مطالب مرتبط با کلیدواژه

جهانی شدن


۱۶۱.

افول روستا و روستاشناسی یا ضرورت بازنگری در رویکردها و روش ها در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن روستاشناسی پسانوگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷۱ تعداد دانلود : ۸۷۰
این مقاله دورنمای نواحی روستایی و روستاشناسی را با تاکید بر ایران در شرایط جدید و در حال ظهور، از جمله جهانی شدن و جامعه اطلاعاتی مورد بحث قرار می دهد. پرسش این است که چگونه تحولات جدید در فناوری و شکل گیری روندهای اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی در جامعه جدید امکانات و محدودیت های متعدد و جدیدی را برای شناخت، مطالعه و توسعه و سیاست گذاری نواحی روستایی به وجود آورده است؟ این مقاله با کندوکاوی در پیشینه مطالعات روستایی در ایران و با اشاره به برخی از ویژگی ها و ضعف های عمده آنها، کاستی ها را در مسائل کلان تر پژوهشی کشور تحلیل می کند و این دیدگاه را که روستا و روستاشناسی در جهان امروز به دلیل بهره گیری از گفتمان های حاکم قدرت در تحلیل روستا و مسائل آن، به حاشیه رفته است، رد می کند. تداوم روستانشینی بخش چشم گیری از جمعیت ایران و دیگر کشورها، پیدایش مسائل جدید در کنار مسائل سنتی روستایی، و وجود کاستی های متعدد، دال بر بازنگری در رویکردها و روش ها تلقی می شوند. تحول پارادیمی به پساساختارگرایی و پسانوگرایی زمینه های نظری و روش شناختی این بازاندیشی و تجدیدنظرطلبی را فراهم کرده است.
۱۶۲.

بررسی انتقادی گفتمان جهان بدون مرز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن مرز ژئوپلیتیک ژئواکونومی سرزمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۹۳ تعداد دانلود : ۸۰۳
جهانی شدن در حال پیشروی و ایجاد تحول و دگرگون سازی فضای جغرافیایی- سیاسی دنیای فراروی ماست. درحالی که ما هر روز شاهد سرزمین زدایی و مرززدایی حوزه های زندگیمان هستیم، به نظر میرسد که جریان هایی فرامرزی به واسطه پیشرفت های تکنولوژیکی اخیر بیش از پیش ما را به رویای قالیچه پرنده نزدیک کرده است. فشردگی فضا- زمان، دهکده جهانی، لامکانی ها، جهان بدون مرز و بسیاری از مفاهیم دیگر که بیانگر جهانی شدن اقتصاد، فرهنگ، امنیت و البته اطلاعات هست زمانی تحقق می یابد که مرزها و موانع مختلف بی اهمیت و کمرنگ شده باشند. اما به نظر می رسد که آدمی همیشه شیفته ایجاد گلوگاه های جدید بوده و در این دنیایی که به آلیس در سرزمین عجایب شباهت دارد رویای قالیچه پرنده را به یاس و ناامیدی مبدل ساخته است. این مقاله با رویکردی نو واقع گرایی تلاش دارد تا اثبات نماید که نه تنها موانع و مرزها در مقابل جریانهای فراسرزمینی همانند اطلاعاتی شدن روزافزون فضای جهانی وجود دارد بلکه به دلیل ماهیت ژئوپلیتیکی و امنیتی جریان های مختلف اجتماعی – انسانی همانند اطلاعات، تبادل افکار، اندیشه و کالا ایجاد مرزها امری ذاتی می باشد. همچنین ذکر این نکته مهم است که منظور از مرز صرفا مرزهای فیزیکی نبوده بلکه وجود محدودیت ها و موانع ساختاری در فضای اطلاعات، اینترنت و غیره کلیت مرزها، حاکمیت و کنترل سرزمینی را به ذهن متبادر می سازد
۱۶۳.

