انتخابات

ناپایداری رفتار رأی دهی به دلیل تأثیرگذاری بر فرآیند و نتایج انتخابات برای احزاب و گروه های سیاسی و در قالب مشارکت سیاسی در سیاست های کلان کشور یک مسئله مهم شناخته می شود که تحت تأثیر عناصر مختلف قرار می گیرد؛ به دلیل جایگاه فرهنگ در جهت دهی به رفتار پیشران های فرهنگی ناپایداری رفتار رأی دهنده نیازمند مطالعه است. از این رو پژوهش حاضر باهدف واکاوی پدیدارشناسانه پیشران های فرهنگی ناپایداری رفتار رأی دهی در انتخابات مجلس شورای اسلامی انجام گرفت. روش پژوهش پدیدارشناسی توصیفی است؛ ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته در نمونه پژوهش 20 نفر از کاندیداهای ادوار مجلس و ستادهای انتخاباتی بود که به روش کولایزی انجام گرفت. اعتبار داده های پژوهش از طریق ممیزان بیرونی، بازگشت به مصاحبه شوندگان و توصیف عمیق تائید شد. نتایج نشان داد عواملی چون تحریک هیجانات قومی، همرنگی با جماعت، نابرابری شناختی و فرهنگ جوانی در ناپایداری رفتار رأی دهی در انتخابات مجلس شورای اسلامی نقش قابل توجهی دارد.

تاریخچه احزاب در جهان و در ایران نشان می دهد که پدیده حزب پدیده ای مدرن است و قدمت آن در جهان به کمتر از یک قرن می رسد. در ایران نیز مستندات قانونی جهت شکل گیری احزاب را می توان پس از انقلاب مشروطیت و در اصل 21 قانون مشروطیت و به صورت صریح در اصل 26 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران پیدا کرد. لذا با توجه به قدمت احزاب اکنون می توان ساختار، مشروعیت و سیاست ورزی احزاب در ایران را مورد پرسش جامعه شناختی و انسان شناختی قرار داد. تحلیل های جامعه شناختی احزاب در ایران عمدتاً تحلیل های کلان نگر ، بزرگ دامنه، نظریه محور و کمی گرا بوده است و مطالعه و تحلیل احزاب سیاسی در سطح تحلیل خرد و با تکیه بر مطالعه میدانی مورد توجه جدی نبوده است. در پژوهش حاضر تلاش شده است با استفاده از مطالعه مردم نگارانه، اجراگری و سیاست ورزی فعالیت حزبی احزاب سیاسی در شهرستان کوچک فسا تحلیل شود. این تحلیل با تمرکز بر چگونگی تشکیل حزب در شهرستان، وضعیت مشروعیت و نهادینه گی، شکل حضور آن ها در انتخابات، مسأله آموزش و تقابل آن ها با دیگر نیروها همچون نهاد قدرتمند قومیت صورت گرفته است و نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که چگونه ساختار و نوع حضور احزاب در بستر خاص شهرستان فسا باعث انقطاع مردم و احزاب شده است. این پژوهش با تحلیل و نشان دادن رویکرد هیرارشی احزاب، وابستگی آن ها به مرکزیت و نقش آن ها در واسطه گری بین مردم و حکومت و تزریق ارزش های حاکمیت بین توده مردم نشان می دهد که ناتوانی احزاب در انجام کارکردهای حزبی خود و تزریق ارزش ها در توده مردم چگونه باعث شکاف بین مردم و حاکمیت می گردد.

