مطالب مرتبط با کلیدواژه
۲۱.
۲۲.
۲۳.
۲۴.
۲۵.
۲۶.
۲۷.
۲۸.
۲۹.
۳۰.
۳۱.
۳۲.
۳۳.
۳۴.
۳۵.
۳۶.
۳۷.
۳۸.
۳۹.
۴۰.
آسیب اجتماعی
حوزه های تخصصی:
اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر به مثابه یک مسأله اجتماعی، پدیده ای است که آینده جوامع روستایی را در ابعاد مختلف با چالش روبرو می سازد. در این رابطه برنامه ریزی به منظور مقابله با این معضل اجتماعی نیازمند شناخت و بررسی عوامل موثر در گرایش به اعتیاد در بین جوامع روستایی می باشد. پژوهش حاضر با هدف شناخت و اولویت بندی عوامل مؤثر بر گرایش به اعتیاد در نواحی روستایی دهستان رونیز تدوین شده است. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی تحلیلی و گردآوری داده ها بر اساس روش اسنادی و میدانی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل سرپرستان خانوار ساکن در روستاها و نیز افراد معتاد می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (آزمون های آماری T مستقل، من ویتنی و فریدمن) استفاده گردیده است. نتایج بدست آمده نشان از آن دارد که عوامل فردی با میانگین 28/4 و خانوادگی با میانگین 25/4 مهم ترین نقش را در گرایش به اعتیاد دارند. همچنین نتایج نشان داد بر اساس دیدگاه جامعه آماری مهم ترین مؤلفه های مؤثر در جلوگیری گرایش به اعتیاد که در فرآیند برنامه ریزی می باید به آنها توجه داشت شامل ایجاد و تنوع فرصتهای شغلی و نیز توسعه امکانات گذران اوقات فراغت در محیط های روستایی می باشد.
بررسی کیفری جرم انگاری اعتیاد در حقوق موضوعه ایران
حوزه های تخصصی:
اعتیاد چه جرم باشد و چه بیماری، یک معضل و آسیب اجتماعی است که یا ناشی از آسیبهای اجتماعی دیگر است یا اینکه آسیبهای اجتماعی دیگری را بوجود می آورد . هدف از تحقیق حاضر نیز مخدوش نمودن یا زیر سؤال بردن هیچ یک از دیدگاههای مطرح شده نیست بلکه صرفاً عرضه یافته ها و حقایقی در این زمینه است تا امکان تصمیم گیری درست وجود داشته باشد. اعتیاد نیز یک بیماری اجتماعی است، بنابر این برخورد نظام های اجتماعی با آن بر حسب رشد و تکامل دیدگاهها ، به یکی از سه شکل مذکور خواهد بود ».نگرش نخست، دیدگاهی جرم شناسانه است که معتاد را مجرم و مستحق مجازات می داند؛ این تفکر مأخوذ از جامعه شناسی قضایی است و نجات معتاد را در گوشه ای از زندان می بیند.نگرش دوم که معمولاً در جامعه پزشکی ریشه دارد، معتاد را بیمار تلقی می کند و در صدد است این بیماری را درمان و مهارکند.نگرش سوم معتادان را نه به چشم مجرمان یا حتی بیماران ، بلکه به چشم قربانیان می نگرد . در این دیدگاه پزشکان اجتماعی و فراگیرشناسان در خط مقدم مبارزه قرار دارند و می کوشند ابعاد گوناگون اعتیاد را بررسی کنند و کاملترین نظریه را ارائه دهند.
بررسی فقر و عوامل آن در شهر تهران
حوزه های تخصصی:
فقر ازجمله آسیب های جوامع انسانی از دیرباز تاکنون بوده است که دارای سطوح مختلف و شدت گوناگونی است. امروزه مسئله فقر برای کشورها بسیار مهم تلقی می گردد که در شهرها آثار آن به راحتی قابل ملاحظه است هرساله برای رفع فقر تحقیقات و برنامه ریزی های گسترده ای صورت می گیرد. فقر در شهر تهران نیز وجود داشته و بخشی از آن در اثر سیاست های نادرست شهری ایجادشده است. سیاست های جمعیتی بخصوص در امر مهاجرت و حاشیه نشینی افسارگسیخته، گسترش روزافزون سکونتگاه های غیررسمی و عدم کنترل و مدیریت بهینه گروه های آسیب دیده اجتماعی در سطح شهر مهم ترین ضعف های برنامه ریزی نهادهای شهری در این زمینه بوده است، ازاین رو به منظور بررسی فقر در شهر تهران داده های مرتبط با فقر اجتماعی جمع آوری شده و اطلاعات حاصل از آن مورد پردازش قرار گرفت که نتایج نشان داد نقطه قوت برجسته ای در حوزه مدیریتی آسیب ها و مسائل فقر وجود ندارد بااین وجود، شناخت مناسب فقر در شهر تهران از سوی سازمان ها و نهادهای متصدی، مهم ترین نقطه قوت در این زمینه است. به نظر می رسد در زمینه فقرزدایی اقدام مدیریتی خاصی صورت نگرفته و یا اینکه حداقل مصداقی برای آن قابل بیان نیست، ازاین رو اجرای طرح های فقرزدایی و توزیع عادلانه ثروت مهم ترین اقدامات مدیریتی در سال های اخیر بوده است.