نقش شهرهای مرزی در فرایند جهانی شدن و توسعه منطقه ای ایران مطالعه موردی: شهرهای مرزی استان خراسان رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن توسعه منطقه ای برنامه ریزی منطقه ای شهرهای مرزی استان خراسان رضوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۴۳۷
شهری شدن جهان و جهانی شدن شهرها مهمترین مساله هزاره سوم میلادی است. صرف نظر از تبعات منفی جهانی شدن، کلیه شهرها، در صدد پیوند به شبکه شهرهای جهانی، به منظور بهره گیری از مزایای جهانی شدن می باشند. شهرهای ایران نیز به دلیل تاخیر در پیوند با اقتصاد جهانی، ضعف ادبیات علمی جهانی کردن شهرها، سیاست خارجی متغیر و مشاجرات سیاسی بین ایران و آمریکا، تحریم یکجانبه آمریکا و به تبع آن مشکلات ناشی از عدم سرمایه گذاری خارجی در کشور، محدودیتهای اطلاعاتی (اینترنت) و ارتباطی، ضعف زیرساختهای مالی و بانکی و حمل و نقل و ضعف در قوانین با مشکلات بسیاری در روند جهانی شدن مواجه اند که این وضعیت در شهرهای مرزی کشور به دلیل شرایط ژئوپلیتیک خاص آنها دو چندان شده است.بسیاری از شهرهای مرزی که در گذشته در انزوای جغرافیایی شدیدی قرارداشتند، بعد از آغاز عصر تحولات اطلاعات (1970) به سوی پذیرش نقش قطب یا نقاط گره ای انتقال امواج توسعه به سایر نقاط یک کشور حرکت کرده اند. لذا چنین شهرهایی درصدد حل مشکلات زیرساختی، مدیریتی، خلا های قانونی، و فرهنگی، به منظور سازگاری با معیارهای فرایند جهانی شدن می باشند.هدف این مقاله ارایه راهکارهای مناسب استفاده از فرصتهای موجود در فراسوی مرزهای ملی (8336 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان و ترکمنستان) مانند بازار مصرف کشورهای آسیای مرکزی با جمعیت بیش از 50 میلیون نفر و افغانستان است. به منظور تحقیق در راستای این هدف، ابتدا مساله جهانی شدن شهرهای مرزی ایران در استان خراسان (چهار شهر باجگیران، لطف آباد، سرخس و تایباد) با توجه به تئوریهای موجود تحلیل شد. همچنین با استفاده از تکنیکهای پرسشنامه و مصاحبه، چشم انداز مناسبی ازتوانایی ها و پتانسیل های محلی درباره کارکرد دروازه ها و نقاط گره ای شهری در توسعه منطقه ای گردآوری شد و در نهایت پیشنهاداتی ارایه شد که عبارتند از: اصلاح قوانین، ارتقا نقش سیستم مدیریت، اصلاح و بهبود قوانین و حقوق گمرکی، سرمایه گذاری در زمینه زیرساختهای شهری و ارایه بستر قضایی و فرهنگی مناسب برای هدایت سرمایه گذاری خارجی بیشتر در این مناطق
۱۶۴.

ابعاد سیاسی جهانی شدن و قومیت در ایران (بر اساس مطالعه میدانی دانشجویان منتخب از چهار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری تابستان و پاییز ۱۳۸۹ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جهانی شدن قومیت سیاست عرب بلوچ کرد آذری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶۴ تعداد دانلود : ۸۸۱
یکی از ویژگی های دنیای امروز، پدیده جهانی شدن است. از سوی دیگر، قومیت نیز تحت شرایطی یکی از علل تنش های سیاسی عصر حاضر محسوب می شود. در ارتباط با تاثیر پدیده جهانی شدن بر مسئله قومیت، نظریات مختلفی ارائه شده است. برخی بر این باورند که با توجه به رشد روزافزون این پدیده، هویت های خُرد قومی ناگزیر در فرهنگ مسلط ملی و این فرهنگ نیز به نوبه خود در فرهنگ مسلط جهانی استحاله خواهند یافت. اما گروهی دیگر معتقدند که جهانی شدن موجبات رشد خودآگاهی قومی را فراهم آورده و منجر به سیاسی شدن این موضوع می شود. جمع بندی دیدگاه های مختلف گواه بر این است که هویت قومی یک برساخته اجتماعی است که سیاسی شدن آن بستگی به عوامل داخلی و بین المللی دارد و وضعیت آن، از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. در این مقاله با استفاده از پرسش نامه و مطالعه میدانی، ابعاد سیاسی و اجتماعی چهار قوم ایرانی کرد، بلوچ، آذری و عرب مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه کلی حاصل از مطالعه میدانی حاضر که صرفاً دیدگاه دانشجویان منتخب اقوام مزبور را نشان می دهد، این است که جهانی شدن در ابعاد فرهنگی تا حدودی سبب به حاشیه راندن تعصبات و شاخصه های فرهنگی، غیر از زبان، در میان اقوام مورد بررسی گردیده است؛ اما از جهت سیاسی منجر به افزایش آگاهی و افزایش مطالبات آنها از دولت مرکزی شده و از این رو، توجه مقتضی دولت جهت مدیریت این مطالبات را لازم می سازد. در این جهت، اشاعه دموکراتیزاسیون، فرصت برابر برای مشارکت سیاسی و اقتصادی، کاهش شکاف مرکز-پیرامون از طریق بودجه ریزی منصفانه و جهاد ملی برای محرومیت زدایی و اشتغال زایی از جمله راه کارهای مناسب محسوب می شود.
۱۶۵.