وقوع انقلاب اسلامی و تحقق مردم سالاری دینی، بستر مشارکت سیاسی و به ویژه مشارکت انتخاباتی را فراهم ساخت. ازاین رو، در یک دهه اخیر، گونه های مختلف رأی دهی در جامعه ایرانی مشاهده شده است. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که؛ رفتار رأی دهی شهروندان ایرانی در انتخابات سال های 1398- 1388 چگونه بوده است؟ در این راستا، برای انجام مقاله از روش تحلیل اسنادی و برای گردآوری داده ها از ابزار فیش برداری در منابع مختلف بهره گرفته شده است. از ابتدای انقلاب اسلامی، بخشی از شهروندان به شکل حمایتی و بر اساس تکلیف شرعی در انتخابات شرکت کرده و کماکان این شیوه رأی دهی در بخشی از جامعه پابرجا است. در ادامه، با تشدید روند توسعه اقتصادی، تغییر سبک زندگی و افزایش فشارهای معیشتی به جامعه، رأی دهی منفعت گرا رشد یافت و از سویی دیگر، با ظهور برخی ناکارآمدی ها و ضعف ها، تراکم نارضایتی رأی دهی های اعتراضی برجسته تر شده است. همچنین با فراگیری شبکه های اجتماعی، رأی دهی هیجانی نیز روندی فزاینده را تجربه می کند. در سطح خرد و محلی نیز، رأی دهی طایفه ای و قومی - مذهبی قابل مشاهده است.    

مشارکت در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی نه تنها از 10 دوره قبل خود، بلکه از دیگر انتخابات کشور هم کمتر است. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف کاربردی و روش تحلیلی- توصیفی، از طریق مطالعات اکتشافی تنظیم شده است. به منظور سنجش میزان تاثیر هر یک از شاخص ها مبادت به تعیین و تشکیل گروه هدف خبرگان متشکل از اساتید دانشگاه و صاحبنظران به تعداد 30 نفر نمود. تجزیه وتحلیل داده های شاخص های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS نشان داد، کاهش مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم تک علتی نبوده وتابع ترکیبی از علل و عوامل مختلف در هم تنیده و متأثر از هم در حوزه ها و زمینه های مختلف با میزان تأثیر متفاوت است. که شاخص های بی تفاوتی و کوتاهی نمایندگان مجلس دهم در قبال شعارها و ادعاهای نمایندگی، رقابت سیاسی انتخاباتی غیر نهادمند مبتنی بر ایده تکاپوی حذف رقیب و ستیز بین احزاب و جناح های سیاسی ، بلاتکلیفی لایحه های CFT و پالرمو وعدم عضویت درFATF، محدودیت رأی دهندگان درگزینش نامزدهای مطلوب خود، تشریفانی دانستن انتخابات و تحریم ها و تبعات آن بر اقتصاد و سیاست و هزینه اداره کشور بیشترین تأثیر را داشته اند.

یکی از پیشران های اصلی و مؤثر در انتخابات ایران، شبکه های اجتماعی است. گستره و اهمیت این تأثیرگذاری در فضای کنونی باعث دغدغه مندی نسبت به آینده این اثرگذاری بر انتخابات شده است. بنابراین آینده نگاری و بررسی سناریوهای اثرگذاری شبکه های اجتماعی در انتخابات ایران هدف اصلی این پژوهش است. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سؤال است: عدم قطعیت های نقش آفرینی شبکه های اجتماعی در انتخابات های آتی کدامند؟ و بر اساس این عدم قطعیت ها چه سناریوهایی برای اثرگذاری شبکه های اجتماعی برای انتخابات ها آتی قابل تصور است؟ جهت پاسخگویی به این سؤال از روش سناریونویسی با رویکرد عدم قطعیت های بحرانی بهره گرفته شده است. در این پژوهش، پس از شناسایی عدم قطعیت ها براساس نظرات خبرگان از برهم کنش 2 عدم قطعیت، 4 سناریو تحت عنوان: پذیرش فراگیر نهاد انتخابات و نتایج حاصله از آن، افزایش مشارکت انتخاباتی، رویگردانی از انتخابات و کاهش مشارکت انتخاباتی و مخدوش شدن روند جامعه پذیری انتخابات و کاهش پذیرش نتایج حاصله ارائه شده است.