بازنمایی آسیب های اجتماعی تهدیدکنندة نهاد خانواده در سینمای دهه های 70 و 80 شمسی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله تلاش دارد محتوای فیلم های سینمایی را از نظر آسیب های اجتماعی تهدید کنندة نهاد خانواده بررسی کرده و تغییرات آن را در طول دهه های 70 و 80 شمسی به بحث بگذارد. جامعة آماری در این مطالعه، عبارت از کلیة فیلم های ایرانی است که در دو دهة 70 و 80 شمسی به نمایش درآمده است. تعداد کل این فیلم ها حدود 1500 فیلم است. حجم نمونة این پژوهش، که در بردارندة 5/1 درصد فیلم های جامعه آماری است، شامل 20 فیلم می شود که با استفاده از نمونه گیری سیستماتیک انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استباطی استفاده و آزمون سؤال های تحقیق، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کمّی، به عنوان روش شایع بررسی فیلم ها، انجام شد. در این تحقیق، تحلیل یافته ها با تأکید بر رویکرد بازتاب از نظریة بازنمایی و کنترل اجتماعی بوده است. بررسی فیلم های دو دهة 70 و 80 شمسی سینمای ایران نشان می دهد، بیشترین رفتارهای هنجارشکن و آسیب های اجتماعی نمایش داده شده در آنها، به ترتیب شامل دزدی و سرقت، افسردگی، دروغ گویی، طلاق و مسائل اخلاقی است. نتایج به دست آمده مؤید فرضیه های تحقیق بودند، که حاکی از تفاوت معناداری بین میزان آسیب های اجتماعی بازنمایی شده در دو دهة مذکور بود
برآورد تمایل به پرداخت افراد جامعه برای کاهش آسیب های اجتماعی (مطالعه موردی اعتیاد به مواد مخدر در شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه، اعتیاد به صورت آسیبی اجتماعی پیامدهای ویرانگر و هزینه های هنگفتی را بر پیکره جامعه وارد می کند. ازجمله آثار نامطلوب و بنیان فکن اعتیاد طلاق، کاهش امنیت اجتماعی، افزایش سرقت و انتقال بیماری ها هستند که دولت برای از بین بردن آنها به ناچار هزینه هایی را متحمل می شود؛ به همین دلیل، ارزشی که مردم برای کاهش اعتیاد در جامعه و به دنبال آن، بهبود کیفیت زندگی اجتماعی قائل هستند، به منظور ارزیابی برنامه های دولت در مبارزه با مواد مخدر و کاهش اعتیاد سودمند است. با توجه به این مطالب، در این پژوهش این ارزش ذهنی در شهر اصفهان با به کارگیری روش ارزش گذاری مشروط کمی سازی شده است. برای این کار، پرسش نامه ارزش گذاری مشروطی به صورت دوگانه و دوحدی برای برآورد تمایل به پرداخت افراد به منظور کاهش میزان اعتیاد طراحی شده است و 314 سرپرست خانواده از قشرهای درآمدی مختلف در کلان شهر اصفهان، آن را تکمیل کرده اند. تحلیل اطلاعات با استفاده از الگوی پروبیت انجام شده و مطابق نتایج، تمایل به پرداخت در افراد، از 3 متغیر قیمت پیشنهادی نخست، درآمد ماهانه خانوار و جنسیت افراد تأثیر پذیرفته است. میزان تمایل به پرداختِ هر خانواده برای کاهش میزان اعتیاد جامعه در شهر، معادل 159هزار و 600 ریال در ماه و برای تمام خانوارهای ساکن شهر، حدود 93میلیارد ریال در ماه و حدود 1110میلیارد ریال در سال برآورد شده است.