زمینه های درون نظری و برون نظری تحول در نظریه های منطقه گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری زمستان ۱۳۸۹ و بهار ۱۳۹۰ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: همگرایی جهانی شدن روابط بین الملل منطقه گرایی جنگ سرد مناظره های نظری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۴۵
در دو دهه اخیر منطقه گرایی نوین به یکی از اصلی ترین موضوعات خاص رشته های علوم اجتماعی، سیاست مقایسه ای، اقتصاد بین الملل، روابط بین الملل و اقتصاد سیاسی بین المللی تبدیل شده است. در تعریف مفهوم منطقه گرایی بین پژوهشگران حوزه ها ی مطالعات منطقه ای و روابط بین الملل اتفاق نظر وجود ندارد. گاه همگرایی در سیاست بین الملل با منطقه گرایی یکسان برآورد شده است. در رویکردی دیگر، منطقه گرایی گاه فرا ملی گرایی یا گرایش های بین حکومتی برآورد می شود که به گسترش چشمگیر همکاری های اقتصادی و سیاسی در میان دولت ها و سایر کنشگران در مناطق جغرافیایی خاص اشاره دارد. یکی از علل عرضه رویکردهای مختلف نسبت به موضوع منطقه گرایی و حتی بیان تعاریف متفاوت درمورد آن، مبانی فرانظری رویکردها و نظریه های مختلف است. سوال اصلی این مقاله این است که عوامل تاثیرگذار در تغییر و حتی تحول نظریه های منطقه گرایی کدام هستند؟ هدف اصلی نگارش این مقاله، پاسخ به این سوال و بیان نگاه جامع نظری به تحول در نظریه های منطقه گرایی است. فرضیه نویسندگان این است که هم عوامل درون نظری و هم عوامل برون نظری موجب تحول در این نظریه ها شده اند.
۱۶۶.

جهانی شدن و تروریسم جدید: ارائه مدلی مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش سیاسی بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن ایدئولوژی تروریسم نظام بین الملل بحران هویت سلاح های کشتار جمعی تروریسم جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵۰ تعداد دانلود : ۲۰۳۶
تروریسم بین الملل را می توان در چارچوب تحولات نظام بین الملل توصیف نمود. در این راستا مقاله حاضر به بررسی تحولات جدید در سایه جهانی شدن و اثر آن بر شکل گیری تروریسم جدید می پردازد. سوال اصلی این نوشتار آن است که اصولاً مهم ترین عوامل ایجاد و توسعه تروریسم جدید موثر بوده است؟ در پاسخ به این پرسش باید اشاره نمود: به لحاظ سیستمی مولفه های مختلف فرآیند جهانی شدن، که بخش هایی از آن سبب توسعه و اشاعه سلاح های کشتارجمعی، و نیز گسترش توسل به ایدئولوژی به عنوان عامل رهایی از سرخوردگی و بحران هویت ناشی از جهانی شدن گردیده، از مهم ترین علل ایجاد وگسترش تروریسم جدید بوده است. در توضیح باید گفت فرآیند جهانی شدن سبب ایجاد بازیگران جدید غیرحکومتی، گسترش دولت های انتقالی ضعیف، جنایات سازمان یافته، مهاجرت گسترده و افزایش ناهمگونی نژادی در کشورها گردیده و تحولات فناورانه به توسعه سلاح های کشتار جمعی که خود از عوامل اصلی تروریسم جدید است، منجر گردیده است. مقاله حاضر در پی ارائه مدلی تحلیلی برای نظام مند نمودن علل مذکور و بیان روش مند نحوه شکل گیری تروریسم جدید در نظام بین الملل می باشد.
۱۶۷.

تقابل شرق و غرب: مطالعه هویت دوگانه در رمان بنیاد گرای ناراضی اثر محسن حمید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات شبه قاره تابستان ۱۳۹۰ شماره ۷
تعداد بازدید : ۲۰۶۱ تعداد دانلود : ۹۰۱
این مقاله به بررسی چگونگی تقابل هویت شرقی و غربی در رمان«بنیاد گرای ناراضی» اثر محسن حمید، رمان نویس پاکستانی- آمریکایی، می پردازد که در آن شخصیت اصلی هویتی جهان-بومی که واژه ای جدید است که بوسیله ی محققین پسا استعماری به منظور نشان دادن تضادمداوم و تقابل بین هویت جهانی و بومی موجود در مهاجرین ابداع شده است. این مقاله بر اساس نظریه های پسا استعماری ادوارد سعید، فانون و هومی بها بها به بررسی هویت در رمان فوق می پردازد. هدف مطرح کردن سوالی است که به نظر ساده و تمسخر آمیز می رسد و آن اینکه قیمت انسان در ساختن یک امپراطوری چقدر است؟ به علاوه در این مقاله به بررسی این نکته می پردازد که هویت انسان ها در یک محیط فرهنگی کاملا بیگانه ( با فرهنگ اصیل خود) با چه چالش ها و مشکلات غامض و خطر های فرهنگی روبرو می شود. هویت باید ثابت باشد، حال آنکه بر اساس این رمان هویت افراد هویتی جهان- بومی و درمعرض خطر است که البتهدلیل آنتضادفرهنگیموجود است که در آن هویت و فرهنگ افراد به سود هژمونی(سلطه و فرهنگ برتر) در معرض تغییر قرار می گیرد. این رمان هم صدا با جمله معروف ادوارد سعید که :«شرق باز می نویسد» ، واکنشی به گفتمان و استیلای استعماری از سوی پاکستان (به عنوان نماد شرق) است که مشوق استعمار زدایی یا استعمار ستیزی است. به علاوه این رمان انعکاسی از تاسف و نگرانینویسنده به برچسب تروریست نسبت داده شده به مسلمانان است که البته دلیل اصلی آن تفسیر جبر موجود درراه رسیدن به هژمونی یا به عبارت دیگر سلطه برتر است که تحت عنوان جهانی شدن به افراد معرفی می شود.
۱۶۸.