مطالعه مشارکت سیاسی هر جامعه ای شناخت رفتار سیاسی مردم آن را میسر می سازد و مشخص می کند که در بسترهای اجتماعی گوناگون، میزان مشارکت سیاسی شهروندان چگونه و تحت تأثیر چه عواملی تغییر می پذیرد. این پژوهش به این سؤال پاسخ می دهد که رابطه جامعه پذیری سیاسی و سرمایه اجتماعی با مشارکت سیاسی در شهرستان های کاشان و آران و بیدگل از چه الگوی فضایی پیروی می کند؟ با توجه به شاخص ها و مؤلفه های اصلی مؤثر بر مشارکت سیاسی، پرسش نامه ای تهیه و بین870 نفر از شهروندان این دو شهرستان توزیع گردید. متغیرهای مستقل در این پژوهش، جامعه پذیری سیاسی و سرمایه اجتماعی و متغیر وابسته، مشارکت سیاسی است. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش، از آمار توصیفی و آمار استنباطی و نرم افزار spss استفاده شده است. دقت در میزان مشارکت سیاسی زیاد در بین شهروندان بیانگر این امر است که هرچه جامعه پذیری سیاسی و سرمایه اجتماعی افزایش می یابد، مشارکت سیاسی کم شهروندان کاهش و مشارکت زیاد شهروندان روند افزایشی را نشان می دهد و جامعه پذیری سیاسی از ۲/۷ به ۹/۲۶ و سرمایه اجتماعی از ۴/۱۳ در حد کم به 23 درصد در حد زیاد افزایش می یابد. یافته های پژوهش نشان می دهد که همبستگی بین دو متغیر سرمایه اجتماعی با مشارکت سیاسی بر مبنای ضریب همبستگی پیرسون با ( 195/0= r و 000/0= sig ) و بین جامعه پذیری سیاسی با مشارکت سیاسی نیز همبستگی بین دو متغیر فوق بر مبنای ضریب همبستگی پیرسون با ( 344/0= r و 000/0= sig ) مورد تأیید قرار گرفته و رابطه معناداری وجود دارد . از منظر مطالعه تطبیقی، یافته های پژوهش بین دو شهرستان کاشان و آران و بیدگل نشان می دهد که شهروندان شهرستان آران و بیدگل از مشارکت سیاسی بالاتری برخوردارند.

یکی از عوامل زیرساختی سیاست و ریشه ای در دموکراسی، انتخابات و شیوه های برگزاری آن است. در پژوهش حاضر، به مقوله انتخابات در دو کشور ایران و ترکیه پرداخته شده است که علیرغم تفاوت های ویژه، دارای تشابهات بسیاری نیز از جهت استراتژیکی، دینی، تاریخی، فرهنگی و ساختارهای جمعیتی هستند. بحث در این رابطه و امکان قیاس به این دلیل میسر می گردد که از سویی، وزن و اهمیت در منطقه و حضور در معادلات منطقه ای کشور ترکیه در سال های اخیر بیش از پیش آشکار گشته است و از سوی دیگر، همکاری اقتصادی رو به رشد این کشور با ایران پدیدار شده است. همچنین، تلاش هر دو کشور برای اقداماتی که منجر به دستیابی به دموکراسی، (از دهه 80 میلادی تقریباً همزمان با انقلاب اسلامی در ایران و وقوع کودتا در ترکیه) بوده است، مقایسه و تطبیق را سهل تر نموده است. در همین راستا با بهره گیری از روش تطبیقی تاریخی با رویکرد تحلیلی، به بحث و بررسی قوانین و مقرراتی پرداخته شده است که مرتبط با فرآیند دو انتخابات ریاست جمهوری و مجلس نمایندگان است که اهمیت بیشتری نسبت به سایر انتخابات در دو کشور مذکور دارد. در نهایت، با تمرکز ویژه در روند انتخابات ایران، تفاوت هایی نظیر عدم تعدیل و اصلاح قانون اساسی، کمرنگ بودن نقش احزاب، پیچیدگی مراحل، تعدد ارگان های دخیل و مواردی دیگر نتیجه گیری شده و تعدیلات در قانون اساسی ، اصلاح قوانین مرتبط با انتخابات و تجمیع تمام فعالیت های پیرامون آن در یک سازمان مستقل استنباط شده است.