بررسی آسیب های اجتماعی زنان در خانواده های فصلی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
بررسی جامعه شناختی خانواده های فصلی ، به جهت نو بودن آثار علمی چندانی پیرامون آن وجود ندارد. حضور و عدم حضور دریانورد به عنوان شوهر و پدر خانواده، به-وجودآورنده دو دوره زمانی متمایز در حیات اجتماعی خانواده می باشد. خانواده ای که تحت این شرایط زندگی می کنند به عنوان خانواده فصلی مطرح می باشند این پژوهش به بررسی آسیب های اجتماعی زنان دراینگونه خانواده ها می پردازد.. به منظور عملیاتی کردن آسیب های اجتماعی و امکان سنجش ابعاد آن٬ شاخصهایی در طیف لیکرت در نظر گرفته شده است . اطلاعات این پژوهش در فاصله زمانی فروردین ماه 1389 تا آذرماه 1389 و در ادامه بهمن ماه 1395 تا شهریور 1396 در بین زنان پرسنل دریایی با بهره گیری از پرسشنامه کتبی و روش تمام شماری جمع آوری گردیده است و تجزیه و تحلیل اطلاعات در سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام گرفته است . محقق با استنباط بر یافته های پژوهشی توانسته است رده بندی روشنی از چالشها و آسیب های تهدید کننده سلامت خانواده های فصلی و امتیازات ویژه زنان در این ساختار و همچنین چهارچوبی از سبک زندگی دوگانه خانواده فصلی را مشخص نماید و راهکارهایی در جهت روشن تر نمودن چشم انداز آینده این گروه اجتماعی ارائه نماید.
نقش آموزه های دینی و اعتقادی در پیشگیری از جرم
حوزه های تخصصی:
جرم و گناه یکی از موضوعاتی است که در تمامی ادوار تاریخی وجود داشته است. و پیشگیری از جرم وگناه یکی از موضوعات اساسی در حیات بشری بوده که همواره به شیوه های مختلفی اعمال گردیده است. اما یکی از عوامل موثر وکارآمد در رابطه با پیشگیری از جرم، نقش وتاثیر آموزه های دینی بر افراد می باشد؛ آموزه هایی که باعث خود کنترلی در افراد میشود ودیگر نیازی به کنترل رسمی یا غیررسمی نخواهیم داشت. نگارنده باتوجه به ضرورت واهمیت تأثیر آموزه های دینی وآسمانی در پیشگیری از کج روی و آسیب های اجتماعی، تصمیم به بررسی این مبحث، تحت عنوان ((نقش آموزه های دینی و اعتقادی در پیشگیری از جرم))گرفت. از جمله اهداف این پژوهش بررسی کارکرد و سهم آموزه های دینی و اعتقادی در پیشگیری از وقوع جرم، بررسی ساز و کارهای مؤثر در پیشگیری از جرم و اصلاح مجرمان می باشد و اینکه آیا در صورت نهادینه شدن این فرضیه در جامعه، تا چه حد می تواند در پیشگیری از وقوع جرم و گناه مؤثر باشد. گزارش محتوا در این مقاله، به روش کتابخانه ای و مراجعه به متون دینی و نظر علمای اسلامی بوده است. نتیجه تحقیقات نشان داد که تعالیم و آموزه های اسلامی در همه زمینه ها به دغدغه های بشری پاسخ میدهد و رنگ کهنگی به خود نمی گیرد. چه در زمینه اخلاقی یا معنوی باشد وچه در زمینه نظارتی که سبب پیشگیری از ارتکاب جرایم وتخلفات می شود. چرا که ایمان به خداوند، ایمان به روز جزا، توجه قلبی و عملی به فروعات دینی و همنشینی با افراد صالح، جملگی از راهکارهای پیشگیری از ارتکاب جرایم و تخلفات در جامعه می باشد. لذا پناه بردن به آموزه های دینی، خصوصاً دین اسلام، بهترین و مؤثرترین روش در این عرصه است.