بررسی آثار آزادسازی تجاری در کشورهای در حال توسعه

نویسنده:
منبع: مجله اقتصادی دوره جدید سال دوازدهم فروردین ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن رشد اقتصادی سیاست های حمایتی تعرفه سیاست ارزی آزادسازی تجاری موانع تجاری کشش قیمت واردات یارانه صادراتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۷ تعداد دانلود : ۱۲۴۱
در این مقاله ضمن تبیین آزادسازی تجاری، منافع و ضررهای آن مورد بحث واقع شده است. معمولاً در بحث نظری بیشتر بر منافع آزادسازی تأکید شده که به صادرات بیشتر و رشد اقتصادی بالاتر منجر می شود. اما ممکن است به علت رشد سریع تر واردات نسبت به صادرات و در نتیجه وضعیت ناپایدارتر از پرداخت ها منافع آزادسازی خنثی شود. تجارت و آزادسازی در دهه های 1980 و 1990 به ویژه در کشورهای در حال توسعه تا حد زیادی رشد نمود. همزمان با افزایش آزادسازی در سطح جهان، مطالعات تجربی مختلفی در زمینه ارزیابی آثار آزادسازی انجام شد که اکثر این مطالعات اثر مثبت آزادسازی را مورد تأیید قرار داده اند. در نهایت نتیجه گیری شده که در صورت همانگی با سیاست های داخلی و اصلاح ساختاری و اتخاذ نظام ارزی مناسب همراه با ثبات اقتصادی، آزادسازی می تواند موفق و ثمربخش باشد.
۱۶۹.

بررسی اثر جهانی شدن بر عرضه و تقاضای صادرات زعفران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد کشاورزی سال ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)

کلیدواژه‌ها: ایران جهانی شدن زعفران عرضه و تقاضای صادرات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۹ تعداد دانلود : ۹۳۲
در این مطالعه اثر جهانی شدن بر عرضه و تقاضای صادرات زعفران بررسی شد. برای این منظور از الگوی معادلات هم زمان عرضه و تقاضای صادرات و داده های سری زمانی دوره ی 84-1361 استفاده شد. شاخص ادغام تجاری نیز به عنوان شاخص جهانی شدن مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاکی از با کشش بودن توابع عرضه و تقاضای صادرات زعفران نسبت به قیمت صادراتی است. هم چنین متغیر شاخص جهانی شدن، در این توابع مثبت و معنادار بوده که بیانگر تاثیر مثبت افزایش رابطه ی مبادله با کشورها و رفع موانع تجاری، بر عرضه وتقاضای صادرات زعفران ایران است. بنابراین در پیش گرفتن سیاست های مناسب قیمتی و تولیدی برای توسعه ی صادرات این محصول، امری اجتناب ناپذیر خواهد بود.
۱۷۰.

تاثیر جهانی شدن اقتصاد بر اندازه دولت؛ مطالعه کشورهای منتخب آسیایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی سال دوم بهار ۱۳۹۱ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن سرمایه گذاری مستقیم خارجی اندازه دولت درجه آزادی تجارت آسه آن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۲ تعداد دانلود : ۷۸۴
برنامه های رشد و توسعه اقتصادی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، به میزان تعامل اقتصاد ملی با اقتصاد جهانی بستگی داشته و متاثر از فرایند پدیده جهانی شدن اقتصاد است. پدیده جهانی شدن نیز تاکنون نشان داده است که اقتصاد ملی کشورها، تحت تاثیر جدی این پدیده قرار دارند. در جهان امروز، با وجود وابستگی های متقابل، رشد و توسعه اقتصادی در سطح ملی، بدون تعامل فعال با اقتصاد جهانی دچار چالش جدی است. از طرفی برنامه های توسعه در کشورهای در حال توسعه به طرز قابل توجهی تحت تاثیر اندازه دولت می باشد. اندازه دولت از اموری است که در راستای تعامل یا عدم تعامل دولت ها با جهانی شدن، دستخوش تغییرات شده است. بر اساس منطق جهانی شدن، دولت ها بایستی نسبت به کوچک سازی خود و واگذاری امور تصدی گری به بخش خصوصی و اصولاً ایجاد و گسترش فضای رقابتی اقدام نمایند. مطالعات نسبتاً فراوانی وجود دارد که پیامدهای جهانی شدن بر اندازه دولت را بررسی کرده اند. نتایج، هم بر کوچک تر شدن وهم بر بزرگ تر شدن اندازه دولت ها اشاره دارند. این مقاله نیز در ادامه مطالعات تجربی گذشته و در چارچوب مبانی نظری، آثار جهانی شدن بر اندازه دولت ها را در کشورهای منتخب آسیایی مطالعه نموده است و نتایج بیان گر این است که جهانی شدن اقتصاد اندازه دولت را در کشورهای مورد مطالعه کاهش نداده است. روش تحقیق این مطالعه، ترکیبی از روش های توصیفی و تحلیلی علی و نوع مطالعه کاربردی و روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای است که از روش های اقتصادسنجی و داده های تلفیقی (Panel Data) استفاده شده است.
۱۷۱.