 بحث نظارت و اجرای انتخابات به عنوان ابزاری قدرتمند در ترویج دموکراسی، حقوق سیاسی و حکمرانی اصولی می باشد. بررسی و آسیب شناسی این بحث، خطرات و چالش های درگیر با اعمال و تاکتیک های نهادهای متولی این امور از اهم دغدغه های حکمرانان و نخبگان سیاسی می باشد. در این میان استفاده از تجارب کشورهایی که فضای سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مناسبی در خور فضای سیاسی کشور ایران را دارند، گزینه مفیدی می باشند. . ایران و همسایه غربی آن ترکیه، پروسه های مشابهی در بنای دولت-ملت های مدرن خود سپری کرده اند. تشابهات تاریخی، سیاست های استقلال طلبانه دو کشور در مقابل امپریالیسم، اشتراکات قومی، دینی و در برخی موارد حتی زبانی گواه این است که شباهت های دو کشور پدیده ی جدیدی نیست. در این مقاله با رویکردی تطبیقی، به مقایسه نهادهای نظارتی و اجرایی ایران و ترکیه پرداخته و عملکرد این نهادها را مورد بحث قرار می دهیم

ایجاد و تاًسیس مجلس شورای اسلامی بدون توجه به کارکردهای خاص و نحوه ویژه گزینش اعضای آن که از فلسفه و ماهیت شکل گیری مجالس عالی در طی ادوار مختلف منبعث شده صرفاً به بروکراسی و تعدد نهادهای تصمیم گیر فاقد اثر خواهد انجامید. این فرایند نه تنها نمی تواند نیازها و خلاءهای امروز کشور را تأمین نماید بلکه ساختار تقنینی نظام جمهوری اسلامی ایران را کند و فربه تر می کند. چه بسا موجب اطاله قانونگذاری و تأخیر در روند توسعه و تکامل کشور نیز می شود. در حقوق انتخابات، چگونگیِ نامزدی در انتخابات مستلزم شرایطی است و یکی از مهم ترین موضوعاتِ نظام های انتخاباتی، «شرایط داوطلبان انتخابات» است. این وضعیت بیانگر اهمیت موضوعِ شرایط داوطلبان انتخابات است. نگاهی به منظومه انتخاباتی مجلس شورای اسلامی ایران گویای آن است که قانون گذاران هر شرایطی را برای نامزدهای انتخابات مجلس پیش بینی کرده اند. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی تلاش کرده اند تا به بررسی الگوی پینشهادی برای گزینش بهتر نمایندگان ارائه دهد. نخست اینکه نظام انتخاباتی ایران در مورد داوطلبان، توأمان دو شرطِ عینی» نظیر شرط سن و شرط ذهنی» مانند اعتقاد به اسلام را تعیین کرده است؛ دوم، نظام حقوقی ایران با شناسایی شرط داشتن مدرک تحصیلی نسبت به برخی از کشورهای دیگر پیشتاز است. یافته های این پژوهش حاکی از این است که از طریق بسترسازی برای ورود اهل هنر، فن و علم به مجلس می توان زمینه را برای توسعه همه جانبه کشور و ایجاد یک مجلس شورای اسلامی کارآمد فراهم ساخت. اهداف پژوهش: بررسی نحوه عضویت در مجلس شورای اسلامی ایران. بررسی الگوی پیشنهادی عضویت اصحاب علم، فن و هنر در مجلس شورای اسلامی و مجلس سنا. سؤالات پژوهش: فرایند و ماهیت عضویت در مجلس شورای اسلامی در ایران چگونه است؟ از طریق چه الگویی می توان زمینه را برای عضویت اصحاب علم، فن و هنر در قوه مقننه فراهم ساخت؟

در استان ایلام، فرهنگ ایلی، طایفه ای و تنوع قومی در مشارکت سیاسی نقش تعیین کننده ای دارند و این موضوع در ده دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی مشهود است. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین نقش سرمایه سیاسی اجتماعی در مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی در انتخابات مجلس است. روش پژوهش از نوع پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است. با استفاده از فرمول کوکران از جامعه آماری ۴۱۰۹۴۹ نفری؛ تعداد ۳۸۴ نفر انتخاب و به روش نمونه گیری خوشه ای طبقه تصادفی اطلاعات جمع آوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بین مؤلفه های سرمایه سیاسی اجتماعی و مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی رابطه معنا دار و مثبتی وجود دارد: اعتماد (763/0)، انسجام (654/0)، آگاهی (406/0) و تعلق طایفه ای ایلی (680/0). در مجموع ۴۲ درصد از تغییرات مشارکت سیاسی شهروندان ایلامی در انتخابات مجلس به وسیله سرمایه سیاسی اجتماعی تبیین می شود.