مطالعه اثرات مخرب رسانه های مجازی بر عملکرد ورزشکاران جوان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رسانه های مجازی یک وسیله حیاتی برای مردم به شمار می رود و علی رغم امتیازها و قابلیت های فراوان، مشکلات جدی را ایجاد کرده است. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه اثرات مخرب رسانه های مجازی بر عملکرد ورزشکاران جوان است. روش تحقیق این پژوهش، توصیفی - همبستگی است که به صورت مطالعات موردی در استان مرکزی صورت پذیرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه ورزشکاران جوان 18 تا 28 ساله، استان مرکزی بودند. روش نمونه گیری به شیوه خوشه ای بود. حجم نمونه 384 نفر و به صورت در دسترس در نظر گرفته شد. به منظور جمع آوری داده ها در این پژوهش از سه پرسش نامه استاندارد استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های کلموگروف اسمیرنف، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس یک سویه استفاده گردید. نتایج نشان داد بین استفاده افراطی از رسانه های مجازی ورزشکاران جوان و ابعاد آسیب های روانی؛ (جسمانی کردن، وسواس اجبار، حساسیت بین فردی، افسردگی، اضطراب، خصومت، اضطراب مرضی، افکار پارانوئیدی، روان پریش گرایی) همبستگی معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد بین استفاده افراطی از رسانه های مجازی با ابعاد آسیب اجتماعی شامل؛ طلاق، اعتیاد، بیکاری و انحرافات جنسی همبستگی معناداری وجود دارد، اما بین دو بعد دیگر آسیب اجتماعی شامل؛ خودکشی و دزدی رابطه معناداری به دست نیامد. پیشنهاد می گردد با توجه به جوان بودن جمعیت کشور و افزایش استفاده افراطی از رسانه های مجازی در میان این قشر، با آگاه سازی ورزشکاران و مربیان و ایجاد زمینه لازم برای آموزش آنان، این چالش مهم را مدیریت کرد.
تعامل رسانه ها با سیاست کیفری ایران در قبال جرایم مواد مخدر
حوزه های تخصصی:
مواد مخدر به کلیه ی مواد طبیعی و شیمیایی گفته می شود که اعتیادآور باشد و مصرف آن ها در انسان حالاتی غیرعادی ایجاد کند. این حالات که عموماً لذت بخش هستند، به صورت موقت و کاذب ایجاد می شوند .اعتیاد نوعی بیماری مغزی مزمن، پیشرونده و عود کننده است که باعث می شود با وجود پیآمدهای ناگوار مصرف مواد، فرد معتاد باز هم برای به دست آوردن یا مصرف مواد مخدر خود را به هر دری بزند.اعتیاد به مواد مخدر علاوه بر زیان های جدی و خطرناک جسمی و روحی، عوارض و مشکلات فراوان اجتماعی و اقتصادی از قبیل افزایش جرم های مرتبط با مواد مخدر مانند جنایت و سرقت، فقر و تکدی گری و هدر رفتن سرمایه های کلان مادی کشورها و سقوط بسیاری از ارزش ها و هنجارهای فرهنگی و اخلاقی را نیز به دنبال دارد. یکی از مهمترین ابزارهایی که می تواند در پیشگیری و مقابله با شیوع و سوء مصرف مواد مخدر موثر باشد، بکارگیری هوشمندانه و کارآمد رسانه های ارتباط جمعی است. بدون برنامه ریزی برای ایجاد یک ارتباط مناسب از طریق رسانه ها، پیام های پیشگیری و مبارزه با موادمخدر به مخاطبان نخواهد رسید و ارتباط گران نیز نخواهند توانست در نگرش ها و عقاید مخاطبان خود تغییرات لازم را ایجاد کنند.
مسئله یابی و آسیب شناسی اجتماعی پدیده حاشیه نشینی شهری در کلانشهر تبریز با رویکرد توانمندسازی
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر به بررسی مسائل و آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی شهر تبریز با رویکرد توانمند سازی پرداخته است. از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و جهت جمع آوری داده ها و اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی و تکنیک های روش مشارکتی شامل مشاهده، مصاحبه، بحث گروهی و غیره استفاده شده است. قلمرو مکانی تحقیق، مناطق حاشیه نشین کلانشهر تبریز (دوره ایچی، قربانی، سیلاب، حیدرآباد و پاتوق) است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که اکثر خانواده های حاشیه نشینی شغل رسمی برای تأمین معاش خود ندارند و چون این افراد عموماً فاقد مهارت و تخصص و سرمایه گذاری می باشند به مشاغل کاذب و بعضاً مجرمانه مثل دست فروشی، کوپن فروشی، تکدی گری، خریدوفروش مواد مخدر و مشروبات الکلی روی می آورند.وجود خرده فرهنگ های خاص باعث شده جذب فرهنگ های شهری نشده و نیز فقر فرهنگی امکان نفوذ در آن ها را برای اجرای برنامه های مختلف اجتماعی، چون بهداشت و تنظیم خانواده و غیره مشکل می سازد. از عوامل گرایش به اعتیاد، فقر، بیکاری، فقدان برنامه صحیح جهت پر کردن اوقات فراغت، نابرابری های اقتصادی و اجتماعی و در دسترس بودن مواد مخدر را می توان نام برد. در تکمیل بحث، نتایج معادلات ساختاری نشان می دهد «ترک تحصیل به خاطر فقر اقتصادی»، «سطح سواد پایین» و «فقدان مراکز فرهنگی، تفریحی» مهم ترین آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی بوده که دارای ارتباط معناداری هستند. ترکیب این سه عامل آسیب های جدی دیگری چون «اعتیاد»، «نبود شغل رسمی» و «اشتغال کاذب» را باعث شده است.
