شناسایی فصلی و ماهانه ابرناکی در ایران با بهره گیری از داده های فرآورده ابر سنجنده مودیس ماهواره تررا (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف از این پژوهش، شناسایی توزیع مکانی و برآورد میانگین بلندمدت ابرناکی(روزهای ابری، نیمه ابری و صاف) در مقیاس زمانی فصلی و ماهانه در ایران است. بنابراین، از داده های فراسنج درصدابرپوش در فرآورده ابر سنجنده مودیس تررا (MOD06) استفاده شده است.در این پژوهش، با توجه به نامنظم بودن شبکه ی مختصات جغرافیایی تصاویر روزانه ی مودیس بر فراز کشور، ابتدا داده های درصدابرپوش به شبکه ی منظم 5×5 کیلومتری که بر اساس چارچوب مختصات جغرافیایی ایران تهیه شده بود منتقل گردید تا به واکاوی بلندمدت اقلیمی پوشش ابر پرداخته شود. یافته های پژوهش نشان داد که بیش ترین فراوانی تعداد روزهای ابری در فصل زمستان با 36 روز و کم ترین آن در فصل تابستان با 8/7 روز رخ می دهد. در مقیاس ماهانه، بیش ترین فراوانی روزهای ابری در ماه بهمن با 8/12 روز و کم ترین آن در شهریور با 8/1 روز رخ می دهد. توزیع مکانی پوشش ابر نشان داد که گستره ی بیشینه ی فراوانی تعداد روزهای ابری در فصول بهار، تابستان و پاییز در سواحل جنوبی و غربی دریای خزر است اما در فصل زمستان بر روی ارتفاعات کوهستانی شمال کشور قرار می گیرد، گستره ی کمینه ی روزهای ابری در فصول بهار، پاییز و زمستان در جنوب شرق کشور است اما در فصل تابستان از جنوب و جنوب شرقی کشور جدا می شود و در مناطق مرکزی کشور دیده می شود. گستره ی بیشینه ی روزهای نیمه ابری بر روی ارتفاعات کوهستانی کشور و کمینه ی آن در مناطق جنوبی، مرکزی و پایکوه ها و جلگه ها است. در مجموع، فراوانی تعداد روزهای ابری (روزهای صاف) از شمال به جنوب شرقی کشور کاهش (افزایش) می یابد اما در فصل تابستان در جنوب شرق و شمال تنگه ی هرمز و در فصل زمستان بر روی ارتفاعات کوهستانی شمال کشور افزایش می یابد و جهت کاهشی (افزایشی) روزهای ابری(روزهای صاف) در کشور بر هم می خورد.