موضوع مشارکت سیاسی گروه ها، احزاب و اقلیت ها از مهم ترین حوزه های زندگی سیاسی در دوران معاصر است. از شاخص های مردم سالاری، میزان بهره وری اقلیت ها از فضای سیاسی و چگونگی مشارکت در تصمیم سازی و گردش نخبگان است. با توجه به میزان اهتمام نظام سیاسی حاکم به رعایت حقوق اقلیت ها، می توان به میزان برخورداری نظام سیاسی از مردم سالاری پی برد. مشارکت احزاب عربی و فلسطینی در سرزمین های اشغالی از چالش های اساسی است که اسرائیل با آن روبه روست؛ و از سویی تمایلی به مشارکت عملی و جدی فلسطینی های 48 ساکن اراضی در انتخابات نشان نمی دهد؛ و از سوی دیگر چاره ای جز تحمل این دامنه گسترده و پذیرش آنان در بخشی از نظام سیاسی خویش ندارد. پرسش پژوهشی اصلی آن است که با وجود همراهی همه جانبه فلسطینی ها در انتخابات مختلف و حضور در کنست، چرا اجازه ورود به ارکان قدرت و مشارکت سیاسی واقعی به آنان داده نمی شود. در فرضیه استدلال می شود که سقف محدود مشخص شده برای مشارکت غیر یهودیان در ساختار سیاسی و مشارکت عمومی در اسرائیل سبب شده است که حتی اگر احزاب عربی فلسطینی رأی  گسترده و زیادی را به خود اختصاص دهند، از مزایای قانونی آن که مشارکت واقعی در تصمیم گیری و تصمیم سازی سیاسی است، بهره مند نخواهند شد. با رویکردی تحلیلی-تبینی، و با استفاده از روش تحلیل مفهومی داده های کمی و کیفی در مورد عوامل تأثیرگذار دربرگیرنده موانع حقوقی- قانونی، روند مشارکت احزاب عربی با گرایش های متفاوت (مسیحی، لائیک، اهل سنت، سوسیالیست و کمونیست) در ادوار مختلف کنست، میزان مشارکت فلسطینی ها در انتخابات انجام شده در دوره زمانی 2019-1949، گرد آوری و تحلیل شدند تا نقش فلسطینی ها در ساختار سیاسی اسرائیل ارزیابی شود. یافته های پژوهش تأیید می کنند که ائتلاف احزاب عربی با یکدیگر و نیز ائتلاف با احزاب برتر یهودی تسهیل کننده ورود آنان به کابینه و مشارکت در امور اجرایی سیاسی سطح بالا نبوده است. پس از تصویب قانون دولت یهودی، دولت اسرائیل نشان داد که در عمل هیچ التزامی حتی به همان مشارکت سطح کم فلسطینی ها ندارد. بررسی مشارکت احزاب عربی در کنست و خروجی آن طی پنج دهه اخیر نمایانگر سقف مشارکت رو به کاهش با گرایش بیشتر به احزاب فلسطینی است.