بررسی احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان های استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال ششم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳
81 - 112
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: در این مقاله تلاش شده است تا احساس امنیت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در شهرستان های استان بوشهر مورد بررسی قرار گیرد. روش شناسی: به لحاظ روش شناختی، این تحقیق از نوع تحقیقات همبستگی و مقایسه ای می باشد و به لحاظ روش اجرایی، در این تحقیق از روش پیمایشی (و از تکنیک پرسشنامه) استفاده شده است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که 69 درصد پاسخگویان در سطح متوسطی احساس امنیت دارند و کمترین و بیشترین میزان احساس امنیت به ترتیب مربوط به پاسخگویان شهرستان دشتستان و دشتی می باشد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل مسیر نیز نشان داد که متغیر احساس امنیت مالی بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت اجتماعی داشته است و بقیه عوامل به ترتیب مقدار تأثیر عبارتند از؛ احساس عدالت، احساس ثبات اقتصادی، آسیب های اجتماعی، دینداری، احساس محرومیت، سن و پایگاه اقتصادی– اجتماعی. نتیجه گیری: براساس نتایج رگرسیون چندمتغیره، متغیرهای ثبات اقتصادی (با ضریب 27/0)، احساس عدالت (با ضریب 22/0)، آسیب های اجتماعی (با ضریب20/0-) و امنیت مالی (با ضریب20/0) از عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی می باشند. مقدار ضریب تعیین یا واریانس برآورد شده (44/0=R<sup>2</sup>) بیانگر آن است که با شناسایی چهار متغیر تأثیرگذار فوق می توان تا 44/0 میزان احساس امنیت را در بین مردم تبیین کرد.
مقایسه نگرش به آسیب اجتماعی در دانش آموزان بر حسب زمینه های خانوادگی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال نهم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴
71 - 96
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: آسیب اجتماعی از جمله مشکلات عمده ای است که امروزه گریبانگیر بسیاری از جوامع کنونی است. هدف این پژوهش مقایسه نگرش به آسیب اجتماعی در دانش آموزان متوسطه اول بر حسب زمینه های خانوادگی بود.<br /> روش شناسی: در این پژوهش از روش توصیفی از نوع علی –مقایسه ای استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان پسر متوسطه اول شهر در سال تحصیلی 97-1396 بود. حجم نمونه در این پژوهش براساس جدول مورگان، 152 تعیین گردید. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. برای سنجش نگرش به آسیب های اجتماعی از پرسشنامه آقایی و تیمور تاش استفاده گردید، برای تعیین روایی این پرسشنامه، از روش اعتبار صوری و برای محاسبه پایایی این پرسشنامه از روش آلفای کرانباخ استفاده گردید.<br /> یافته های پژوهش: یافته های پژوهش نشان داد که میانگین نگرش به آسیب اجتماعی دانش آموزانی که والدین آنان تحصیلات پایین تر، سن بالاتر، وضعیت اقتصادی نامطلوب تر دارند، نسبت به بقیه دانش آموزان بیشتر است. همچنین میانگین نگرش به آسیب اجتماعی دانش آموزانی که پدر آنان بیکار است، مادر آنان نیز شاغل نیست و یا پدر و مادر آنان با هم زندگی نمی کنند، نسبت به بقیه دانش آموزان بالاتر است.<br /> نتیجه گیری: از آنجایی که طبق یافته های پژوهش میانگین آسیب اجتماعی دانش آموزانی که والدین آنان سن بالاتر، تحصیلات پایین تر، وضعیت اقتصادی نامطلوب تر دارند و یا بیکار هستند، بیشتر از سایر دانش آموزان است ، پیشنهاد می شود این دانش آموزان و والدین آنان برای آموزش مورد حمایت بیشتری قرار گیرند.
