گروه های سیاسی

موضوع این مقاله، تحلیل نگرش گروه های سیاسی درون حاکمیت به نقش مردم در نظام سیاسی است. سؤال تحقیق عبارت است از: فرهنگ سیاسی گروههای سیاسی حاکم چگونه است؟ استدالال نظری تحقیق ناظر بر نظریههای فرهنگ سیاسی است. فرضیههای این مقاله با روشهای کمّی و کیفی آزمون شدهاند. نتایج تجربی موجود دلالت بر آن دارد نگرش سیاسی گروههای سیاسی از دورة اول انتخابات ریاست جمهوری تا انتخابات دورة نهم از نگرشی تکلیفگرا به نگرش حق گرایانه تغییر یافته اند. این تغییر نگرش از دورة هفتم انتخابات ریاست جمهوری به بعد کاملاً محسوس است.

به نظر بسیاری از ناظران حوزة سیاست، فروپاشی اتحاد شوروی و از میان رفتن حزب کمونیست گامی بلند در مسیر مردم سالار شدن روسیه برآورد می شد. ولی در پی دگرگونی های نخستین دهة پس از تجزیة اتحاد شوروی آشکار شد که این روند با چالش های اساسی رو به رو است. ضعف شدید جامعة مدنی در این کشور همراه با تداوم قدرت متمرکز دولت، جنبه های پیچیدة این دگرگونی را مشخص می کند. پرسش اصلی این نوشتار این است که موانع شکل گیری جامعة مدنی در روسیة پساشوروی چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، چند سؤال فرعی هم طرح می شود: جامعة مدنی چیست؟ چه عواملی سبب تضعیف جامعة مدنی در روسیة پساشوروی شده است؟ فرضیة نویسندگان این است که عناصر تضعیف کنندة جامعة مدنی، همان اصلی ترین عناصر تولید نابرابری در روسیة پساشوروی است که به صورت سیستماتیک و در روندی مدیریت شده، جامعة مدنی را تضعیف کرده اند. نویسندگان این نوشتار با روش توصیفی – تحلیلی، بررسی خود را با استفاده از کتاب ها و مقاله های فارسی و انگلیسی در این زمینه، و بهره گیری از منابع اینترنتی انجام داده اند.

در کنوانسیون ژنوسید و اساسنامه دیوان بین المللی کیفری، ارتکاب ژنوسید به عنوان خطیرترین جنایت بین المللی، علیه گروه های ملی، قومی، مذهبی و نژادی تعریف شده است. در زمان تصویب این اسناد ازجمله ایرادات وارده این بود که به واسطه تمایلات سیاسی برخی دولت ها، گروه های سیاسی از شمول تعریف ژنوسید خارج می مانند؛ حال آنکه تاریخ بشر، فزونی جنایات هولناک علیه گروه های سیاسی را گواهی می دهد. برخی صاحب نظران از دهه هشتم قرن بیستم به بعد تلاش کردند با ارائه نظریه ژنوسید سیاسی یا سیاسی کشی این نقص را جبران کنند. آن ها با بهره گیری از پویایی حقوق بین الملل کیفری، عناصر مادی و معنوی ژنوسید را بر این جنایت منطبق کردند و در نتیجه می توان گفت اکنون محور اصلی چالش برای شناسایی قطعی این جنایت در حقوق بین الملل، رکن قانونی است. تفسیری غایت محور از حقوق بین الملل کیفری و جرم انگاری ژنوسید، در نهایت به این نتیجه رهنمون می شود که شاید زمان بازنگری اسناد بین المللی در این خصوص فرا رسیده است.

بررسی رفتار های انتخاباتی یکی از موضوعات حائز اهمیت در جغرافیای سیاسی محسوب می گردد که نشان دهنده سیر مشارکت های مردمی در حوزه تصمیم گیری کلان با استفاده از ساختار های جغرافیایی است. همواره تبیین چگونگی تحرکات انتخاباتی از تبلیغات تا پس از رای گیری می تواند بازگو کننده رفتار ها و چارچوب های مورد قبول شهروندان در مشارکت عمومی باشد. لذا محققان حوزه جغرافیایی سیاسی می کوشند رابطه معنا داری میان میزان آرای کاندیداها و محیط های جغرافیایی فعالیت آنان پیدا و نیز طیف بندی های سیاسی موجود را در موفقیت یا عدم موفقیت آنان بررسی نمایند. تحلیل رفتار های انتخاباتی شهروندان گیلانی در نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و نیز موضع گیری طیف های سیاسی پیرامون این موضوع نشان دهنده نقش آفرینی برخی از گروهها و جریانات سیاسی حاکم بر کشور است، بدین ترتیب بررسی آماری جغرافیای انتخابات و نیز ساختار چینش کاندیداها به لحاظ حمایت گروه های سیاسی می تواند رفتار های انتخاباتی شهروندان گیلانی را تبیین نماید. این تحقیق کاربردی با روش توصیفی و تحلیلی و مقایسه های آماری به بررسی ماهیت رفتار های انتخاباتی شهروندان گیلانی در نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی می پردازد و تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که رفتارهای انتخاباتی رای دهندگان گیلان در نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی با کدام یک از نظریه های رفتار های انتخاباتی تطابق دارد؟ لذا نتایج حاصله بیانگر آن است رفتار های انتخاباتی رای دهندگان گیلانی با الگوی انتخاب عقلایی و کارکرد گرایی کاندیداها مطابقت دارد.

پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی و بهره گیری از تکنیک آینده پژوهی و رویکرد سناریو نگاری درصدد بررسی عوامل نهادینه نشدن احزاب در ایران و تاثیر آن بر آینده انتخابات سال1400 بود. نتایج حاکی از آن است که عدم نهادینگی احزاب در ایران، تاثیرات ذیل را بر آینده انتخابات سال 1400 خواهد داشت که در قالب چند سناریو قابل طرح است: اول، گزینش افراد فاقد صلاحیت به دلیل عدم آموزش انتخاباتی، دوم، تاثیرگذاری سازمان های مردم نهاد بر انتخابات، سوم، کاهش مشارکت انتخاباتی به دلیل فقدان احزاب مردمی، چهارم، سوءاستفاده مخالفان از مشارکت سیاسی انتخاباتی، پنجم، شخصیت محورشدن انتخابات .