هدف این پژوهش شناخت ابعاد، اولویت ها و تاکیدهای توسعه اجتماعی در شعارهای تبلیغاتی نامزدهای نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهر خرم آباد می باشد، که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و رویکردهای عرفی و تلخیصی به صورت مشترک انجام گرفته است و مبنای تعیین مضامین و مقوله های پژوهش نیز مطالعه اکتشافی متن تبلیغاتی کاندیداها و مباحث نظری در حوزه توسعه، تبلیغات و سیاست های اجتماعی می باشد. در تحلیل کیفی محتوای حاضر از ضریب کاپای کوهن برای برآورد توافق بین کدگزاران استفاده شده است.  ضریب کاپا محاسبه شده در حدود 7/0 به دست آمد؛ که حاکی از پایایی قابل قبول و توافق بین کدگزاران است. جامعه آماری، اقلام تبلیغاتی (تراکت، پوستر، کارت، بروشور) تمام 28 شرکت کننده نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهر خرم آباد می باشد. باتوجه به حجم کم جامعه آماری اقلام تبلیغاتی تمام کاندیداهای شرکت کننده در انتخابات به صورت تمام شمار انتخاب شده اند. یافته ها نشان می دهد که 85.7 درصد از کاندیداها اقدام به ارائه شعارهای تبلیغاتی نموده اند؛ از میان آنهایی که شعار تبلیغاتی داشته اند؛ گفتمان «رفاهی خدماتی» و «تولیدی (صنعت و معدن)» در شعارهای تبلیغاتی شان غالب می باشد و محتوای اهداف و شعارهای شان به رویکردهای توسعه ای «نیازهای اساسی» و «رویکرد مهندسی و تولیدی» نزدیکی بیشتری داشت. به طوری که فضای کلی شعارها از رویکردهای توسعه انسانی، توسعه بوم آورد و بویژه توسعه پایدار، نیز فاصله دارد؛ در نهایت می توان گفت کاندیداها، گروه های محروم و طبقات پایین تر اجتماعی را مخاطب خود قرار داده اند، که فراوانی بیشتر شعارهای رفاهی- خدماتی و تولیدی و همچنین کم توجهی به شعارهای فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی گویای این امر است و نشان دهنده این واقعیت است که محتوای شعارها منطبق بر توسعه همه جانبه و متوازن نبوده است. 

پیشرفت های اخیر فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی موجب شده تا شیوه های نوینی برای کسب اطلاعات و ارتباطات سیاسی از طریق نسل دوم فناوری های وب بوجود آید. بدلیل محدودیت ایجاد محافل عمومی بحث و گفتگو و روند کاهنده علاقه مردم به رسانه های سنتی نظیر روزنامه و غیره، نقش رسانه های اجتماعی مبتنی بر وب2 همواره رو به افزایش بوده است. هدف پژوهش حاضر مطالعه اثرگذاری فناوری های وب2 بر مشارکت سیاسی رای دهندگان در انتخابات پیشین می باشد. پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه طراحی شده و با حجم نمونه 384 نفر در بین رای دهندگان بالای 18 سال استان مازندران انجام شده است. این پژوهش بدنبال پاسخگویی به این پرسش بوده آیا بین استفاده از رسانه های اجتماعی و مشارکت سیاسی رابطه معناداری وجود دارد؟ برای آزمون فرضیه ها از روش تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی استفاده شد. طبق نتایج بدست آمده از تحلیل پرسشنامه؛ بین استفاده خبری کاربران با میزان مشارکت سیاسی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. همچنین بین مدت زمان استفاده، عضویت و فعالیت تفریحی کاربران از فناوری های وب2 با میزان مشارکت سیاسی رابطه معناداری وجود ندارد.

در افغانستان هنوز هم دموکراسی نهادینه نگردیده است و تا نهادینه شدن دموکراسی این کشور راه درازی در پیش دارد. یکی از موانع بزرگی داخلی بر سر راه تحقق و نهادینه شدن دموکراسی در این کشور موجودیت فرهنگ سیاسی قبیله ای و قومی برخی از ساکنان آن می باشد. در این کشور، ایستارها، ارزش ها، اعتقادات، احساس ها، باورها، نگاه به گذشته، جهت گیری ها، سنت های اجتماعی و برخی ساختارهای اجتماعی تعدادی از ساکنان این سرزمین قومی و قبیله ای است. البته این را نباید منکر گردید و نادیده گرفت که بسیاری از نسل های جوان افغانستان بسیاری از باورها، خط قرمزها و تابوهای قومی را زیرپا گذاشته اند. در سومین انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان دیده شد که فرهنگ سیاسی برخی از جوانان این مرزوبوم مشارکتی می باشد. بنابراین، هدف اصلی مقاله حاضر این است که مشخص شود، فرهنگ سیاسی در توسعه سیاسی افغانستان تا چه اندازه موثر بوده است. از آنجائیکه جامعه افغانستان یک جامعه سنتی و قبیله ای است، فرهنگ سیاسی آن هم فرهنگ سیاسی قبیله ای می باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد. یافته ها نشان می دهد که میان انتخابات و فرهنگ سیاسی هر کشور رابطه مستقیم و جود دارد. همان وضعیتی که فرهنگ سیاسی کشور دارد، همان وضعیت را انتخابات هم دارد. اگر فرهنگ سیاسی به سوی دموکراتیک شدن روان است، دیده می شود که انتخابات در افغانستان هم به سوی دموکراتیک شدن روان می باشد