تبیین آسیب اجتماعی اعتیاد از نگاه قربانیان آن در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲
35-50
حوزه های تخصصی:
هدف: این تحقیق با هدف تبیین آسیب اجتماعی اعتیاد از نگاه قربانیان آن در شهر تهران انجام شد. روش : تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام و شیوه ی گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق با افراد معتاد بود. یافته ها: اعتیاد به عنوان یک مسئله ی اجتماعی در شهر تهران، غالبا در سطح فردی به وقوع می پیوندد. علل و سبب های اعتیاد نه اجتماعی بلکه بیشتر در سطح فرد، خانواده و حلقه دوستان شکل می گیرند. اعتیاد در کلانشهر تهران بیشترین پیامدهای خود را در دو حوزه آسیب های رفاهی و جرم زا به جای گذاشته و آثار آن کمتر در حوزه آسیب های ساختاری ظاهر شده اند. در زمینه نهادی و سازمانی ، وضعیت فعالیت سمن ها از نهادها و سازمانهای خدمات دهنده ی دولتی بهتر بوده و راندمان کاری آن ها در همه سطوح پیشگیری و درمان بیشتر و بهتر بوده است. میزان رضایت نسبی استفاده کنندگان معتاد از خدمات سمن ها در شهر تهران بسیار بیشتر از نهادها و سازمان های دولتی بوده است. راهکار فائق آمدن بر آسیب اجتماعی اعتیاد، آموزش و اطلاع رسانی بیشتر و دقیق تر است. نتیجه گیری: مسائل اجتماعی مربوط به اعتیاد در کلانشهر تهران، بیشتر با شاخص های سه رویکرد نظری آسیب اجتماعی، کج رفتاری اجتماعی، و تضاد اجتماعی منطبق بوده اند. با مطالعه مصادیق مطالعاتی این سه رویکرد در تجارب کشورهای جهان، می توان راهبردها و راهکارهای علمی مناسبی برای برون رفت از معضلات اجتماعی اعتیاد در کشور و به طور خاص در شهر تهران ارائه کرد.
آسیب شناسی اجتماعی حاشیه نشینی کلانشهر تبریز با رویکرد توانمندسازی
حوزه های تخصصی:
تحقیق حاضر به بررسی مسائل و آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی شهر تبریز با رویکرد توانمند سازی پرداخته است. از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده است. برای جمع آوری داده ها و اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای و میدانی و تکنیک های روش مشارکتی شامل مشاهده، مصاحبه، بحث گروهی و غیره استفاده شده است. قلمرو مکانی تحقیق، مناطق حاشیه نشین کلانشهر تبریز (دوره ایچی، قربانی، سیلاب، حیدرآباد و پاتوق) بوده است. مناطق مورد مطالعه طبق سرشماری سال 1395 دارای 309581 نفر جمعیت بوده است که براساس فرمول کوکران 383 نفر برای انجام تحقیق به عنوان نمونه آماری انتخاب شده است. انتخاب افراد در محلات به روش تصادفی ساده انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان داد اکثر خانواده های حاشیه نشینی شغل رسمی برای تأمین معاش خود ندارند و چون این افراد عموماً فاقد مهارت و تخصص و سرمایه گذاری هستند، به مشاغل کاذب و بعضاً مجرمانه مثل دست فروشی، کوپن فروشی، تکدی گری، خریدوفروش مواد مخدر و مشروبات الکلی روی می آورند. وجود خرده فرهنگ های خاص باعث شده جذب فرهنگ های شهری نشده و نیز فقر فرهنگی امکان نفوذ در آن ها را برای اجرای برنامه های مختلف اجتماعی همچون بهداشت و تنظیم خانواده و غیره مشکل می سازد. از عوامل گرایش به اعتیاد، فقر، بیکاری، فقدان برنامه صحیح جهت پرکردن اوقات فراغت، نابرابری های اقتصادی و اجتماعی و در دسترس بودن مواد مخدر را می توان نام برد. همچنین نتایج معادلات ساختاری نشان می دهد «ترک تحصیل به خاطر فقر اقتصادی»، «سطح سواد پایین» و «فقدان مراکز فرهنگی، تفریحی» مهم ترین آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی بوده است. ترکیب این سه عامل آسیب های جدی دیگری نظیر «اعتیاد»، «نبود شغل رسمی» و «اشتغال کاذب» را باعث شده است.
