تحلیل و رتبه بندی درجه ی توسعه یافتگی دهستان های شهرستان ممسنی با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره ی تاپسیس (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

    برخورداری از خدمات مختلف رفاهی و تسهیلات اجتماعی، فرهنگی و بهداشتی، از اساسی ترین شاخص های توسعه در هر واحد برنامه ریزی و بویژه مناطق روستایی است. هدف از انجام این پژوهش شناخت وضع موجود دهستان های شهرستان ممسنی به لحاظ برخورداری از شاخص های مختلف توسعه است؛ و تعیین همگنی دهستان ها و درجه توسعه یافتگی و محرومیت آنها از دیگر اهداف آن محسوب می شود. مبنای گردآوری اطلاعات در این پژوهش آمار سال 1385 می باشد و رویکرد حاکم بر آن « توصیفی – تحلیلی» می باشد. در این مقاله 43 شاخص از شاخص های توسعه شامل شاخص های آموزشی، بهداشتی، زیربنایی، تولیدی، ارتباطی و خدماتی مورد ارزیابی قرار گرفته اند. و در ادامه از مدل TOPSIS(یکی از فنون تصمیم گیری چند شاخصه) با توجه به مبانی ریاضیاتی بسیار قوی و همچنین توانایی بارز آن در حل مسائل از این روش جهت ارزیابی وزن شاخص ها و همچنین به منظور سطح بندی و تعیین میزان نابرابری دهستان های شهرستان ممسنی، و برای تحلیل نابرابری های توسعه روستایی و تعیین میزان پراکندگی این شاخص ها، از روش ضریب تغییرات استفاده شده است. با توجه به اینکه شهرستان ممسنی از جمله مناطق محروم استان فارس می باشد نتایج بدست آمده از پژوهش حاضر حاکی از آن است که در سال 1385دهستان فهلیان دارای رتبه نخست از لحاظ درجه توسعه یافتگی(در گروه دهستان های نیمه برخوردار) بوده است. و در این میان دو دهستان میشان و ماهور از لحاظ درجه توسعه یافتگی در انتهای جدول رتبه بندی تاپسیس(در گروه دهستان های محروم) قرار گرفته اند. از جمله دلایل اینکه دهستان فهلیان در صدر این رتبه بندی قرار گرفته مرکزیت روستای فهلیان تا سال 1341 به عنوان مرکزیت اداری شهرستان ممسنی می باشد.