هدف: بررسی محتوایی عرایض انتخاباتی در دوره بیست ویکم مجلس شورای ملی. روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال تحلیل محتوای عرایض دوره بیست ویکم مجلس شورای ملی است. پژوهش برپایه اسناد و مدارک آرشیوی و به ویژه عرایض هجده حوزه انتخابی به دنبال پاسخ گویی به این پرسش است که این عرایض را چه کسانی و خطاب به چه مقاماتی نوشته اند و محتوای آن ها چیست؟ یافته ها و نتیجه گیری: بررسی ها نشانگر آن است که تعدادی از این عرایض از پیش از برگزاری انتخابات در قالب حمایت از کاندیدای مدنظر نویسندگان عرایض خطاب به مقامات عالیه کشور نگاشته شده اند و بیشتر عرایض پس از برگزاری انتخابات و شکست نامزدها، ازسوی نامزدها یا هوادارانشان خطاب به انجمن نظارت بر انتخابات و سپس مقامات وزارت کشور و مجلس شورای ملی و در معدودی خطاب به دربار و شاه ارسال شده است و ادبیات این عریضه ها متناسب با گفتمان حاکم بر شرایط کشور و هم نوایی با منویات شاه است.

انجام کودتا علیه دکتر محمد مصدق با حمایت قدرت های خارجی، در 28 مرداد 1332ش، آغازگر دور تازه ای از تاریخ پارلمانی ایران بود. بعد از این رخداد، مجلس و انتخابات به طور کامل در نظارت دولت و مأموران آن قرار گرفت. استان کرمانشاه واقع در غرب ایران، به دلیل موقعیت جغرافیایی و اهمیت ویژه ای که داشت و شعبه ای از شرکت نفت ایران و انگلیس در آن فعالیت می کرد، از بروز این کودتا، به شدت تحت تأثیر قرار گرفت و این امر خواه ناخواه کنش سیاسی فعالان این شهر را نیز به دنبال داشت. مقاله حاضر با روش توصیفی– تحلیلی و تکیه بر منابع، اسناد و مدارک موجود، درصدد پاسخ به این پرسش است که روند برگزاری هجدهمین دوره انتخابات مجلس شورای ملی در حوزه انتخابیه کرمانشاه چگونه بود و چه نتیجه ای به دنبال داشت؟ نتایج پژوهش، نشان می دهد که مشارکت سیاسی مردم و فعالیت سابق کنشگران این شهر در انتخابات، بعد از براندازی دولت ملی، کاهش پیدا کرده و با انزوای آن ها، نتیجه انتخابات را دولت و متنفذین محلی وابسته به حاکمیت مشخص کردند. انتخابات این دوره، نخستین مرحله انتخابات کاملاً فرمایشی و دولتی بوده است که تا پایان دوره پهلوی تداوم یافت.

مشارکت شهروندان، مشروعیت نظام سیاسی را به همراه دارد و انتخابات، مهمترین ابزار تحقق مشارکت سیاسی و بروز و ظهور مردم سالاری است. مشارکت سیاسی با مهمترین مباحث مربوط به علم سیاست و جامعه شناسی، نظیر احزاب، گروه های فشار، رابطه مردم و حکومت، جامعه مدنی، ویژگی های جمعیت شناختی و نظایر آن پیوند عمیق و ناگسستنی دارد. با عنایت به متون و مقالات متعدد و بهره گیری از روش های مختلف پژوهشی در زمینه مشارکت سیاسی- انتخاباتی و علل و انگیزه های آن، تاکنون نگاه فراترکیبی نسبت به این مسأله صورت نگرفته است. در این پژوهش با رویکرد فراترکیب و با نگاهی جامع و کلی شاخص ها و مؤلفه های اصلی مؤثر برمشارکت در انتخابات استخراج گردیده است. این پژوهش به این سؤال پاسخ می دهد که عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی در ایران کدامند؟ مطابق نتایج، از228 مقاله مورد بررسی، 126عامل مؤثر در مشارکت به دست آمد که در10 مؤلفه کلی دسته بندی گردیده اند.