راهبردهای موثر در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی ایران

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش دوره پنجم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۷)

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن آموزش عالی دانشگاه شهید بهشتی راهبردهای بین المللی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵۳ تعداد دانلود : ۱۸۰۵
اهداف: خاستگاه جهانی شدن عرصه ای به جز تعلیم و تربیت است ولی تعلیم و تربیت به علت ارتباط متقابل و عمیقی که با حوزه های مختلف معرفت و ارکان زندگی بشر دارد ناگزیر از دریافت تاثیرات جهانی شدن است. هدف این مطالعه بررسی نقش راهبردهای ارتباطی، سیاسی، خدماتی و دانشگاهی در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی از دیدگاه اعضای هیات علمی بر حسب جنسیت و مرتبه دانشگاهی بود. روش ها: این پژوهش توصیفی- پیمایشی در کلیه 570 عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. 205 نفر به عنوان نمونه پژوهش از طریق روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه محقق ساخته مبتنی بر طیف پنج ارزشی لیکرت و شامل 32 گویه در 4 راهبرد ارتباطی (8 گویه)، سیاسی (7 گویه)، خدماتی (6 گویه) و دانشگاهی (11 گویه) بود. از آزمون های آماری پارامتریک T تک نمونه ای، T مستقل، تحلیل واریانس یک راهه و تعقیبی شفه برای تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزار SPSS 16 استفاده شد. یافته ها: تفاوت معنی داری بین نظرات اعضای هیات علمی مرد و زن در مورد راهبردهای موثر در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی مشاهده نشد. تفاوت اعضای هیات علمی با مرتبه های دانشگاهی مختلف در مورد تاثیر راهبرد سیاسی بر بین المللی شدن دانشگاه ها معنی دار نبود در حالی که این تفاوت برای راهبردهای ارتباطی، خدماتی و دانشگاهی معنی دار بود. نتیجه گیری: از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی استفاده از راهبردهای ارتباطی، سیاسی، خدماتی و دانشگاهی نقش موثری در بین المللی شدن دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور دارد.
۱۷۲.

فرآیند جهانی شدن و تاثیر آن بر روند شهرنشینی در کلان شهرهای کشورهای درحال توسعه (نمونه موردی:کلان شهر تهران)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال نهم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: عصر اطلاعات جهانی شدن مهاجرت شهرنشینی کلانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۳ تعداد دانلود : ۳۲۰۷
شهرنشینی ارتباط بین جمعیت، اشتغال، مهاجرت، ساخت کالبدی و محیط انسان ساخت می باشد، که توسعه آن در هر زمان و فضای جغرافیایی تحت تاثیر شرایط ملی و بین المللی است. فرآیند جهانی شدن که از دهه 1980 در جهان فراگیر شده کاهش اعتبار مرزهای جغرافیایی و فشرگی مفهوم زمان را به دنبال داشته است و ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی کلانشهرها را که جهانی-شدن در آنها نمود پیدا می کنند تحت تاثیر قرارداده است. در عصراطلاعات، ارتباطات کلانشهرها با یکدیگر درچارچوب فضای ملی یا درسطوح بین المللی ازطریق امواج الکترونیکی صورت می پذیرد، بنابراین در نقش و کارکرد کلانشهرها نیز تغییراتی حاصل شده است. در کلانشهرها یک فضای مجازی وغیرواقعی قابل-مشاهده است که نتیجه توسعه فناوری های اطلاعاتی، میکروالکترونیک و ارتباطات راه دور می باشد بنابراین ترافیک عملکردها و نقش های جهانی در کلانشهرها قابل-مشاهده است. از آنجایی که جهانی شدن جغرافیای ویژه ای دارد که مناطق کلانشهری را به عنوان کانون توسعه خود شامل می شود وآنها را در شبکه ای جهانی یکپارچه می سازد. این کلانشهرها مرکز اطلاعات، تولید اندیشه و ستاد مدیریت برای تولید و توزیع پراکنده در سطح جهان هستند و خدمات مالی بیشترین نقش را در آنها دارند این گونه کلانشهرها مرکز مدیریت فرآیند تولید است بدون آنکه مکان تولید باشند و در واقع تولید غیرمتمرکز با متمرکزشدن مدیریت همراه است. در این مقاله به بررسی فرآیند جهانی شدن با توجه به جریان چندوجهی آن و اثراتی که در شهرنشینی کشورهای در حال توسعه داشته با نمونه موردی کلانشهر تهران پرداخته شده است.
۱۷۳.