بررسی تاثیر متقابل اقدامات مقابله با عرضه و درمان (وکاهش آسیب) اعتیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۳
55-76
حوزه های تخصصی:
هدف : اعتیاد و سوءمصرف مواد مخدر که در میان مردم به ب لای خانم ان س وز ش هرت یافت ه، امروزه به یکی از دغدغه های بزرگ جوامع ب شری تب دیل ش ده اس ت. هدف از انجام تحقیق، بررسی تاثیر متقابل اقدامات مقابله با عرضه و درمان (وکاهش آسیب) می باشد. روش : روش تحقیق، کاربردی و از نوع پیمایشی-تحلیلی بود. داده های مورد نظر از بین اعضای مرتبط با حوزه مبارزه با مواد مخدر کرمان اعم از مدیران، معاونین، کارکنان، کارشناسان، پزشکان، پرستاران و رزیدنت های این حوزه جمع آوری شد. ابزار پرسش نامه ای بود که روایی و اعتبار آن مورد تأیید قرار گرفته است. در مرحله اول به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی برای هر مرکز و در مرحله دوم به صورت نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه گیری انجام شد. در نهایت داده های 287 پرسش نامه با نرم افزار آموس و اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : نتایج نشان داد بین اقدامات مقابله با عرضه مواد مخدر با کاهش آسیب اعتیاد رابطه وجود ندارد. از طرف دیگر اقدامات درمان بر کاهش آسیب اعتیاد تاثیر مثبت دارد. همچنین، اثر متقابل اقدامات مقابله با عرضه و اقدامات درمان نیز مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری : یافته ها می تواند برای سیاست گذاری مقابله با عرضه مواد مخدر مورد نظر قرار گیرد.
بررسی جامعه شناختی پیامدهای اجتماعی طلاق عاطفی زنان شهر تهران طی سال های 97-96 براساس معادلات ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
طلاق عاطفی ازجمله مسائل اجتماعی مهم محسوب می شود و در پژوهش حاضر، پیامدهای اجتماعی آن در میان زنان شهر تهران طی سال های 97-96 بررسی شده است. روش پژوهش، پیمایش جامعه آماری شامل کلیه زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره و خانه های سلامت مناطق 22گانه تهران و حجم نمونه آماری 622 نفر بوده است که به روش نمونه گیری انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته بوده است و یافته ها نشان می دهد طلاق عاطفی بر میزان رشد اجتماعی و مسئولیت پذیری اجتماعی تأثیری نداشته و بر متغیر روابط نامناسب زناشویی (خیانت)، آسیب های اجتماعی، رضایت زناشویی و انزوای اجتماعی تأثیرگذار بوده است.
فضای مجازی و آسیب های آن در نظام خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
pure life, Volume ۶, Issue ۲۰, Winter ۲۰۲۰
79 - 107
حوزه های تخصصی:
از زمانى که اینترنت وارد فضاى زندگى انسان شده- تاکنون- على رغم تمامی محاسن و مزایاى آن، یکسری دغدغه و نگرانى را بر خانواده ها تحمیل نموده است؛ موضوعی که در تمامی جوامع موضوعیت داشته و محدود به جامعه و یا اقلیتی خاص نمی شود. از طرف دیگر، به دلیل ویژگی های خاص فضای مجازی و نو بودن این پدیده، بسیاری از والدین، فرصت، امکان و یا توان کافی برای شناخت دقیق این فضا و کاربردهای آن را به دست نیاورده اند؛ لذا عدم آشنایی مناسب آن ها با این فضا و در مقابل، استفاده روزمره نوجوانان و جوانان و حتی کودکان از فضای مجازی موجب شده است فضایی محرمانه و خصوصی در محیط خانه برای فرزندان ایجاد شود؛ به گونه ای که بدون دغدغه و بدون احساس وجود ناظر بیرونی به تارنماهای مختلف در این فضا دسترسی یابند که گاهی نیز به دلیل ویژگی های سنی و شخصیتی و کنجکاوی های خود، متأثر از فضاهای ناسالم موجود در اینترنت گردند. در این پژوهش، تلاش شده است به بررسی مهم ترین آسیب های فضای مجازی و تأثیرات آن پرداخته و راهکارهایی جهت مقابله و کاهش تهدیدات اینترنتی در ابعاد اجتماعی، فرهنگی و آموزشی ارائه شود.
