کاوشی بر فهم ابعاد اقتدار معلمی در کلاس درس دانشگاهی؛ با رویکرد آمیخته (مورد مطالعه: دانشگاه فرهنگیان)

چکیده

هدف پژوهش حاضر شناسایی ابعاد اقتدار معلم در کلاس درس دانشگاهی و ترسیم مدلی توسعه یافته از مفهوم اقتدار معلم در کلاس درس بود. روش پژوهش ترکیبی از نوع راهبرد اکتشافی متوالی است. در مرحله کیفی از روش تحلیل محتوا و در مرحله کمّی از پژوهش «پیمایشی- توصیفی» استفاده شده است. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر در مرحله کیفی 12 نفر از استادان باتجربه که بیش از 10 سال سابقه کار و از نظر دانشجومعلمان سرآمد تشخیص داده شدند، به صورت هدفمند برای مصاحبه عمیق انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از کدگذاری استفاده شد. در نتیجه، 72 مفهوم، 18 مقوله محوری و 6 مقوله اصلی را احصا شد که عبارت اند از قدرت نهادی، قدرت عاطفی، قدرت شناختی، پویایی محیط، شوق یادگیری و تأثیر مولد. بر اساس داده های به دست آمده از بخش کیفی، پرسشنامه ای ساخته شد و بین 285 نفر دانشجومعلم (215 مرد و 70 زن) که به روش تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شده بودند، توزیع و جمع آوری شد، سپس، داده ها با نرم افزارهای SPSS22 و Lisrel8.54 تحلیل شدند. نتایج مرحله کمّی نیز نشان داد اقتدار معلمان (نهادی، شناختی و عاطفی) در کلاس درس تأثیر مولد بر دانشجومعلمان دارد. همچنین، اقتدار معلمان در کلاس درس از طریق پویایی در موقعیت یادگیری و شوق و ذوق یادگیری تأثیر مولد بر دانشجومعلمان داشته است. در نتیجه، مدل ترسیم شده بر اساس شاخص های معادلات ساختاری از برازش نسبتاً خوبی برخوردار بوده است.