جهانی شدن و هویت ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال دهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: هویت جهانی شدن هویت ایرانی چالش های هویت ایرانی در فرآیند جهانی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱۲ تعداد دانلود : ۱۴۱۲
جهانی شدن به مثابه روندی فراگیر، کلیه ابعاد زندگی فردی و گروهی بشر را در گستره هویت، فرهنگ، سیاست، اقتصاد و ... متاثر ساخته است که این خود بر پیچیدگی و ابهامات این مسئله افزوده است. از آن جا که جهانی شدن را باید یکی از اصلی ترین عوامل توجه مجدد به مقوله هویت ملی دانست؛ پس این فرایند، نیرویی برای همگن سازی ساده نیست، که از طریق آن یک فرهنگ بتواند سایر هویت ها را نابود کند. کشور ایران با برخوداری از فرهنگ و تمدن غنی در طول تاریخ چند هزار ساله اش پیوسته از توالی زمانی در امر هویتی خود؛ برخوردار بوده و با اینکه در دوره های گوناگون صورت های متفاوتی به خود گرفته، اما هرگز اصالت ایرانی بودن آن مخدوش نشده است. از طرفی هم، هر چند دگرگونی هایی در لایه های سطحی فرهنگ و هویت ایرانی پدید آمد؛ اما هیچ گاه نتوانستند به ژرفای هویت ایرانیان رسوخ پیدا کنند. همچنین این فرهنگ و تمدن ایرانی با خدماتی که به گسترش میراث مشترک تمدن بشر کردند، همراه با اقوام مختلف موجود در همسایگی خود، هویتی ویژه ی خود را پدید آوردند که در خلال روزگاران گسترش یافته و تکامل پیدا کرده است. در فرایند جهانی شدن، علاوه بر انقلاب ارتباطات و اطلاعات؛ دو رویداد بزرگ و پر اهمیت تاریخی دیگر در دو دهه ی آخر قرن بیستم مسئله هویت را برای ایران و پیش روی ایرانیان مطرح ساخت؛ یکی انقلاب اسلامی و اسلام گرایی که در قالب هویت جدید بعد از دهه 1980 بروز یافت و دیگری فرو ریختن نظام جهانی دو قطبی در دهه ی 1990 که منجر به از میان رفتن موازنه ژئوپلیتیک در جهان سیاسی شد. در این تحقیق کوشش گردیده با روش توصیفی – تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای و اینترنتی از یک جهت، هویت ایرانی تبیین شود و از جهت دیگر به ذکر فرصت ها و چالش های هویت ایرانی در فرآیند جهانی شدن پرداخته شود.
۱۷۴.

جهانی شدن و تحول مفهوم حاکمیت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال دوازدهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن حاکمیت ملی تداوم حاکمیت فرسایش حاکمیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۲۰ تعداد دانلود : ۱۷۲۹
اساسا ، جهانی شدن به مجموعه فرآیندهای پیچیده ای اطلاق می شود که به موجب آن دولت های ملی بطور روز افزون به یکدیگر مرتبط و وابسته می شوند.در جغرافیای سیاسی نیز، فرایند یا پدیده ی جهانی شدن به اشکال مختلف بویژه در بحث مربوط به حاکمیت ملی مطرح می شود. امروزه تحت تاثیر فرایندهاو ابعاد گوناگون جهانی شدن ، مفهوم حاکمیت ملی دستخوش تحول گردیده است، بگونه ای که در برخی از حیطه ها، قلمرو مفهومی آن محدود شده و در برخی دیگر از زمینه ها، گسترش یافته است. نتایج تحقیق حاضر نشان می دهدکه به رغم همه فشارها و محدودیت هایی که در آزادی و عملکرد یک کشور ایجاد شده است، جهانی شدن نتوانسته است حاکمیت ملی کشورها را از بین ببرد ولی توانسته است گستره مفهومی و قلمرویی حاکمیت ملی را دچارتحول سازد. پیشرفت تکنولوژی ارتباطات و گسترش وسایل ارتباط جمعی ازجمله عوامل بسیار تاثیرگذاردراین باره هستند.
۱۷۵.