بررسی آسیب های اجتماعی نوجوانان و نقش رسانه در پیشگیری و کنترل آن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
رسانه سال ۳۱ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۸)
147 - 166
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به شناسایی و بررسی آسیب های اجتماعی نوجوانان از دیدگاه کارشناسان و نقش رسانه در پیشگیری و کنترل این آسیب ها می پردازد. هدف مطالعه حاضر، آگاه سازی، پیشگیری و مقابله با آسیب های اجتماعی، با اتخاذ روش شناسی کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق است. جامعه آماری، شامل کارشناسان حوزه های جامعه شناسی، روانشناسی و رسانه است که به صورت نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند انتخاب شده اند. چارچوب نظری بر اساس نظریه های آسیب شناسی اجتماعی یا نظریه های مرتبط با جامعه شناسی و روان شناسی تدوین شده است. یافته ها نشان می دهند که مهم ترین آسیب های اجتماعی نوجوانان شامل آسیب های فردی، آسیب های محیطی، آسیب های نوپدید در حوزه فضای مجازی و آسیب های مدیریتی و حاکمیتی است. عوامل فردی و روانی مؤثر در بروز آسیب های اجتماعی نوجوانان به دو دسته عوامل درونی (خود) و بیرونی (محیط) تقسیم بندی می شوند. از مهم ترین عوامل اجتماعی و فرهنگی می توان به عوامل ساختاری و حاکمیتی، ارتباط با گروه همسالان، انتقال ارزش های جوامع غربی به کشور، در نتیجه پیشرفت های رسانه ای و کم رنگ شدن اخلاق ها و ارزش های جهانشمول اشاره کرد. آسیب های نوپدید از پیامدهای ظهور و توسعه فضای مجازی و شبکه های اجتماعی هستند و عناصر آموزشی، خانوادگی، فردی، اجتماعی و سیاسی در بروز این گونه پدیده ها نقش دارند.
نقش نماز در پیشگیری از آسیب های اجتماعی
حوزه های تخصصی:
در این نوشته ابتدا مقدمه ای در رابطه با نماز نوشته شده و در ادامه به اهمیت نماز پرداخته شده است، سپس واژه ی نماز و آسیب های اجتماعی تبیین شدند و نقش نماز در بازگشت به خویش روشن شد و گفته شد که نماز باید آگاهانه –عاشقانه – خالصانه باشد. در قسمت اصلی این مقاله موارد زیادی از آسیب های اجتماعی بیان و نقش نماز در پیشگیری از آنها توضیح داده شد، آسیب های همچون تضییع حقوق دیگران – بی برنامگی واتلاف وقت – پیروی هوای نفس – تفرقه – عدم بهداشت فردی – ارتکاب گناهان فحشا، منکر-.و در پایان به نتیجه گیری از بحث پرداختیم و به این نتیجه دست یافتیم که نماز سدی محکم در مقابل آسیب های اجتماعی و سیر دادن فرد به سوی تکامل و انسانیت است. اکثر افرادی که در جامعه به آسیب های اجتماعی مبتلا هستند رابطه ی خوبی با نماز و معنویت ندارند، به همین خاطر دچار بی برنامگی و بی نظمی و فاصله گرفتن از ارزش های اجتماعی می شوند، که روی آوردن به نماز و ذکر خدا می تواند نسخه ای شفابخش برای این آسیب ها باشد.
رتبه بندی مناطق 22 گانه ی شهر تهران از نظر آسیب اجتماعی فراوانی افراد معتاد
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۲
672 - 697
حوزه های تخصصی:
برای برنامه ریزی در جهت کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی در شهر، لازم است مدیریت شهری اطلاعات دقیقی از ویژگی های آسیب های اجتماعی هر محله داشته باشد، تفکیک مناطق شهری بر اساس شاخصی خاص از آسیب های اجتماعی اطلاعات بسیار جزئی را از هر محله به برنامه ریزان ارائه می کند. هدف این تحقیق رتبه بندی مناطق شهر تهران از نظر آسیب اجتماعی فراوانی افراد معتاد است، که برای این منظور از روش کمی با ماهیت کیفی استفاده شده است. در تحقیق حاضر ابتدا آمار خانوارهای شهر تهران بر اساس سرشماری سال 1390 و به تفکیک بلوک در تمامی محلات مشخص شده در گام بعد حجم نمونه با استفاده از نرم افزار G*POWER بدست آمده است. یافته های تحقیق رتبه بندی مناطق 22 گانه شهر تهران با شاخص فراوانی افراد معتاد، نشان داد که توزیع این شاخص تصادفی نیست و از الگوهای خاصی تبعیت می کند. الگوهایی که در سطح فضای مناطق شکل می گیرند، نتیجه مجموعه ای از فرآیندهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و رفتاری است، که مردم ساکن این محلات از خود بروز می دهند. نتیجه ی رتبه بندی بدینسان است که مناطق 18 و 15 و 17 در رتبه های اول تا سوم از نظر فراوانی و ازدیاد شاخص فراوانی افراد معتاد قراردارند بدین معنی که این مناطق وضعیت نامطلوبی در ایمنی از نظر مسئله ی فراوانی افراد معتاد دارند در مقابل مناطق 1 و 5 و 6 آخرین رتبه ها را به خود اختصاص داده اند که نشانگر وضعیت امن این مناطق در برابر آسیب فراوانی افراد معتاد است.