دولت های شیعه در مغرب و اندلس

چکیده

بخش مهمی از تاریخ سیاسی مغرب و اندلس ظهور و سقوط دولت های شیعه است. جریان تشیع در اندلس و مغرب در مراحل سیاسی نظامی و اقتصادی با تاسیس دولت های مستقل و حتی امپراطوری همراه است. نخستین این دول دولت علوی ادریسیان است که بدست ادریس اول و به نام علی و با عنایت امام رضا ع که ادریس را نجیب ال محمد نامید در مغرب تاسیس شد اما چون خورشید ان غروب کرد صد سال بعد در اندلس بوسیله بنی حمود از نسل ادریس نجیب ال محمد طلوع کرد و طومار دولت ظالم اموی را به شکل معجزه اسایی درهم پیچید . دولت فاطمیان به نام فاطمه زهرا در افریقیه و مغرب ادنی تاسیس شد و هشتاد سال دوام اورد و سپس به مصر و قاهره منتقل شد و دولت کلبیان در سیسل صد سال به نیابت فطمیان تنها دولت شیعه سیسل است . جانشیان مغربی فاطمیان دولت شیعه زیریان هم حدود نیم قرن به نیابت فاطمیان پرچمدار قدرت تشیع در مغرب اوسط بود و هم زمان یا دولت بنی حمود در اندلس ، در قلعه بنی حماد دولت بنی حماد متمایل به تشیع در مغرب اوسط تاسیس شد . دولت زیریان با شیطنت و توطئه خلافت عباسی تشیع را رها کرد و پرچم سیاه عباسیان را در مغرب برافراشت . دولت بنی حمود در شبه جزیره ایبری چهل سال حکومت کرد و توطئه مداوم خلافت عباسی و دولت نیابتی ان ها مرابطین باعث از بین رفتن بنی حمود شد و سرانجام دولت موحدین طومار دولت مزدور مرابطین را درهم پیچید و امپراطوری یک صد ساله موحدان را در مغرب و اندلس روی کا ر اورد . برخی این دولت ها در مراحلی تشیع خود را پنهان می کرده اند اما در شعائر و مسکوکات و اثار تاریخی ان ها هنوز نمادهای تشییع وجود دارد . مقاله حاضر تلخیص و تحریر کتاب دولت های شیعی در مغرب و اندلس براساس کتاب المعجب فی تلخیص اخبار المغرب است که بوسیله مولف ترجمه و شرح شده است (1389) المعجب نخستین کتاب در تاریخ دول شیعه در مغرب و اندلس است . المعجب به زبان انگلیسی با عنوان امپراطوری موحدان در 1970 میلادی به انگلیسی منتشر شده است . ونیز تلخیص و تحریر کتاب تاریخ تشیع در اندلس و مغرب و افریقیه 1395و کتاب تاریخ تحلیلی اندلس و کتاب تاریخ تحلیلی مغرب 1389 و کتاب گردش قدرت در ایبری 1397 و مدخل بنی حمود و مدخل بنی حماد 1384 و مدخل سعدیا ن 1399 در دانشنامه جهان اسلام و مقاله تاریخ محلی سیسل 1389 در کنفرانس تاریخ محلی است. و بخشی از کتاب مدخل تاریخ غرب اسلامی 1397 و کتاب تاریخ سیاسی اجتماعی اندلس 1398 است. مقالات تحولات فلسفی کلامی عهد موحدان و مرابطین 1381 و مدخل ادریسیان در مجموعه تاریخ تشیع دفتر همکاری 1384 است . که با همین عنوان دولت های شیعی در مغرب و اندلس مطالب از این اثار بدون اشاره به این تحقیقات پیشین جمع اوری و مورد انتحال واقع شده است . بخش پایانی تاریخ تحلیلی اندلس 1398 و تاریخ تحلیلی مغرب در ذیل عنوان تاریخ تشیع در اندلس و تاریخ تشیع در مغرب دولت بنی حمود با عنوانسقوط خلافت در قرطبه و ظهور دولت بنی حمود نخستین دولت شیعی در آندلس و اولین دولت علوی اسپانیا و پرتغال قرون وسطی مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله پیچیدگی گردش قدرت در حوزه غرب جهان اسلام است.