تاثیر جهانی شدن بر مرزها (بررسی و نقد آرای نفی مرز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی- برنامه ریزی و آمایش فضا دوره پانزدهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۷۲)

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن فناوری اطلاعات و ارتباطات مرز جغرافیا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۲۸
یکی از پیامدهای توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات ، تحول گسترده در مفهوم و کارکرد مرزها است. بر همین اساس و در پی تحولات جهانی شدن اقتصاد بازار آزاد، بسیاری از اندیشمندان در قالب نظریه ها و گزاره هایی، افول ارزش های جغرافیایی و به ویژه مرز را بیان کردند. در این مقاله، به دنبال حل این مسئله ایم که آیا اندیشه ها و گزاره های اندیشمندان درباره جهانی شدن در خصوص حذف مرز و مفاهیم پیرامونی آن، با واقعیت های کنونی جهان مطابقت دارد. در این پژوهش، با روش استنادی ـ استدلالی، اندیشه های نفی کننده مرز را نقد و بررسی کرده ایم و درستی و نادرستی آنها را با واقعیتهای فضای جغرافیایی مطابقت داده ایم. نتایج تحقیق نشان می دهد که مرزهای جغرافیایی از بین نمی روند؛ بلکه متناسب با پویایی جامعه بشری به لحاظ کارکرد و ماهیت تغییر می کند و نقش های جدیدی را به عهده می گیرند. به نظر می رسد پاسداری از هویت ها، مهم ترین بعد کارکردی مرز در عصر جهانی شدن است.
۱۷۶.

جهانی شدن و فناوریهای ارتباطی در ایرانِ پس از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال نهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات جهانی شدن انقلاب اسلامی تکنولوژی ـ فناوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۳ تعداد دانلود : ۱۲۱۱
برخی از متفکران، وسایل ارتباطی نوین را بسترساز تحقق شتابان جهانی شدن میدانند و بر این باورند که تکنولوژی های نوین ارتباطاتی، ایده موسوم به دهکده جهانی را در بسیاری از نقاط دنیا عینیت بخشیده اند. پدیده جهانیشدن در چند دهه اخیر به صورت گسترده ای جامعه ایران را نیز تحت الشعاع خود قرار داده و در این راستا پژوهش حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که این پدیده چه تأثیری بر تحولات عرصه رسانه در ایران پس از انقلاب اسلامی داشته است؟ نگارندگان برای پاسخ به این سؤال، پدیده جهانی شدن را از بعد تحولات فناوری های ارتباطی در ایران مورد توجه قرار داده و در ادامه به پیامدهای فرهنگی ـ اجتماعی رشد فناوری پرداخته اند.
۱۷۷.

بررسی کیفی چگونگی انطباق اهداف آموزش عالی با مقتضیات بُعد اقتصادی جهانی شدن (از دید اعضای هیئت علمی دانشگاه های شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال اول بهار ۱۳۹۱ شماره ۱
تعداد بازدید : ۱۵۱۵ تعداد دانلود : ۶۷۱
هدف این پژوهش، بررسی چگونگی انطباق اهداف آموزش عالی با مقتضیات بُعد اقتصادی جهانیشدن از دید اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران بود. روش انجام پژوهش، کیفی و جامعه پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاههای شهر تهران در سال تحصیلی86- 85 بوده که با بهرهگیری از روش نمونهگیری هدفمند،50 نفر از آنان انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها، فرم پرسشنامه باز پاسخ بوده و دادههای حاصل از بررسی، به شیوه کیفی، تجزیه و تحلیل شده است. یافتههای پژوهش عبارتند از: 1. عمدهترین پیامدهای اقتصادی جهانیشدن بر اهداف آموزش عالی ایران شامل ضرورت طرح موضوعاتی چون: تجارت آزاد جهانی، یکپارچهسازی بازرگانی، اتخاذ تدابیری در مقابله با مصرفگرایی، بازار رقابت و جریان آزاد انتقال کالا و خدمات و سرمایه و فناوری، تاثیرالزامات فناورانه و مقتضیات اقتصادی بر سبک زندگی و فرهنگ در فرایند جهانیشدن، امکان ابزاری شدن آموزش و پرورش در خدمت اقتصاد بدون توجه به خواستههای ملتها وآرمانهای اصیل تعلیم و تربیت، نیاز جوامع به رشد اجتماعی و فرهنگی، بالا بردن سطح زندگی شهروندان از راه مناسبات صحیح اقتصادی و تجارت میان کشورها، توجه آموزش عالی به حفظ محیط زیست، توجه آموزش عالی به حقوق مشترک و نقش دولتها، فراهم آوردن امکانات اشتغال کامل، تحرک شفاف سرمایه و ... بوده است. تولید دانش گسترده، تربیت افرادی با شخصیت جامع، صرفهجویی در وقت و هزینه و تولید بیشتر، آموزش همگانی در سطح بالا، از بین رفتن شکل سنتی و ساختار قدیمی دانشگاهها و در نهایت، تغییر در نوع و شیوه زندگی و کسب لذت بیشتر از زندگی، از آثار و پیامدهای جهانی شدن و تاثیر آن بر آموزش عالی می باشد.
۱۷۸.

