسکن، شاخص های اقتصادی و شاخص های برخورداری از امکانات اقتصادی – اجتماعی استفاده گردید. در نهایت در سطح بندی پیشنهادی این مطالعه، شهر زنجان به عنوان شهر برتر در استان زنجان، شهرهای ابهر، آببر، قیدار و ماهنشان در سطح دوم، شهرهای خرمدره، سلطانیه، زرین آباد، گرماب، چورزق در سطح سوم و شهرهای سجاس، زرین رود، صائین قلعه، حلب، دندی و هیدج نیز در سطح چهارم قرار گرفتند.