تحلیل نشانه شناسی برساخت تصویر زن در کتب درسی با تأکید بر دیدگاه بارت

چکیده

مطالعه حاضر به تحلیل نشانه شناسی برساخت تصویر زن در کتب درسی می پردازد. برای تحلیل موضوع، از دیدگاه نشانه شناسی بارت کمک گرفته شد. رویکرد و روش تحقیق، رویکردی کیفی و استفاده از روش مطالعه اسناد بود. روش های انتخاب تصاویر، بر اساس روش نمونه گیری هدفمند و روش تحلیل موضوعی است. داده های مورد بررسی، تصاویر مربوط به زنان در کتب مطالعات اجتماعی متوسطه 1 بوده است. مقوله های ناشی از تحلیل نشانه شناسی تصاویر را می توان حول محورهای فرعیٍ زن موجودی خانگی، فعالیت سنتی، فاصله گیری اجتماعی، موجودی غیرسیاسی و ضعف مدیریت اجتماعی؛ و مقوله محوری " دیگری کمتر مهم" دسته بندی و تحلیل کرد. بر اساس تحلیل تصاویر، می توان گفت تصاویر ارائه شده از زنان در کتب درسی، به شکل گیری و تقویتِ نوعی نگاه جنسیت گرا و کردار تبعیض آمیز جنسیتی در جامعه می انجامد. در نتیجه، بازنمایی تصاویر، هم بازگو کننده ی نابرابری بین جنسیتی و هم بازتاب ناتوانی زنان در دستیابی به موقعیت های مهم و ارزشمند زیست اجتماع شان می باشد.