تأثیر بانکهای اسلامی بر ثبات مالی در فرایند جهانی شدن

نویسنده:
منبع: معرفت اقتصادی سال اول بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن بانکداری اسلامی ثبات مالی شاخص جهانی شدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۷ تعداد دانلود : ۹۰۲
با آغاز بانکداری اسلامی و گسترش روز افزون آن در سطح جهان که با گسترش تحوّلات جهانی شدن همراه است، لزوم توجه به بانکهای اسلامی و نقش آنها در این فرایند اهمیت مییابد. از آنجا که مبحث «ثبات مالی» در میان مباحث جهانی شدن اهمیت ویژه ای دارد، در این مقاله با اتخاذ شیوه ای تحلیلی و با استفاده از فرمول z-score و شاخص جهانیشدن به بررسی این فرضیه میپردازیم که تأثیر متقابلی میان فرایند جهانی شدن و ثبات مالی بانکهای اسلامی وجود دارد. تحقیق نشان میدهد که در فرایند جهانی شدن بانکهای اسلامی از طریق مدیریت مناسب در شرایط بحران، داشتن قدرت بازار و توان اثرگذاری بر قیمت ها، حرکت بر اساس بخش واقعی و برخورداری از نظام مشارکتی، بر روی ثبات مالی جهانی تأثیر دارد. در مقابل، جهانیشدن موجب افزایش ثبات مالی بانکهای اسلامی میشود. افزایش کارایی، استفاده از مؤسسه های رتبه بندی و نظارتی جهانی، و گسترش تنوّع سرمایه گذاری را میتوان از آثار مثبت جهانیشدن بر بانکهای اسلامی دانست.
۱۷۹.

جهانی شدن؛ بحران هویت و تضعیف تربیت دینی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دوم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۴)

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن تربیت دینی هویت ترکیبی هویت مردد هویت غیر دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۲ تعداد دانلود : ۸۱۰
جهانی شدن مفهومی است ناظر بر فشرده شدن جهان، تشدید آگاهی جهانی، فرایند وابستگی متقابل جهانی و آگاهی از جهان به عنوان یک کلیت یکپارچه. از این پدیده به عنوان عامل گسست بین فضا - زمان و مکان، به عنوان سه عنصر هویت ساز نیز تعبیر و تفسیر میشود. جهانی شدن گرچه فرصت های جدید و ظرفیت های بالقوه قابل ملاحظه ای را به همراه دارد، اما ذاتاً همراه با تهدیدات جدی است. از جمله میتوان به ایجاد بحران هویت در جامعه اشاره کرد. این مقاله با الهام از نوع شناسی کاستلز(Castells)، از هویت در جامعه مدرن شامل هویت مشروع کننده، آزماینده و مقاومتی، که جهانی شدن را به خصوص با تضعیف رابطه میان فهم دینی، عمل دینی و اعتقادات دینی به عنوان مقدمات پیدایش هویت دینی، ابتدا منجر به ظهور هویت مردد، پس ترکیبی و در نهایت هویت غیردینی میشود. با پیدایش هویت غیر دینی، نقش تعلیمات دینی در تربیت افراد در جامعه به عنوان یک معیار ارزشی فراگیر کمرنگ شده ، به حداقل خود رسیده ویا بیتاثیر میشود. این مقالة یک کار تحلیلی است، ضمن پذیرش این ادعا که جهانی شدن امری پویا، روبه جلو و در حال شدن است، آن را نوعی فرایند غیر دینی میداند.
۱۸۰.

جهانی شدن و جهانی سازی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیستم آذر ۱۳۹۰ شماره ۹ (پیاپی ۱۶۸) ویژه علوم سیاسی

کلیدواژه‌ها: جهانی شدن جهانی سازی ابعاد جهانی شدن جهانی سازی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۸ تعداد دانلود : ۸۰۷
اصطلاح «جهانیشدن»، موضوع مباحث بسیاری در حوزه علوم سیاسی، اقتصاد، روابط بین الملل و جامعه شناسی است که اندیشمندان متعددی به طرح دیدگاه های خود پیرامون آن پرداخته اند. هدف این مقاله، بررسی تفاوت جهانیشدن و جهانیسازی، و نیز جهانیسازی اسلامی است. اساسا جهانیشدن فرایندی است که در طول تاریخ شکل گرفته و انسان ها از آغاز تاکنون در آن مشارکت داشته اند. جهانیسازی نیز به طرحی اشاره دارد که نظام سلطه برای سوءاستفاده از جهانیشدن، دست به اقدام میزند. اسلام، هم آرمان و ایده ای جهانی دارد و هم برای تحقق آن، که آرمان همه بشریت نیز هست، طرح و برنامه اجرایی خود را دنبال میکند؛ از این رو، میتوان از آن به «جهانیسازی اسلامی» تعبیر کرد. اگر جهانیشدن فرایندی است که ریشه در تاریخ زندگی اجتماعی انسان دارد، جهانیسازی جریانی است که هدف آن یکسان سازی جهان در جنبه های فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی است. این نوشتار، با استفاده از روش تحلیل مفهومی و روش توصیفی، به واکاوی مفهوم جهانیشدن و جهانیسازی و نیز دیدگاه اسلام در این زمینه میپردازد.