گزینش سیاسی فرایندی است که به وسیله آن افراد مقامات رسمی را در نظام سیاسی به دست می آورند. موضوع مشارکت سیاسی زنان یکی از موضوعات مهمی است که مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته و بخش عمده ای از مباحث اجتماعی سیاسی را به خود اختصاص داده است. مجالس قانونگذاری یکی از عرصه هایی است که زمینه ای مناسب را برای حضور سیاسی زنان فراهم کرده است. مقاله حاضر، در چارچوب روشی توصیفی و تحلیلی، در صدد است موانع حضور سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران را، با تأکید بر مجلس شورای اسلامی، در چارچوب ساختارهای فرصت بررسی کند. با بررسی دوره 32ساله پس از انقلاب اسلامی، یافته های پژوهش حاکی از آن است که در قالب سه ساختار فرصت های سیاسی حقوقی، فرصت های فردی شخصیتی، و فرصت های اقتصادی اجتماعی زنان ایرانی به رغم اینکه از لحاظ قانونی و حقوقی با موانع جدی روبه رو نیستند، به دلیل برخی عوامل فردی شخصیتی و نیز سیاسی اجتماعی نتوانسته اند حضور گسترده ای در انتخابات مجلس داشته و کرسی های قابل توجهی در مجلس شورای اسلامی به دست آورند.

پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و بهره گیری از تکنیک آینده پژوهی و رویکرد سناریو نگاری درصدد بررسی عوامل نهادینه نشدن احزاب در ایران و تاثیر آن بر آینده انتخابات سال1400 بود. نتایج حاکی از آن است که عدم نهادینگی احزاب در ایران، تاثیرات ذیل را بر آینده انتخابات سال 1400 خواهد داشت که در قالب چند سناریو قابل طرح است: اول، گزینش افراد فاقد صلاحیت به دلیل عدم آموزش انتخاباتی، دوم، تاثیرگذاری سازمان های مردم نهاد بر انتخابات، سوم، کاهش مشارکت انتخاباتی به دلیل فقدان احزاب مردمی، چهارم، سوءاستفاده مخالفان از مشارکت سیاسی انتخاباتی، پنجم، شخصیت محورشدن انتخابات .  

جغرافیای انتخابات، به عنوان گرایشی از جغرافیای سیاسی، به مطالعه الگوهای فضایی توزیع قدرت در قالب روابط متقابل جغرافیا، فضا، انتخابات و قدرت می پردازد. زنان به رغم اینکه نیمی از جمعیت جامعه و اکثریت تحصیل کردگان آموزش عالی را به خود اختصاص می دهند، در سطح برگزیدگان سیاسی و سطوح عالی مشارکت سیاسی سهمی بسیار اندک دارند. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای تلاش دارد به این سؤال پاسخ دهد که ویژگی های جغرافیایی نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی (با تأکید بر مجلس دهم) کدام اند؟ نتایج و یافته های تحقیق حاکی از آن است که عواملی چون گرایش سیاسی عمومی جامعه، جمعیت، مرکز یا شهرستانی بودن، وسعت، سابقه داشتنِ نمایندگی زن در آن حوزه انتخابیه، مرکزی یا حاشیه ای بودن در پراکندگی جغرافیایی نمایندگی زنان و منتسب به جریان های سیاسی اصلاح طلب، اصول گرا و مستقل بودن در ده دوره انتخابات مجلس تأثیرگذارند. در نظر گرفتن عوامل مذکور از سوی احزاب و جریانات سیاسی، به خصوص تشکل های حوزه بانوان و همچنین وزارت کشور، برای افزایش مشارکت سیاسی و حضور مؤثرتر زنان در سطوح عالی اجتماع، سیاست و البته قدرت، ضروری است.