تأثیر رسانه های اجتماعی بر هویت قومی طلاب ترک و کرد حوزه علمیه قم (مقاله پژوهشی حوزه)

چکیده

هدف تحقیق حاضر، مطالعه رابطه بین استفاده از رسانه های اجتماعی و هویت قومی طلاب کُرد و تُرک حوزه های علمیه شهر قم بوده است. پژوهش پیش رو با محوریت دو رکن اصلی، یعنی «رسانه های اجتماعی » و «هویت های قومی» و همچنین ارتباط این دو رکن در جامعه موضوع پژوهش، سامان یافته است. پرسش آغازین در این موضوع آن است که رسانه های اجتماعی مبتنی بر اینترنت چه جایگاهی در شکل دهی، تکوین، توسعه و تحول مؤلفه های هویت قومی دارند. روش تحقیق کمّی بوده و برای گردآوری داده ها از پرسش نامه برخط استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که استفاده از رسانه های اجتماعی با هویت قومی طلاب کُرد و تُرک همبستگی مثبت دارد. بر اساس این یافته ها، عامل اصلی در اثرگذار بودن رسانه های اجتماعی بر هویت قومی، متغیرهای واسط یا عوامل اجتماعی و محیطی است. در صورتی که طلاب ادراک بالایی از برجستگی های قومی فرهنگی، انگیزه های قومی سیاسی، ظرفیت اقدام قومی سیاسی، و فرصت ها و هزینه های قومی داشته باشند، رسانه های اجتماعی می توانند به مثابه یک ابزار، هویت قومی آنها را تحت تأثیر قرار دهند و تقویت کنند؛ اما در صورتی که آنها در برابر مباحث اجتماعی و سیاسی یاد شده خنثی باشند، استفاده بیشتر از رسانه های اجتماعی، تأثیری بر هویت قومی آنها ندارد؛ چرا که در چنین شرایطی، کاربران در برابر محتواهای قومی قرار نخواهند گرفت و لذا هویت قومی آنها نیز دچار نوسان نخواهد شد.